روابط عمومی، شبکه های اجتماعی، شهروند الکترونیک

بالاخره مدیران روابط عمومی باید بپذیرند که روابط عمومی محل تبادل افکار ودریافت نظرات و بیان احساسات مشتری است و به قول پروفسور یحیی کمالی پور،رییس دپارتمان ارتباطات وهنرهای خلاق و مدیرمرکز مطالعات جهانی دردانشگاه پوردو آمریکا ومحقق برجسته ایرانی که اعتماد به تحقیق و پژوهش دارد ومی گوید”هرگز دراین حوزه نمی توان با حدس و گمان برنامه ریزی کرد.


شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا) پس از آنکه نخستین بار مفهومی با عنوان شبکه های اجتماعی اینترنتی با قالب امروزی در سال 1960 دردانشگاه ایلی نویز درایالت متحده آمریکا مطرح شده است ؛مخاطبان با شبکه های اجتماعی گوناگونی مواجه شده اند و این روند تا سال 2002 درمرحله انفجارتجارت دروب سایت های اجتماعی درجامعه مجازی محقق شده و شهروندان تقریبا در همه سنین،جنس بنابر کارکردهای خاصی از جمله گروه های مختلف سیاسی، اجتماعی، ورزشی،اقتصادی،علمی،خبری ، تفریحی و…شکل یافته است.

 

ظهوراین پدیده بسیار مهم ارتباطی آنچنان هیجان انگیز بود که کارکرد ووابستگی درایران هم به شدت فراگیرشده است ؛به نظر میرسد که وقت آن رسیده است که باتوجه به گستردگی واهمیت فضای مجازی و شبکه های مختلف اجتماعی،مدیران روابط عمومی ورودبه شبکه های اجتماعی را دردستورکارخودقراردهند ؛زیرا درحال حاضر سرعت نشرواطلاع رسانی و ازهمه مهمتر دریافت بازخورد پیام ها ،عکس ها وفیلم های تولیدی روابط عمومی ها درشبکه های اجتماعی بسیار سریع است.


هرچند درگذشته صرفا ازروابط عمومی ها”تبلیغات” خواسته میشد وبرخی ازمدیران فاقد تخصص دراین عرصه ویا رده های بالا دستی روابط عمومی ها راعنصرتبلیغاتی می پنداشته اند ؛اما این نگاه وتصوراشتباه آهسته آهسته ازروابط عمومی ها رخت بربسته است زیرااعلان تنها زیرمجموعه یی ازفعالیت های روابط عمومی است و روابط عمومی بایستی با ظرافت خاصی خود را ازتبلیغات جدا کرده و به تولید “پیام ” و “محتوا ” بپردازد .


همه صاحبنظران عرصه اطلاع رسانی ،”تیلیغات” را یکسویه و ناکارآمد دانسته وآن را توصیه نمی کنند؛شاید برخی روش های تبلیغاتی محبوبیت خویش را در تکرارو بمباران تبلیغاتی بدانند اما اگر از نقش بازخورد تبلیغات غافل بمانیم نتیجه آن پاک کردن تبلیغات توسط مردم از ذهن هایشان به مرور زمان خواهد بود.


پروفسور حمید مولانا درکتاب روابط عمومی و تبلیغات درباب تاثیرعوارض روانی تبلیغات سوء که معمولا با جنجال و هیاهو بوده و به طور مکرر پخش و منتشرمی شوند و بر روان مردم فشارزیادی را وارد می کنند؛می نویسد: مخاطبین احساس می کنند که تشخیص وآگاهی و باورهای آنها به سخره گرفته شده و به آنان توهین می شود بدترین موقعیت ووضعیت، زمانی است که تبلیغات یک طرفه بوده و امکان پاسخگویی سلب شده باشد دراین صورت غالبا دچار سرخوردگی، یاس،انزواطلبی،تندخویی،ترش رویی،بی حوصلگی،پرخاشگری،پنهان کاری،زورگویی و زور پذیری،محافظه کاری،دروغگویی،ولنگاری و غیره می شود.آرامش و مناعت طبع و اعتماد به نفس از اذهان رخت می بندد و جای خود را به اضطراب و تشویش و هراس و التهاب می دهند.”


با توجه به نظر پروفسورمولانا باید تاکید کرد از تبلیغات تا ضد تبلیغات و توهین به مخاطب یا دستیابی به موفقیت تنها یک تارمو بیشترفاصله نیست وازاین روچالش روابط عمومی در قالب یک فرصت شغلی با مسائل گوناگونی باید مواجه شود.


لذا مدیرروابط عمومی ودست اندرکاران این حوزه باید طیف گسترده ای از وظایف را انجام دهند. شبکه های نوین اجتماعی مخاطبان گسترده وفراوانی دارد، زیرا عموما خدمات شبکه های اجتماعی برروی موبایل بوده و ارزان وفراگیر وسرعت انتشار نظرات و پاسخ ها نیز بسیارسریع وآسان است علت استقبال مخاطبان ازاین شبکه ها نیزبخاطراینست که مخاطبان ومشتریان ازدریافت اطلاعات یک سویه خسته ودل زده شده اند بعبارتی مشتری ومخاطب امروز “بیان نظرات” را حق خود دانسته ومی خواهد هم نظر بدهد وهم ازنظرات دیگران مطلع شود .


ازسوی دیگرمدیران روابط عمومی هم می توانند درشبکه های اجتماعی تابلویی از نظرات وبرآیند افکارعمومی درمقابل شرکت یا موسسه را دربرابرخویش داشته و به قضاوت بپردازند و یقینا مدیران موسسه بجای اینکه درپشت درهای بسته بماند با حضوردرشبکه های اجتماعی هم موجب افزایش رضایتمندی مشتری و مخاطب میگردد وهم باعث شکوفایی موسسسه خواهد شد.


روابط عمومی جدید اگرمسلط به دانش رسانه های نوین اجتماعی وضرورت ها و مخاطرات آن باشد می تواند درشبکه های اجتماعی به دسته بندی مشتری ومخاطبان خود پرداخته و براساس نیازهای هرگروه و دسته به تولید محتوا بپردازد ونظریه پردازی کند حتی درمذاکرات اخیرهسته یی هم بسیاری از رسانه ها خبرهای اول و مهمشان را از صفحات اجتماعی برخی ازشخصیت های حاضردراین مذاکرات انتشارمی دادند واین خود نشاندهنده اهمیت صفحات اجتماعی است.


اگرروابط عمومی ها ی گروه ها، هدف متعددی را داشته باشند یقینا به سرعت می توانند در مواقع ضرورت یا بحرانی نقش آفرینی مهمی را ایفاء کنند درحال حاضر بخاطر فقدان حضور رسمی و موثر کارگزاران روابط عمومی درشبکه های اجتماعی،باعث آن شده که درمقابل شایعات و اخبارغیرموثق دراین شبکه ها نتوانسته ایم واکنش سریع ومناسبی دراین شبکه ها داشته باشیم وهرازگاهی همین شایعات واخبار جعلی وواهی می تواند ایجاد اختلال و بحران نیز نماید که هزینه های بعدی رفع اثرنمودن ازاین بحران ها نیز بسیار زیاد خواهدبود درعصری که “دانش و اطلاعات” جهان را تبدیل به دهکده یی نموده است مدیران روابط عمومی باید هوشمند بوده و احاطه کافی به فضای مجازی و ارتباطات اجتماعی داشته باشد و در شبکه های اجتماعی به تولید محتوا بپردازد تا ازاین منظر به روز بوده وهمواره درمقابل افکارعمومی که ذائقه اش به سوی شبکه های نوین ارتباطی و اجتماعی است پاسخگو باشد طبیعت انسان ها اینگونه است که دوست دارد اجتماعی باشد و ووسایل ارتباطی نظیررادیو، تلویزیون، رسانه های سنتی را تقریبا کنارگذاشته وشدیدا به سوی شبکه اجتماعی روی آورده است و ازاینرمهندسی افکارعمومی در فضاهای مجازی و شبکه های اجتماعی باید دردستورکارجدی مدیران روابط عمومی های کارآمد و هوشمند باشد شاید در کشورما اقدامات بسیاری در تحقق شهروندالکترونیک یا دولت الکترونیک بعمل آمده است ولی اگر رندانه به این موضوع نگاه کنیم امروزه شهروندان از دولت و یا حتی بخش خصوصی به روزترشده و بعبارتی چندگام جلوترهستند.


لذا آنچه مهم وضروری به نظر می رسد آنست که باید تلاشی آگاهانه و هدفمند درایجاد فضاهای جدید ارتباطی با انگیزه ایجاد تفاهم و افزایش رضایتمندی ازسوی کارگزاران روابط عمومی بعمل آید .


بالاخره مدیران روابط عمومی باید بپذیرند که روابط عمومی محل تبادل افکار ودریافت نظرات و بیان احساسات مشتری است و به قول پروفسور یحیی کمالی پور،رییس دپارتمان ارتباطات وهنرهای خلاق و مدیرمرکز مطالعات جهانی دردانشگاه پوردو آمریکا ومحقق برجسته ایرانی که اعتماد به تحقیق و پژوهش دارد ومی گوید”هرگز دراین حوزه نمی توان با حدس و گمان برنامه ریزی کرد .


تحقیق اولین قدم درراه شناخت اشکالات ،امکانات ودرک ناخواسته ها وافکارعمومی است” ویکی ازمزیت ها درشبکه های جدید اجتماعی راه تحقیق و پژوهش برای مدیران روابط عمومی بسیارآسان وسریع خواهد بود.


اینک دردهه چهارم نظام شکوهمند جمهوری اسلامی ایران قرارداشته وعنوان این دهه به دهه پیشرفت وعدالت نامگذاری گردید ؛باید به فرموده مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ایی “همه باید لباس خدمت برتن کنیم ودرکنار یکدیگر به مردم خدمت کنیم “و نیک بدانیم که دشمنان قسم خورده نظام باراه اندازی وهدایت انواع توطئه ها و شیطنت ها ازجمله توطئه براندازی نرم به جنگ تمام عیارعلیه این نظام و مسئولان خدوم دردولت اسلامی و مردمی آن روی آورده است و دراین جنگ نقش روابط عمومی ها تبلیغ آنچه باید گفت بسیارحساس و مهم است .


روابط عمومی باید بداند که دائما درتغییرهستیم وهیچ کس نمی تواند پیش بینی کند که فردا چگونه خواهدبود. حال که ازمرحله مقاومت دربرابرتکنولوژی عبورنموده ایم باید ازروابط عمومی الکترونیک که هدیه بسیارارزشمند فناوری اطلاعات و ارتباطات به سازمان ها ودستگاههای دولتی وخصوصی است بهره کافی برد و یقینا روابط عمومی باید درفضاهای اجتماعی ورود جدی تر پیدا کند .


ان شالله باتلاش وکارسالم و صادقانه و بهره گیری از انواع و اقسام هنرها و تکنیک ها درتداوم و برقراری رابطه مستحکم مردم و نظام کوشا باشیم.
سخن نیوز: سیدعلی رحیمایی /کارشناس روابط عمومی