روابط عمومی (Public Relations) چیست؟

روابط‌عمومی (PR) چیست و چرا حیاتی است؟

روابط‌عمومی (Public Relations یا PR) شاخه‌ای از مدیریت سازمان است که با ایجاد ارتباط دوسویه با افکار عمومی، اعتماد مخاطب و تصویر مثبت از برند را تقویت می‌کند. بر خلاف تبلیغات یک‌طرفه، PR با جمع‌آوری بازخوردها، رصد افکار عمومی و ارائه پیام‌های جذاب و غیر مستقیم، جایگاه برند را در ذهن مخاطب تثبیت می‌کند و فرصت‌های مناسب برای برند را شناسایی می‌کند.

ویژگی‌های کلیدی روابط‌عمومی:

ارتباط دوسویه با جامعه و مشتریان

اعتمادسازی و ایجاد تصویر مثبت از برند

تعامل مستمر با رسانه‌ها و ذی‌نفعان

همکاری با تبلیغات برای تثبیت و تقویت برند

کمک به خلق برندهای جدید و مدیریت مسئولیت اجتماعی

با روابط‌عمومی حرفه‌ای، سازمان‌ها می‌توانند پیام‌های خود را کم‌هزینه‌تر، جذاب‌تر و باورپذیرتر منتقل کنند و تأثیر تبلیغات را تقویت نمایند.

نامش را بیاورید تا لرزه بر اندام تبلیغات بیفتد (!)، روابط عمومی (Public Relations) یا همان PR، مفهومی که خیلی‌ها عقیده دارند با آمدنش، باید با تبلیغات خداحافظی کرد. حتی کتابی معروف در این زمینه نوشته شده‌است به نام «سقوط تبلیغات و ظهور روابط‌عمومی».

فهرست مطالب

🔹 تعریف ساده روابط عمومی
🛣️ اتوبان تک لاین و دو لاین
🎭 القاب روابط عمومی
🚂 از ریل‌های آمریکا تا بشکه‌های نفتی ایران
🧑‍🏫 تعاریف بزرگان از روابط عمومی
📊 خلاصه فعالیت‌های روابط عمومی
🏢 جایگاه روابط عمومی در سازمان
🌟 روابط عمومی و برندینگ

نکات برجسته مقاله درباره روابط عمومی (PR)

🔹 روابط عمومی با تبلیغات رقابت نمی‌کند بلکه خلأ ارتباط یک‌طرفه تبلیغات را پر می‌کند.
➤ کتاب معروف «سقوط تبلیغات و ظهور روابط عمومی» نشان می‌دهد PR می‌تواند اثر تبلیغات را کم‌رنگ کند.
⭐ ساده‌ترین تعریف PR مدیریت جریان اطلاعات دو سویه بین سازمان و افکار عمومی است.
🔹 بازخورد مشتریان در روابط عمومی اهمیت بالایی دارد و باید قابل ارزیابی باشد.
➤ تبلیغات ارتباط یک‌طرفه است، روابط عمومی ارتباط دو طرفه ایجاد می‌کند.
⭐ روابط عمومی با پیام‌های غیر مستقیم و جذاب می‌تواند برند و محصولات را بهتر معرفی کند.
🔹 القاب PR شامل چشم، گوش، زبان، آیینه، وکیل مدافع و تصویرسازی سازمان است.
➤ اصطلاح Public Relations نخستین بار در اتحادیه راه‌آهن آمریکا به کار رفت.
⭐ در ایران، اولین بار شرکت نفت روابط عمومی را به‌طور رسمی به کار گرفت.
🔹 رکس هارلو روابط عمومی را ابزاری برای مسئولیت اجتماعی و کسب تفاهم تعریف کرده است.
➤ انجمن روابط عمومی آلمان PR را تلاشی آگاهانه و قانونی برای تفاهم و اعتماد با عموم می‌داند.
⭐ انجمن جهانی روابط عمومی (IPRA) PR را بخشی از مدیریت سازمان برای کسب پشتیبانی معرفی می‌کند.
🔹 یکی از اهداف اصلی PR رصد افکار عمومی درباره برند است.
➤ PR فرصت‌های مناسب برای برند را شناسایی و رسانه‌های مرتبط را انتخاب می‌کند.
⭐ روابط عمومی باید تعامل دائمی با رسانه‌ها برقرار کند.
🔹 PR می‌تواند جایگاه برند در ذهن مخاطب را تغییر دهد و تقویت کند.
⭐ PR پل ارتباطی بیرون سازمان با درون سازمان محسوب می‌شود.
🔹 روابط عمومی به خلق برند جدید کمک می‌کند و تبلیغات برای ثبات و دوام آن عمل می‌کند.
➤ پیام‌های جذاب، متفاوت، باورپذیر و غیر مستقیم PR، باعث کاهش هزینه و افزایش اثرگذاری نسبت به تبلیغات می‌شوند.

شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)– نامش را بیاورید تا لرزه بر اندام تبلیغات بیفتد (!)، روابط عمومی (Public Relations) یا همان PR، مفهومی که خیلی‌ها عقیده دارند با آمدنش، باید با تبلیغات خداحافظی کرد. حتی کتابی معروف در این زمینه نوشته شده‌است به نام «سقوط تبلیغات و ظهور روابط عمومی».

ساده‌ترین تعریف روابط عمومی این است:
مدیریت کردن جریان اطلاعات بین این دو: 1) افکار عمومی 2) سازمان شما، به صورت دو سویه
روشن‌تر بگوییم…، چیزی که درباره روابط عمومی (PR) باید حتما بدانید این است که دوسویه بودن رابطه در PR بسیار مهم است. «شما باید بتوانید بازخوردهایی را که از روابط‌تان با مشتری به دست آورده‌اید، به راحتی ارزیابی کنید».

…، چیزی که درباره روابط عمومی (PR) باید حتما بدانید این است که دوسویه بودن رابطه در PR بسیار مهم است. «شما باید بتوانید بازخوردهایی را که از روابط‌تان با مشتری به دست آورده‌اید، به راحتی ارزیابی کنید».

درباره روابط عمومی بیشتر بدانیم:

روابط عمومی (public relations)

روابط‌عمومی چیست و چرا برای سازمان‌ها حیاتی است؟ | تعریف و اصول روابط‌عمومی حرفه‌ای

روابط‌عمومی چیست؟ راهنمای جامع روابط‌عمومی، تعریف، انواع، نقش‌ها و استراتژی‌های موفق PR در عصر دیجیتال

روابط‌عمومی ۱۰۱ در ۲۰۲۵: راهنمای عملی برای افزایش اعتبار و تعامل برند

اتوبان تک لاین و دو لاین
تبلیغات یک ارتباط یک طرفه‌ست. در تبلیغات شما می‌توانید با مشتری رابطه برقرار کنید؛ ولی او نمی‌تواند چیزی بگوید. اما قهرمان داستان ما (روابط عمومی) هدفش پُر کردن این خلأ موجود در تبلیغات است. (با خواندن «تبلیغات چیست؟»، روشن‌تر راهنمایی می‌شوید.)

القاب روابط عمومی
چشم سازمان
گوش سازمان
زبان سازمان
آیینه‌ی تمام‌نمای سازمان
وکیل مدافع سازمان
تصویرسازی سازمان و…

از ریل‌های امریکا تا بشکه‌های نفتی ایران
اصطلاح روابط عمومى (Public Relations) براى نخستین بار در اتحادیه راه‌آهن ایالات متحده آمریکا به کار برده شد و در ایران هم اولین بار، در شرکت نفت از آن استفاده گردید و حتی دفترى به این منظور در آن شرکت ایجاد شد.

تعاریف بزرگان از روابط عمومی
ببینیم که بزرگان این علم، روابط عمومی را چگونه تعریف کرده‌اند. ابتدا به سراغ رکس هارلو می‌رویم:
روابط عمومی، دانشى‌ست که به وسیله آن، سازمان‌ها آگاهانه مى‌کوشند تا به مسئولیت اجتماعى خودشان عمل کنند، برای اینکه بتوانند تفاهم و پشتیبانى کسانى را که براى توسعه کسب و کارشان اهمیت دارند، به دست آورند.

انجمن روابط عمومى آلمان نیز روابط عمومی را این‌گونه تعریف می‌کند:
روابط عمومى، تلاشی آگاهانه و قانونى که به منظور تفاهم و استقرار اعتماد و شناخت متقابل با عموم، می‌تواند با تحقیق علمى و عملى صحیح و مستمر، میسر شود.

به سراغ اصل داستان هم که برویم (!)، انجمن جهانى روابط عمومى (IPRA) را می‌بینیم که از نظر او PR یعنی:
روابط عمومى (PR) بخشى از وظایف مدیریت سازمان است و عملى مداوم و برنامه‌ریزى شده است که از طریق آن افراد و سازمان‌ها مى‌کوشند تا تفاهم و پشتیبانى کسانى را که با آن‌ها سر و کار دارند، به دست‌آورند.

خلاصه این که با روابط عمومی سعی می‌کنید تا:
شروع: افکار عمومی درباره برندتان را رصد کنید.
سپس: فرصت‌های مناسب را شناسایی کنید.
سپس: رسانه‌های مناسب را پیدا کنید و با آن‌ها تعامل دائمی برقرار کنید.

در پایان: افکار عمومی را تغییر دهید.
از نظر جایگاه و یا چارت سازمانی، روابط عمومی را زیرمجموعه‌ای از واحد بازاریابی یک سازمان باید دانست.
روابط عمومی به نحوی پل ارتباطی بیرون سازمان با درون سازمان است.

معرفی رشته روابط‌عمومی (Public Relations Major)

منبع: U.S. News & World Report
نویسنده: کارا کولمن فیلدز (Kara Coleman Fields)
تاریخ انتشار: ۲۳ آوریل ۲۰۲۱ — به‌روزرسانی‌شده با تمرکز بر نقش هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۵

رشته‌ روابط ‌عمومی به دانشجویان می‌آموزد چگونه با رسانه‌ها و عموم مردم ارتباط برقرار کرده و پیام‌هایی متناسب با تصویر برند منتقل کنند. دانشجویان این رشته باید ارتباط‌گرانی مؤثر باشند و علاقه‌مند به انتقال دقیق، شفاف و اخلاقی اطلاعات.

در دنیای امروز، وقتی یک برند در شبکه‌های اجتماعی تبلیغ می‌کند، یک سخنگوی سازمان بحران پس از وقوع بلای طبیعی با خبرنگاران مصاحبه دارد یا یک شرکت بیانیه‌ای رسمی درباره‌ی محصول جدید منتشر می‌کند، در واقع شاهد عملکرد روابط‌عمومی هستیم.

نقش هوش مصنوعی در آموزش و حرفه روابط‌عمومی
در سال‌های اخیر، هوش مصنوعی به سرعت به یکی از ابزارهای کلیدی در روابط‌عمومی تبدیل شده است. دانشجویان این رشته اکنون یاد می‌گیرند چگونه از فناوری‌هایی مانند تحلیل احساسات (Sentiment Analysis)، تولید خودکار محتوا (Generative AI) و پایش رسانه‌ها با الگوریتم‌های یادگیری ماشین استفاده کنند تا استراتژی‌های ارتباطی خود را هوشمندانه‌تر و دقیق‌تر طراحی کنند.

در بسیاری از دانشگاه‌ها، دروس جدیدی مانند «هوش مصنوعی در ارتباطات استراتژیک» یا «اخلاق در تولید محتوای مبتنی بر AI» به برنامه‌ی آموزشی افزوده شده است تا نسل جدید متخصصان روابط‌عمومی بتوانند با تحولات دیجیتال همگام شوند.

دروس متداول رشته روابط‌عمومی
این رشته معمولاً زیرمجموعه‌ی دانشکده‌ی ارتباطات یا روزنامه‌نگاری است. دروس پایه شامل موارد زیر است:
◽ مبانی ارتباطات جمعی
◽ اخلاق و حقوق رسانه
◽ نگارش در روابط‌عمومی
◽ استراتژی‌های روابط‌عمومی
◽ پژوهش در روابط‌عمومی

دروس جدید مرتبط با هوش مصنوعی نیز اضافه شده‌اند، از جمله:
◽ تحلیل داده‌های رسانه‌ای با هوش مصنوعی
◽ استفاده از چت‌ جی‌بی‌تی و ابزارهای مشابه در نگارش محتوای سازمانی
◽ مدیریت بحران با کمک هوش مصنوعی

در مقطع پایانی، دانشجویان معمولاً باید پروژه‌ای نهایی ارائه دهند که نشان دهد توانایی طراحی و مدیریت یک کمپین واقعی روابط‌عمومی را دارند.

آیا این رشته برای شما مناسب است؟
اگر فردی اجتماعی، دقیق، دارای مهارت نوشتاری بالا و علاقه‌مند به تعامل با رسانه‌ها هستید، رشته روابط‌عمومی برای شما مناسب است.

با ظهور هوش مصنوعی، از متخصصان این حوزه انتظار می‌رود که بتوانند میان مهارت انسانی در داستان‌سرایی و توان تحلیل ماشینی تعادل برقرار کنند.

شما ممکن است در یک روز کاری همزمان بیانیه خبری بنویسید، پست شبکه اجتماعی تنظیم کنید و با استفاده از ابزارهای AI تأثیر محتوای خود را در لحظه تحلیل کنید.

فرصت‌های شغلی برای فارغ‌التحصیلان روابط‌عمومی
فارغ‌التحصیلان می‌توانند در سازمان‌های دولتی، شرکت‌های تجاری، دانشگاه‌ها، سازمان‌های مردم‌نهاد و رسانه‌ها فعالیت کنند. سمت‌های شغلی معمول شامل موارد زیر است:

◽کارشناس روابط عمومی(Public Relations Specialist)
◽ مدیر روابط‌عمومی (Public Relations Manager)
◽مدیر ارتباطات (Communications Director)
◽ سخنگوی سازمان (Spokesperson)
◽ تحلیلگر رسانه با هوش مصنوعی (AI Media Analyst)
◽ مدیر محتوا و شبکه‌های اجتماعی

با کسب تجربه، امکان ارتقا به سطوح مدیریتی مانند مدیرکل روابط عمومی یا مشاور ارشد برند نیز وجود دارد.

در سازمان‌های اضطراری مانند آتش‌نشانی، پلیس یا مدیریت بحران، عنوان شغلی مشابهی با نام افسر اطلاع‌رسانی عمومی (Public Information Officer) رایج است.

روابط عمومی و برندینگ
روابط عمومی می‌بایست برند جدید را خلق کند و تبلیغات، پس از آن به ثبات و دوام آن برند کمک خواهد کرد.
با توجه به افزایش پیام‌های تبلیغاتی و معمولاً یکسویه بودن این پیام‌ها در حال حاضر، روابط عمومی با استفاده از:
خلق پیام‌های جذاب
متفاوت
باور پذیرتر برای عموم
و پیام‌های غیر مستقیم
بسیار کارآمدتر و کم هزینه‌تر از تبلیغات می‌تواند محصول و یا خدمتی جدید را در افکار مخاطبان جای بدهد.

بهترین فعالیت روابط عمومی را که تا به حال دیده‌اید را برایمان کامنت کنید.

از کدام برند بود؟ چه کار می کرد؟

تفاوت روابط‌عمومی با حوزه‌های مشابه مانند تبلیغات و بازاریابی

روابط‌عمومی اغلب با بازاریابی و تبلیغات اشتباه گرفته می‌شود، در حالی‌که یک حوزه‌ی کاملاً مجزا است که بر شکل‌دهی تصویر ذهنی و نحوه‌ی ارتباط کسب‌وکار با مشتریان و کارکنان تمرکز دارد. هدف روابط‌عمومی فروش نیست، بلکه ایجاد اعتماد و تصویری مثبت از سازمان است.

به‌طور مشخص، روابط‌عمومی با مفهوم «افکار عمومی» یا Publics سروکار دارد؛ گروه‌ها و قشرهایی از مردم که به‌طور مستقیم با سازمان در ارتباط‌اند یا نسبت به آن نظر مشخصی دارند. این گروه‌ها می‌توانند بیرونی (مانند مشتریان یا نهادهای قانون‌گذار) یا درونی (مانند کارکنان در سطوح مختلف سازمان) باشند. روابط‌عمومی درواقع هنر و علم برقراری ارتباط مؤثر با این گروه‌ها و حفظ رابطه‌ای مثبت میان آنان و سازمان است.

در مقابل، تبلیغات نوعی ارتباط پولی و هدفمند است که با هدف افزایش فروش انجام می‌شود. همانند روابط‌عمومی، تبلیغات نیز به دنبال جلب توجه مخاطب است، اما تمرکز آن بر فروش است نه بر اعتمادسازی. تبلیغات در تمامی رسانه‌ها از تلویزیون تا شبکه‌های اجتماعی اجرا می‌شود و بر هفت عنصر اصلی تکیه دارد: محصول، قیمت، مکان، ترویج، شواهد فیزیکی، افراد و فرآیند.

بازاریابی اما چتر مفهومی گسترده‌تری است که روابط‌عمومی و تبلیغات را نیز دربر می‌گیرد. بازاریابی شامل شناسایی و پاسخ به نیازهای مصرف‌کنندگان است و هدف اصلی آن افزایش درآمد سازمان است. این فرآیند از تولید تا فروش را شامل می‌شود و تمرکز اصلی آن تحقق اهداف مالی در بازه‌های زمانی مشخص است.

درحالی‌که روابط‌عمومی تنها از منظر مدیریتی با اهداف مالی مرتبط است، بازاریابی مستقیماً بر جریان فروش و سود تمرکز دارد. به بیان دیگر، بازاریابی به فرایند فروش می‌پردازد، اما روابط‌عمومی به تعامل انسانی و اعتمادسازی بلندمدت با جامعه توجه دارد.

در نتیجه، هرچند هر دو حوزه بر ارتباطات تمرکز دارند، اما روابط‌عمومی گسترده‌تر، انسانی‌تر و بلندمدت‌تر است، در حالی‌که بازاریابی دقیق‌تر و سودمحورتر عمل می‌کند. بازاریابی نوعی ارتباط ابزاری و کاربردی با مشتریان است، اما روابط‌عمومی بر ایجاد روابط ماندگار و تصویر مثبت از سازمان در ذهن جامعه تمرکز دارد.

✍️ این مقاله توسط دانشجویان دانشکده روزنامه‌نگاری و ارتباطات (SJMC) به‌عنوان تمرین سئو در کلاس «محتوا و توسعه وب» نوشته شده است.

📅 ۱۶ آوریل ۲۰۲۳

منبع: https://news.drake.edu