نامه «صدها» خبرنگار افغان به گوترش: وضعیت آزادی بیان در افغانستان یک تراژدی انسانی است

از زمان تسلط طالبان به قدرت در افغانستان ۳۸۷ رسانه که به قول این سازمان ۶۰ درصد رسانه‌ها در افغانستان بود، مسدود شده است و تا کنون ۱۱۵ تن از روزنامه‌نگاران افغان دستگیر، تھدید یا شکنجه شده‌اند.

شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا) || سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان در نامه‌ای سرگشاده به آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل از او خواستار توجه به خبرنگاران زندانی در زندان‌های طالبان، خبرنگاران گیرمانده در کشورهای سومی و «وضعیت اسف‌بار» رسانه‌ها در داخل افغانستان شده است.

در این نامه که به قول این نهاد با امضای ۶۰۰ خبرنگار افغان به دبیر کل سازمان ملل فرستاده شده، آمده است که با بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان این کشور آزادی بیان به شدت محدود شده ولی از آن زمان هیچ اقدام عملی از سوی سازمان ملل و سایر سازمان‌های بین‌المللی برای تحت فشار قرار دادن حکومت طالبان، صورت نگرفته است.

سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان گفته است که نقض آزادی بیان، عدم استقلال رسانه‌ها و عدم حق دسترسی به اطلاعات در افغانستان باید در سطح بین المللی به عنوان یک «تراژدی انسانی» به رسمیت شناخته شود و علیه طالبان «مجازات‌ها و تحریم‌های شدید اعمال شود».

در این نامه خطاب به آقای گوترش آمده است: «با تأثر امروز در داخل افغانستان همه دستاوردها بر باد رفته و بیکاری، فقر، تحقیر و ترس ازمرگ، امان ما را بریده است و اگر در تبعید اجباری از کشور به سر می‌بریم در سراسرجھان سرگردانیم. درحقیقت معنا، ظرفیت‌ھای حرفه‌ای و ھر آن چیزی که ھویت جامعه رسانه‌ای را شکل داده بود، از دست داده‌ایم.»

این سازمان می‌گوید از آگوست/اوت ۲۰۲۱ که گروه طالبان قدرت را در افغانستان تصرف کردند حدود ۶۰ درصد از رسانه‌های چاپی، صوتی و تصویری در این کشور مسدود شده است و از آن زمان بیش از صد خبرنگار بازداشت، تهدید و در مواردی مورد ضرب و شتم قرار گرفته‌اند.

حکومت طالبان همواره گفته است که به تعهد خود به «آزادی بیان» و کار رسانه‌ها پایبند است هر چند در دو سال گذشته، در موارد جداگانه‌ای محدودیت‌هایی را بر کار رسانه‌ها اعمال کرده است که به گفته مقامات این گروه بر اساس «اصول شرعی و منافع ملی» استوار است.

پیشتر دیده‌بان حقوق بشر هم گزارش داده بود که اداره استخبارات طالبان مرتباً به رسانه‌ها گوشزد می‌کند گزارش‌هایی منتشر کنند که «با سیاست‌های طالبان در تضاد نباشد یا در مورد اعمال خشونت‌آمیز مقامات طالبان گزارش ندهند».

کنت رات، مدیر اجرایی سازمان دیده‌بان حقوق بشر گفته است که «مسئولان طالبان سانسور و خشونت گسترده‌ای علیه رسانه‌های افغانستان در مراکز، لسوالی‌ها و ولایات اعمال کرده‌اند».

بر اساس یافته‌های این نهاد، روزنامه‌نگاران در ولایت‌ها مدعی شده‌اند که طالبان آن‌ها را مجبور کرده که محتوای گزارش‌های خود را قبل از انتشار در اختیار ریاست اطلاعات و فرهنگ، قرار بدهند.

برخی از خبرنگاران به این نهاد گفته‌اند که برای تهیه گزارش در مورد تظاهرات ضد طالبان، بازداشت‌های خودسرانه، افزایش قیمت مواد غذایی و سایر موضوعاتی که تصویری منفی از طالبان به دست می‌دهد، مورد ضرب و شتم قرار گرفته‌اند.

سازمان گزارشگران بدون مرز تخمین زده که «۸۰ درصد زنان خبرنگار در سراسر افغانستان از زمان تسلط طالبان در آگوست/اوت سال ۲۰۲۱زمیلادی، کار‌های خود را از دست داده‌اند یا این حرفه را ترک کرده‌اند».


درخواست حمایت از سازمان ملل

در نامه سرگشاده سازمان حمایت از خبرنگاران افغانستان عنوانی دبیر کل سازمان ملل تاکید شده است که مقامات طالبان که موازین بین‌المللی در مورد کار و کارمندان رسانه‌ها را نقض می‌کنند، «باید مجازات و مورد تحریم‌های شدید قرار بگیرند».

در این نامه از سازمان ملل متحد خواسته شده تا در زمینه رهایی خبرنگاران زندانی در افغانستان تحت تسلط طالبان و در قسمت کمک به خبرنگاران گیرمانده در کشورهای سومی، کمک شود.

خبرنگاران حامی این سازمان همزمان از دبیرکل سازمان ملل خواسته‌اند تا برای اطلاع‌رسانی بدیل، در زمینه ایجاد یک «شبکه بین‌المللی خبری حرفه‌ای» به آن‌ها در تبعید کمک کند.

در نامه این نهاد گفته شده است که از زمان تسلط طالبان به قدرت در افغانستان ۳۸۷ رسانه که به قول این سازمان ۶۰ درصد رسانه‌ها در افغانستان بود، مسدود شده است و تا کنون ۱۱۵ تن از روزنامه‌نگاران افغان دستگیر، تھدید یا شکنجه شده‌اند.

آن‌ها گفته‌اند شماری از خبرنگارانی که در کشورهای ایران و پاکستان گیر مانده‌اند در مواردی مجبور شده‌اند تا برای رفع مشکلات اقتصادی «اعضای بدن خود را بفروش برسانند».

سازمان حمایت از خبرنگاران گفته است که بیشترین رقم خبرنگاران آسیب‌پذیر را زنان و دختران خبرنگار تشکیل می‌دهد.

این نهاد گفته است هر نوع «تعامل با حاکمیت طالبان و مدارا با آن، غیر قابل قبول است».

 

منبع: بی‌سی