روابط عمومی، تولید محتوا و شبکه های اجتماعی

سعید معادی مدیر امور روابط عمومی و حوزه مدیریت بانک توسعه تعاون – اطلاع یابی به عنوان یک وظیفه ذاتی و مقدمه ای برای اطلاع یابی کمک می کند تا یک روابط عمومی با استفاده از سرعت عمل و چابکی در امر تولید محتوی از یک سو و انتشار آن از طریق شبکه های اجتماعی بهتر عمل نماید، اگرچه نمی توان چابکی را یک استراتژی دانست، بلکه چابکی یک قابلیت است، یک امکان با ارزش که مزیت‌های عملیاتی ویژه‌ای دارد اما این ویژگی نمی‌تواند تأثیر دائمی بر فعالیت اطلاع رسانی روابط عمومی بگذارد مگر اینکه روابط عمومی یک استراتژیست باشد.

شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)|| مقوله ارتباط و اطلاع رسانی، موضوع محتوی را به ذهن متبادر و اولین چیزی که با شنیدن نام محتوا به ذهن خطور می‌کند به احتمال زیاد تولید محتواست. اما این واژه گان به ظاهر سهل و ساده، دنیای پر پیچ و خم و رمز آلودی را با خود به دنبال دارد زیرا پرداختن ذهن به واژه محتوا منتج به شکل گیری منطقی مبتنی برتفکر براستراتژی محتوا که خود مقدمه‌ برتولید محتواست، می باشد.


برای تولید محتوا به انگلیسی اصطلاح Content Creation را مطرح نموده اند اما اگر برای پیدا کردن اصطلاح مناسب، به جستجو در گوگل بپردازید، اصطلاح Content Generation هم در متن‌های زیادی آمده است اما معمولاً Content Generation به فعالیت‌ها و فرایندهایی اشاره دارد که تولید محتوا، محصول جانبی آن‌هاست. مثلاً می‌گویند شبکه های اجتماعی به Content Generation کمک کرده‌اند؛ چون مردم در آن‌ها کامنت‌گذاری می‌کنند یا به تولید محتوا ترغیب می‌شوند.


آوینا کائوشیک در پاسخ سؤال محتوا چیست؟ بیان می‌کند: «محتوا هر چیزی است که به زندگی خواننده ارزشی می‌افزاید. این ارزش‌ها با کمک کردن به مخاطب در انجام بهتر شغل خود، دقیق‌تر شدن آن‌ها، خندان، سرگرم کردن آن‌ها و آموزش فراهم می‌شود.».


برخی دیگر نیز محتوا را چنین تعریف می‌کنند: “محتوا ارائه اطلاعات با یک هدف خاص به مخاطبان از طریق یک کانال و در یک فرم خاص است”.


این تعریف دارای پنج جزء است:
اطلاعات، هدف، مخاطب، کانال، فرم


قدر مسلم در بحث محتوی و تولید محتوی که قصد ما ارائه اطلاعات با یک هدف مشخص و به گروه مدنظر و با بهره گیری از یک ظرفیت رسانه ای و در قالب یک فرمت خاص می باشد، به نحوی از انحاء به دنبال ارزش آفرینی هستیم. این ارزش آفرینی می تواند در ابعاد و اشکال مختلف و در حجم و اندازه متفاوت و با قابلیت های کمی و کیفی باشد. تولید محتوا می‌تواند محدوده‌ گسترده‌ای از فعالیت‌ها را در بر بگیرد: از کسی که چند قرن پیش مشغول نوشتن یک کتاب خطی بوده تا کسی که امروز با انتشار پست و لایو و استوری به تولید محتوا در اینستاگرام مشغول است، همگی به تولید محتوا مشغول هستند. اما جدای از این معنای گسترده و عام، کار تولید محتوا امروز یک معنای خاص هم پیدا کرده و آن، تولید محتوای الکترونیکی است.

 

با ارزان شدن تکنولوژی دیجیتال و فراگیر شدن دسترسی به ابزارهای تولید محتوا (موبایل، دوربین دیجیتال، لپ‌تاپ، اینترنت، وب و سایر ابزارهای مشابه) چالش جدیدی در فضای محتوا ایجاد شد. در کنارِ مشکل مصرف محتوا و غرق شدن زیر حجم محتوای فراوان – که حداقل در یک قرن اخیر، متفکران و تحلیل‌گران را مشغول خود کرده است – مسئله‌ تولید محتوا هم مطرح شد. این بار دیگر تولید محتوا یک بحث تخصصی حوزه‌ رسانه نیست و تقریباً همه‌ ما به نوعی درگیر آن هستیم اما این، همه ماجرا نیست، پیمودن این مسیر مستلزم رویکرد و سازو کار مشخص و کارکرد و فرایند مناسب از یک سو و توان، ظرفیت، دانش و مهارت کارشناسی با قدرت راهبری از سوی دیگر است.

 

در این میان روابط عمومی به عنوان متولی امر ارتباطات درون و برون سازمانی و نقش آفرین عرصه اطلاع رسانی و تنویر افکار عمومی در ارتباط محیط کسب و کار خود و در حوزه مسئولیت های اجتماعی یکی از صحنه گردان ها و یکی از اجزای مهم این رخداد تلقی می گردد.


بی تردید تولید محتوای با کیفیت از طریق روابط عمومی که با بهره گیری از شبکه های اجتماعی باشد، باعث ایجاد ارتباط توام با اعتماد سازی بیشتر و باعث رشد و بالندگی محیط کسب و کار می شود. اصولا شبکه‌های اجتماعی بیشترین مخاطب را در میان تمامی رسانه‌های دیگر برای به اشتراک گذاری محتوا دارند، پس اگر روابط عمومی به دنبال مخاطب بیشتر می‌گردد که قدر مسلم نیز این چنین می باشد، بهتر است به صورت حرفه ای و هدفمند با یک استراتژی مشخص، توجه ویژه‌ای به شبکه‌های اجتماعی داشته باشد.


در این راستا اصل خلاقیت به عنوان یک مقوله ذهنی و نوآوری به عنوان یک مولفه عینی می تواند در این امر و در بهره گیری از شبکه های اجتماعی در تولید و انتشار محتوای گام مهمی تلقی گردد که متاسفانه گاهی نوآوری به سادگی با تغییر استراتژی اشتباه گرفته می‌شود و البته گاهی اوقات هم محرک چنین تغییری خواهد بود با این وجود رویکرد و کارکرد روابط عمومی که مبتنی بر دو اصل خلاقیت و نوآوری در تولید محتوی و متعاقب آن بهره مندی از ظرفیت شبکه اجتماعی باشد می تواند این نهاد مدنی را در پیشبرد اهداف سازمانی و حفظ منافع مشتریان و مردم کمک نماید.


اصل سرعت عمل و چابکی از سوی روابط عمومی در تولید محتوا و بهره گیری از ظرفیت شبکه اجتماعی خود موضوع مهم دیگری در این خصوص می باشد، تکنولوژی دیجیتال در واقع روش گردآوری، ذخیره‌سازی و استفاده از اطلاعات است و به طریق اولی اطلاعات هم همه جا وجود دارد و اساسا زمانی که عصر دیجیتال شروع شد، توانستیم با استفاده از آن، کارهایی را که تا قبلش انجام می‌دادیم، بهتر انجام دهیم و تازه بعد از آن خیلی بهتر. سپس توانستیم حتی کارهایی را نیز که پیش از آن هیچ‌گاه انجام نداده بودیم انجام دهیم.

 

بنابراین اطلاع یابی به عنوان یک وظیفه ذاتی و مقدمه ای برای اطلاع یابی کمک می کند تا یک روابط عمومی با استفاده از سرعت عمل و چابکی در امر تولید محتوی از یک سو و انتشار آن از طریق شبکه های اجتماعی بهتر عمل نماید، اگرچه نمی توان چابکی را یک استراتژی دانست، بلکه چابکی یک قابلیت است، یک امکان با ارزش که مزیت‌های عملیاتی ویژه‌ای دارد اما این ویژگی نمی‌تواند تأثیر دائمی بر فعالیت اطلاع رسانی روابط عمومی بگذارد مگر اینکه روابط عمومی یک استراتژیست باشد.


اما مهمترین مزیت استفاده از شبکه‌های اجتماعی سهولت در استفاده و در دسترس بودن آن است. زیرا بسیاری از افراد نه وقت آن را دارند که یک محتوای 1000کلمه‌ای را در وبلاگ مطالعه کنند و نه حتی حوصله آن را دارند، اما به راحتی با یک لمس می‌توانند محتوای ایجادی را خوانده و حتی علاقه‌مندی خود را نیز نسبت به آن ابراز کنند.


در مقابل یکی از مشکلات اصلی روابط عمومی ایجاد محتوای مناسب با کسب و کار می باشد. اینکه چگونه محتوایی را تولید کنند که مناسب با مخاطبان وبسایت باشد و پیدا کردن یک منبع معتبر کاملا سخت است. امروزه چالش اصلی روابط عمومی داشتن ایده برای تولید محتواست و ایده پردازی مستلزم خلاقیت و نوآوری است ضمن آنکه امروزه مهم این است که روابط عمومی در امر ارتباطات، اطلاع یابی، اطلاع رسانی و اعتماد سازی به مزیت‌های چندگانه تکیه کند تا فقط به یک مزیت.