شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)– امروزه عمومی سازی و رسانه‌ای کردن علم و دستاوردهای علمی به عنوان چالشی در میان دانشمندان و صاحب نظران رسانه مطرح شده است؛ علم در جهان تجربه، قابل آزمون و قابل ابطال است.
علم بر اساس قانون‌های طبیعی هدایت می‌شود و قابل تبیین است از اینرو هنگام رسانه ای کردن علم باید به قابل فهم بودن جهان، قابل تغییر بودن ایده های علمی، با دوام بودن دانش علمی، پاسخگو نبودن کامل علم برای تمام سوال ها، جستجو کردن شواهد از طریق علم، متولی نداشتن علم، شکل گیری علم از مجموعه ای از منطق و تصورات، تلاش دانشمندان برای تشخیص و اجتناب از موضع گیری جانبدارانه، سازمان‌گیری علم با نظم درونی و هدایت به موسسه‌های مختلف، وجود قواعد پذیرفته شده گروه های تخصصی برای پیشرفت علم، مشارکت دانشمندان در امور عمومی به عنوان متخصص و شهروند توجه کرد.
همچنین باید توجه داشت که منطق با رعایت قواعد مختلف برای اطمینان از اینکه تفکر در مسیر درستی قرار دارد در علم منطق ارسطویی جای دارد. در منطق، رسمی (formal) به معنی شکل یا ترتیب موضوع یا ایده در جمله است. یک مفهوم (concept) شاید به صورت یک فرمول جهانی، به معنی دقت در ترتیب قسمت‌های مختلف فرمول، بهتر فهمیده شود.
همچنین باید یادآور شد که پژوهش یا تحقیق از تلاش جدی و گسترده برای مدل کردن طبیعت و واقعیت های فیزیکی زندگی انسان در بسته‌های مفهومی و قابل اثبات و ابطال است.
اخیرا یکی از چالش‌های مهم علم در رسانه ها موضوع مصرف انرژی در ایران است؛ هم اکنون مساله تامین منابع مالی از طریق استخراج و فروش نفت و تامین انرژی از طریق فروش نفت و سد سازی در ایران و آلودگی های زیست محیطی به طور جدی مطرح شده اما توسعه حاصله آن بسیار ناپایدار است.
عملا امروزه با فروش منابع زیر زمینی به صورت خام و همچنین با تهدید منابع آبی داخلی مانند دریاچه ارومیه سلامت انسان و محیط زیست هر دو در معرض خطر جدی قرار گرفته اند.
هم اکنون احداث همزمان نیروگاه‌ها و مصرف انرژی به صورت غیر بهینه، افزوده شدن گاز دی اکسید کربن، افزایش ریز گردها در هوای ایران و احتمال پخش شدن نمک های رسوب شده در بخش خشک شده دریاچه ارومیه، از بین رفتن باغ‌ها و فضاهای شهری به بهانه احداث ساختمان‌های جدید و انبوه سازی و در نهایت توسعه حمل و نقل عمومی و افزایش آلاینده‌ها در هوای ایران (به ویژه در تهران و شهرهای بزرگ و کلانشهرها)، روند توسعه ای مخرب برای محیط زیست کشور ایجاد کرده است.
این شرایط برای آینده ایران در افق ده ساله آینده مساله ای چالش برانگیز از دید اکولوژیک خواهد بود. ما اگر با برنامه ریزی حساب شده روی اصلاح این مسیر سرمایه گذاری جدی نکنیم باید برای آینده فرزندانمان نگران باشیم.
متاسفانه هم اکنون موضوع انرژی و نحوه مصرف آن هنوز به صورت راهبردی مورد توجه رسانه های علمی در ایران قرار نگرفته است. رشد استفاده از انرژی خورشیدی در فضای پارک‌ها و منازل و مجتمع های مسکونی به ویژه در شهر تهران و سایر کلانشهرها می تواند راهی به سوی آینده روشن برای استفاده از انرژی‌های پاک در ایران و حفظ محیط زندگی در کشور باشد اما سوال مهم و اساسی این است که چگونه می توان انرژی تولید شده مانند انرژی خورشیدی را ذخیره کرد؟
اتکای همچنان جدی و ادامه دار اقتصاد ایران به نفت و توسعه بی رویه منابع انرژی هیدروکربوری چالش هایی است که می‌تواند در مقابل این روند مانع ایجاد کند.
دکتر مهدی زارع/ استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
منبع: سیناپرس
| ||||
