بدون شک نقش روابط عمومی‌در بنگا‌های اقتصادی و تولیدی، بسیار پررنگ است و می‌تواند مدیران این شرکت‌ها را در توسعه و رشد و نیز رسیدن به اهداف تعیین‌شده یاری کند و حلقه‌اتصالی باشد با بازار هدف و دیگر بنگاه‌های همکار یا رقیب اما با توجه به پیشرفت در علوم ارتباطات، لزوم هم‌اندیشی و حتی بازنگری در عملکرد روابط‌‌عمومی‌ها امری ضروری به نظر می‌سد.

شاید همین امر بهانه‌ای بود تا نخستین جشنواره روابط‌عمومی‌های برتر صنعت، معدن و تجارت تشکیل شود تا مدیران و مسوولان این نهاد‌های تاثیرگذار به تبادل‌نظر در این زمینه بپردازند.

مسوولان روابط عمومی، مهندسان نظام فکری
قائم‌مقام اجرایی وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان این‌که مسوولان روابط عمومی به عنوان مهندسان افکار عمومی و جامعه محسوب می‌شوند، تصریح کرد: داشتن روابط‌عمومی فعال و استفاده از ظرفیت‌های روابط عمومی از مهم‌ترین اقداماتی است که باید به آن توجه شود.
محمدصادق مفتح با اشاره به این‌که نقطه اتصال سازمان‌ها و دولت با عامه مردم، روابط‌عمومی‌ها هستند، بر استفاده هرچه بیشتر از این ظرفیت تاکید کرد و گفت: شناخت هرچه بیشتر درباره قابلیت‌های روابط‌عمومی‌ها از نکاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
وی روابط عمومی‌ها را موثرترین ابزار برای اطلاع‌رسانی و تعامل بیشتر با مردم ذکر کرد و گفت: مسوولان روابط‌عمومی باید به بهترین نحو از آن بهره‌مند شوند.

نقش پررنگ در اجماع فکری
معاون برنامه‌ریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز با اشاره به برنامه راهبردی صنعت، معدن و تجارت، نقش روابط‌عمومی‌ها را در ایجاد اجماع فکری و اطلاع‌رسانی پراهمیت توصیف کرد.
سیدرضا فاطمی‌امین تصریح کرد: رسیدن به اجماع فکری و اشتراک ذهنی از تاکیدات برنامه راهبردی است و برای اطلاع‌رسانی برنامه راهبردی، سایت bstsm.ir را ایجاد کردیم.
فاطمی‌امین تاکید کرد: باید در حالی که به بهبود صادرات و تولید می‌اندیشیم افق‌های جهانی و مبنای شکل‌گیری تجارت جهانی را نیز مدنظر قرار دهیم. به گفته وی برنامه راهبردی صنعت، معدن و تجارت در سطح کلان اجرا می‌شود و ۱۰۰ زیربرنامه دارد. فاطمی‌امین افزود: از ویژگی‌های برنامه راهبردی، یکپارچه عمل کردن و کنار گذاشتن راهبردهای غیرضروری برای متمرکز کردن منابع است.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان این‌که با رویکرد مهم برنامه، از این به بعد به زیرساخت‌های نرم بیش از زیرساخت‌های سخت نیاز داریم و به نهادسازی و قاعده‌گذاری نیز بیش از پیش‌ نیاز است، گفت: تکمیل و ایجاد زیرساخت‌های نرم، اقتصاد را به جلو خواهد برد و تسهیل روابط و بهبود فضای کسب و کار ما را به پیش خواهد برد و در برنامه راهبردی پیش‌بینی شده است.

روابط عمومی متناسب با شرایط بومی
از سوی دیگر مدیرکل روابط عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت با تاکید بر توسعه و پیشرفت بیش از پیش در کشور در حوزه روابط‌عمومی‌ها گفت: تدوین مدلی از فعالیت‌های روابط عمومی متناسب با شرایط بومی کشور و جامعه ضروری است.
حسین پرسان فومنی با اشاره به این‌که در شرایط کنونی مشکل اساسی، نداشتن رویکرد تولید فکر توام با عمل در مجموعه روابط‌عمومی‌هاست، تصریح کرد: فقدان پشتوانه اندیشه‌ای از محوری‌ترین معضلات حال حاضر مجموعه روابط‌عمومی در کشور است که این مهم باید مورد توجه قرار گیرد.
وی گفت: به‌رغم این‌که به نظر می‌رسید وجود بعضی مشکلات بالادستی مثل ساختار، تشکیلات و بودجه و برخی مشکلات پایین‌دستی می‌توانست علت‌العلل مشکلات روابط‌عمومی‌ها درکشور باشد اما باید معضل اصلی را در عدم توجه به تئوری‌های نظری جست‌وجو کرد.
پرسان فومنی در ادامه با بیان این‌که نامگذاری سال‌ها با نام‌های مختلف وظایف مهمی را برعهده ما خواهد گذاشت، تاکید کرد: مجموعه روابط عمومی کشور در مقابل این شعارها نباید نظاره‌گر و فاقد تئوری نظری و پشتوانه فکری باشد.
وی افزود: تمرکز روی تولید فکر، ایده و سازوکار لازم در این راستا از ضروریاتی است که از روابط عمومی‌ها انتظار می‌رود چراکه روابط عمومی به‌عنوان یک مرکز هدایتگر مسائل کلی را رصد و برنامه‌های اجرایی لازم را انجام می‌دهد.
مدیرکل روابط عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت در ادامه سخنان خود، تدوین مدلی متناسب با مسائل محیطی، میدانی، تاریخی، سیاسی، دینی و مذهبی کشور را راه‌حلی برای برون‌رفت از این شرایط ذکر کرد و گفت: در شرایط کنونی چرایی‌ها و سوالات زیادی در مقابل این سوال وجود دارد که آیا روابط عمومی، فن است یا تکنیک یا هنر یا این‌که مجموعه‌ای از همه این عوامل یا بخشی از آنها یا این‌که روابط‌عمومی‌ها باید ماهیت تبلیغاتی داشته باشند یا مردمی یا اطلاع‌رسانی یا...
وی همچنین افزود: ما در روابط‌عمومی‌ها نظاره‌گر تئوری‌های وارداتی هستیم و در حوزه و قلمرو علوم ارتباطات کمتر توانستیم متناسب با مسائل بومی کشور پیش رویم که نیازمند تامل بیشتری است.
پرسان در ادامه اتکا به سرمایه‌های در دسترس کشور خودمان نظیر شخصیت‌های همچون فارابی، سعدی، حافظ، ابن‌سینا و... و بسیاری از شخصیت‌های برجسته دیگر را مورد تاکید قرار داد و گفت: این بزرگان به‌عنوان ذخائر بی‌بدیل می‌توانند الگوبخش بسیار مناسبی در این زمینه‌ها محسوب ‌شوند.
به گفته وی، روش‌شناسی دستمایه خوبی برای تدوین این مدل است به‌طوری که استفاده از روش‌های اقتضایی روش مناسبی خواهد بود چرا که می‌توان برحسب موقعیت‌های محیطی به اجرای فعالیت‌ها پرداخت.

حرکت در جاده یکطرفه
فرهت فردنیا از روزنامه‌نگاران باسابقه کشور در این زمینه به خبرنگار گسترش‌صنعت گفت: آن چه در حال حاضر در ارتباط رسانه‌ها و روابط عمومی‌ها وجود دارد، بیشتر یک تقابل است نه یک تعامل. فردنیا در این‌باره توضیح داد: اصولا وظیفه و رسالت یک رسانه انعکاس مشکلات، ضعف‌ها و نارسایی‌هاست و در عین حال روابط عمومی یک سازمان یا موسسه نیز سعی در انعکاس شرح فعالیت‌های خود دارد و بیشتر سازمان‌ها و نهادها نیز تمایل ندارند که ایرادها و مشکلاتشان آن هم در سطحی گسترده انعکاس یابد.
او ادامه داد: در واقع روابط عمومی در همه سازمان‌ها تلاش دارد چهره مثبت و موجهی از عملکرد سازمانش در جامعه ترسیم کند و درست در نقطه مقابل، کار و وظیفه رسانه‌ها پیدا کردن مشکلات، ضعف‌ها و نارسایی‌ها در عملکردهاست. از این جهت به‌طور طبیعی باید خلاف جهت هم عمل کنند. فردنیا افزود: البته این وضع در کشور ما چندان ساری و جاری نبوده است.

لزوم تخصیص‌سازی
همچنین دکتر حمید ضیایی‌پرور، کارشناس علوم ارتباطات در این‌باره به خبرنگار ما می‌گوید: حضور روابط‌عمومی‌ها در بخش اقتصاد، جزئی از حضور آنها در ساختار یک جامعه است. وی ادامه داد: روابط‌عمومی‌ها در بخش‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی یک جامعه حضور دارند که حوزه اقتصاد یکی از مهم‌ترین آنهاست.
این کارشناس ارتباطات با اشاره به این‌که متاسفانه در کشور ما روابط‌عمومی چندان جدی گرفته نمی‌شود، تصریح کرد: در بخش آموزشی نیز رشته روابط عمومی تنها تا مقطع کارشناسی تدریس می‌شود. وی افزود: این در حالی است که باید به روابط‌عمومی به‌عنوان یک بخش مهم که می‌تواند سبب توسعه اقتصادی، اطلاع‌رسانی مناسب و فرهنگ‌سازی در یک جامعه شود با دید گسترده‌تری نگریست.
ضیایی‌پرور بیان کرد: رشته روابط عمومی باید در گرایش‌های مختلف در دانشگاه‌ها تدریس شود و مدارج بالاتر از لیسانس را در کشور داشته باشیم. او ادامه داد: روابط عمومی باید در شاخه‌های مختلف که در بخش اقتصاد می‌تواند شامل بازرگانی، صنعت، انرژی، ساخت‌وساز و... باشد، کارشناس تولید کنیم.
وی با تاکید بر این‌که باید گرایش‌های دانشگاهی مختلفی در حوزه روابط عمومی داشته باشیم، بیان کرد: پس از تربیت این کارشناسان باید این متخصصان را در حوزه‌های مرتبط با تخصص‌شان به کار گرفت. ضیایی‌پرور تصریح کرد: برای نمونه در روابط عمومی بخش‌های اقتصادی بحث ارتباط با مشتری و شیوه برقراری این ارتباط با ارتباطات موجود در یک دستگاه دیپلماسی تفاوت دارد. در حوزه دیپلماسی تشریفات و ارتباطات حرف اول را می‌زند ولی در بخش اقتصادی مانند راه‌های القا کردن مناسب بودن فعالیت‌ها و ارتباط با مراکز اقتصادی مورد توجه است.
او در تشریح حالت ایده‌آل در یک روابط‌عمومی گفت: مهم‌ترین اقدام برای داشتن یک روابط عمومی پویا و کارآمد به‌کارگیری نیروی متخصص در آن است. درواقع هر سازمان باید به تناسب نوع فعالیت خود برای بخش روابط‌عمومی خود کارکنانی را انتخاب کند که به آن حوزه اشراف داشته باشند و به‌طور تخصصی و آکادمیک آن را فراگرفته باشند.