شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)-|| حمید شکری خانقاه مدرس دانشگاه با اشاره به نقش بالای روابط عمومی در ارتباطات انسانی، اجتماعی و رسانه ای گفت: این نهاد مهم باید فعالانه، هوشمندانه و منسجم در جهت اعتلای نظام ارتباطی کشور نقش آفرینی کنند تا با افزایش آگاهی عمومی در جهت اعتماد سازی میان مردم و دولت گام بردارند.

به گزارش شارا به نقل از ایرنا، امروزه ارتباطات و گسترش آن به عنوان راهکاری موثر در پیشبرد اهداف و فعالیت ها در عرصه های مختلف شناخته می شود که همه افراد، نهادها و سازمان ها به آن نیازمند هستند و درک این مهم و به کارگیری آن در محیط سازمانی سبب می شود تا افراد در ایفای وظایف درون سازمانی موفق عمل کرده و ارتباط موثری نیز با تمامی بخش های سازمان برقرار شود.

در دنیای امروز نبود ارتباطات مانع پیشرفت افراد و جامعه می شود زیرا دسترسی افراد به ابزارهای ارتباطی نوین همچون اینترنت و شبکه های اجتماعی از نکات کلیدی دستیابی برای رسیدن به توسعه کشورها شناخته می شود. افزون بر ارتباط های شخصی، سازمان ها و نهادهای بزرگ نیز برای هماهنگی های میان بخشی و اتصال با دنیای خارج از سازمان، نیازمند حوزه ارتباطی هستند، بخشی که با شناخت دقیق از درون و بیرون نهاد، مدیران را برای تصمیم گیری های مفید و موثر راهنمایی کند و نیاز به این مهم با هدف ایجاد هماهنگی درون و برون سازمانی باعث شد که بخشی با عنوان «روابط عمومی» تشکیل شود.

اهمیت مقوله ارتباطات در جهان سبب شد تا به مناسبت تشکیل اتحادیه تلگرافی بین المللی ژنو در 1865 میلادی 17 ماه می برابر با 27 اردیبهشت، «روز جهانی ارتباطات» نامگذاری شود. در ایران نیز با توجه به نقش تاثیرگذار روابط عمومی و با تصویب شورای فرهنگ عمومی کشور، این روز به نام «روز ارتباطات و روابط عمومی» عنوان گرفت تا فرصتی مناسب برای شناساندن این مهم به جامعه و مسوولان باشد.

اهمیت این مقوله سبب شد تا پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به گفت وگو با «حمید شکری خانقاه» پژوهشگر و محقق در حوزه ارتباطات و روابط عمومی راهبردی، مدرس دانشگاه و نویسنده کتاب برنامه ‌ریزی راهبردی ارتباطی در روابط عمومی بنشیند و این مهم را از زوایای مختلف واکاوی کند.

- متن این گفت وگو را در ادامه می خوانیم:
** اهمیت و جایگاه روابط عمومی را در عصر ارتباطات و دورانی که اطلاع رسانی پیشتاز است چگونه می بینید؟
*** شُکری خانقاه: روابط عمومی ها برای افزایش بهره ‌وری و ایفای نقش موثر مدیریتی نیاز به بهبود شرایط و تحول درفرآیند های ارتباطی خود دارند از این رو بایستی خود را به سرعت با تحولات نوین ارتباطی هماهنگ سازند. روابط عمومی ها را مدیران فرآیند ارتباطی راهبردی می دانند که باید میان مردم و سازمان ها روابط متقابل سودمندی برقرار سازند. این حوزه برای اینکه بتواند نقش خود را به خوبی ایفا کند باید از نظر جایگاه سازمانی در بالاترین سطح قرار گیرد تا بتواند با تمام امکانات به برنامه ها و راهبردهای سازمانی جامه عمل بپوشاند. روابط عمومی ها به دلیل اینکه مهندسی افکار عمومی را بر عهده دارند بایستی در حوزه وظایف و ماموریت های خود نسبت به ترغیب، اقناع و آمادگی افکار عمومی در مواقع بحرانی وارد عمل شوند. واکنش سریع به بحران ها، استراتژی ایفای نقش مسوولانه ارتباطی روابط عمومی ها در مدیریت ارتباطات راهبردی سازمان است.

** توجه به نقش روابط عمومی ها را در دولت چگونه ارزیابی می کنید؟
*** شکری خانقاه: در دنیای امروزی نباید روابط عمومی ها به دیده گزارش نویس نگریست. مدیریت هوشمند ارتباطات انسانی و رسانه ای مهمترین کارکردروابط عمومی ها به شمار می رود. دولت ها پس از روی کار آمدن نسبت به روابط عمومی ها بی توجه می شوند. نظام اطلاع رسانی در دولت ها دچار کاستی است و همین مشکل به مرور زمان به دیگر وزارتخانه ها و سازمان های دیگر نیز تسری پیدا می کند. تاکنون دولت ها درک درستی از روابط عمومی نداشته و تنها درشرایط بحران به روابط عمومی روی آورده اند.تا جایی که در کشور برای روابط عمومی ها متولی خاصی وجود ندارد و این نهاد مهم و تاثیر گذار سال های متمادی است که به حال خود رها شده اند. دولت ها تنها در زمانی که به افکار عمومی نیاز داردبه سراغ روابط عمومی ها می آیند تا برای انجام امور خود با بخشنامه ها و اطلاعیه هایی به تبلیغات دولتی بپردازند اما باید دانست که با این گونه امور نمی شود این نهاد را تقویت کرد. روابط عمومی دولتی برای مدیریت ارتباطات انسانی هیچ برنامه و راهبرد ارتباطی منسجمی نداشته و ندارد . اینک زمان آن رسیده تا در این شرایط، دولت برای تثبیت موقعیت راهبردی روابط عمومی یکپارچه و هوشمند چاره ای بیاندیشد.

** نقش مدیران روابط عمومی ها در تصمیم گیری های مدیریتی و راهبردی نظام را چگونه ارزیابی می کنید؟
*** شکری خانقاه: مدیران روابط عمومی باید به عنوان مشاور ارتباطی مدیریت عالی دستگاه در تصمیم گیری های مدیریتی ایفای نقش کرده و در انتخاب مدیران روابط عمومی متخصص و با تجربه بسیار حرفه ای عمل کنند. روابط عمومی ها برای حل بحران‌ها بایستی برنامه‌های مدون ارتباطی تدوین کنند و از کارهای کلیشه‌ای و سنتی بپرهیزند. آنها باید به صورتی هوشمندانه برای ایجاد آرامش و افزایش آگاهی عمومی در راستای اعتماد سازی از تکنیک های اقناعی استفاده کنند. مدیران تنها زمانی قادر خواهند بود به ایفای نقش خود بپردازند که خود را با موج جدید تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات همگام سازند و سواد رسانه ای خویش را ارتقا دهند و با برنامه های راهبردی به ویژه در حوزه ارتباطی به اداره امور بپردازند.

** آموزش مردم در استفاده درست از شبکه های اجتماعی راهی برای رسیدن به اقتصاد پویا است، ارتباطات مجازی تا چه اندازه می توانند در ارتقای فرهنگ و تغییرات اجتماعی موثر واقع شود؟
***شکری خانقاه: الوین تافلر نویسنده و آینده پژوه آمریکایی می گوید موج سوم اطلاعات و ارتباطات به سرعت در حال تغییر زندگی بشر است و افراد گریزی ندارند تا خود را با این موج منطبق کنند. البته در این میان افرادی هستند که در مقابل این تغییرات نوین همیشه مقاومت و مخالفت می کنند و نه تنها خود را آزار می دهند بلکه دیگران را نیز درگیر مشکلات می کنند. برخی اوقات با فیلتر کردن شبکه های اجتماعی می خواهند این مخالفت را به گوش همگان برسانند در صورتی که اگر ظرفیت های این شبکه‌ها را بکار بگیرند ضمن اینکه ارتباط قوی با مردم برقرار می کنند اهداف سازمانی را نیز به دیگران انتقال خواهند داد. امروزه دنیای ارتباطات بر فرد محوری در تولید خبر قرار دارد. بدین معنا که هر فردی با یک گوشی همراه می تواند در هر گوشه از جهان خبر مورد نظر خود را منتشر کند و از دیگر اخبار نیز مطلع شود. در واقع تلفن همراه به عنوان ابزار اصلی و رسانه ای مستقل شناخته می شود و افراد نیز هر کدام شهروند خبرنگار هستند. شبکه های اجتماعی در حال تغییر و تحول در زندگی افراد هستند و امروزه شاهد جریاناتی هستیم که این شبکه ها در آن دخیل هستند. به عنوان مثال هنگام وقوع زلزله اخیر کرمانشاه یا سیلاب ها از راه همین شبکه های اجتماعی نوعی همبستگی و اتحاد در میان مردم کشور به وجود آمد. در واقع شبکه های اجتماعی به جزیی تفکیک ناپذیر از زندگی مردم تبدیل شده اند و اگر افراد و مسوولان بخواهند با تبلیغ این موضوع و بخشنامه ها به مردم تجویز کنند تنها از پیام‌رسان‌های مخصوص استفاده کنند هرگز پذیرفته شدنی نیست. امروزه دنیای ارتباطات بر بستر شبکه های اجتماعی حرکت می کنند و ارتباطات میان فردی حرف نخست را می‌زند و آنها هستند که باعث تغییر و تحولات اجتماعی و فرهنگی می شوند. بنابراین ارتقای سواد رسانه ای باید به عنوان مهم ترین دغدغه مسوولان و مدیران نظام شناخته شود و به این موضوع توجه خاصی داشته باشند. در آمارهای ارایه شده از طرف وزارت ارتباطات دیده می شود که 90 درصد مطالب پیام رسانی همچون تلگرام غیرسیاسی بوده و تنها 9 درصد آن سیاسی است و از این مقدار یک و سه دهم درصد براندازانه شناخته شده است. پس باید دانست که تمامی مسایل فضای مجازی غیراخلاقی و سیاسی نیست و نباید پیام رسان ها را با این طرز تفکر غلط حذف یا فیلتر کرد. بایستی دانست که آموزش مهارت های ارتباطی شبکه های اجتماعی و آموزش ارتباطات در کشور بسیار مهم است.

**  راهکارهای موثر بر تقویت و ارتقای جایگاه روابط عمومی چیست؟
*** شکری خانقاه: روابط عمومی در بالاترین مدل ارتباطی خود، درگیر اطلاع‌رسانی از عملکرد سازمانی و برگزاری مراسم و مناسبت های خود به صورت کلیشه ای و سنتی هستند درحالی که روابط عمومی فقط وظیفه اطلاع رسانی ندارد، بلکه آنها مدیریت ارتباطات اجتماعی و ارتباطات انسانی را برعهده دارند. متخصصان این حوزه باید انگیزه کاری خود را بالا ببرند و آموزش های تخصصی را مطابق با استانداردهای جهانی فرابگیرند و در هنگام بحران های اجتماعی نقش آفرینی کنند تا اینگونه ارتباطات انسانی و اجتماعی خود را گسترش دهند. تخصیص بودجه و اعتبارات لازم برای این بخش از جمله مواردی است که می تواند در ارتقای روابط عمومی ها مفید واقع شود. تمامی پروژه های عمرانی موجود در وازتخانه های مختلف نیاز به ارتباطات و اطلاع رسانی قوی دارند و چون فاقد این مورد هستند عملأ کاری در حوزه افکار عمومی برای آن پروژه انجام نمی شود، بنابراین روابط عمومی ها بایستی پیوست های ارتباطی و اطلاعاتی خود را گسترش دهند تا ضمن اینکه بدنه نظام ارتباطی دولت ارتقا پیدا کند تمامی وزارتخانه و سازمان های دیگر نیز به جایگاه واقعی خود برسند. تمامی بخش های نظام باید روابط عمومی های کشور را بخشی از مشاورهای ارتباطی خود بشناسند نه اینکه به آنها به چشم ابزار و بلندگوی سازمانی نگاه کنند. روابط عمومی ها اینگونه نقش بسیار موثری در جهت دهی افکار عمومی و اعتلای نظام ارتباطی کشور ایفا می کنند.

‍