از تیغ تیز روزنامه‌نگاری تا حرکت بر لبه تیغ روابط عمومی

با انتصاب تعدادی از روزنامه‌نگاران در روابط عمومی‌های سازمان‌ها بحثی در میان دست‌اندرکاران رسانه درخصوص حضور یا عدم حضور روزنامه‌نگاران در روابط عمومی دولتی درگرفته که موافق و مخالفانی دارد. نوشته زیر به این موضوع می‌پردازد.

شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا) با انتصاب تعدادی از روزنامه‌نگاران در  روابط عمومی‌های سازمان‌ها بحثی در میان دست‌اندرکاران رسانه درخصوص حضور یا عدم حضور روزنامه‌نگاران در روابط عمومی دولتی درگرفته که موافق و مخالفانی دارد. نوشته زیر به این موضوع می‌پردازد.
 
 ۱. در همه دانشگاه‌های معتبر دنیا رشته‌روابط‌عمومی کاملا مجزا و جدا از رشته ژورنالیسم و زیرشاخه‌های آن تعریف می‌شود. حتی گاهی اوقات روابط عمومی در دانشکده‌های مدیریت و در قالب متنوع ارتباطات سازمانی تعریف می‌شود. در کشور ما نیز در گروه تخصصی ارتباطات گرایش‌های روزنامه‌نگاری، تحقیق در ارتباطات و روابط عمومی به‌طور مجزا تعریف و هرکدام گروه علمی تخصصی مستقل خود را دارد.
 
 البته رشته مدیریت رسانه کاملا مستقل و در دانشگاه تهران و آزاد در دانشکده مدیریت به طور مستقل ارائه می‌شود.
 
 2. از لحاظ ماهیت هم به نظر این دو تخصص، ویژگی‌های مختص خود را دارند.
 
 روزنامه‌نگاری رکن چهارم دموکراسی، چشم بینا و صدای جامعه و در یک کلام موضع افکار عمومی است. یعنی وجدان بیدار مردم در مناسبات اجتماعی. اما روابط عمومی به عنوان یک عنصر از سازمان مربوطه در راستای اهداف و برنامه‌های سازمان تعریف می‌شود.
 
 فرهنگ سازمانی حکم می‌کند روابط عمومی در راستای حفظ ارزش‌های سازمانی و منافع آن گام بردارد. به بیان دیگر روابط عمومی پل ارتباطی سازمان با محیط بیرون سازمان است. علاوه بر وظایف ارتباطی درون‌سازمانی، روابط عمومی چشم بینا و گوش شنوای سازمان است تا تعامل بهتری در جهت حفظ منافع سازمان شکل بگیرد.
 
 با این توصیف در مواجهه منافع مردم و سازمان، روزنامه‌نگار صدای مردم و روابط‌عمومی در بهترین حالت شنونده خوب و ارائه دقیق خواسته به مدیریت سازمان است.
 
 ۳. شاید بیشترین اشتراک این دو در اطلاع‌رسانی و استفاده از ابزار رسانه باشد. باید توجه داشت که وظیفه روابط عمومی ارتباط با رسانه است و نه رسانه‌‌داری!
 
 روابط عمومی حرفه‌ای در تعامل با رسانه‌ها و اصحاب رسانه اقدام به انتشار اطلاعات و اطلاع‌رسانی می‌کند و نیازمند رسانه‌ها است. شاید این وجه اشتراک دلیل اصلی انتخاب مدیران روابط عمومی از میان روزنامه‌نگاران است تا ارتباط بهتری با رسانه‌ها ایجاد کنند.
 
 سخن آخر این‌که روابط عمومی ترکیبی از علم و هنر است، مثل مدیریت، وظایف چندگانه‌ای دارد و اصلا مدیریت ارتباطات است در ابعاد درون و برون‌سازمانی که مهارتی ظریف می‌طلبد. تقلیل آن تنها به انتشار اطلاعات و اطلاع‌رسانی خطای راهبردی برای هرنوع سازمان می‌تواند باشد. اما روزنامه‌نگاری، به قول یکی از بزرگان؛ هنری سخت پیچیده است، جان دادن به کلمات و تسخیر روح مخاطب بس فراتر از دایره علم و هنر است. روزنامه‌نگاری عشق است و دیگر هیچ!
 
 احسان پوری
 دکترا ی مدیریت رسانه، استاد دانشگاه
 
 http://press.jamejamonline.ir/Newspreview/3376567919920049372