کوروش و نخستین الگوهای مدیریت ارتباطات انسانی در حکمرانی باستان
ایمان بازیگران – مدیر ارتباطات گروه صنعتی ظریف مصور

شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی‌ ایران (شارا) || تاریخ ارتباطات غالباً با دوران مدرن و ظهور رسانه‌ها گره خورده است، اما مفهوم «مدیریت ارتباطات انسانی» سابقه‌ای کهن‌تر دارد. شواهد نشان می‌دهد در دوران کوروش دوم هخامنشی، سازوکارهایی شکل گرفت که می‌توان آن‌ها را نخستین تلاش‌های نظام‌مند مدیریت ارتباطات و روابط اجتماعی دانست.

کوروش در تصمیم‌گیری‌ها بر «مشورت و شنیدن دیدگاه‌های اقوام و فرماندهان محلی» تأکید داشت؛ رفتاری که گزنفون در «کوروش‌نامه» آن را از ویژگی‌های برجسته رهبری او ذکر می‌کند. این رویکرد نوعی ارتباط دوسویه میان قدرت و جامعه ایجاد می‌کرد؛ مشابه مفهوم امروزین «گوش‌سپاری فعال» در روابط‌عمومی.

برای اداره قلمروی گسترده، از آسیای صغیر تا فلات ایران، کوروش به سامانه‌ای از پیام‌رسان‌ها و مسیرهای ارتباطی نیاز داشت. به گفته پیر بریان، ایران‌شناس فرانسوی، پایه‌های این شبکه ارتباطی در زمان کوروش شکل گرفت و در دوره داریوش به صورت رسمی در قالب «چاپارخانه» گسترش یافت. این ساختار، نخستین زیرساخت ارتباطی حکومتی در جهان به شمار می‌رود.
(Pierre Briant – From Cyrus to Alexander: A History of the Persian Empire, Eisenbrauns, 2002)

از سوی دیگر، سیاست فرهنگی کوروش مبتنی بر احترام به تنوع قومی و مذهبی بود. منشور مشهور او نشانه‌ای از نگاه میان‌فرهنگی و پذیرش دیگری است؛ اصلی که در ادبیات ارتباطات بین‌الملل امروز با عنوان Intercultural Communication شناخته می‌شود.
(Amélie Kuhrt – The Persian Empire: A Corpus of Sources from the Achaemenid Period, Routledge, 2007)

کوروش تلاش داشت میان پیام‌های اخلاقی و رفتار حکومتی خود هماهنگی ایجاد کند. گزارش‌ها نشان می‌دهد که نه تنها به معابد و آیین‌های مردم تعرض نکرد، بلکه دستور بازسازی آن‌ها را نیز صادر کرد. این هم‌سویی گفتار و عمل، بنیان اعتماد اجتماعی را در امپراتوری نوپای او تقویت می‌کرد.

وی از نخبگان و بزرگان محلی بهره می‌گرفت تا انتقال پیام تسهیل شود و احساس مشارکت افزایش یابد؛ نمونه‌ای اولیه از «مدیریت ارتباط با رهبران افکار محلی».

مطالعه رفتار ارتباطی کوروش تنها بازخوانی تاریخ نیست، بلکه درس مهمی برای فهم ریشه‌های فرهنگی و انسانی ارتباطات در حکمرانی است. تجربه او نشان می‌دهد دوام هر نظام سیاسی بیش از آنکه به ابزار قدرت وابسته باشد، بر توانایی گفت‌وگو، اعتمادسازی و احترام به انسان استوار است.

با کلیک روی لینک زیر به کانال تلگرام ما بپیوندید:

https://telegram.me/sharaPR

انتهای پیام/

برای اطلاعات بیشتر درباره روابط عمومی و اخبار سازمان‌های مختلف، می‌توانید به وبسایت شارا مراجعه کنید.