جهان ما جهان اخبار و افکار است. تمام نشانه‌های جهان ما خبر از وجود خداوند مهربان می‌دهند. خداوند برای آگاهی و بصیرت انسان، پیام آوران صلح و دوستی را برگزید و به میان مردم فرستاد تا از رمز و راز‌های جهان هستی خبر دهند.

پیامبر عدالت و دوستی حضرت محمد ص پیام آور زندگانی دو دنیا از منبع و منشا خبرالهی است. او در رسالتش به مردم از دنیای فانی و باقی خبر داد. از راستی و درستی خبر داد. از جمال و جلال خبر داد. از معرفت و عاقبت خبر داد. به راستی اگر خبر روشنی بخش و معرفت افزای او نبود چه بسا هنوز مردم در نا‌آگاهی و جهل مرکب به سر می‌بردند. خبر راستین حضرت رسول (ص) ما را از گمراهی نجات داد چرا که هم منبع خبر وهم حامل و پیام آور خبر پاک و راستین و درستین بودند. آن‌گاه که میان خداوند و حضرت محمد ص پیوندی یگانه و جاودانه برقرار شد این یگانگی بشر را از گمراهی و خواب آلودگی جهان مادی نجات داد.

این گونه است که ما در جهان امروز به‌شان و مرتبت خبر راه می‌یابیم و می‌دانیم که اگر خبر رسان و خبرنگار با منبع خبر یکدل و یکصدا شوند زمینه‌های شعور و معرفت و آگاهی مردم مهیا می‌شود و اگر این وصال به فراق انجامد نتیجه‌ای جز ضلالت و تهی دستی نخواهد داشت.

بی‌تردید برکسانی که برای آگاهی و دانایی مردم می‌اندیشند فرض است تا با یگانگی در ذهن و زبان و فکر و بیان راه را برای رسیدن به جامعه آرمانی فراهم سازند. بصیرت و بصیرت افزایی وظیفه هر خبر رسان و خبر دهنده و خبر آور و خبر نگار است. روابط عمومی‌ها منبع خبر و منشا پیامند و خبرنگاران پیام آورانی هستند که با قلم خویش بر دانایی مردم می‌افزایند. این دانایی با عرضه اخبار به مردم ایجاد می‌شود. از این رو ست که باید بگوییم. در دنیای امروز اطلاعات و ارتباطات نقش چشگیری در رشد و توسعه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه به عهده دارد. ارتباطات و اطلاعات پایه‌های استوار جامعه انسانی را شکل می‌دهند و طبیعی است که در هر جامعه‌ای، انسان برای آگاهی و آزادی به ارتباطات و اطلاعات نیاز دارد.


رسانه‌ها و روابط عمومی‌ها در دنیای جدید در انتقال اخبار و اطلاعات عمومی و ملی و جهانی سهم چشمگیری دارند. منبع اخبار و اطلاعات عمومی و ملی در وهله اول روابط عمومی وزارت خانه‌ها، سازمان‌ها، نهاد‌ها، شرکت‌ها و موسسات دولتی و خصوصی هستند. از همین جاست که رابطه‌ای مسئولانه میان رسانه با روابط عمومی برقرار می‌شود.

رسانه‌ها و روابط عمومی‌ها حلقه‌هایی از زنجیره نظام اطلاعاتی جامعه هستند که با شفاف سازی و اطلاع رسانی به موقع زمینه‌های دانایی، رشد، توسعه و پیشرفت جامعه را فراهم می‌آورند.

یکی از نشانه‌های جامعه پیشرفته در عصر جدید، حضور روابط عمومی‌ها و رسانه‌های فعال است که با تعامل به پیشبرد سیاست‌های ملی و آگاهی بخشی جامعه و ایجادروحیه مشارکت مردمی یاری می‌رسانند.

هریک از این حلقه‌های اطلاعاتی وظایف و مسئولیت‌های جداگانه‌ای دارند اما غایت همه یکی است: رسیدن به آرامش، صلح، دوستی، عدالت، آزادی، آگاهی و توسعه. و این مهم در سایه تعامل تفکر برانگیز رسانه‌ها با روابط عمومی‌ها تحقق می‌یابد.

در جوامعی که رابطه یگانه و صمیمانه‌ای میان این دو حلقه اطلاعاتی وجود ندارد، رشد و پیشرفتی دیده نمی‌شود. در سایه این تعامل و رفتار انسانی است که مردم می‌توانند به اخبار و اطلاعات درست دست یابند و بر اساس این اطلاعات برنامه ریزی کلان کشور را در زمینه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی طراحی کنند. طبیعی است هر قدر اطلاعات موجود که بر پایه تعامل رسانه با روابط عمومی به دست می‌آید درست و و موثق باشد طراحی‌ها نیز درست و شایسته انجام می‌گیر د.

گرچه می‌دانیم که یکی از منابع دست اول خبری رسانه‌ها، روابط عمومی وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، نهاد‌ها، موسسات و شرکت‌ها هستند اما اهالی رسانه باید بدانند با همدلی است که می‌توان به اخبار و اطلاعات درست دست یافت. و از آن سو نیز روابط عمومی نیز برای بازتاب اخبار سازمان مربوطه که پیشرفت نظام و جامعه را پیش رو دارد باید با تعامل مثبت و دانش و آگاهی، درست‌ترین خبر را در کمترین زمان ممکن دراختیار رسانه قرار دهد.

روابط عمومی آینه رخ نمای هر سازمان است و مدیر روابط عمومی هنرمندی است که با هنرمندی در عین اینکه منافع سازمان را حفظ می‌کند به مقوله کلان تری به نام منافع ملی می‌اندیشید.‌گاه منافع پایدار و دراز مدت ملی و سازمانی با منافع کوتاه مدت مدیریتی منافات دارد. اینجا نقش روابط عمومی در بازتاب و انتقال درست اخبار به رسانه چشمگیر است و پرواضح که منافع ملی و کلان در اولویت نخست قرار دارد.

رسانه‌ها با اعتماد به پایگاه اطلاع رسانی سازمانی می‌کوشند تا واقعیت‌ها را منعکس کند تا محققان و پژوهشگران بر پایه این داده‌های اطلاعاتی برنامه ریزی کوتاه و بلند مدت کشور را طراحی و اجرا کنند. ازاین رو اگر داده‌های اطلاعاتی نه بر اساس واقعیت‌های سازمانی بلکه بر اساس ایده‌های شخصی مدیر فراهم آمده باشد؛ آنچه منعکس می‌شود قلب واقعیت است. بنابر این برای رسیدن به اطلاعات واقعی، رسانه‌ها با تفاهم و همدلی با روابط عمومی می‌توانند در جهت تحقق وظیفه اطلاع رسانی خود گامهای موثری بردارند.

اهالی رسانه وظیفه دارند تا بر اساس مصالح ملی و برای رشد و توسعه و شکوفایی کشور به انعکاس اخبار و اطلاعات و رویداد‌هایی بپردازند که واقعی است. اگر رابطه میان خبرنگار و روابط عمومی همدلانه نباشد چه بسا آنچه در رسانه‌ها انعکاس می‌یابد فرسنگ‌ها با اصل حقیقت فاصله داشته باشد.
البته ناگفته نماند‌‌ همان گونه که روابط عمومی به منافع سازمان خود برای پیشرفت جامعه می‌کوشد به‌‌ همان مقدار اصحاب رسانه هم حقوق و تعهداتی دارند که نمی‌توان از آن‌ها چشم پوشید.

دوستان، ما در عصر فرصت‌ها و تهدید‌ها به سر می‌بریم و اگر درست و شایسته به نقش و وظیفه خود نپردازیم چه بسا تهدید‌های بنگاه‌های دروغ پراکنی فرصت بازتاب درست اطلاعات را از ما بر گیرند و این به معنی حذف ما در عرصه جهانی است.

و اما وظیفه دیگر روابط عمومی‌ها:
روابط عمومی باید در دل جامعه نفوذ کند و خواسته‌های جامعه را به مدیران سازمان انتقال دهد تا تصمیمات سازمانی بر اساس داده‌های اطلاعاتی دقیق شکل بگیرد و آن‌گاه تصمیمات اخذ شده را با رسانه در میان بگذارد و سپس انعکاس آن را به درون سازمان منتقل کنند و این همه در سایه همکاری همدلانه و صمیمانه میان روابط عمومی‌ها و رسانه‌ها محقق می‌شود.

روابط عمومی در دنیای امروز هنر است. هنری که بر دو‌ پایه‌ای خرد و ذوق استوار است. کسب اعتماد مهم‌ترین وظیفه روابط عمومی است. تا اعتمادی کسب نشود هیچ خبری منتشر نمی‌شود. مدیران روابط عمومی علاوه بر دارا بودن مهارت‌های فردی باید تخصص‌های ارتباطاتی داشته باشند تا بدانند «چرایی» و «چگونگی» خبر را منتشر کنند اهالی رسانه نیز بی‌تردید می‌دانند که در روزگار جدید باید از کسانی بهره گیرند که علاوه بر دارا بودن هوش و دانش، با نظام ارتباطی روز آشنا باشند تا بتوانند بهترین و درست‌ترین خبر را برای مردم بازتاب دهد.

اهل رسانه وظیفه و تعهدی دارد و روابط عمومی وظیفه و تعهدی دیگر. اما در غایت اینان هدف مشترکی دارند که همانا ارتقای هرم آگاهی‌های جامعه و آگاهی بخشی به مردم برای رسیدن به جامعه‌ای سرشار از آگاهی، مهربانی و پارسایی است. اهل رسانه مجری تبلیغات نیست، بلکه پیام آور راستین خبر و رویداد است. از همین رو روابط عمومی‌هایی که رسالت فرهنگی خود را به خوبی نمی‌شناسند‌گاه اخباری را در دسترس اهل رسانه می‌گذارند که فاقد هویت خبری است و طبیعی است خبرنگار دانا و آگاه تنها مصالح جامعه ومردم را بر هر مقوله دیگر برتری می‌دهد.

آگاهی و دانستن حق مردم است ورسانه‌ها و روابط عمومی‌ها نقش آفرینان اصلی دایره آگاهی و دانایی‌اند. مردم با دانستن آگاه می‌شوند و این آگاهی در حلقه پیوند روابط عمومی و رسانه شکل می‌گیر د. هر اندازه پیوند راستینی میان این دو حلقه ارتباطی برقرار شود به‌‌ همان میزان مردم دسترسی آسان تری به درست‌ترین خبر و رویداد خواهند داشت.

دسترسی اینان به فناوری جدید برای سرعت بخشی اهمیتی خاص دارد. امروز روابط عمومی‌ها در کمترین زمان می‌توانند اخبار خود را به اهل رسانه برسانند و آنان نیز در کمترین فرصت آن را در دسترس مردم قرار دهند. طبیعی است موفقیت این دوحلقه در بهره گیری بیشتر از امکانات و وسایل فناوری جدید است تا بتوانند به بهترین شکل، درس‌ترین و کامل‌ترین خبر را در دسترس مردم قرار دهند و به رسالت آگاهی بخشی خود جامه عمل بپوشانند.

به هر میزان میان این دوحلقه فاصله و فراق باشد به‌‌ همان میزان مردم از داشتن جامعه‌ای آگاه محروم می‌شوندو هر چه قدر پیوند این دو یگانه و یکدل باشد به‌‌ همان مقدار مردم نیز از آگاهی بیشتری بهره مندند.

روابط عمومی‌ها با اعتماد سازی و شفاف سازی خبر‌ها می‌توانند تعادلی میان خواسته‌ها و انتظارات و داشته‌ها برقرار کنند. روابط عمومی‌ها با ایجاد پیوند‌های دوستانه و البته حرفه‌ای با اصحاب رسانه موفقیت چشمگیری را از آن خود خواهند کرد. ارتباط نظاممند رسانه‌ای با بهره گیری از فن آوری‌های روز دنیا می‌تواند روابط عمومی را همواره به مرز شکوفایی خبری برساند. رسانه‌ها برای گزاردن رسالت رسانه‌ای خود خواهان پیام درست و راستین در کوتاه‌ترین زمان از روابط عمومی هستند و اگر با همدلی این مهم محقق شود نتایج اثر بخش آن هم متوجه سازمان و هم رسانه و هم جامعه خواهد شد.

در تعریف نظام رسانه‌ای جامعه‌ای موفق است که درست‌ترین اخبار و رویداد‌ها را با سرعت بازتاب می‌دهد و مردم را از آنچه اتفاق افتاده آگاه سازد. برای رسیدن به اینجایگاه که دور از دسترس نیست ما به انسان‌های مومن، مختصص، آینده نگر، هوشمند؛ با تدبیر، متعهد و آگاه در هر دو حوزه روابط عمومی و رسانه نیاز داریم.

امروز بخش بزرگی از پیروز ی‌های ایران اسلامی در بخش‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی وفرهنگی مرهون همدلی‌های روابط عمومی‌های کل کشور با رسانه‌هایی است که همواره در گزارش رسالت فرهنگی خویش از هیچ کوششی فرو نگذاشتندو با تمام توان و نیرو برای دانایی افزایی مردم و جامعه حق جو و مسلمان ایرانی کوشیدند.

اخبار و اطلاعاتی که رسانه‌ها با تعامل روابط عمومی‌ها آن‌ها را به شکل شایسته و بایسته‌ای انعکاس می‌دهند مبنایی است که مدیران توانا بر همین مبنا برنامه‌های خرد و کلان کشور را تهیه و تنظیم می‌کنند. بنابراین هر چه قدر روابط عمومی‌ها به سهم خویش در انعکاس واقعیات بکوشند و اصحاب رسانه برای رشد و توسعه کشور آن را به شکل منطقی تری بازتاب دهند، به‌‌ همان میزان ایران اسلامی می‌تواند گام‌های استوارتری را برای سربلندی ملت عزیزمان بردارد.

سخنرانی محمدجعفرمحمدزاده (معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد)