شبکه اطلاع رسانی روابطعمومی ایران (شارا)–|| ۳۰ اسفند ۱۲۲۲ – ۱۷۷ سال پیش در چنین روزی آقا رضا خان عکاسباشی (اقبالالسلطنه) در تهران زاده شد. او در دربار ناصری آموزش و پرورش یافت و عکاس حرفهای همراه شاه شد.
پدر آقا رضا خان عکاسباشی پس از مسلمان شدن لقب جدیدالاسلام گرفت و در دربار سه پادشاه قاجار کار کرد و پسر بزرگش پزشک ویژه شاه بود.
او نخست غلامبچه دربار و به خاطر هوش سرشارش مورد توجه ویژه ناصرالدین شاه بود.
۱۶ ساله بود که شاه او را برای آموزش به کارهیان عکاس فرانسوی سپرد و پس از سه سال به او لقب “عکاسباشی” داد.
شاه که شیفته عکاسی بود یکی از کاخهای کناری دربار را “ویژه عکاسخانه همایونی” ساخت و او را به سرپرستی آن گماشت. مأموریتش این بود که از شاه، رجال و بناهای تاریخی عکس بردارد و در سفرهای داخل و خارج همراه شاه باشد و تصاویری از این سفرها تهیه کند.
عکسهایی که از او بر جای مانده نخستین سفرنامههای مستند و تصویری ایران را ساختهاند. او همچنین به دستور شاه از بناهای مذهبی مانند آستانه عبدالعظیم، امام هشتم شیعیان، قم و عراق نخستین تصاویر را تهیه کرد و از بیستون، نقش رستم، طاق بستان، “چشمه علی دامغان” و “عمارت عمادیه” نیز عکس برداشت.
از روی عکسهای دقیق او میتوان قشرها و طبقهها از صاحبمنصبان گرفته تا ملیجک و پیشخدمتها در دربار را مشخص کرد.
چگونگی قرار داشتن اُبژه در تصویر، جایگاه شخص را نشان میدهد یعنی چگونگی ژستها در عکسهای او یکنواخت نیستند و با توجه به اینکه کدام شخص در مرکز عکس قرار دارد میتوان فرادستی او را دریافت. افزون بر این از روی ادوات و شیوه لباسها میشود به جایگاه اجتماعی اشخاص پی برد.
او از همان آغاز کار، سبک ویژهای برای کارش ساخته بود.
کاردانیاش محدود به منصب عکاسباشی همایونی نبود و تجربههای غیر هنری دیگری نیز در دربار ناصری داشت: “اداره کل توپهای ممالک محروسه”، “وزارت قورخانه” و “ادارههای باروتکوبی، شورهپزی و گوگردسازی” را هم بر عهده داشت.
۴۲ ساله بود که شاه به افتخار خدمات چندگانهاش به او لقب “اقبالالسلطنه” داد.
طبق گمانهزنیها او با یکی از دختران متأهل شاه مراوده عاشقانه داشته و به او “قهوه قجری” مسموم نوشاندهاند.
رضا خان عکاسباشی اقبالالسلطنه در ۴۷ سالگی در زادگاهش درگذشت.
| ||||
