نقش وسایل ارتباط جمعی در خلاقیت، نوآوری و تمایز

محمد جواد محسن زاده دانشجوی دکترای ارتباطات و فرهنگ – خلاقیت و نوآوری شخصی هر فرد می‌تواند وی را به عنوان یک چهره و کارآفرین موفق معرفی کند. برای رسیدن به نوآوری و خلاقیت باورها و مؤلفه‌های مختلفی از جمله شناختی، انگیزشی، شخصیتی مطرح می‌شود.

شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا) خلاقیت و نوآوری شخصی هر فرد می‌تواند وی را به عنوان یک چهره و کارآفرین موفق معرفی کند. برای رسیدن به نوآوری و خلاقیت باورها و مؤلفه‌های مختلفی از جمله شناختی، انگیزشی، شخصیتی مطرح می‌شود.


کارشناسان و مدیران روابط‌عمومی با قوی کردن رفتارهای شخصیتی همچون اعتماد به نفس، داشتن اراده مستقل، پذیرش خطر و داشتن ذهن مکتشف، پذیرش تجربه، استقبال از ابهام و کلنجار رفتن می‌توانند به مؤلفه‌های شخصیتی خلاقیت دست یابند.


واقعیت آن است که توماس ادیسون «شکست را شکست و جهان را روشن کرد.» می‌گویند پس از ۹۹۹۹ بار سعی کرد که لامپ برق را اختراع کند و نتوانست، کسی از او پرسید: «خیال داری برای ده هزارمین بار شکست بخوری؟ وی جواب داد: من شکست نخورده‌ام بلکه یک راه دیگر را کشف کرده‌ام که به اختراع لامپ برق منتهی نمی‌شود.» لذا وی کشف کرده بود که بعضی راه‌ها، به نتایجی دیگر منجر می‌گردند. پیروزمندان، رهبران، قدرتمندان و آنان که شخصاً نیرومندند، همه می‌دانند که هر گاه در کاری نتیجه دلخواه به دست نیامد، آن خود دستاوردی است. پس اعتقاد به شکست، از راه‌های مسموم‌کننده ذهن است و بزرگ‌ترین عامل جلوگیرنده آدمی از خلاقیت و نوآوری، ترس از شکست است.


گرین برگ اندیشمند حوزه ارتباطات می‌گوید: «رشد و توسعه ارتباطات منجر به پیشرفت اقتصادی و اجتماعی می‌شود.» (حق گویی و صوفی، ۱۳۹۱: ۳۹ – ۴۵)


شعار روز جهانی ارتباطات توسط اتحادیه جهانی مخابرات در سال ۲۰۱۶ به «کارآفرینی فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور تأثیر اجتماعی» نامگذاری شده است.


برای تبیین شعار روز جهانی ارتباطات و نقش ارتباطات در ایجاد خلاقیت، نوآوری، کارآفرینی و ایجاد ثروت ملی توسط علم ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌توان به شرکت‌ها و کارگاه‌های کوچک در داخل یا خارج کشور اشاره کرد که با اندک سرمایه اما با ایده و پشتکار قوی فعالیت خود را آغاز کردند و پس از چند سال در سطح جهان خوش درخشیدند.


پاسکال فیزیک دان و ریاضی دان فرانسوی افکار عمومی را ملکه جهان می‌داند و مارشال مک لوهان اندیشمند حوزه ارتباطات به اهمیت رسانه در جهانی کردن پیام اشاره می‌کند.


امروزه صاحبان وسایل ارتباط جمعی بر جامعه حاکم هستند. به قول رایت میلز قبلاً نخبگان حاکم بودند و صاحبان وسایل ارتباط جمعی، رابط آنها با جامعه بودند. ولی اکنون، صاحبان رسانه‌ها دیگر واسطه نیستند، که خود عین قدرتند بی هیچ واسطه‌ای.


روابط‌عمومی‌ها با مسلح شدن به سلاح هنر، تخصص، شجاعت، صداقت، علم، مطالعه، روحیه پی‌گیری، پشتکار و کار شبانه روزی، با شجاعت، تواضع و صبر می‌بایست به عنوان واسطه بین مسئولین، مردم و افکار عمومی باشند تا با نوآوری، تمایز، خلاقیت و تعامل فیمابین، نقش خود را در حوزه اطلاع‌رسانی، تبلیغات، ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به مردم به درستی انجام دهند.


روابط‌عمومی با تولیدات هنری همچون گرافیک خبری و اطلاع‌رسان و استفاده از رسانه‌های جمعی همچون رادیو، تلویزیون و استفاده از بستر فناوری اطلاعات و ارتباطات بویژه در فضای مجازی با ایجاد جذابیت‌های تصویری، انتشار اطلاعات و اخبار، نقش مهمی در انتقال پیام‌های موردنظر سازمان خود دارد.


در عصری که استفاده از ابزارهای الکترونیک با توجه به اقتضائات دنیای مدرن، امری ضروری و گریزناپذیر است، روابط‌عمومی سازمان‏‌ها که خود رهبر و پیشتاز استفاده از ابزارهای نوین هستند می‌‏توانند نقشی اساسی و مؤثر داشته باشند.


روابط‌عمومی‌‏ها و خصوصاً روابط‌عمومی دانشگاه‏‌ها با توجه به فضای پویا و با نشاط آنها به دلیل حضور دانشجویان و اساتید برجسته، خلاقیت و نوآوری، یکی از فاکتورهای مهم و در خور توجه آنان محسوب می‌‏شود. به این دلیل در روابط‌عمومی‌‏ها، هیچ‏گاه نباید به گذشته بسنده کرد، بلکه باید با استفاده از ابزارهای نو و طراحی و انجام امور خلاقانه، خلاقیت و نوآوری را در مجموعه بوجود آورده، به کل سازمان تعمیم داده و تحرک و نشاط سازمانی را در راستای تحقق شعار سال ایجاد کنند.


در عصر فناوری‌های نوین ارتباطی برخلاف دوران شفاهی و کهکشان گوتنبرگ که ارتباط از منبع پیام ( مانند نشریات، رادیو، تلویزیون، تلفن و تلگراف ) یکسویه بود و گیرنده پیام نمی‌توانست بازخورد (Feed back ) داشته باشد، اکنون با ایجاد سیستم‌های نوین مانند تلفن تصویری و تله کنفرانس، امکان ارتباط جمعی دوسویه فراهم شده است. بزرگراه‌های اطلاعاتی، همچنین نوعی بازگشت به ویژگی‌های ارتباطات فردی با واسطه را فراهم کرده‌اند.