نشست گروه ۲۰، که هر سال با حضور سران کشورهای عضو برگزار می‌شود، یکی از مهمترین رویدادها در حوزه اقتصاد جهانی است. این نشست فرصتی برای کشورهای عضو برای بحث و تبادل نظر در مورد مسائل مهم اقتصادی و مالی جهان فراهم میکند.
نشست گروه ۲۰ در سال ۲۰۲۳ در تاریخ ۹ و ۱۰ سپتامبر (۱۸ و ۱۹ شهریور) در دهلی نو، پایتخت هند، برگزار شد. این نشست با غیبت سران روسیه و چین برگزار شد که به دلیل جنگ اوکراین و سیاست‌های چین در حوزه اقتصاد جهانی و همچنین برخی اختلاف‌نظرهای عمده بود.
در ادامه گزارشی از مهمترین موضوعات مورد بحث در این نشست ارائه می‌شود.
غیبت شی جینپینگ
از آنجایی که دیوان کیفری بین‌المللی در ماه مارس حکم جلب ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه را به اتهام ارتکاب به جنایات جنگی در اوکراین صادر کرد، وی در نشست هند شرکت نخواهد کرد.
به گزارش یورونیوز ، ریشی سوناک، نخست وزیر بریتانیا در این رابطه گفت: «[این خود پوتین است] که باعث و بانی تبعید دیپلماتیکش شده است و خودش را در کاخ ریاست جمهوریش منزوی کرده و انتقادها و واقعیت‌ها را نمی‌پذیرد.»
پکن هم روز دوشنبه اعلام کرد که شی جینپینگ، رئیس جمهوری چین نیز در این مراسم شرکت نمی‌کند و به جای او نخست وزیر «لی چیانگ» هدایت هیات این کشور را بر عهده خواهد داشت. هیچ توضیح رسمی برای غیبت آقای شی در این اجلاس داده نشده است، اما برخی تحلیلگران معتقدند که دلیل آن می‌تواند ناشی از تمایل او به ایستادن در کنار روسیه باشد. در عوض آقای شی در پکن میزبان رهبران ونزوئلا و زامبیا خواهد بود.
علاوه بر این، روابط بین چین و هند میزبان هم آنچنان که باید گرم نیست. این دو کشور مدت‌هاست که با یکدیگر مناقشه مرزی دارند و دهلی‌نو در امتداد مرز با همسایه خود در شمال شرق کشور تمرینات نظامی برگزار میکند. اخیرا نیز هند روابط تجاری، فناوری و نظامی خود را با ایالات متحده، رقیب دیرینه چین، تعمیق بخشیده است.»
به گزارش ایسنا، به نقل از راشا تودی، جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا در واکنش به عدم حضور شی جینپینگ، رئیس‌جمهوری چین در نشست آتی گروه ۲۰ در دهلی نو به خبرنگاران گفت: «مایوس شدم… اما او را خواهم دید.»
غیبت شی جینپینگ، رئیس‌جمهوری چین در نشست گروه ۲۰ در دهلی‌نو، واکنش‌های زیادی را در رسانه‌های جهان برانگیخت. برخی از رسانه‌ها، این غیبت را نشانه‌ای از بی‌اعتنایی چین به هند و مناقشات مرزی بین دو کشور دانستند. برخی دیگر، مشکلات اقتصادی داخلی چین و بازتاب گسترش شکاف بین غرب و شرق به دلیل جنگ اوکراین را دلایل این غیبت عنوان کردند.
به هر حال، غیبت شی جینپینگ از نشست گروه ۲۰، یک پیام مهم از سوی چین به جهان است. این پیام نشان می‌دهد که پکن در حال حاضر به دنبال تقویت روابط خود با متحدان سنتی خود در جهان است و کمتر علاقه‌مند به همکاری با غرب است.
کریدورهای سبز
قرارداد توسعۀ کریدور ترانزیتی «هند، عربستان سعودی، اتحادیه اروپا» در حاشیۀ نشست ۲۰ کشور بزرگ اقتصادی جهان، موسوم به «گروه ۲۰» روز شنبه ۱۸ شهریورماه در دهلی‌نو امضا شد.
توافق بر سر احداث این کریدور که هم رقیبی برای پروژه ترانزیتی عظیم چین، موسوم به «ابتکار کمربند و جاده» است و هم جایگزین طرح سابق ترازیتی هند-ایران-روسیه-اروپا، در حالی صورت گرفت که رؤسای جمهور روسیه و چین به عنوان اعضای «گروه ۲۰» از حضور در این نشست به میزبانی هند اجتناب کردند.
امضای تفاهم‌نامه ایجاد کریدورهای سبز بین‌قاره‌ای بین عربستان سعودی و آمریکا، یکی از مهمترین اخبار حاشیه نشست گروه ۲۰ بود. این تفاهم‌نامه بخشی از پروژه‌ای بزرگ است که قرار است قاره آسیا را از مسیر ریلی و دریایی به قاره اروپا وصل کند.
هدف اصلی این پروژه، تسهیل انتقال انرژی‌های تجدیدپذیر و هیدروژن پاک از طریق کابل‌ها و خطوط لوله است. این پروژه همچنین با هدف حمایت از تلاش‌ها برای توسعه انرژی پاک، گسترش اقتصاد دیجیتال و تقویت ارتباطات و صادرات بین کشورهای متحد انجام می‌شود.
رسانه‌های جهان، از این اقدام به عنوان یک گام مهم در جهت توسعه انرژی‌های پاک و کاهش آلودگی هوا استقبال کردند. آنها معتقدند که این پروژه می‌تواند به کاهش وابستگی جهان به سوخت‌های فسیلی کمک کند.
واکنش رسانه‌های غربی
رسانه‌های غربی، غیبت شی جینپینگ را یک شکست برای چین و نشانه‌ای از کاهش نفوذ این کشور در عرصه جهانی دانستند. آنها همچنین، امضای تفاهم‌نامه کریدورهای سبز را یک پیروزی برای کشورهای غربی و عربستان سعودی در مقابله با روسیه و چین ارزیابی کردند.
سایر واکنش‌ها
نشست گروه ۲۰ در دهلی‌نو، با توجه به غیبت شی جینپینگ و عدم محکومیت روسیه به دلیل جنگ اوکراین، با حاشیه‌های زیادی همراه بود. این نشست، نشان داد که شکاف بین غرب و شرق به دلیل جنگ اوکراین، همچنان ادامه دارد و کشورهای غربی، تلاش می‌کنند تا نفوذ خود را در جهان افزایش دهند.
رسانه‌های جهان همچنین به بیانیه گروه ۲۰ که از محکوم‌کردن روسیه به دلیل جنگ اوکراین خودداری کرد، واکنش نشان دادند. اوکراین نیز انتقاد خود را نسبت به این بیانیه ابراز کرد. برخی از رسانه‌ها، این بیانیه را نشانه ضعف گروه ۲۰ و تأثیر جنگ اوکراین بر این نهاد مهم اقتصادی دانستند.
به گزارش رویترز، بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان روز شنبه در دهلی نو بیانیه مشترکی منتشر کردند که روسیه را به‌دلیل جنگ اوکراین محکوم نمی‌کند، اما بر رنج انسانی ناشی از جنگ تاکید میکند و از تمام کشورها می‌خواهد برای گسترش قلمرو متوسل به زور نشوند.
به گزارش خبرگزاری اینترفکس روسیه، سوتلانا لوکاش، نماینده روسیه در نشست گروه ۲۰، گفت: «همه چیز به‌شکلی متعادل انعکاس پیدا کرد. همه اعضای گروه ۲۰ توافق کردند که برای صلح، امنیت و رفع مناقشه در سراسر جهان، یکسان و یکپارچه عمل کنند.»
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، به خبرنگاران گفت که این بیانیه «در حمایت از این اصل که کشورها برای تصاحب یک منطقه نباید متوسل به زور شوند یا تمامیت ارضی یا حاکمیت یا استقلال سیاسی سایر کشورها را نقض کنند، خیلی خوب عمل کرده است».
آلمان و بریتانیا هم نیز از این قطعنامه تعریف و تمجید کردند، اما اوکراین می‌گوید «چیزی نیست که جای افتخار داشته باشد».
|
||||
