فهرست مطالب
o تعریف روابطعمومی و نقش آن در سال ۲۰۲۵
روابطعمومی به زبان ساده چیست؟
تعریف آکادمیک روابطعمومی
روابطعمومی دقیقاً چیست؟
o چهار دلیل اصلی اهمیت روابط عمومی
چرا روابطعمومی متفاوت است؟
چرا هر کسبوکاری به روابطعمومی نیاز دارد؟
چرا روابطعمومی مؤثر است؟
هدف و پیام خود را مشخص کنید
چگونه میتوانید خودتان روابطعمومی انجام دهید؟
o هدف روابطعمومی
o مزایای کلیدی روابطعمومی
o نقشها و وظایف روابطعمومی
o انواع روابطعمومی؛ فراتر از تیتر خبرها!
o اصطلاحات نزدیک به روابطعمومی
o تفاوت روابطعمومی با بازاریابی و تبلیغات
تفاوت روابطعمومی و تبلیغات
o اجزای کلیدی روابطعمومی
o فرآیند روابطعمومی
o ده اصل طلایی روابطعمومی
اصول بارسلونا در روابطعمومی
ده قانون طلایی روابط رسانه ای
قواعد طلایی روابطعمومی برای ارائه خبر و داستان به رسانهها
۱۳ قانون طلایی مدیریت بحران در روابطعمومی
۵ قانون طلایی روابطعمومی در شبکههای اجتماعی
۳ قانون طلایی اخلاق در روابطعمومی
o استراتژی روابطعمومی
o ابزارهای مدرن روابطعمومی
o سنجش موفقیت روابط عمومی
o نقش روابط عمومی در تصمیمگیری سازمانی
o نقش متخصصان و آژانسهای روابطعمومی
o وظایف یک متخصص روابطعمومی
o نمونه مدیریت بحران موفق
o چرا شرکتها روی روابط عمومی سرمایهگذاری میکنند؟
o چطور از روابطعمومی بیشترین بهره را ببریم؟
o آینده روابطعمومی: سازگاری با عصر جدید در ۲۰۲۵
تعریف روابط عمومی از نگاه انجمن بینالمللی روابطعمومی
از من میپرسند فایده روابط عمومی چیست؟
برنامه ریزی استراتژیک در روابط عمومی
روابط عمومی دیجیتال برای سئو چیست؟
روابط عمومی: تعریف، ابزارها، وظایف، مزایا و فرآیندها
۱۰ ابزار برتر ارتباطات استراتژیک در سال ۲۰۲۵؛ از مدیریت روابط عمومی تا تحلیل رسانهای دیجیتال
نکات برجسته
🔹 تعریف روابطعمومی و نقش آن در عصر دیجیتال
روابطعمومی فرایند ارتباطی راهبردی برای ایجاد روابط دوسویه و سودمند میان سازمان و مخاطبان است. در سال ۲۰۲۵، اعتبار و شفافیت برند از طریق روایتگری و گفتوگوی انسانی شکل میگیرد. هدف، ساخت ذهنیت مثبت و اعتماد پایدار است.
🔹 اهمیت روابطعمومی در موفقیت سازمان
روابطعمومی با ترکیب «اطلاعرسانی و اعتمادسازی» به برندها کمک میکند در جامعه دیده و باور شوند. این حوزه فراتر از تبلیغات عمل میکند و بر رابطه و اعتبار تمرکز دارد. هر کسبوکاری، صرفنظر از اندازه، به روابطعمومی نیاز دارد.
🔹 اهداف کلیدی روابطعمومی
ایجاد تصویر مثبت از سازمان، جلب اعتماد ذینفعان و مدیریت شهرت از اهداف اصلیاند. روابطعمومی با روایت هوشمندانه و ارتباط مستمر، ذهن مخاطب را هدایت میکند. نتیجه، وفاداری بلندمدت و اعتبار پایدار برای برند است.
🔹 مزایای روابطعمومی مؤثر
روابطعمومی هزینهاثرگذار، معتبر و ماندگار است. با پوشش رسانهای مثبت، آگاهی از برند افزایش مییابد و در زمان بحران، اعتبار حفظ میشود. این حوزه ابزار کلیدی برای تقویت جایگاه رقابتی سازمان است.
🔹 وظایف و نقشهای متخصصان روابطعمومی
متخصص روابطعمومی باید بتواند شهرت را مدیریت، بحران را مهار و گفتوگوی سازنده با رسانهها برقرار کند. او تحلیلگر افکار عمومی، مشاور مدیران و تولیدکننده محتوای استراتژیک است. روابطعمومی یعنی تصمیمسازی مبتنی بر اعتماد.
🔹 انواع روابطعمومی در سازمانها
روابط رسانهای، ارتباطات داخلی، روابط سرمایهگذاران، روابط جامعه و مدیریت بحران از مهمترین انواع آن هستند. هرکدام مخاطب و هدف خاصی دارند. موفقیت در گرو هماهنگی و انسجام میان این بخشهاست.
🔹 تفاوت روابطعمومی با تبلیغات و بازاریابی
تبلیغات، پیام پولی است اما روابطعمومی، اعتماد اکتسابی. تبلیغ، فروش را تسریع میکند ولی روابطعمومی، تصویر برند را میسازد. هر دو مکمل هماند اما روابطعمومی ارزش بلندمدتتری ایجاد میکند.
🔹 اصول طلایی روابطعمومی حرفهای
پژوهش، هدفگذاری، استمرار، همکاری، تحلیل داده و صداقت، شش رکن اصلی موفقیتاند. روابطعمومی باید کنشگر، دقیق و انسانی باشد. اعتماد و دقت، سرمایه اصلی هر ارتباط حرفهای است.
🔹 اصول بارسلونا؛ استاندارد جهانی سنجش روابطعمومی
این هفت اصل، چارچوب بینالمللی ارزیابی عملکرد روابطعمومیاند. از هدفگذاری شفاف تا سنجش اثرات واقعی بر نگرش و رفتار مخاطبان. ارزش روابطعمومی در اعتماد و تأثیر کیفی نهفته است، نه در محاسبه مالی تبلیغ.
🔹 قوانین طلایی روابط رسانهای
احترام، صداقت، آگاهی از موضوع، آمادگی برای بحران و رفتار حرفهای، اصول طلایی تعامل با خبرنگاراناند. گفتوگو با رسانهها باید مبتنی بر اعتماد، زمانبندی و شفافیت باشد. خبرنگار شریک ارتباط است، نه مانع آن.
🔹 مدیریت بحران در روابطعمومی
بحران زمانی مدیریت میشود که پیش از وقوع، برنامهای روشن وجود داشته باشد. شفافیت، همدلی و واکنش سریع کلید حفظ اعتماد عمومیاند. بحران فرصت است، اگر درست روایت شود.
🔹 روابطعمومی در شبکههای اجتماعی
در عصر دیجیتال، روابطعمومی باید تعاملی، انسانی و پاسخگو باشد. سیاست ارتباطی شفاف، محتوای گفتوگومحور و پاسخ سریع به نقدها حیاتیاند. برندهایی که گوش میدهند، اعتماد میسازند.
🔹 اخلاق در روابطعمومی
سه اصل طلایی اخلاق: صداقت، محرمانگی و شایستگی. رفتار اخلاقی، پایه اعتبار حرفهای است. بدون اعتماد، هیچ روایت و ارتباطی پایدار نمیماند.
🔹 استراتژی و ابزارهای نوین روابطعمومی
هوش مصنوعی، تحلیل داده، اتاق خبر آنلاین و CRM ابزارهای کلیدی امروزند. استراتژی روابطعمومی باید دادهمحور، هدفمند و منسجم باشد. محتوا دیگر پادشاه نیست؛ «اعتماد» پادشاه است.
🔹 آینده روابطعمومی در ۲۰۲۵
روابطعمومی آینده، ترکیبی از فناوری، اخلاق و انسانمحوری است. هوش مصنوعی تصمیمسازی را تقویت میکند اما اصالت انسانی جایگزینناپذیر است. برندهای موفق، روایتگرانی شفاف، مسئول و دادهمحور خواهند بود.
شبکه اطلاعرسانی روابطعمومی ایران (شارا) || روابط عمومی یک وظیفه مدیریتی منحصر به فرد است که به سازمانها کمک میکند تا خطوط ارتباطی متقابل، درک، پذیرش و همکاری با عموم را ایجاد و حفظ کنند. روابط عمومی درباره ایجاد روابط عمومی است. این یک هنر و علم استراتژیک است که داستان شما را به مخاطبینی که اهمیت دارند، یعنی گروههای کلیدی، مخاطبان هدف، رهبران فکری و تصمیمگیرندگان متصل میکند.
تعریف روابط عمومی توسط ادوارد برنیز یکی از اولین تعاریف شناختهشده است. وی روابط عمومی را به عنوان یک وظیفه مدیریتی توصیف میکند که نگرشهای عمومی را ثبت میکند، سیاستها، روشها و منافع یک سازمان را تعریف کرده و سپس برنامهای برای کسب درک و پذیرش عمومی اجرا میکند.
هدف اصلی روابط عمومی نشان دادن تصویری مثبت از سازمان یا برند است. این همچنین تلاش میکند تا رابطهای استراتژیک با عموم، مشتریان بالقوه، ذینفعان، سرمایهگذاران و کارکنان ایجاد کند. از این طریق، سازمان میتواند صداقت، شفافیت و ارزشهای خود را نمایش دهد.
از جمله اهداف روابط عمومی میتوان به آگاهیبخشی در مورد سازمان، محصولات و خدمات، نظارت بر رسانهها و شبکههای اجتماعی، مدیریت بحرانها و ایجاد تصویر مثبت از طریق برنامههای خاص اشاره کرد.
عناصر روابط عمومی شامل روابط جامعه، روابط مصرفکننده، ارتباطات شرکتی، ارتباطات کارکنان، امور دولتی و لابیگری، روابط رسانهای و روابط بازاریابی است.
ابزارهای روابط عمومی شامل بیانیههای مطبوعاتی، برگههای اطلاعاتی، کیتهای مطبوعاتی، اخبار ویدئویی، برنامههای ارتباطات کارکنان و برنامههای روابط عمومی مالی هستند. همچنین، از جمله برنامههای دیگر میتوان به روابط عمومی در صنعت، رویدادهای ویژه، تبلیغات داخلی و خدمات عمومی اشاره کرد.
مزایای روابط عمومی شامل اعتبار، هزینه کم، اجتناب از شلوغی، توانایی دسترسی به گروههای خاص، تولید سرنخ و ایجاد تصویر مثبت از سازمان هستند. روابط عمومی معمولاً به عنوان ابزاری برای کسب اعتبار بیشتر در نظر گرفته میشود، زیرا اطلاعات منتشر شده از طریق روابط عمومی بهطور کلی توسط رسانهها تأیید نمیشوند و از این رو قابل اعتمادتر از تبلیغات هستند.
در عین حال، روابط عمومی با چالشهایی نیز همراه است. از جمله این چالشها میتوان به عدم توانایی در تصحیح کامل یک تصویر آسیبدیده، ناتوانی در مخفی نگهداشتن مسائل در بهترین منافع سازمان و دشواری پیشبینی واکنشهای مخاطب اشاره کرد.
فرآیند روابط عمومی یک سری اقدامات است که نتیجه آن رسیدن به اهداف مشخص است. این فرآیند شامل تحقیق، برنامهریزی، اجرا و ارزیابی است که در قالب مدل RACE (تحقیق، عمل، ارتباطات، ارزیابی) توضیح داده شده است.
در نهایت، روابط عمومی و تبلیغات تفاوتهایی دارند. تبلیغات عمدتاً از طریق رسانههای جمعی و برای فروش کالاها و خدمات صورت میگیرد، در حالی که روابط عمومی برای ایجاد یک محیط مناسب برای رشد سازمان طراحی شده است.
از سوی دیگر، لابیگری به عنوان زیرمجموعهای از روابط عمومی، به تلاش برای تأثیرگذاری بر تصمیمات مقامات دولتی و سازمانهای تنظیمگر اشاره دارد. این میتواند به شکل لابیگری مستقیم یا لابیگری عمومی (مشارکت مردم در تلاش برای تغییر قوانین) صورت گیرد.

تعریف روابط عمومی و نقش آن در سال ۲۰۲۵
در دورانی که اطلاعات با سرعت نور منتقل میشود و اعتبار سازمانها در لحظه ساخته یا تخریب میشود، نقش روابطعمومی مثبت بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. روابطعمومی (PR) یک فرایند ارتباطی راهبردی است که روابط متقابل و سودمند میان سازمانها و مخاطبانشان را ایجاد میکند. انجمن روابطعمومی آمریکا (PRSA) نیز روابط عمومی را هنر تأثیرگذاری و ایجاد رابطه با ذینفعان کلیدی در بسترهای مختلف برای شکلدهی به افکار عمومی تعریف میکند.
روابطعمومی یعنی شکل دادن به ذهنیت مردم درباره برند شما. این ابزار پنهان شما برای روایت داستان برند، هنری مرموز برای جلب اعتماد و برقراری ارتباط با مخاطبان مناسب است.
برخلاف رسانههای پولی که مبتنی بر خرید فضای تبلیغاتی هستند، روابطعمومی سنتی بر کسب پوشش رسانهای رایگان از طریق روایت داستانهای تاثیرگذار کسبوکار (رسانه کسبشده) تمرکز داشت. هرچند این رویکرد همچنان در روابط رسانهای اهمیت دارد، اما ورود دنیای آنلاین باعث شده روابط عمومی شامل رسانههای پولی، شبکههای اجتماعی و رسانههای تحت مالکیت نیز شود—در واقع، هر ابزاری که بتواند تصویر عمومی برند را شکل دهد.
چه یک استارتاپ تازهکار باشید و چه یک برند بزرگ، روابطعمومی میتواند نقشی اساسی در موفقیت کسبوکار شما داشته باشد. در این راهنما، اصول کلیدی روابطعمومی را برای درک بهتر نقش آن در رشد کسبوکارتان شرح خواهیم داد.
روابط عمومی به زبان ساده چیست؟
روابطعمومی همان تصویری است که دنیا از کسبوکار شما دارد. یعنی انتقال پیام درست به افراد مناسب تا برندتان همواره در بهترین وجه دیده شود و بر افکار عمومی تاثیر مثبت بگذارد.
متخصصان روابط عمومی به کسبوکارها کمک میکنند تا با مشتریان، سرمایهگذاران، کارمندان و عموم مردم بهدرستی ارتباط برقرار کنند تا شهرت مطلوبی بسازند. چه صحبت از جلب توجه رسانهها باشد، چه مدیریت بحرانهای ارتباطی، روابطعمومی بهترین دوست برند شما در ساخت ذهنیت عمومی است.
تعریف آکادمیک روابط عمومی
روابطعمومی، فرآیند ارتباطی راهبردی است که روابط متقابل و سودمند میان سازمانها و مخاطبانشان ایجاد میکند. هدف روابط عمومی، تولید پوشش مثبت برای محصولات، خدمات، کمپینها، دستاوردها، ارزشها و مسئولیت اجتماعی سازمان است—در یک کلام، تولید و ترویج محتوایی که برند شما را در ذهن مخاطبان برجسته کند.
روابطعمومی موفق، بر تولید محتوای مرتبط با مخاطب و ترویج غیرمستقیم کسبوکار تمرکز دارد. هدف نهایی، ساخت اعتبار، شکلدهی به روایت برند و رساندن پیام به مخاطب درست است.

روابط عمومی دقیقاً چیست؟
روابط عمومی فقط به دیده شدن نام شرکت خلاصه نمیشود؛ بلکه یعنی کنترل روایت و شکلدهی احساسات مخاطبان نسبت به برند شما.
میتوان روابط عمومی را «مهندسی اعتبار» دانست؛ هنری استراتژیک برای اطمینان از اینکه داستان مناسب، توسط افراد مناسب و برای مخاطب مناسب روایت میشود.
به طور خلاصه، روابطعمومی مدیریت و تأثیرگذاری بر نحوه انتشار اطلاعات درباره شرکت شما به عموم مردم (بهویژه از طریق رسانهها) است. این یک فرآیند ارتباطی استراتژیک است که هم سروصدا ایجاد میکند و هم اعتماد و اعتبار میسازد.
متخصصان روابط عمومی داستانهایی میسازند که نقاط قوت برند را برجسته میکند، ضعفها را به حداقل میرساند و شما را به عنوان رهبر حوزهتان معرفی میکند. این همان قدرت ایجاد موج رسانهای با رویکرد هدفمند و اثرگذار است.
۴ دلیل اصلی اهمیت روابط عمومی
نویسنده: جنیفر فورتنی
بسیاری تصور میکنند روابطعمومی همان فعالیت در شبکههای اجتماعی یا وبلاگنویسی است، اما در واقع روابط عمومی فراتر از این است. هدف اصلی آن جلب اعتماد و حمایت افرادی است که در جامعه اعتبار و نفوذ دارند؛ مانند خبرنگاران و تحلیلگران رسانهای. وقتی فردی مورد اعتماد دربارهی یک محصول یا شرکت صحبت میکند، احتمال خرید یا حتی بازدید از وبسایت آن شرکت تا ده برابر افزایش مییابد.
چرا روابطعمومی متفاوت است؟
روابطعمومی ترکیبی از «اطلاعرسانی» و «فروش» است. برای جلب توجه رسانهها باید مثل خبرنگار فکر کرد، یعنی داستانی واقعی و جذاب ساخت که ارزش خبری داشته باشد و بتواند برای انتشار در رسانهها پذیرفته شود.
چرا هر کسبوکاری به روابطعمومی نیاز دارد؟
روابطعمومی کمهزینهترین راه برای شناختهشدن، افزایش اعتبار و رشد فروش است.
حتی کسبوکارهای کوچک هم میتوانند در کنار برندهای بزرگ در رسانهها دیده شوند.
انتشار خبر دربارهی شما در رسانهها، باعث مراجعهی بیشتر مشتریان به وبسایت و آشنایی با محصولاتتان میشود.
اگر داستان شما به یکی از نیازها یا مشکلات مردم پاسخ دهد و راهحلی ارائه کند، باعث شکلگیری پیوند عاطفی میان مخاطب و برند میشود.
گزارشهای رسانهای معمولاً در فضای اینترنت ماندگارند و میتوانند در آینده نیز فرصتهای تازهای برای فروش و همکاری ایجاد کنند.
چرا روابطعمومی مؤثر است؟
روابطعمومی، برخلاف تبلیغات، «اعتماد» میسازد.
وقتی مردم شرکت شما را در یک رسانه معتبر میبینند، به آن باور پیدا میکنند و احتمال خرید یا تعامل بیشتر میشود.
درک و برداشت مخاطب از برند شما، از همان برخورد اول آغاز میشود؛ از شیوه حضور در رسانهها گرفته تا طراحی سایت و پاسخگویی شما.
به همین دلیل، دیدگاه و نظر کاربران در فضای مجازی اهمیت زیادی دارد و باید به نقدهای منفی با سرعت و احترام پاسخ داد.
هدف و پیام خود را مشخص کنید
تفاوت میان شرکتهای موفق در روابطعمومی با دیگران در توانایی آنها در داستانسرایی است.
برای ساختن داستانی تأثیرگذار از خود بپرسید:
چرا کار من اهمیت دارد؟
چه تغییری در زندگی مردم ایجاد میکند؟
چه تأثیری بر جامعه یا صنعت دارد؟
چرا مردم باید به آن توجه کنند؟
آمار و واقعیتهای قابلسنجش میتوانند به داستان شما وزن و اعتبار بیشتری بدهند و آن را برای رسانهها جذابتر کنند.
چگونه میتوانید خودتان روابطعمومی انجام دهید؟
با وجود کمبود زمان و منابع، همچنان میتوانید شخصاً توجه رسانهها را جلب کنید.
نکات کلیدی:
ابتدا هدف و پیام اصلی خود را مشخص کنید و داستانی خبری از آن بسازید.
بر رسانههای کوچکتر و تخصصی تمرکز کنید؛ این رسانهها معمولاً سریعتر پاسخ میدهند.
ارتباطات خود را ثبت و پیگیری کنید تا روند کاریتان منظم و حرفهای باشد.
روابطعمومی هنر دیدهشدن و اعتمادسازی است؛ ابزاری که هر سازمان برای رشد و بقا به آن نیاز دارد.
هدف روابطعمومی
هدف نهایی روابط عمومی، ایجاد و حفظ تصویر مثبت از برند است، به گونهای که مخاطب هدف همواره درگیر باقی بماند. روابطعمومی با برقراری ارتباط هوشمندانه، اعتماد و اعتبار ایجاد میکند، روابط بلندمدت با ذینفعان میسازد و پوشش رسانهای کسب میکند.
این رویکرد باعث میشود برند همواره در ذهن مشتریان بالقوه، سرمایهگذاران و رسانهها باقی بماند. تمرکز اصلی روابط عمومی بر مدیریت شهرت و تضمین موفقیت پایدار برند است.
متخصصان روابطعمومی نقشی کلیدی در مدیریت این تلاشها ایفا میکنند و با مهارتهای متنوع خود به ساخت و حفظ تصویر مثبت برند کمک میکنند.
مزایای کلیدی روابطعمومی
افزایش اعتبار: پوشش رسانهای از منابع معتبر، شهرت و اعتماد به برند شما را بالا میبرد.
آگاهیسازی برند: کمک به دیده شدن شما در میان مخاطبان جدید و ماندن در ذهن مشتریان.
مدیریت بحران: حفاظت از برند و هدایت افکار عمومی هنگام بروز مشکلات.
رهبری فکری: ایجاد جایگاه مرجعیت و تاثیرگذاری در صنعت.
صرفهجویی اقتصادی: بر خلاف تبلیغات، پوشش روابط عمومی ماندگارتر و هزینهاثرگذارتر است.
نقشها و وظایف روابطعمومی
بر اساس دیدگاه انجمنهای حرفهای، روابطعمومی مجموعهای از فعالیتهای کلیدی را دربر میگیرد، از جمله:
پیشبینی و تحلیل افکار عمومی و بررسی اثرات آن بر فعالیتهای سازمان؛
مشاوره به مدیران درباره ارتباطات داخلی، سیاستگذاری و مدیریت بحران؛
حفظ و ارتقای اعتبار و شهرت سازمان؛
پژوهش و ارزیابی مداوم برنامههای ارتباطی؛
برنامهریزی و اجرای اقدامات برای بهبود تصویر عمومی سازمان؛
آموزش، مدیریت منابع انسانی و تولید محتوای مؤثر برای ارتباط با مخاطبان.
انواع روابطعمومی؛ فراتر از تیتر خبرها!
روابطعمومی فقط به مطرح شدن نام شما در اخبار محدود نمیشود—روابط عمومی جنبههای متنوعی دارد که هر کسبوکاری باید آن را بشناسد:
روابط رسانهای: ایجاد و حفظ ارتباط با خبرنگاران برای جلب پوشش خبری مثبت. ( ارتباطات رسانهای (ارتباط با خبرنگاران و مطبوعات)
روابط با سرمایهگذاران: مدیریت ارتباط با سرمایهگذاران فعلی و بالقوه، انتشار اخبار مالی و ایجاد حس اعتماد. (روابط سرمایهگذاران (اطلاعرسانی مالی و اقتصادی)،
روابط جامعه (روابط عمومی مثبت): مشارکت در مسئولیت اجتماعی، امور خیریه و فعالیتهای اجتماعی برای ایجاد پیوند عاطفی با جامعه.
رهبری فکری: معرفی شرکت یا مدیرعامل به عنوان مرجع تخصصی و صاحبنظر در حوزه کاری.
روابط داخلی/ ارتباطات درون سازمانی/ ارتباطات داخی: اطلاعرسانی و تقویت فرهنگ سازمانی برای افزایش انگیزه و همدلی میان کارکنان. ( ارتباطات داخلی (تعامل با کارکنان و مدیران)
برندسازی کارفرمایی: ایجاد شهرت مثبت به عنوان محل کار ایدهآل و جذب استعدادها.
ارتباطات بحران (مدیریت شرایط بحرانی)، (مدیریت بحران: کنترل و هدایت روایت رسانهای در زمان بحران و بازیابی اعتماد)
نویسندگی سخنرانیها و محتوای مدیران،
برنامهریزی و اجرای رویدادها،
روزنامهنگاری برند و ارتباطات دیجیتال.
اصطلاحات نزدیک به روابطعمومی
در این حوزه، واژههای متعددی بهکار میرود که گاه باعث سردرگمی میشوند.
ارتباطات سازمانی: شامل همه فعالیتهای ارتباطی درون شرکت یا نهاد است.
ارتباطات راهبردی: به استفاده هدفمند از ارتباطات برای تحقق مأموریت سازمان گفته میشود.
ارتباطات بازاریابی: بر معرفی محصولات و خدمات تمرکز دارد.
امور عمومی: بیشتر در زمینه سیاست، قانونگذاری و روابط دولت و جامعه کاربرد دارد.
تفاوت روابطعمومی با بازاریابی و تبلیغات
در حالی که بازاریابی و تبلیغات بر فروش و ترویج مستقیم محصولات متمرکزند، روابطعمومی بر ساخت تصویر مثبت و ایجاد روابط بلندمدت با مخاطبان تأکید دارد. هدف اصلی روابطعمومی، مدیریت اعتبار و تسهیل ارتباطات دوسویه است.
آیا روابط عمومی بخشی از بازاریابی است؟ هرچند همپوشانیهایی وجود دارد، اما اهداف روابط عمومی و بازاریابی متفاوت است.
بازاریابی عمدتاً به دنبال افزایش فروش و ترویج محصول یا خدمت است، درحالیکه روابط عمومی بر ساخت اعتبار، روایتگری و ارتقای تصویر عمومی برند تمرکز دارد. روابط عمومی ارزش بلندمدتتری ایجاد میکند و به رشد روابط و اعتماد کمک میکند.

تفاوت روابطعمومی و تبلیغات
شاید روابط عمومی و تبلیغات شبیه به نظر برسند، اما در واقع تفاوت زیادی دارند.
تبلیغات رسانه پولی است؛ شما برای دیده شدن پیام و جایگاه آن هزینه میکنید. مردم میدانند که تبلیغات ذاتاً جانبدارانه است، چون بابت آن پول پرداخت شده است.
اما روابطعمومی رسانه کسبشده (Earned Media) است. شما به جای پرداخت هزینه، با ساختن ارتباط و روایت داستانهای اثرگذار، پوشش خبری و توجه را به دست میآورید.
روابط عمومی اعتبار متفاوتی ایجاد میکند، زیرا شخص دیگری درباره شما صحبت میکند، نه خودتان. همین باعث میشود اعتماد مخاطبان عمیقتر باشد. تبلیغات دیده شدن میآورد؛ اما روابط عمومی مردم را به گفتگو وا میدارد.
در نهایت، بهترین نتیجه زمانی حاصل میشود که هر دو ابزار، یعنی تبلیغات و روابطعمومی، به صورت مکمل به کار گرفته شوند.
اجزای کلیدی روابطعمومی
۱. رسانهای: ارتباط موثر با خبرنگاران و رسانهها برای پوشش مثبت برند.
۲. مدیریت بحران: واکنش حرفهای به بحرانها جهت حفظ اعتبار و حتی تبدیل تهدید به فرصت.
۳. ارتباطات سازمانی: پوشش ارتباطات داخلی و خارجی شامل ارتباط با کارکنان، سهامداران و مسئولیت اجتماعی شرکتها.
۴. روابطعمومی دیجیتال: مدیریت ارتباطات برند در شبکههای اجتماعی و فضای آنلاین.
۵. برگزاری رویداد: اجرای رویدادهایی مانند کنفرانسها یا کمپینهای اجتماعی جهت تقویت حضور برند.
۶. تولید محتوا: ایجاد محتوای ارزشمند و تاثیرگذار برای جلب اعتماد و توجه مخاطبان.
۷. مدیریت اعتبار: رصد بازخوردها و بهبود تصویر عمومی سازمان.
۸. امور عمومی و لابیگری: تعامل با نهادهای دولتی و مشارکت در اصلاح سیاستها.
فرآیند روابطعمومی
۱. تحقیق و برنامهریزی: شناسایی مخاطب، تحلیل رقبا و تعیین اهداف.
۲. اجرا: تولید محتوا، برقراری ارتباط با رسانهها و اجرای برنامهها.
۳. پایش و ارزیابی: سنجش اثربخشی کمپینها از طریق ابزارهای تحلیلی.
۴. اصلاح و تطبیق: بهروزرسانی راهبردها بر اساس دادههای دریافتی و بازخوردها.
۵. گزارشدهی و مستندسازی: ارائه نتایج و درسآموختهها به ذینفعان.

ده اصل طلایی روابطعمومی
(برگرفته از مجموعه دیدگاههای حرفهای روابطعمومی)
روابطعمومی، هنری استراتژیک برای ایجاد ارتباطی دوسویه و سودمند میان سازمان و مردم است.
هدف اصلی آن، ساختن رابطهای پایدار بر پایه اعتماد، احترام و صداقت است؛ نه صرفاً انتشار خبر یا تبلیغ.
در ادامه، ده اصل بنیادین و کاربردی روابط عمومی معرفی میشود که هر متخصص روابط عمومی باید در کار خود رعایت کند.
۱. تحقیق کنید
پایه هر اقدام موفق در روابطعمومی، شناخت و آگاهی است.
پیش از هر کار، درباره رسانهها، خبرنگاران و مخاطبان خود مطالعه کنید. بدانید چه میخواهند، چگونه ارتباط میگیرند و چه نوع خبر برایشان اهمیت دارد.
آگاهی از روندهای روز و شرایط جامعه، به شما کمک میکند تا بهترین زمان و زاویه را برای انتشار پیام انتخاب کنید.
۲. هدف و شاخص عملکرد داشته باشید
موفقیت بدون معیار، قابلسنجش نیست.
برای هر فعالیت روابطعمومی باید هدفی مشخص و قابل اندازهگیری تعیین شود.
برای نمونه، میتوان تعیین کرد که میزان آگاهی از برند یا سهم حضور در رسانهها در یک بازه زمانی معین افزایش یابد.
هدفهای روشن، مسیر شما را هدایت میکنند و امکان ارزیابی واقعی فراهم میسازند.
۳. روابطعمومی یک فرآیند دائمی است
روابطعمومی کار مقطعی یا فصلی نیست.
این حرفه نیازمند استمرار، پیگیری و ساخت تدریجی اعتماد است.
اعتبار سازمان با گذر زمان و بر پایه عملکرد صادقانه و ارتباط مداوم شکل میگیرد.
هر پیام و هر اقدام کوچک، آجر دیگری در بنای اعتبار برند است.
۴. همکاری با دیگران، کلید موفقیت است
روابطعمومی بدون هماهنگی با مدیران، کارکنان، مشتریان و رسانهها بیاثر میشود.
گفتوگوی مستمر با همه طرفها باعث میشود تصمیمها دقیقتر و پیامها منسجمتر باشد.
هیچ متخصص روابطعمومی بهتنهایی موفق نمیشود؛ همکاری و همدلی شرط اول است.
۵. از داده و تحلیل استفاده کنید
امروزه تصمیمگیری بدون داده، خطرناک است.
باید بدانید مخاطبان درباره شما چه میگویند، رسانهها چگونه واکنش نشان میدهند و چه روندهایی در جریان است.
پایش رسانهها و تحلیل بازخوردها، به شما کمک میکند نقاط قوت و ضعف را بشناسید و در زمان مناسب واکنش نشان دهید.
۶. پیشقدم باشید، نه صرفاً واکنشگرا
روابطعمومی نباید منتظر بحران بماند.
پیش از وقوع بحران، برنامه داشته باشید و تصویر برند خود را با اقدامات مثبت و اطلاعرسانی شفاف بسازید.
رویکرد فعال، نشانه اعتمادبهنفس و برنامهریزی است؛ در حالیکه واکنشهای شتابزده معمولاً اعتبار را تضعیف میکنند.
۷. جذب کنید، نه تحمیل
روابطعمومی موفق با محتوای ارزشمند و مفید، مخاطب را خودبهخود جذب میکند.
مردم باید بخواهند پیام شما را بشنوند، نه اینکه احساس مزاحمت کنند.
تولید محتوای آگاهیبخش، آموزشی و صادقانه، راهی است برای جلب اعتماد و علاقه واقعی.
۸. ادب و احترام را فراموش نکنید
رفتار حرفهای، مهمترین نشانه اعتبار شماست.
در برخورد با خبرنگاران، همکاران و مخاطبان همیشه مؤدب، دقیق و پاسخگو باشید.
تشکر، دقت در جزئیات و احترام به زمان دیگران، از شما چهرهای قابلاعتماد میسازد.
۹. روابط انسانی بسازید
در قلب واژه «روابطعمومی»، کلمه «رابطه» نهفته است.
اعتماد، فقط از مسیر ارتباط انسانی شکل میگیرد.
گفتوگوی مستقیم، تماس حضوری و تعامل واقعی، هنوز مؤثرتر از هر فناوری است.
روابط انسانی صادقانه، سرمایه اصلی هر متخصص روابطعمومی است.
۱۰. همیشه صحت اطلاعات را بررسی کنید
کوچکترین اشتباه در خبر یا عدد، میتواند به ازدسترفتن اعتبار منجر شود.
منبع هر داده را بررسی کنید و هیچ مطلبی را بدون اطمینان منتشر نکنید.
در روابطعمومی، اعتماد از دقت میآید — و این اعتماد ارزشمندترین دارایی شماست.
جمعبندی
روابطعمومی فقط اطلاعرسانی نیست؛ ساختن اعتماد، ایجاد گفتوگو و هدایت افکار عمومی است.
هر یک از این ده اصل، چراغی است برای حرکت حرفهایتر، اخلاقیتر و مؤثرتر در این مسیر.
در باره اصول روابط عمومی بیشتر بدانیم:
- کتاب «اصول روابطعمومی»؛ از ریشههای باستان تا ارتباطات دیجیتال و اخلاق حرفهای در جهان معاصر
- اصول حرفهای و نظری روابطعمومی نوین؛ از اخلاق جهانی تا روایتسازی راهبردی
- ۱۰ اصل طلایی روابطعمومی؛ راهنمای ساخت اعتماد، اعتبار و ارتباط پایدار برای برندها
اصول بارسلونا در روابطعمومی
(برگرفته از منبع: سازمان ارتباطات هویت – اصول هفتگانه بارسلونا در روابطعمومی)
روابطعمومی پدیدهای است که اثرش محسوس است، اما سنجش آن آسان نیست. در بسیاری از مواقع، نمیتوان با اطمینان گفت که رشد فروش، بهبود تصویر برند یا افزایش اعتماد عمومی، مستقیماً نتیجه فعالیتهای روابطعمومی بوده است.
در چنین شرایطی، نیاز به معیارهای علمی برای ارزیابی تأثیر واقعی روابطعمومی احساس شد. این نیاز، منجر به تدوین مجموعهای از اصول جهانی با عنوان «اصول بارسلونا» گردید؛ نخستین چارچوب بینالمللی برای سنجش و ارزیابی عملکرد روابطعمومی.
مروری کوتاه بر اصول بارسلونا
اصول بارسلونا شامل هفت رهنمود کلیدی است که نخستین بار در سال ۲۰۱۰ در کنفرانسی در شهر بارسلونا (اسپانیا) و به ابتکار انجمن بینالمللی سنجش و ارزیابی ارتباطات (AMEC) تدوین شد.
در این نشست، نمایندگان بیش از ۳۰ کشور حضور داشتند و انجمنهایی مانند «انجمن روابطعمومی آمریکا» نیز در تأیید و گسترش آن نقش داشتند.
این اصول تاکنون دوبار بازنگری شدهاند: در سال ۱۳۹۴ (۲۰۱۵) و در سال ۱۳۹۹ (۲۰۲۰) تا با تحولات رسانهای و دیجیتال هماهنگ شوند.
هدف آنها، فقط اندازهگیری عملکرد نیست، بلکه ایجاد شفافیت، یادگیری مستمر و ارتقای کیفیت ارتباطات است.
اصول هفتگانه بارسلونا
۱. هدفگذاری روشن، نخستین گام هر برنامه روابطعمومی
هر برنامه روابطعمومی باید با هدفی مشخص و قابل اندازهگیری آغاز شود.
اگر هدفها روشن نباشند، ارزیابی فعالیتها بیمعناست.
این اصل تأکید دارد که از همان ابتدا، نتایج مورد انتظار و روش سنجش آنها تعیین شوند تا ارزیابی بخشی از برنامهریزی باشد، نه مرحلهای پس از اجرا.
۲. ارزیابی باید خروجی، پیامد و اثر را دربر گیرد
در روابطعمومی نباید فقط به تعداد خبرها یا گزارشهای منتشرشده توجه کرد، بلکه باید دید این فعالیتها چه تغییری در نگرش، رفتار و تصمیمهای مخاطبان ایجاد کردهاند.
ارزیابی درست، هم اقدامات انجامشده را میسنجد و هم پیامدهای واقعی آن را بر جامعه و سازمان بررسی میکند.
۳. تأثیر روابطعمومی باید برای مخاطبان و سازمان آشکار باشد
روابطعمومی موفق یعنی اثری که فراتر از انتشار محتوا عمل میکند.
این اثر باید در آگاهی، اعتماد و رفتار مخاطبان دیده شود و در راستای اهداف سازمان باشد.
بهجای تمرکز صرف بر کمیت، باید کیفیت ارتباطات و تأثیر آنها را سنجید.
۴. ترکیب تحلیل کمی و کیفی در سنجش
برای شناخت واقعی از عملکرد روابطعمومی، باید دادهها را هم از نظر عددی (مانند میزان بازتاب رسانهای) و هم از نظر کیفی (مانند احساس یا برداشت مردم) بررسی کرد.
تحلیل کیفی کمک میکند بفهمیم پیامها چگونه دریافت و تفسیر شدهاند.
۵. ارزش روابطعمومی با پول تبلیغ سنجیده نمیشود
روش قدیمی محاسبه ارزش تبلیغی معادل (AVE) که ارزش مالی خبرها را برابر تبلیغ میگرفت، دیگر پذیرفته نیست.
ارزش واقعی روابطعمومی در اعتمادسازی، تغییر نگرش، افزایش اعتبار و تعامل انسانی است، نه در محاسبات ریالی یا دلاری.
۶. ارزیابی باید همه کانالهای ارتباطی را شامل شود
در دنیای امروز، ارتباطات فقط به رسانههای سنتی محدود نیست.
باید تأثیر روابطعمومی در همه فضاها — از رسانههای اجتماعی تا گفتوگوهای حضوری — بررسی شود.
هر کانال ویژگی خاص خود را دارد، بنابراین معیارهای سنجش باید متناسب با آن تنظیم شوند.
۷. شفافیت، صداقت و یادگیری مستمر
در گردآوری و تحلیل دادهها، صداقت و شفافیت حیاتی است.
روشها، منابع و محدودیتهای ابزارهای ارزیابی باید آشکار بیان شوند.
هدف نهایی، نه جمعآوری آمار، بلکه کسب بینش برای بهبود عملکرد و تصمیمگیری آینده است.
– اصول بارسلونا، نتیجه همکاری جهانی متخصصان روابطعمومی است و امروز بهعنوان «استاندارد بینالمللی سنجش روابطعمومی» شناخته میشود.
– اجرای این اصول شاید در آغاز دشوار باشد، اما به سازمانها کمک میکند تا فعالیتهای ارتباطی خود را علمی، شفاف و قابل اعتماد پیش ببرند — و روابطعمومی را از سطح اجرا به سطح ارزیابی و راهبری ارتقا دهند.
ده قانون طلایی روابط رسانه ای
استن هیندن میگوید: در طول پنجاه سال کار روزنامهنگاری، با صدها نفر از فعالان روابطعمومی برخورد داشتهام؛ برخی همکاری با آنها لذتبخش بود و برخی دیگر بسیار دشوار. با مرور این تجربهها، متوجه شدم کسانی که در کارشان موفق بودند، از اصولی ساده اما طلایی پیروی میکردند. این اصول را میتوان در ده قانون خلاصه کرد:
قانون اول: با خبرنگاران محترمانه رفتار کنید
خبرنگار نیز شغف خود را انجام میدهد. وقتی پرسشی مطرح میکند، پاسخ را صادقانه و بدون تأخیر ارائه دهید. اگر پاسخ دقیق را نمیدانید، او را به فردی آگاه در سازمان معرفی کنید. به تماسها بهموقع پاسخ دهید، چون خبرنگاران محدودیت زمانی دارند. با خبرنگاران تازهکار با حوصله و احترام برخورد کنید.
قانون دوم: صادق و شفاف باشید
پنهانکاری و دفاع بیمورد، بدگمانی ایجاد میکند. صداقت بهترین راه برای جلب اعتماد خبرنگاران است. اگر واقعیت را شفاف بیان کنید، حتی منتقدترین خبرنگار نیز به شما احترام میگذارد و در آینده برای اطلاعات معتبر به سراغتان میآید.
قانون سوم: با همه خبرنگاران یکسان رفتار کنید
هیچ خبرنگاری را دستکم نگیرید. رسانه کوچک امروز ممکن است فردا به یکی از بزرگترینها تبدیل شود. خبرنگاران فراموش نمیکنند که چه کسانی در گذشته با آنها محترمانه برخورد کردهاند.
قانون چهارم: اختیار و اعتماد مدیران را داشته باشید
اگر سخنگوی سازمان هستید، باید اختیار پاسخگویی داشته باشید. وقتی مدیران به شما اعتماد دارند و اختیار میدهند، پیام سازمان باورپذیرتر میشود و اعتبار بیشتری به همراه دارد.
قانون پنجم: از موضوع خود آگاه باشید
پیش از هر گفتوگو، درباره سازمان، محصولات و خدمات خود آگاهی کامل داشته باشید. خبرنگاران سؤالهای دقیق میپرسند و اگر پاسخ ندانید، تصویر حرفهای شما آسیب میبیند.
قانون ششم: ایده خبری پیشنهاد دهید
خبرنگاران همیشه دنبال موضوعات تازه هستند. اگر بتوانید موضوعی واقعی، مرتبط و دارای ارزش خبری ارائه دهید، از همکاری با شما استقبال میکنند. اما تلاش نکنید متن یا زاویه دید آنها را کنترل کنید؛ خبرنگار باید با سبک خودش بنویسد.
قانون هفتم: هرگز نگویید «نظری ندارم»
این جمله نشان میدهد که چیزی برای پنهانکردن دارید. حتی اگر پاسخ مستقیم ممکن نیست، جملهای محترمانهتر بگویید؛ مانند: «در حال بررسی موضوع هستیم و بهزودی اطلاعرسانی میکنیم.» با این کار، کنترل گفتوگو را حفظ میکنید.
قانون هشتم: از گفتوگوی «خارج از رکورد» پرهیز کنید
عبارت «خارج از رکورد» گاهی مبهم است و ممکن است سوءتفاهم ایجاد کند. اگر نمیخواهید نامتان ذکر شود، با خبرنگار هماهنگ کنید که اطلاعات را «بهصورت پسزمینه» استفاده کند؛ یعنی بدون ذکر منبع مشخص. این روش امنتر و شفافتر است.
قانون نهم: برای بحران آماده باشید
بحران ناگهانی همیشه ممکن است رخ دهد. پیشاپیش سناریوهای احتمالی را تمرین کنید. در زمان بحران، اصل طلایی را به یاد داشته باشید: خودتان داستان را بگویید، پیش از آنکه دیگران روایت خود را بسازند. نشان دهید که مسئولیتپذیر هستید و بیش از هر کس دیگری خواهان حل مشکلید.
قانون دهم: هیچکدام از قوانین قبلی را فراموش نکنید
همهی این اصول به ظاهر سادهاند، اما رعایت همیشگی آنها تفاوت میان یک روابطعمومی معمولی و یک روابطعمومی حرفهای را رقم میزند. احترام، صداقت، دانش و آمادگی، چهار ستون اصلی روابطعمومی موفقاند.
نویسنده: استن هیندن، روزنامهنگار و ستوننویس بازنشسته واشنگتنپست
منبع: https://www.sunstarstrategic.com
قواعد طلایی روابطعمومی برای ارائه خبر و داستان به رسانهها
در روابطعمومی، مهارت در انتقال درست پیام به رسانهها، تفاوت میان دیدهشدن و نادیدهگرفتهشدن است. چه تازهکار باشید و چه کارشناس باتجربه، باید بدانید چه پیامی را، به چه رسانهای، در چه زمان و چگونه ارسال کنید تا بیشترین تأثیر را داشته باشد.
در ادامه، مجموعهای از اصول ساده و کاربردی برای ارائهی مؤثر خبر و داستان به رسانهها آورده شده است:
۱. محتوای خود را با سبک رسانه هماهنگ کنید
پیش از ارسال خبر، با بخشهای مختلف روزنامه یا رسانه آشنا شوید.
ببینید چه موضوعاتی منتشر میکنند و چه لحن و ساختاری دارند.
وقتی پیشنهاد شما با سبک و نیاز رسانه هماهنگ باشد، احتمال انتشار بسیار بیشتر میشود.
۲. از ارسال خبر به بخشهای نامرتبط پرهیز کنید
خبرنگاران از دریافت مطالب نامربوط خسته میشوند.
اگر داستان شما به حوزهی کاری یا علایق آن رسانه ارتباطی ندارد، ارسال نکنید.
ارسال هدفمند، نشانهی احترام و درک حرفهای شماست.
۳. زمان مناسب را انتخاب کنید
زمانبندی در روابطعمومی اهمیت زیادی دارد.
بدانید سردبیران چه روزهایی بیشترین نیاز به محتوا دارند.
مثلاً ارسال خبر در روزهای پایانی هفته (برای چاپ روز بعد) شانس انتشار را افزایش میدهد.
۴. هماهنگی با بخش ویژه یا موضوعی
اگر رسانه بخش موضوعی دارد، مانند سلامت، آموزش یا سبک زندگی، داستان خود را برای همان بخش آماده کنید.
در صورت نبود بخش مرتبط، زاویهای خلاقانه بیابید تا موضوع شما همچنان جذاب و مرتبط باشد.
۵. به تقویم و جدول کاری رسانه توجه کنید
هر رسانه زمانبندی خاصی برای انتخاب و آمادهسازی مطالب دارد.
به جدول کاری سردبیران احترام بگذارید و پیشنهاد خود را در زمان مناسب ارسال کنید تا نادیده نماند.
۶. از نمونههای واقعی و داستانهای موردی استفاده کنید
مخاطبان با مثالها و تجربههای واقعی ارتباط بیشتری برقرار میکنند.
داستانهایی که شامل نمونهها یا مطالعههای موردی باشند، احتمال انتشار بالاتری دارند.
۷. حضور سخنگو را تضمین کنید
اگر وعدهی حضور سخنگو، کارشناس یا چهرهای شناختهشده دادهاید، حتماً آن را عملی کنید.
عدم تحقق وعدهها به اعتماد رسانه و مخاطبان آسیب میزند.
جمعبندی
در روابطعمومی حرفهای، احترام، شناخت، زمانبندی و صداقت کلید موفقیتاند.
اگر رسانه احساس کند شما نیازها و ساختار آن را میشناسید، احتمال همکاری بسیار بیشتر میشود.
رعایت این اصول ساده باعث میشود پیام شما نهتنها شنیده شود، بلکه مورد اعتماد و توجه قرار گیرد.
منبع: https://roxhillmedia.com
۱۳ قانون طلایی مدیریت بحران در روابطعمومی
هر سازمانی ممکن است در مقطعی با بحران مواجه شود — بحرانی که اگر درست مدیریت نشود، به اعتبار برند و اعتماد عمومی آسیب میزند. در عصر شبکههای اجتماعی که خبر در چند دقیقه پخش میشود، آمادگی و واکنش سریع و مسئولانه اهمیت فراوانی دارد.
در ادامه، ۱۳ اصل طلایی برای مدیریت مؤثر بحران در روابطعمومی آورده شده است:
۱. مسئولیتپذیر باشید
بحران را پنهان نکنید. پنهانکاری فقط اوضاع را بدتر میکند.
مشکل را بپذیرید، واقعیت را بیان کنید و نشان دهید که بهدنبال حل آن هستید.
۲. پیشدستی، شفافیت و پاسخگویی
پیش از آنکه بحران اتفاق بیفتد، برنامه داشته باشید.
در زمان بحران، صادق باشید، اطلاعات را روشن بیان کنید و پاسخگو باشید.
۳. سریعتر از رسانهها عمل کنید
منتظر نمانید تا رسانهها روایت خود را بسازند.
بهمحض وقوع بحران، اطلاعرسانی کنید — حتی اگر هنوز همه جزئیات را نمیدانید. مردم باید از زبان شما بشنوند، نه از شایعات.
۴. برای واکنشهای تند در فضای مجازی آماده باشید
در دنیای امروز، شبکههای اجتماعی اولین محل واکنش مخاطباناند.
برنامهای مشخص برای پاسخگویی آنلاین و کنترل گفتوگوهای دیجیتال داشته باشید.
۵. انسانی رفتار کنید
در بحران، لحن انسانی و همدلانه از هر چیز مؤثرتر است.
نشان دهید که از اتفاق ناراحت هستید و برای جبران و اصلاح وضعیت اقدام میکنید.
۶. ابتدا عذرخواهی کنید، سپس اقدام کنید
بیدرنگ پوزش بخواهید، سپس گامهای واقعی برای رفع مشکل بردارید.
مردم عذرخواهی صادقانه را میپذیرند، اما سکوت یا دفاع بیجا را نمیبخشند.
۷. برنامهریزی و پایش مداوم
وضعیت را بهطور مداوم رصد کنید.
پیامهای تأییدشده و هماهنگ در تمام کانالها منتشر کنید تا از تناقض جلوگیری شود.
۸. قبل از واکنش، وضعیت را بسنجید
اطلاعات را دقیق جمعآوری کنید، سپس اطلاعرسانی کنید.
از گفتن جملهی «نظری ندارم» خودداری کنید؛ شفافیت حتی در ابهام، اعتماد میآورد.
۹. به تیم خود گوش دهید
قبل از هر واکنش عمومی، با تیم روابطعمومی و مدیران اصلی مشورت کنید.
تصمیم جمعی مانع از پاسخهای شتابزده و ناهماهنگ میشود.
۱۰. فرهنگ سازمانی سالم بسازید
بسیاری از بحرانها ریشه در فرهنگ داخلی دارند.
اگر صداقت، شفافیت و مسئولیتپذیری درون سازمان نهادینه شود، احتمال بحران کمتر و مدیریت آن آسانتر خواهد بود.
۱۱. خونسردی خود را حفظ کنید
در شرایط بحرانی، اولین گام، آرام ماندن است.
عجله یا عصبانیت فقط بحران را تشدید میکند. ابتدا آرام شوید، سپس تصمیم بگیرید.
۱۲. از واکنش احساسی پرهیز کنید
پیش از ارسال هر پیام یا بیانیه، موقعیت را دقیق ارزیابی کنید.
اولین پاسخ شما تعیینکننده است؛ آن را سنجیده و حرفهای ارائه دهید.
۱۳. همیشه آماده باشید
پیشاپیش، سناریوهای احتمالی بحران را طراحی کنید.
مشخص کنید چه کسی اطلاعرسانی میکند، چه مراحلی باید طی شود و پیامها چگونه تأیید و منتشر میشوند.
بحران بخشی اجتنابناپذیر از زندگی سازمانی است، اما با آمادگی، صداقت و ارتباط درست میتوان آن را به فرصتی برای تقویت اعتبار تبدیل کرد.
این ۱۳ قانون به شما کمک میکنند تا در سختترین شرایط، اعتماد عمومی را حفظ کرده و سازمان را با اقتدار از بحران عبور دهید.
منبع: فوربز
۵ قانون طلایی روابطعمومی در شبکههای اجتماعی
شبکه اطلاعرسانی روابطعمومی ایران (شارا) || شبکههای اجتماعی امروز به اصلیترین میدان ارتباط برندها با مخاطبان تبدیل شدهاند. اما روابط عمومی در این فضا با رسانههای سنتی تفاوت اساسی دارد؛ در شبکههای اجتماعی، تمرکز بر تعامل، شخصیت برند و احساسات مخاطب است، نه صرفاً تبلیغ یا اطلاعرسانی.
در ادامه، پنج قانون طلایی برای مدیریت حرفهای روابطعمومی در شبکههای اجتماعی آورده شده است تا ارتباط شما مؤثر، انسانی و بدون بحران باقی بماند.
قانون ۱: سیاست و برنامه روشن داشته باشید
• برای فعالیت در شبکههای اجتماعی باید چارچوبی مشخص داشته باشید:
• تعیین کنید چه کسی مجاز است خبرها یا اطلاعیههای رسمی را منتشر کند.
• مشخص کنید کارمندان تا چه حد میتوانند از حساب رسمی استفاده کنند.
• برنامهای برای مدیریت بحران در مواقع حساس آماده داشته باشید.
📌 نمونه منفی: پاسخ نامناسب خطوط هوایی مالزی پس از حادثهی پرواز MH370 باعث خدشهدار شدن اعتبار برند شد.
قانون ۲: جلب توجه کنید، نه تبلیغ مستقیم
• شبکههای اجتماعی جای گفتوگو و ایجاد ارتباط است، نه فقط پخش پیام تبلیغاتی.
• از «قانون یکسوم» پیروی کنید:
• یکسوم محتوای شما مربوط به برند یا سازمانتان باشد.
• یکسوم از محتواهای مفید یا مرتبط دیگران استفاده کنید.
• یکسوم برای گفتوگو، پاسخ و ارتباط با مخاطبان اختصاص دهید.
• پایش مداوم شبکههای اجتماعی به شما کمک میکند روندها و رقبا را بشناسید و همیشه جلوتر باشید.
قانون ۳: لحن و سبک متناسب با هر شبکه
• هر پلتفرم زبان خاص خود را دارد. محتوای شما باید با آن هماهنگ باشد:
• در ایکس (توییتر): پیام کوتاه همراه با تصویر تأثیرگذار.
• در فیسبوک: ویدئو و نظرسنجیهای جذاب.
• در لینکدین: پرسشهای حرفهای برای تبادل دیدگاه.
• در اینستاگرام: روایت تصویری و داستانی از برند یا افراد.
• استفاده از ابزارهای تحلیلی به شما کمک میکند عملکرد هر پلتفرم را بسنجید و بهبود دهید.
قانون ۴: همکاری کنید، نه دستور بدهید
• بلاگرها و چهرههای تأثیرگذار بهترین شناخت را از مخاطبان خود دارند.
• به جای تحمیل شرایط، با آنان رابطهای دوطرفه برقرار کنید.
• پیش از همکاری، دربارهی علایق و سبک محتوای آنان تحقیق کنید تا ارتباط طبیعی و اثربخشتری شکل گیرد.
قانون ۵: پاسخ سریع و محترمانه بدهید
• شبکههای اجتماعی محل بیان نظر و حتی نارضایتی مردماند.
• در برابر نقد یا شکایت، زود، محترمانه و دقیق پاسخ دهید.
پاسخ مؤثر معمولاً شامل سه گام است:
۱. تأیید و درک نظر مخاطب،
۲. عذرخواهی در صورت لزوم،
۳. ارجاع به فرد یا بخش مسئول برای پیگیری.
پایش منظم شبکهها به شما کمک میکند پیش از گسترش بحران، واکنش مناسب نشان دهید.
رسانههای اجتماعی فرصتی بینظیر برای ساخت تصویر مثبت برند هستند، اما نیاز به دقت و برنامهریزی دارند.
با رعایت این پنج قانون طلایی میتوانید استراتژیای حرفهای و بدون بحران داشته باشید:
۱. سیاست و دستورالعمل روشن تدوین کنید.
۲. محتوای گفتوگومحور بسازید، نه تبلیغاتی.
۳. لحن متناسب با هر پلتفرم انتخاب کنید.
۴. با رسانهها و چهرههای تأثیرگذار همکاری محترمانه داشته باشید.
۵. در برابر مخاطبان پاسخگو، سریع و صادق باشید.
این اصول، روابطعمومی شما را در فضای دیجیتال انسانی، مؤثر و پایدار میکند.
منبع: https://www.vuelio.com
۳ قانون طلایی اخلاق در روابطعمومی
نویسنده: یولیا دیانووا
چگونه یک کارشناس روابطعمومی اخلاقمدار باشیم
در نگاه برخی مردم، روابط عمومی یعنی «دستکاری ذهن و احساسات». گاهی تصور میشود متخصصان این حوزه برای فریب افکار عمومی یا پنهان کردن حقیقت فعالیت میکنند. این برداشت نادرست است، اما اگر اصول اخلاقی رعایت نشود، چنین اتهامهایی شکل میگیرد.
برای حفظ اعتبار حرفهای و اعتماد مخاطبان، رعایت سه قانون طلایی در روابطعمومی ضروری است:
۱. همیشه صادق باشید
• اعتماد، پایهی موفقیت در روابطعمومی است.
• دروغ، پنهانکاری یا تحریف واقعیت، دیر یا زود آشکار میشود و به اعتبار شخص و سازمان آسیب میزند.
• صداقت باعث میشود رسانهها، کارمندان، مشتریان و سرمایهگذاران به شما و مأموریت سازمانیتان احترام بگذارند.
۲. از محرمانگی محافظت کنید
• حفظ اطلاعات خصوصی یکی از اصول اساسی اخلاق حرفهای است.
• نباید هیچگاه اطلاعات شخصی یا سازمانی را بدون اجازه در اختیار دیگران گذاشت یا از آن به ضرر مشتری استفاده کرد.
• تنها در صورت اجازه رسمی یا الزام قانونی میتوان اطلاعات محرمانه را افشا کرد.
• اعتماد، نتیجهی احترام به حریم خصوصی است.
۳. همیشه شایسته و حرفهای بمانید
• یک کارشناس روابطعمومی باید دانش، مهارت و آگاهی روز را داشته باشد.
آموزش مستمر، مطالعه و آشنایی با تغییرات رسانهای، بخش جداییناپذیر از تعهد حرفهای است.
• رسانهها و مردم بهدقت رفتار متخصصان روابطعمومی را دنبال میکنند، بنابراین رعایت بالاترین استانداردهای اخلاقی، تنها راه حفظ اعتبار و موفقیت در این حرفه است.
رعایت این سه اصل ساده — صداقت، محرمانگی و شایستگی — پایهی اعتماد عمومی و ستون اصلی اخلاق در روابطعمومی است.
منبع: https://www.axiapr.com
استراتژی روابطعمومی
تدوین اهداف مشخص، شناخت دقیق مخاطب هدف، طراحی پیام منسجم، انتخاب کانالهای مناسب، برنامهریزی بودجه، تدوین زمانبندی دقیق و سنجش عملکرد، ارکان تدوین یک استراتژی موفق روابطعمومی هستند.
استراتژی روابط عمومی یک برنامه بلندمدت برای شکلدهی و حفظ تصویر برند است. این استراتژی شامل تعیین اهداف، شناخت مخاطب و تنظیم لحن ارتباطی است.
تاکتیکها اقدامات مشخص برای اجرای استراتژی هستند. برخی تاکتیکهای پرکاربرد روابط عمومی:
نگارش و انتشار بیانیه خبری
ارائه سوژه به خبرنگاران با زاویه خبری خاص
مدیریت شبکههای اجتماعی و تعامل با مخاطبان
همکاری با اینفلوئنسرها برای ترویج برند
اجرای کمپینهای اجتماعی و محلی
ابزارهای مدرن روابطعمومی
انتشار داستانهای برند در یک اتاق خبر آنلاین
ارسال کمپینهای ایمیلی، پیامرسانی و خبرنامهها
مدیریت همه مخاطبین در یک CRM
سنجش عملکرد با تحلیل دادهها و مانیتورینگ رسانه
سنجش موفقیت روابط عمومی
سنجش موفقیت روابط عمومی همیشه ساده نیست، چون موضوع فقط عدد نیست، بلکه برداشت و تاثیر ذهنی نیز اهمیت دارد. با این حال، برخی شاخصهای کلیدی عبارتند از:
میزان پوشش رسانهای
میزان مثبت یا منفی بودن نظرات عمومی
ترافیک وبسایت پس از کمپینها
سطح تعامل در شبکههای اجتماعی
بازخورد و نظرسنجیهای مشتریان
ابزارهایی مانند نرمافزارهای تخصصی روابط عمومی، اندازهگیری و تحلیل این شاخصها را آسان میکنند.

نقش روابط عمومی در تصمیمگیری سازمانی
روابطعمومی فقط ارتباط بیرونی نیست؛ بلکه نقش کلیدی در تصمیمگیریهای سازمانی و همسویی با انتظارات جامعه ایفا میکند. روابط عمومی با ارائه بازخورد و تحلیل افکار عمومی، حتی بر توسعه محصول، پیامرسانی مدیران و مدیریت بحران تاثیر میگذارد و به عنوان یک دارایی راهبردی عمل میکند.
نقش متخصصان و آژانسهای روابطعمومی
انتخاب آژانس روابط عمومی زمانی ضروری است که منابع داخلی سازمان کافی نباشد یا پروژههای کلان نیاز به تخصص ویژه دارند. همکاری شفاف و گزارشدهی مستمر، رمز موفقیت این مشارکت است.
بسیاری از شرکتها برای مدیریت حرفهایتر روابطعمومی، آژانس روابط عمومی استخدام میکنند. تجربه، روابط و تخصص آژانسها، پوشش رسانهای و مدیریت بحران را آسانتر و مؤثرتر میکند. اغلب این آژانسها با دریافت حقالزحمه ماهانه خدمات ارائه میدهند.
مدیریت روابط عمومی بدون تخصص و تجربه، دشوار و حتی خطرناک است. آژانسهای روابط عمومی با سالها تجربه، شبکه گستردهای از ارتباطات و درک عمیق رسانهها به شما کمک میکنند تا داستان برندتان را به گونهای روایت کنید که نمیتوان آن را نادیده گرفت.
یک آژانس روابط عمومی حرفهای:
تحقیق بازار و شناخت دقیق صنعت شما را انجام میدهد.
استراتژی روابط عمومی اختصاصی متناسب با اهداف و مخاطبان شما تدوین میکند.
به طور حرفهای داستان شما را به خبرنگاران، اینفلوئنسرها و رسانهها ارائه میدهد.
پس از حدود ۳۰ روز، شاهد پوشش خبری، مصاحبه و یادداشتهای رسانهای خواهید بود.
در صورت بحران، به سرعت وارد عمل شده و از شهرت برند محافظت میکند.
پس از پایان کمپین، گزارش دقیق و تحلیل اثرگذاری ارائه میدهد.
با بهروزرسانی مداوم راهبردها، رشد بلندمدت برند را تضمین میکند.
وظایف یک متخصص روابطعمومی
یک کارشناس روابط عمومی باید بتواند:
مدیریت شهرت و حفظ تصویر برند
برقراری ارتباط با رسانهها، اینفلوئنسرها و فعالان حوزه
روایتگری و تولید داستانهای جذاب
شناخت بازار و نیازهای مخاطب
مهارت در نگارش و برنامهریزی رویدادها
در سازمانهای بزرگ، مدیریت حرفهای روابط عمومی نیازمند یک تیم چندنفره است، نه صرفاً یک نفر یا یک کارآموز.

نمونه مدیریت بحران موفق
مثال: در ماجرای ویدیوی جنجالی «ماکارونی بدون ماکارونی» کالیفرنیا پیتزا کیچن، تیم روابط عمومی این شرکت با واکنش طنزآمیز، ساخت ویدیو و ارائه تخفیف و هدیه به مشتری ناراضی، بحران را به فرصت تبدیل کرد.
چرا شرکتها روی روابط عمومی سرمایهگذاری میکنند؟
مدیران باید بودجه را هوشمندانه تخصیص دهند. پس چرا روابطعمومی؟
روابط عمومی چیزی به برند شما میدهد که تبلیغات صرف نمیتواند: اعتبار. در دنیایی که اصالت حرف اول را میزند، روابطعمومی پلی است میان آنچه ارائه میدهید و آنچه مردم درباره برند شما باور دارند.
چطور از روابطعمومی بیشترین بهره را ببریم؟
روابطعمومی قوی میتواند برند شما را دگرگون کند؛ اعتماد میسازد، روابط را مستحکم میکند و برند را در ذهن مشتریان، سرمایهگذاران و رسانهها زنده نگه میدارد. ابزارهای یکپارچه روابط عمومی به شما کمک میکنند این تلاشها را مؤثرتر، قابل اندازهگیری و موفقتر مدیریت کنید.
برخی از امکانات نرمافزارهای حرفهای روابط عمومی:
ارسال پیامهای شخصیسازیشده به خبرنگاران
تولید و انتشار بیانیههای خبری
مدیریت آسان مخاطبین رسانهای
پایش رسانهای و رصد بازخوردها
همکاری تیمی و ارتباط با آژانسهای روابطعمومی در یک بستر
اندازهگیری نتایج با تحلیل دادهها

آینده روابطعمومی: سازگاری با عصر جدید در ۲۰۲۵
در سال ۲۰۲۵، جهان روابطعمومی (PR) دستخوش تحولی بنیادین شده که حاصل ظهور فناوریهای نوین، انتظارات جدید مصرفکنندگان و تغییر هنجارهای اجتماعی است. حرفهای که مبتنی بر ارتباط، روایتگری و مدیریت شهرت است، حالا باید بهطور مداوم خود را با محیط رسانهای پیچیده و در حال تغییر وفق دهد. از هوش مصنوعی و تحلیل دادهها گرفته تا رشد اینفلوئنسرها و افزایش اهمیت پایداری، متخصصان روابط عمومی با چالش باقیماندن در صدر رقابتها مواجهاند.
جوهره روابطعمومی همواره بر ایجاد اعتماد و مدیریت ذهنیت مخاطب استوار بوده، اما در ۲۰۲۵ این مأموریت پیچیدهتر شده است. انتظارات مخاطبان تخصصیتر شده و فعالان روابط عمومی باید بین روابط رسانهای سنتی و استراتژیهای دیجیتالمحور—که شامل تعامل لحظهای، اصالت و شفافیت است—تعادل ایجاد کنند. قدرت روایتگری هیچگاه به این میزان برجسته نبوده، اما همزمان نیاز به سنجشپذیری، پاسخگویی و واکنش سریع نیز حیاتی است.
در این یادداشت، مهمترین روندها و استراتژیهای کلیدی روابطعمومی در سال ۲۰۲۵ و چالشهای اخلاقی این حرفه بررسی میشود:
۱. انقلاب فناوری در روابطعمومی: هوش مصنوعی، اتوماسیون و تصمیمگیری دادهمحور
یکی از عمیقترین تحولات روابط عمومی، ورود هوش مصنوعی (AI) و اتوماسیون است. در ۲۰۲۵، ابزارهای مجهز به هوش مصنوعی شیوه طراحی، اجرا و سنجش کمپینها را دگرگون کردهاند. پایش رسانهای، تحلیل احساسات، تولید محتوا و هدفگذاری مخاطبان همگی با کمک الگوریتمهای هوشمند صورت میگیرد.
هوش مصنوعی میتواند حجم عظیمی از دادههای شبکههای اجتماعی، رسانهها و بازخوردهای مصرفکنندگان را تحلیل کند و به روابط عمومی کمک کند روندها را شناسایی، بحرانها را پیشبینی و تأثیرگذاران کلیدی را پیدا کند. همچنین، اتوماسیون وظایف زمانبر مانند تهیه بیانیه خبری، زمانبندی انتشار محتوا و پاسخگویی به مخاطبان را سرعت میبخشد—اما همزمان، چالش حفظ «تعامل انسانی» در ارتباطات را مطرح میکند.
تحلیل داده نیز ابزار جدانشدنی موفقیت کمپینهاست. در ۲۰۲۵، نتایج باید قابل سنجش باشد و ابزارهایی برای رصد نرخ تعامل، پوشش رسانهای و احساسات برند، راهنمای بهینهسازی کمپینها شدهاند.
۲. تغییر به استراتژی دیجیتالمحور: شبکههای اجتماعی و بازاریابی اینفلوئنسری
رشد رسانههای دیجیتال طی دهه گذشته مسیر روابطعمومی را تغییر داده و در ۲۰۲۵ این روند شتاب گرفته است. شبکههای اجتماعی هسته هر استراتژی روابط عمومی محسوب میشوند و خط مستقیم ارتباط برند و مخاطب هستند. هر پلتفرم زبان و قالب خاص خود را دارد و روابطعمومی موفق باید با این تفاوتها آشنا باشد.
بازاریابی اینفلوئنسری به اوج رسیده و اینفلوئنسرها به رهبران فکری تبدیل شدهاند که بر افکار عمومی و تصمیمات خرید تأثیر میگذارند. انتخاب درست اینفلوئنسرها و شفافیت در همکاری با آنها برای موفقیت کمپین حیاتی است، چراکه مخاطبان به راحتی تبلیغات غیرواقعی یا بیش از حد تجاری را تشخیص میدهند.
۳. تقاضا برای اصالت و شفافیت
در ۲۰۲۵، مخاطبان منتظر ارتباطی صادقانه و شفاف هستند. مصرفکنندگان دیگر منفعل نیستند، بلکه به دنبال ارتباط حقیقی و ارزشهای مشترک با برندها میگردند. صرفاً ادعا کردن درباره پایداری یا مسئولیت اجتماعی کافی نیست—شرکتها باید این ارزشها را عملی نشان دهند.
این انتظار به مدیریت بحران هم گسترش یافته: دیگر پنهانکاری یا لاپوشانی بحران کارساز نیست. شرکتها باید صادقانه، سریع و شفاف واکنش نشان دهند و با پذیرش مسئولیت، اعتماد را بازیابند.
۴. اهمیت مسئولیت اجتماعی شرکتی (CSR) و پایداری
در ۲۰۲۵، مسئولیت اجتماعی شرکتی دیگر یک گزینه نیست، بلکه یک انتظار اساسی است. مصرفکنندگان و سرمایهگذاران، پایداری، اخلاق و تأثیر اجتماعی را در تصمیمات خود لحاظ میکنند. این رویکرد فقط به محیط زیست محدود نمیشود؛ تنوع، عدالت اجتماعی و عملکرد مسئولانه را نیز در بر میگیرد.
فعالان روابط عمومی باید اطمینان حاصل کنند که کمپینها و پیامهای برند با اقدامات واقعی شرکت سازگار باشد. ارتباطات درباره CSR باید صادقانه، هدفمند و مبتنی بر تعهد بلندمدت باشد، وگرنه خطر «نمایش سبز» (Greenwashing) و بیاعتمادی وجود دارد.
۵. ملاحظات اخلاقی در روابطعمومی
با گسترش اطلاعات غلط و اخبار جعلی، مسئولیت روابط عمومی برای ارتباطات صادقانه و شفاف بیش از همیشه اهمیت یافته است. صحت اطلاعات، شفافیت در همکاریهای پولی و رعایت اخلاق در استفاده از AI و دادهها از جمله چالشهای کلیدیاند.
انتشار اطلاعات نادرست، تولید محتوای جعلی و استفاده غیرشفاف از اینفلوئنسرها میتواند اعتبار برند را به خطر بیندازد. بنابراین، متخصصان روابط عمومی باید با دقت و صداقت، پیامها را تولید و منتشر کنند و هرگونه حمایت مالی یا همکاری تجاری را واضح اعلام کنند.
جمعبندی
روابطعمومی ابزاری حیاتی برای ساخت تصویر مثبت، مدیریت بحران و ایجاد اعتماد است. با گسترش فناوریهای دیجیتال، روابط عمومی باید با رویکردی دادهمحور و نوآورانه به خلق ارزش و اعتبار برای سازمانها بپردازد.
روابطعمومی در سال ۲۰۲۵ فقط به نگارش بیانیه خبری یا برگزاری رویداد خلاصه نمیشود؛ بلکه مستلزم انطباق سریع با فضای رسانهای متحول است. در این عصر دیجیتال، سرعت انتقال اطلاعات بسیار بالاست و انتظارات مخاطبان بهطور پیوسته تغییر میکند؛ بنابراین متخصصان روابط عمومی باید چابک، نوآور و استراتژیک عمل کنند.
استراتژیهای دیجیتالمحور، دیگر انتخابی نیستند، بلکه ضرورتی جدی هستند. روابطعمومی باید روایت برند را در بستر شبکههای اجتماعی، پادکست، وبلاگ و اینفلوئنسرمارکتینگ بهصورت هدفمند و تعاملی مدیریت کند. محتوا باید متناسب با هر پلتفرم و نیاز مخاطب طراحی شود.
ابزارهای هوش مصنوعی و اتوماسیون، سرعت و دقت روابطعمومی را افزایش دادهاند. هوش مصنوعی میتواند پایش رسانهای، تحلیل احساسات و حتی ارسال پیامهای شخصیسازیشده به خبرنگاران را تسهیل کند. با این حال، عنصر انسانی در ایجاد اعتماد، مدیریت بحران و روایت داستان همچنان کلیدی است.
در سال ۲۰۲۵، اینفلوئنسرهای کوچک با مخاطبان وفادار اهمیت بیشتری یافتهاند و همکاریهای بلندمدت با آنها ارزشمندتر از کمپینهای مقطعی است. بحرانها سریعتر از قبل رخ میدهند و آمادهسازی طرح واکنش فوری و شفاف، اعتبار برند را حفظ میکند.
اندازهگیری موفقیت روابطعمومی تنها با شمارش بازتابها کافی نیست؛ تحلیل دادههای رفتار کاربران، سنجش احساسات و تعامل واقعی اهمیت بیشتری یافته است. اصل صداقت و شفافیت، رمز موفقیت برندها در سال ۲۰۲۵ خواهد بود.
آینده روابطعمومی وابسته به انطباق با فناوری، استفاده هوشمندانه از داده و حفظ اصول اعتمادسازی و اصالت است.
• افت اعتماد در صنعت روابطعمومی جهانی؛ تنها ۱۱ درصد از آژانسها احساس اطمینان بالا دارند

دانلود کتاب های روابط عمومی
اصول روابط عمومی (به زبان انکلیسی)
منابع
www.brandbombpr.com
https://finpr.agency
https://www.prezly.com
www.disruptpr.com
https://5wpr.net
تاریخ انتشار: 9 ژوئن 2023
منبع انگلیسی:crimsonagency
منبع فارسی: شارا
انتهای پیام/

نظر بدهید