شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا) || روزنامه نگار، یک وظیفه مهم دارد: نظارت بر محیط و این، از مهمترین اهداف روزنامه نگاری تحقیقی است که به آن روزنامه نگاری سگ نگهبان یا افشاگرانه نیز گفته می شود.
این نوع روزنامه نگاری در خدمت منافع عمومی و علیه سوء استفاده، فساد، لغزشها و خطاها است.
روزنامه‌نگاری تحقیقی به عنوان یک مکتب کارساز روزنامه نگاری و آنچه می‌تواند باعث افتخار یک روزنامه نگار باشد، باید شناخته شود، اما مشکل این است که در کشور ما، روزنامه نگاران اغلب به عنوان ابزار و بازوی تبلیغاتی تلقی می‌شوند، نه به عنوان نماینده مردم در نظارت بر عملکرد قدرت. و آزادی رسانه، هنوز آنطور که باید جدی گرفته نشده است.
در حالی که دولت به خصوص در ساختارهای دموکراتیک، نماینده مردم است. بنابراین مردم حق نظارت بر عملکردش را دارند و این حق نظارتشان از طریق روزنامه نگارها و رسانه ها، به ویژه از طریق گزارشگری تحقیقی می‌تواند اعمال شود.
در خلا فعالیت آزاد روزنامه نگاران رسانه های رسمی و سانسور، در سال های اخیر رسانه های فردی در شبکه های اجتماعی، بستر مهیایی برای انتشار گزارش های تحقیقی شده اند.
حالا دیگر، روزنامه نگاری تحقیقی محدود به گزارش های مطبوعاتی و محتوای متنی نیست، بلکه علاوه بر مستندهای ویدئویی و پادکست ها، برخی کاربران شبکه های اجتماعی نیز به حوزه انتشار گزارش های تحقیقی وارد شده اند.
این روزها، هر فردی بدون اینکه روزنامه‌نگار رسمی باشد، می‌تواند خودش به تنهایی تبدیل به رسانه شده، مخاطبان پر تعدادی داشته باشد و حتی روزنامه‌نگاری تحقیقی (Investigative Journalism)که از سخت ترین و پر ریسک ترین ژانرهای روزنامه نگاری است را دنبال کند.
شهروند خبرنگارهای محقق، سر پردردی دارند، ماجراجو هستند، آرمان طلبند و به نوعی دغدغه اساسی شان پاسداری از حقوق شهروندان است. این افراد باید ذهن حساس و تفسیر‌پذیر و تیز و شامه‌ای قوی داشته باشند تا بتوانند فسادها را بو بکشند.
فساد در بخشهای دولتی اغلب در خفا اتفاق می‌افتد، کسی نمی‌آید در منظر عمومی مرتکب خطا شود. بنابراین شهروند خبرنگاران محقق باید شامه ای قوی داشته باشند و بتوانند فساد را به موقع تشخیص دهند.
آنها در این ژانر روزنامه نگاری؛ نیازی به هماهنگی و کسب مجوز ندارند، زیرا روزنامه‌نگاری تحقیقی کاری است که اتفاقا در غیاب دولت و ساختارهای رسمی، بدون استفاده از منابع رسمی و از طریق اطلاعاتی که از منابع غیر رسمی و عموم مردم به دست می آید پیش می رود.
چون اساسا این، نوعی روزنامه نگاری علیه منافع قدرت است، منابع رسمی هیچ وقت علیه منافع خودشان اطلاعاتی منتشر نمی‌کنند. در حالی که شهروندخبرنگاران تحقیقی، درست بر علیه منافع نامشروع ساختارهای رسمی کار می‌کنند.
در غیاب روزنامه نگاری سگ نگهبان یا افشاگر در رسانه های رسمی، شهروند خبرنگارانی که دغدغه منافع مردمی را دارند، در شبکه های اجتماعی برجسته،دیده و پر مخاطب می شوند؛ در حالی که ممکن است با رویکرد حرفه ای روزنامه نگاری تحقیقی، آشنایی نداشته باشند و فعالیت غیر رسمی و غیرحرفه ای آنها، در بسیاری از موارد، لطمه هایی نیز وارد کند.
خط قرمزهای تمامیت ارضی و استقلال ملی، اصول بین‌المللی اخلاق حرفه‌ای در روزنامه‌نگاری، تکنیک های خاص روزنامه نگاری تحقیقی و موارد حرفه ای دیگردر روزنامه نگاری، مسائلی است که در گزارش های افشاگرانه شهروندخبرنگاران در شبکه های مجازی نادیده گرفته می شود و چالش های جدی اجتماعی و سیاسی ایجاد می کند.
تبیین و معرفی این ژانر روزنامه نگاری در فضای عمومی، همچنین برگزاری دوره های ویژه روزنامه نگاری تحقیقی در کنار قائل بودن به حق دسترسی آزاد به اطلاعات و اسناد توسط خبرنگاران و آزادی رسانه ها در انتشار مطالبی که در راستای منافع عمومی تولید شده است، از الزامات جلوگیری از ایجاد فضای غیر حرفه ای روزنامه نگاری سگ نگهبان در رسانه ها است.
حتی اگر انتشار گزارش ها و داستان های افشاگرانه در شبکه های اجتماعی را در کنار پادکستها و مستندها و رسانه های مجوزدار، به رسمیت بشناسیم، در مرحله بعد باید فکری به حال معرفی و آموزش حرفه ای و عمومی این ژانر برای علاقه مندان کنیم تا بتوانند با اصول حرفه ای و اخلاقی،_ و همراه با آزادی بیان_، بر محیط نظارت کنند.
انتهای پیام/
با کلیک روی لینک زیر به کانال تلگرام ما بپیوندید:
<div id=”div_eRasanehTrustseal_24429″></div>
<script src=”https://trustseal.e-rasaneh.ir/trustseal.js”></script>
<script>eRasaneh_Trustseal(24429, false);</script>