نقد سیستم نشر علمی: شکایت دولت علیه ناشران معتبر دانشگاهی

شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی‌ ایران (شارا) || شکایتی فدرال علیه شش ناشر بزرگ دانشگاهی نشان می‌دهد که چگونه سیستم دانشگاهی به شکلی طراحی شده است که به محققان برای انتشار در مجلات معتبر پاداش می‌دهد، اما هم‌زمان قدرت چانه‌زنی آن‌ها را ضعیف می‌کند. این شکایت ناشران را متهم به ایجاد مدلی کرده که محققان را وادار به انتشار در مجلاتی می‌کند که بیشترین سود را برای خود ناشران به همراه دارد.

در این سیستم، محققان مجبورند بدون دریافت دستمزد برای ناشران علمی کار کنند، در حالی که ناشران با انتشار این مقالات سودهای کلانی به دست می‌آورند. این سیستم، به گفته شاکیان، هم به پیشرفت علمی ضربه می‌زند و هم میلیاردها دلار از بودجه عمومی را به سمت جیب ناشران هدایت می‌کند.

هرچند کارشناسان تردید دارند که این شکایت به تنهایی بتواند تغییرات عمده‌ای در صنعت نشر علمی ایجاد کند، اما باعث جلب توجه به مشکلات عمیق‌تری شده است. دانشگاهیان مدت‌هاست برای پیشرفت حرفه‌ای خود مجبورند در مجلاتی با ضریب تأثیر بالا مانند *Nature* یا *The Lancet* مقاله منتشر کنند. این وابستگی به پرستیژ مجلات باعث شده است که ناشران بتوانند کنترل گسترده‌ای بر بازار نشر علمی داشته باشند.

یکی از مشکلات اصلی در این سیستم، استفاده از ضریب تأثیر برای ارزیابی ارزش پژوهش‌ها است. ضریب تأثیر بر اساس تعداد دفعات استناد به یک مقاله محاسبه می‌شود و این معیار هنوز یکی از مهم‌ترین ابزارها برای ارزیابی محققان و پیشرفت شغلی آن‌هاست. اما کارشناسان معتقدند که تمرکز بیش از حد بر این معیار، توانایی محققان را برای مذاکره و تصمیم‌گیری تضعیف کرده و آن‌ها را بیشتر وابسته به ناشران کرده است.

دادخواست به رهبری دکتر لوسینا اودین، استاد دانشگاه کالیفرنیا، نشان می‌دهد که چگونه ناشران از این وابستگی محققان سوءاستفاده می‌کنند. اودین، که بیش از ۱۷۵ مقاله علمی منتشر کرده و برای بیش از ۱۵۰ مجله علمی داوری کرده است، شکایت می‌کند که سیستم به گونه‌ای طراحی شده که منافع ناشران را بر منافع علمی و عمومی ترجیح می‌دهد. ناشران از قراردادهای سختگیرانه با کتابخانه‌ها و فروش اشتراک‌های گران‌قیمت سود می‌برند و هم‌زمان محققان را از انتشار هم‌زمان آثارشان در چندین مجله منع می‌کنند.

این شکایت نشان‌دهنده بحث گسترده‌تری درباره کنترل ناشران بر روند انتشار علمی است. هرچند برخی کارشناسان نسبت به موفقیت این پرونده حقوقی تردید دارند، اما بسیاری معتقدند که این پرونده می‌تواند زمینه‌ساز تغییرات اساسی در صنعت نشر علمی باشد.

کریستوفر اسپریگمن، استاد حقوق دانشگاه نیویورک، معتقد است که مشکل اصلی از داخل دانشگاه‌ها آغاز می‌شود. تا زمانی که دانشگاهیان همچنان به شاخص‌هایی مانند ضریب تأثیر مجلات وابسته باشند، ناشران می‌توانند قدرت خود را حفظ کنند.

در نهایت، این پرونده نمادی از مقاومت در برابر سیستمی است که بیش از ۱۹ میلیارد دلار ارزش دارد و به شدت بر نشر پژوهش‌های دانشگاهی تسلط دارد. اگرچه ممکن است سال‌ها طول بکشد تا دادگاه‌ها نتیجه‌گیری کنند، اما این پرونده می‌تواند نقطه شروعی برای بحث‌های جدی درباره نیاز به اصلاح سیستم ارزیابی علمی و کاهش وابستگی به ناشران انتفاعی باشد.

نویسنده: کاترین پالمر

تاریخ انتشار:  23 سپتامبر 2024
منبع: Inside Higher Ed

انتهای پیام/

<div id=”div_eRasanehTrustseal_24429″></div>
<script src=”https://trustseal.e-rasaneh.ir/trustseal.js”></script>
<script>eRasaneh_Trustseal(24429, false);</script>

با کلیک روی لینک زیر به کانال تلگرام ما بپیوندید:

https://telegram.me/sharaPR