شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)-|| دروغگویی، همیشه میان جوامع ما در جریان بوده و ما به دلایلی مانند رعایت ادب، فرار از تنبیه، محافظت از دیگران، و یا برای گمراه کردن دیگران در جهت منافع شخصی‌مان، به هم دروغ می‌گوییم. تا به حال دیده‌ایم که برخی کاراکترهای تخیلی در تلویزیون، با نگاه به برخی از رفتارهای بدنی و زبان بدن، به دروغگو بودن یک فرد پی می‌برند. گرچه این کاراکترها، بر اساس پژوهش‌های علمی نوشته شده‌اند، اما آیا مچ گیری از دروغگویان، این قدر آسان است؟

این درست است که دروغگوها، گاهی به طور غیرارادی رفتارهایی غیرکلامی از خود بروز می‌دهند. این رفتارها، به دو گروه تقسیم می‌شوند: <ریز احساس‌ها> مانند احساسات گذرایی که در چهره‌ و ابروهای فرد نمایان شده و سریعا محو می‌شوند؛ و <احساسات محدودشده>  مانند واکنش‌های احساسی که گاهی بدون کنترل، از فرد بروز می‌کنند و سپس شخص، آنها را با احساسات برگزیده‌ خود جایگزین می‌کند. چند نمونه از رفتارهایی که نشانگر فریبکاری در یک شخص هستند، عبارتند از:

1 – ناهماهنگی میان آنچه گوینده بر زبان می‌آورد و زبان بدن او (مانند اینکه نه بگوید، و سرش را به نشانه‌ بله تکان دهد)
2 – افزایش شمار پلک زدن؛ به ویژه بالاتر از 50 بار در دقیقه
3 – به پایین خیره شدن پس از ابراز بیگناهی
4 – جملات کوتاه و بدون توصیفات کامل
5 – واکنش‌های بدنی ناکامل؛ مانند شانه ‌بالا انداختنی که در آن، تنها یک شانه بالا برود
6 – افزایش حرکات دست در هنگام سخن گفتن؛ به ویژه حرکاتی که توصیفی هستند
7 – وول خوردن و بی قراری؛ به ویژه هنگامی که با تکان دادن پا و دست همراه شود
8 – بزرگ شدن مردمک چشم
9 – لمس کردن چهره؛ به ویژه اطراف دهان و بینی

10 –   اختلاف در زمان‌بندی: هنگامی که یک دروغ، تمرین شده باشد، فریبکاران در پاسخ به پرسش‌های عادی، سریع‌تر از راستگویان، پاسخ می‌دهند. اما همین افراد، هنگام روبرو شدن با پرسش‌های ناآشنا، بسیار کند می‌شوند.

افزون بر این، باور عمومی بر اینکه، شما به طور ناخودآگاه نشانه‌های دروغگویی را تشخیص می‌دهید نیز، درست است. این توانایی، یکی از توانایی‌های اولیه و غریزی است که برای بقای نسل بشر ضروری می‌باشد و از زمان غارنشینی، همراه ما بوده است. از سوی دیگر، پژوهشگران همه باور دارند که بالا رفتن ارزش موردی که درباره‌ آن دروغ گفته می‌شود، با میزان توانایی فرد فریبکار برای پنهان کردن حقیقت، نسبت معکوس دارد. با این همه، مچ گیری از فریبکاران، همچنان بسیار دشوار است، بخشی از دلایل این دشواری در زیر می‌آید:

– هیچ نشانگر قطعی برای فریبکاری وجود ندارد. بسیاری از نشانه‌هایی که در بالا ذکر شدند، مانند پلک زدن سریع و گشاد شدن مردمک چشم، همه نشانه‌های افزایش میزان اضطراب هستند. اما هیچ راهی وجود ندارد که دریابیم آیا این اضطراب به خاطر دروغگویی است یا چیز دیگر.

– برخلاف آنچه ممکن است در تلویزیون دیده باشید، دریافتن <ریز احساس‌ها> بسیار دشوارتر از آن است که به نظر می‌رسد و معمولا بدون وجود ویدیوی ضبط‌شده، غیرممکن است.

– نشانه‌های فریبکاری، از یک شخص تا شخص دیگر متفاوت هستند. برای نمونه، برخی هنگام دروغ گفتن، اصلا به چشمان شما نگاه نمی کنند و برخی دیگر، بیش از حد به شما خیره می‌شوند.

– همه‌ نشانه‌های غیرکلامی، باید به صورت خوشه‌ای – مجموع حرکات صورت، شکل ایستادن یا نشستن و رفتار فیزیکی– مورد بررسی قرار گیرند، تا معنادار شوند. یک نشانه‌ رفتاری انفرادی، ممکن است معانی بسیاری داشته و یا کاملا بی‌معنی باشد.

– شناسایی دروغگو و فریبکار، بسیار دشوار است؛ مگر آن که شما با رفتار عادی و معمولی شخص مورد نظر، در هنگامی که او در حالت آرام و بدون اضطراب است، کاملا آشنا باشید. هر چه این آشنایی بیشتر باشد، تشخیص دروغگویی آسان‌تر می‌گردد.

– همه‌ ارتباطات غیرکلامی یک فرد، تحت نفوذ پس‌زمینه‌ فرهنگی اوست و بالا رفتن میزان اضطراب، می‌تواند به بروز رفتارهای ویژه‌ فرهنگی یک شخص بینجامد و روند شناسایی فریب را بسیار دشوار نماید.

و در پایان: هیچ کس، حتی با بکارگیری فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند MRI و اسکن مغزی، نمی‌تواند از دروغگویی، که به دروغ‌های خود باور دارد، مچ گیری نماید.
 

منبع: http://iranjavan.net/