شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- در حالی مدیران و صاحبان کسب‌و‌کار در حوزه نیازهای جامعه، احساس مسوولیت می‌کنند که اتاق بازرگانی تهران و موسسه خیریه محک، برای سومین سال متوالی همایش بین‌المللی مسوولیت اجتماعی شرکت‌ها با محوریت توسعه پایدار را برگزار کردند. ظهور مسوولیت اجتماعی شرکت‌ها در سال‌های اخیر ریشه در دادوستدهای جهانی، پیچیده‌تر شدن فضای کسب‌و‌کار، تقاضا برای شفافیت در کسب‌و‌کار، شهروندی سازمانی و پاسخی به تحولات و چالش‌های جهانی شدن دارد.

جلب توجه مدیران بنگاه‌های اقتصادی و مدیران سازمان‌های تصمیم‌گیرنده و افزودن دیدگاه مسوولیت اجتماعی، همچنین ایجاد یک تصویر شایسته از روحیه مردمی، همکاری و همراهی ایرانیان در جامعه بین‌الملل از جمله اهداف برگزاری این همایش است. در این همایش محمد نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس‌جمهور با اشاره به نقش دولت در توسعه مسوولیت اجتماعی بنگاه‌ها به ارائه 2 راهکار پرداخت. به گفته وی، دولت علاوه‌بر لحاظ مسوولیت اجتماعی در شاخص‌های ارزیابی خود از بنگاه‌ها، باید دو مفهوم تعیین ارزش‌ها و دسترسی به اطلاعات درست را نیز مدنظر قرار دهد.

2راهکار ترویج مسوولیت اجتماعی بنگاه‌ها
رئیس دفتر رئیس‌جمهور در این جلسه گفت: دنبال شدن مفهوم مسوولیت‌های اجتماعی بنگاه‌ها توسط موسسه خیریه محک، بر ارزش این امر می‌افزاید؛ چراکه محک یک نهاد کاملا مردمی و با تکیه بر سرمایه‌های انسانی و برخورداری از ویژگی‌های علمی، نظم و انضباط است. همچنین با نگاهی بین‌المللی وارد این عرصه شده است. پرچم‌دار بودن موسسه محک در این موضوع، به اقبال عمومی آن کمک خواهد کرد.

نهاوندیان افزود: اصولا گسترش توجه به مسوولیت‌های اجتماعی بنگاه‌ها یکی از نتایج جهانی شدن و کاستی‌های موجود در این خصوص است. یکی از خلأ‌های جدی در جهانی شدن، خلأ در حکمرانی جهان بوده است. بازارهای محصول و سرمایه‌های انسانی در راستای جهانی شدن به یکدیگر وصل شده‌اند، اما متناسب با نهادها و بنگاه‌ها، حکمرانی جهانی نتوانست در کنارشان رشد بیابد. می‌توان مشکلات محیط زیستی را نیز ناشی از همین امر دانست. وی با اشاره به فساد در معاملات تجاری گفت: متاسفانه برخی از شرکت‌ها در دنیا از ضعیف بودن قوانین و مقررات کشورها استفاده کردند و به سوی گسترش فساد تجاری گام برداشتند. یکی از عواملی که گسترش فساد در داخل و خارج کشورها را موجب می‌شود، تحریم‌های اقتصادی است؛ چراکه یکی از مهم‌ترین عوارض تحریم‌ها از دست دادن شفافیت در معاملات است. دور زدن تحریم‌ها، فساد را ایجاد می‌کند. وی اظهار کرد: در حال حاضر در دنیا، بسیاری از شرکت‌ها اندازه‌ای به مراتب بزرگ‌تر از دولت‌ها دارند. شرکت‌های مهم جهانی، نقش و جایگاهی موثرتر از دولت پیدا کرده‌اند؛ بنابراین می‌توانند بخشی از مسوولیت‌های اجتماعی را بر عهده بگیرند. وی با اشاره به معیارهای عدالت اجتماعی گفت: این امر زمینه را فراهم می‌کند که بنگاه‌ها به مفاهیمی فراتر از سود شخصی بیندیشند.
وی با اشاره به انگیزه بنگاه‌ها برای پذیرفتن مسوولیت‌های اجتماعی گفت: ارزش‌های اخلاقی و مقبولیت اجتماعی دو انگیزه برای بنگاه‌ها محسوب می‌شود؛ به گونه‌ای که برخی از بنگاه‌ها به اولی و برخی به دومی توجه دارند. در اصل اول، بنگاه به‌عنوان ماشین تولید سود شمرده نمی‌شود؛ بلکه در کنار سود به ارزش‌ها نیز می‌اندیشد. در حالی که در اصل دوم، همواره منافع بنگاهی مورد توجه قرار خواهد گرفت.

نهاوندیان با اشاره به جایگاه دولت در توسعه مسوولیت اجتماعی بنگاه‌ها، گفت: جایگاه دولت در این امر کاملا مشخص است. قطعا مشارکت بنگاه‌ها در پذیرفتن مسوولیت‌های اجتماعی به سود دولت خواهد بود. چنانچه شرکت‌ها در هر کشوری به این نکته توجه کنند، از باری که بر دوش دولت است، خواهند کاست. این امر باعث می‌شود که نه تنها انگیزه تعرض به منافع عمومی کاهش یابد بلکه هزینه برخورد با متخلفان نیز به حداقل برسد.

وی با بیان اینکه برای توسعه مسوولیت اجتماعی بنگاه‌ها توسط دولت، 2 راهکار ارائه می‌شود، عنوان کرد: نقش و وظیفه دولت‌ها در دو روش مستقیم و غیرمستقیم نمود می‌یابد. در روش مستقیم، دولت باید مسوولیت‌های اجتماعی را در شاخص‌های ارزیابی خود از بنگاه‌ها لحاظ کند. همچنین در مواقعی که منابعی به بنگاه‌ها تخصیص داده می‌شود، رعایت اصول اجتماعی مورد توجه قرار بگیرد. البته باید در این خصوص به این نکته نیز اشاره کرد که خود دولت نیز باید در این راستا پیشگام باشد.

وی افزود: در روش غیرمستقیم دو مفهوم تعیین ارزش‌ها و دسترسی به اطلاعات درست، باید صورت گیرد؛ به گونه‌ای که ملاک‌های ارزشگذاری و قضاوت را در اختیار افکار عمومی قرار دهند. همچنین به مردم برای حضور در صحنه ارزیابی با اطلاعاتی که کسب می‌کنند، کمک شود. در نتیجه دسترسی به اطلاعات باید برای عموم جامعه فراهم شود. آیین‌نامه حق دسترسی به اطلاعات از جمله آیین‌نامه‌هایی بود که ابلاغ شد و زمینه نشاط و فعال‌سازی نهادهای مدنی را به‌دنبال داشت.

وی گفت: دولت می‌تواند در زمینه اقدامات فرهنگی و تربیتی نقشی مهم ایفا کند. همچنین تامین امنیت نیز وظیفه ذاتی حکومت است؛ بنابراین صالحان باید از امنیت بیشتری برخوردار باشند. باید مراقب بود که این ارزش واقع‌گرایانه باشد و دستخوش تظاهر نشود. دبیرکل کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی نیز در این همایش ضمن معرفی اتاق بازرگانی بین‌المللی و اقداماتی که در این مکان صورت می‌گیرد، گفت: در 10 سال اخیر مقابله با دزدی و فساد در کمیته ICC از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است؛ چراکه با گشایش مرزها امکان فساد نیز افزایش یافته است.

اگر فساد گسترش یابد نمی‌توانیم شاهد محیط کسب‌وکار سالم باشیم. محور کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‌المللی اقتصاد پاک از هر نظر است. این هدف تنها توسط دولت‌ها میسر نمی‌شود.
محمدمهدی بهکیش در ادامه گفت: بدون داشتن رقابت نمی‌توان فعالیت سالم در بنگاه‌ها به وجود آورد.

وی افزود: اکثر مدیران در کشور برخلاف پتانسیل بالایی که دارند با قوانین دست و پاگیری مواجه هستند. چنانچه این قوانین برداشته شود می‌توانند ابتکاراتی منطبق بر نیاز جامعه به وجود آورند.
علی‌نقی مشایخی، اقتصاددان نیز با بیان اینکه شرکت‌های در انزوا حاضر به ادامه فعالیت نیستند، گفت: شرکت‌ها زمانی می‌توانند موفق عمل کنند و تبدیل به یک بنگاه کارآمد شوند که در فضای مناسب کار کنند.
اگر فضا نامناسب باشد بنگاه رشد نمی‌کند، به همین دلیل در تعامل با محیط این سازندگی شکل می‌گیرد. وی نیز ضمن تاکید بر مبارزه با فساد عنوان کرد: چنانچه بنگاه‌ها بخواهند رشد کنند و فعالیت سالم داشته باشند، باید مبرا از هر گونه فسادی باشند؛ بنابراین باید تلاش شود از گسترش فساد در بنگاه‌ها در محیط کسب‌و‌کار جلوگیری به عمل آید.وی افزود: یکی از مهم‌ترین مسوولیت‌های اجتماعی بنگاه‌ها، بالا بردن سطح کیفیت و مدیریت است.

 مسوولیت اجتماعی از نگاه سازمان ملل
هماهنگ‌کننده سازمان ملل در ایران نیز در این همایش ضمن ابراز خرسندی از حضور در میان خانواده محک گفت: یکی، دو سال اخیر که در ایران حضور داشتم به‌طور غیر مستقیم فعالیت‌های موسسه محک را رصد می‌کردم و باید بگویم فعالیت‌های این موسسه در سطح عالی است.

گری لوییس با بیان اینکه به‌نظر می‌رسد در آینده نه چندان دور شاهد اهمیت هرچه بیشتر بهداشت عمومی باشیم، در خصوص مسوولیت اجتماعی شرکت‌ها از نگاه سازمان ملل گفت: یکی از اهدافی که همواره دنبال می‌شود ترویج شراکت بنگاه‌ها در مسائل اجتماعی است که در این زمینه توسعه پایدار اهمیت ویژه‌ای دارد. صرفا توجه به سود شخصی در این برهه از زمان، کار درستی نیست. اقدامات اجتماعی فراتر از الزامات شرکتی و سود بنگاه‌ها است. باید به این نتیجه رسید که مسوولیت‌های اجتماعی بنگاه‌ها امری اضافی و لوکس نیست؛ بلکه ابزار راهبردی مدیریت است.

سر مارک موری استوارت، رئیس گلوبال کامپکت در ادامه این همایش گفت: باید با جامعه، دولت و سازمان‌ها کار کنیم، باید مسوولیت‌های اجتماعی به‌عنوان کار میان‌بخشی در بنگاه‌ها انجام شود. برای اینکه ارتباطات را تقویت کنیم، نیاز به اعتماد‌سازی داریم. وی افزود: ابتکاری جدید که به تازگی مورد بررسی قرار گرفته است کسب و کار برای صلح است. در این ابتکار نظر بر این است که اگرچه نمی‌توانیم از جنگ ممانعت کنیم، اما می‌توانیم صلح را با حذف احساس تبعیض ایجاد کنیم. با تعامل می‌توانیم موانعی را برداریم، حتی در مورد حذف تحریم‌ها.

احمد پورفلاح عضو هیات نمایندگان اتاق ایران نیز در سمینار موسسه خیریه محک ضمن اشاره به اینکه به همت اعضای هیات رئیسه دوره هفتم هم‌اکنون یک موسسه خیریه در اتاق بازرگانی ایران مشغول به فعالیت است، گفت: موسسه نیکوکاری ابرار با کمک اتاق بازرگانی بنا گذاشته شده است.

وی با اشاره به تاریخچه موسسه خیریه محک اظهار کرد: با فرا رسیدن سال 1394 فعالیت رسمی و قانونی این موسسه 25 ساله می‌شود. در این مدت محک توانست در بسیاری از فرهنگ‌ها و ادبیات تغییراتی ایجاد کند و علاوه بر درمان کودکان دردمند و جبران آموزش‌های آنها، از فروپاشی خانواده‌هایی که به واسطه بیماری کودکانشان در معرض نابودی قرار گرفته‌اند، جلوگیری کند.

وی افزود: با افتخار می‌توانم بگویم این موسسه که به کمک بنگاه‌ها و مردم حمایت می‌شود، توانسته نرخ مرگ‌ومیر را از 80 درصد به 30 درصد کاهش دهد. همچنین کسب رکورد 10 در بین تشکل‌های مردم نهاد مختلف دنیا از دیگر افتخارات موسسه خیریه محک است. در شرایطی که کشور آمریکا با 160 تشکل‌ مردم نهاد در این گروه قرار دارد به دست آوردن این رکورد برای ایران بسیار حائز اهمیت است.وی عنوان کرد: ایران تاکنون در هیچ شاخصی موفق به کسب رکورد زیر 50 نشده است، بنابراین قرار گرفتن این موسسه در رده دهم می‌تواند برای کشور مهم تلقی شود.

جواد کرباسی‌زاده، رئیس هیات مدیره محک نیز با بیان اینکه موسسه خیریه محک به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌های غیردولتی به صورت اختصاصی به درمان سرطان کودکان می‌پردازد، گفت: این موسسه در سه حوزه خیریه، درمان و تحقیقات بالغ بر 95 درصد از کودکان سرطانی و خانواده آنها در ایران و در کشورهای منطقه را تحت حمایت خود دارد.

به گفته وی این موسسه از ابتدای شروع به فعالیت تاکنون بالغ بر 23 هزار کودک را تحت حمایت داشته و در حال حاضر 9 هزار کودک تحت پوشش این سازمان هستند. او ادامه داد: موسسه خیریه محک اگرچه یک سازمان غیردولتی است اما با آگاهی از جایگاه اجتماعی خود نه تنها به درمان سرطان کودکان می‌پردازد بلکه اندیشه کمک به همنوع را نیز ترویج می‌دهد. کرباسی‌زاده همچنین گفت: این موسسه به‌عنوان اولین برنامه خود موضوع مهم مسوولیت اجتماعی شرکت‌ها را مورد توجه قرار داده است. این در شرایطی است که امروزه موضوع مسوولیت اجتماعی در دستور کار کمیته‌های کشور قرار گرفته و این کمیته‌ها در اکثر تشکل‌های اقتصادی و اجتماعی کشورمان فعال هستند.

در ادامه این همایش لیلا کرباسی‌زاده مدیر داخلی گلوبال کامپکت نیز با اشاره به مساله مهم تغییرات اقلیمی گفت: این مساله یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های در نظر گرفته شده برای بسیاری از کشورها به‌ویژه ایران است. در ایران تولید گاز‌های دی اکسید کربن و گازهای گلخانه‌ای به واسطه صنایع انرژی و حمل‌ونقل با افزایش تصاعدی همراه بوده که این مساله باعث افزایش دمای زمین شده است. او با اشاره به اینکه اگر ایران نتواند با این چالش مواجه شود در آینده با افزایش دمای بیشتری روبه‌رو خواهد بود، گفت: ایران هفتمین کشور بزرگ‌ تولید‌کننده گاز دی اکسید کربن در دنیا است.

او ادامه داد: علاوه بر اینکه دولت باید در این زمینه تعهد به خرج دهد، بخش‌خصوصی و بنگاه‌ها نیز در این زمینه باید مسوولیت اجتماعی خود را انجام دهند.

مدیر عامل موسسه خیریه محک نیز با اشاره به اینکه این موسسه یک سازمان مردم نهاد‌است که متمرکز بر موضوع سرطان کودکان است، گفت: این موسسه حوزه درمان فعالیت خود را از سال 1370 آغاز کرده و بالغ بر 30 بیمارستان در کل کشور را پوشش می‌دهد. بیمارستان فوق تخصصی موسسه محک نیز از سال 86 فعالیت خود را آغاز کرده و از آخرین تجهیزات درمان کامل مرتبط با سرطان کودکان برخوردار است.

آراسب احمدیان در ادامه افزود: در ارتباط با سازمان‌های خیریه دو دیدگاه سنتی و سیستماتیک وجود دارد. در دیدگاه سنتی خیریه در انتظار دریافت منابع مالی می‌ماند و سپس بر اساس آن مدیریت تخصیص منابع خود را انجام می‌دهد. اما در دیدگاه سیستماتیک خیریه در ابتدا به شناسایی نیازهای گروه هدف می‌پردازد و پس از آن برنامه ریزی برای جذب منابع را صورت می‌دهد. او ادامه داد: یک سازمان به مدیریت خدمات و مدیریت سرویس نیازمند است. از این رو یک موسسه خیریه سازمان بزرگی است که نیازمند سازماندهی، استراتژی بودجه بندی برای نیل به اهدافش است. در دیدگاه سنتی تمرکز بر روی کاهش هزینه‌ها است اما در دیدگاه سیستمی تولید ارزش افزوده با سرویس‌های پایدار و نه سرویس‌های اعانه‌ای است.

مدیر عامل موسسه خیریه محک افزود: این موسسه در سال جاری توانسته است 8/ 1 درصد بیشتر از میزان پیش‌بینی شده اش منابع مالی جذب کند و همچنین نسبت به سال گذشته 9/ 16 درصد از کل هزینه‌ها را کاهش دهد.