شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- دهم ماه می سال 1768 جان ویلکس John Wilkes روزنامه نگار رادیکال انگلیسی به خاطر سرمقاله ای که در نشریه «North Briton نورث بریتون» نوشته بود به دستور شخص پادشاه انگلستان در ارگ لندن (برج لندن) بازداشت شد.

وی در این مقاله از متنی که در شماره 45 آن نشریه (منتشره در سال 1763) نوشته بود به دفاع پرداخته بود. ویلکس در سال 1763 به خاطر آن متن، مدتی زندانی بود.

وی در آن متن، نطق جورج سوم پادشاه انگلستان در جلسه افتتاحیه سالانه مجلس نمایندگان را به باد انتقاد گرفته و نوشته بود: پادشاه در این نطق از قرارداد صلح پاریس (میان انگلستان از یک سوی و فرانسه و اسپانیا از سوی دیگر که به جنگ 7 ساله آنها پایان داده بود) که به زعم جان ویلکس به زیان انگلستان بود تمجید کرده بود. جان ویلکس نوشته بود: آیا پادشاه (جورج سوم) از عدم رضایت انگلیسی ها از این قرارداد آگاه است؟ که نارضایی خودرا علنا بر زبان می آورند. اگر آگاه نیست که از ملت جداست و باید کناره گیری کند و اگر می داند و به رغم آن، از قرارداد تمجید کرده است که پا بر دل ردم گذارده و خائن است.

بازداشت مجدد ویلکس به خاطر آن بود که زیر حرفش زده بود که با ابراز تاسف از متن منتشره در شماره 45 نشریه نورث بریتون آزاد شده بود.

نسخه های اصلی این شماره نشریه ـ «نورث بریتون» محبوب روزنامه نگاران جهانست، در موزه ها نگهداری می شوند و در حراج های آثار تاریخی به میلیونها دلار بفروش می رسند.

ویلکس که چندبار دیگر هم به خاطر دفاع از آزادی بیان (نطق و نوشته) بازداشت و یا به فرانسه فراری شده بود با ایستادگی خود در برابر پادشاه در دل مردم انگلستان جای گرفت و شهردار لندن هم شد.

ویلکس پیش از نوشتن مقاله اش در شماره 45 نورث بریتون، نماینده مجلس انگلستان بود و در اینجا هم از دمکراسی اصیل دفاع کرده بود و دمکراسی ناقص را زیان آور خوانده بود.

نویسندگان قانون اساسی آمریکا، نظر ویلکس در مورد آزادی مطبوعات و منع بازرسی و بازداشت بدون حکم قاضی را عینا وارد این قانون کرده اند. در آمریکا، نام ویلکس بر یک شهر و یک دانشگاه، دو شهرستان و چند خیابان گذارده شده است. وی زورگویی مجلس انگلستان با وضع قانون چای و تمبر به مهاجرنشینان این کشور در آمریکای شمالی را عامل انقلاب آنان خوانده و از این انقلاب حمایت کرده بود.

منبع:

www.iranianshistoryonthisday.com