بنجامین فرانکلین یکی از پدران بنیان‌گذار ایالات متحده آمریکا، نفْس خویش را به مدد امساک و پرهیزگاری، که از دوران شباب بدان خو گرفته‌بود، مهار کرد و به خلوص آن همت ورزید.
او فهرستی شامل سیزده روش سودمند درزمینهٔ آموزش اخلاق، که خود وی در تمام طول زندگی بدان پایبند بود، به‌صورت زیر تنظیم کرد:
خویشتن‌داری: شکم را تا مرز بلاهتِ شعور پُر مکن و تا مرز بی‌خودی منوش.
سکوت: سخنی بران که خود یا دیگران از آن سود گیرید؛ از سخنان بی‌ثمر پرهیز کن.
نظم و انضباط: هرچیز را در جای خود قرار ده و هر کاری را به وقت خود موقوف کن.
عزم و اراده: آنچه را باید به انجام رسد، بدان همت گمار، و آنچه را بدان اراده نموده‌ای، بدون وقفه و خلل به انجام رسان.
قناعت: از خرج کردن برای خوش‌آمدِ دیگران یا خشنودی خویش بپرهیز و چیزی را ضایع مکن.
سعی و کوشش: زمان را ازدست مده، هر لحظه به کاری سودمند بپرداز، کارهای باطل را از خود دور کن.
راستی و درستی: از فریب بپرهیز، اندیشه را به عصمت و حقیقت آراسته دار و به سخن خویش پایبند باش.
عدالت: راضی به زیان دیگران مباش، مباد که بر کسان ستمی روا داری و آنان را از خیری که بدان موظفی، بی‌نصیب گردانی.
اعتدال: از تندروی پرهیز کن؛ اهانت ناروا به دیگران، که به گمان خویش، خود نیز درخور آن نیستی، روا مدار.
نظافت: ناپاکی را از تن و جامه و خانهٔ خویش بزدا.
آسایش خیال: آرام باش و از خرده‌گیری بپرهیز و از وقایع عادی و حوادث اجتناب‌ناپذیر روی درهم مکش.
عفّت: در ارضای میل جنسی اعتدال را رعایت کن؛ تنها به‌خاطر حفظ تندرستی و بقای نسل و نه تا مرز جنون و سستی، نزدیکی کن. در این راه از جرح عواطف و سلامت خود و دیگری خودداری کن و دغدغهٔ خوشنامی خویشتن را به دل داشته‌باش.
تواضع و فروتنی: از پیشکسوتان بزرگ، مانند عیسی مسیح و سقراط تقلید کن.
|
||||
