شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، کتاب "سواد رسانه‌ای و آگاهی‌های نشانه‌شناختی" که همزمان با ایام برگزاری بیست و دومین نمایشگاه مطبوعات منتشر و به بازار عرضه شده، کوششی است در جهت یافتن چگونگی کارکرد و فرایندهای ارتباطی روزمره و درک رسانه‌ای ارتباطاتی آن.

نشانه‌شناختی به‌عنوان یک روش علمی به بررسی علمی نشانه‌ها می‌پردازد و مانند علوم دیگر دارای اصول، قواعد و روش‌های مبتنی بر مشاهده، آزمون و جست‌وجو بر اساس معیارهای ذهنی است. 

نشانه‌شناسی ابزاری هدفمند و تجربی‌ است که فرایندهای ارتباطی را تفسیر، تبیین و مقوله‌بندی می‌کند تا به کمک آن‌ها مفاهیم خلق شود.

 هدف از کسب سواد رسانه‌ای و تحلیل نشانه‌شناختی، آشنایی با ‍‍ کنه رسانه‌ها و اهمیت تأثیر آنهاست. 

در عصر سیطره رسانه‌ها که واقعیت به مجاز تبدیل می‌شود، نشانه‌شناسی می‌تواند شناخت فرایندهای ارتباطی و استراتژی‌ها انسان را برای درک رسانه‌ها، استفاده بهتر از قدرت‌شان و فائق آمدن بر تأثیرات و نفوذ آن‌ها مجهز ‌کند.

کتاب حاضر با پیش‌گفتار و مقدمه‌ای از مؤلف در 6 فصل به تبیین و تحلیل مفاهیم رسانه‌ای، نشانه‌شناسی سواد رسانه‌ای و مقوله‌های مهم در این بحث می‌پردازد.

در فصول مختلف کتاب مجموعه‌ای از روش‌های تحلیل ارائه شده است، هم‌چنین داستان‌ها و مثال‌های گوناگونی از برنامه‌های رسانه‌ای آمده است تا اهمیت کسب تجربه و شناخت ساختارهای بیان شده و استراتژی‌های ارتباطی به‌کاررفته را شرح و بسط دهند. 

فصل اول: سواد رسانه‌ای و آگاهی‌های نشانه‌شناختی

در فصل نخست کتاب به شالوده‌های اساسی هدف‌های مندرج در کتاب پرداخته شده است. ویژگی‌های عمومی نقد رسانه و روش‌های نشانه‌شناسی کاربردی به طور خلاصه در این فصل آورده شده و در پایان کاربرد و روش‌های نشانه‌شناسی برای تجزیه و تحلیل رسانه‌ها آمده است.

فصل دوم: چند معنایی ناگزیر در ارتباطات

در این فصل به تضاد و تناقض‌های موجود در ارتباطات پرداخته شده و در ادامه مجموعه‌ای از مفاهیم نشانه‌شناسی معرفی و مثال‌هایی برای آن‌ها مطرح شده است. 

حکایت، فرهنگ و سه نوع نشانه‌شناسی؛ نشانه‌شناسی: حقیقی فراتر از اختیار انسان از موضوعات این فصل هستند.

فصل سوم: قدرت و نقش‌نما در نشانه‌شناسی رسانه

فصل سوم کتاب به بررسی این موضوع پرداخته که چگونه رهبران اندیشه و راویان اخبار رسانه‌ها، ارزش‌ها و عقیده‌ها را انتقال می‌دهند.

برخی از موضوعات و مطالب این فصل عبارتند از: نقش‌نما از جنس هویت‌‌شناسی، تصویرپرازی رسانه‌ای و عملکردهای جهان واقعی، هویت‌بخشی، همانندسازی و بازخواست، سواد رسانه‌ای و انگاشت‌ نشانه‌شناسانه نقش‌نما.

فصل چهارم: مخاطب، همانندسازی و نشانه‌شناسی فضا

این بخش از کتاب به این موضوع اشاره دارد که چگونه رسانه‌ها به دستکاری محتویات اخبار و پیام‌ها در زمان و فضا می‌پردازند و مخاطب را در جایگاهی می‌گذارند که مفاهیم و معانی محتوای رسانه‌ها را از دیدگاه صاحبان آن‌ها دریافت کند. 

فصل پنجم: سرگرمی، فرهنگ، ایدئولوژی و اسطوره‌سازی

این فصل به معرفی روش ابتدایی نشانه‌شناسی می‌پردازد. به همین منظور با تجریه و تحلیل یک اپیزود از مجموعه تلویزیونی سیمپسون‌ها، نشان می‌دهد که چگونه سرگرمی‌ها می‌توانند نوعی بیان فرهنگ، ایدئولوژی و اسطوره‌سازی باشند.

فصل ششم: نشانه‌شناسی روایی برنامه تلویزیونی "نمایش روزانه"

نکته مهم در این بخش از کتاب آن است که در منطق و فرایند گفتمان اجتماعی، پیوستگی و تداوم بخش‌های مختلف تا چه اندازه اساسی و مهم هستند. این فصل به ویژه به روی کاربرد منطق و پیوستگی از طریق شبکه تلویزیونی مرکز نمایش‌های کمدی ساماندهی شده است.

چاپ نخست کتاب "سواد رسانه‌ای و آگاهی‌های نشانه‌شناختی" درقطع رقعی با شمارگان 1000 نسخه، 272 صفحه و با قیمت 20000 تومان از سوی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها منتشر و به بازار عرضه شده است.

منبع: روابط‌عمومی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها