رضا قطبی، اولین رییس سازمان تلویزیون دولتی ایران امروز در پاریس درگذشت.

او ابتدا در دفتر کوچکی وابسته به وزارت اطلاعات و جهانگردی مشغول به کار شد و طرح های مربوط به تأسیس یک تشکیلات بزرگ تلویزیونی را تهیه می‌کرد، تا اینکه به ریاست تشکیلات جدید «سازمان تلویزیون ملی ایران» منصوب شد و تا سال ۱۳۵۷ خورشیدی این سمت را برعهده داشت. وی در مدت کوتاهی توانست دستگاه رادیو و تلویزیون ایران را به صورت منظم راه بیندازد و توسعه بدهد.

شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی‌ ایران (شارا) ||رضا قطبی (زاده فروردین ۱۳۱۷ در لاهیجان – ۶ شهریور ۱۴۰۳ پاریس) مشهور به مهندس قطبی (نام کامل او عبدالرضا قطبی گیلانـی بود)، استاد ریاضی دانشگاه صنعتی آریامهر، سیاستمدار ایرانی و رئیس تلویزیون ملی ایران از سال ۱۳۴۲ تا شهریور ۱۳۵۷ بود.

قطبی تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه ایتالیایی‌ها و دوره دبیرستان را در مدرسه فرانسوی‌ها گذراند. سپس به کمک بورس خیریه ایزابل تهران به همراه دخترعمه‌اش فرح دیبا جهت ادامه تحصیل رهسپار فرانسه شد و در رشته مهندسی برق در پلی‌تکنیک پاریس مشغول به تحصیل گردید. او در دروس ریاضی از استعداد خوبی برخوردار بود.

او از دانشجویان ملی‌گرای عضو حزب پان ایرانیست بود، ولی پس از ازدواج فرح دیبا با محمدرضا پهلوی در سال ۱۳۳۸، تحصیلات خود را به پایان رساند و به ایران بازگشت و به دربار راه پیدا کرد.

 فعالیت‌ها

او ابتدا در دفتر کوچکی وابسته به وزارت اطلاعات و جهانگردی مشغول به کار شد و طرح های مربوط به تأسیس یک تشکیلات بزرگ تلویزیونی را تهیه می‌کرد، تا اینکه به ریاست تشکیلات جدید «سازمان تلویزیون ملی ایران» منصوب شد و تا سال ۱۳۵۷ خورشیدی این سمت را برعهده داشت. وی در مدت کوتاهی توانست دستگاه رادیو و تلویزیون ایران را به صورت منظم راه بیندازد و توسعه بدهد.

وی همچنین مدیر عامل سازمان هنر شیراز بود که از سال ۱۳۴۶ عهده‌دار برگزاری جشن هنر شیراز بود. گفته می‌شود که قطبی و شجاع‌الدین شفا پیشنهاد دهندگان طرح تغییر تقویم کشور از هجری خورشیدی به شاهنشاهی بودند.

متن خطابه معروف من صدای انقلاب شما را شنیدم (واپسین سخنرانی محمدرضا پهلوی در تلویزیون) را نیز او به همراه سید حسین نصر نوشته بود که شاه را با اصرار و فشار زیاد راضی به خواندن آن کردند.

موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران درباره وی نوشته است: «شاه و برخی اطرافیانش، معتقد بودند قطبی، نقش کلیدی در سقوط پهلوی داشت؛ گزاره‌ای که با روند اقدامات قطبی که بیشتر در جهت تقویت حکومت شاهنشاهی بود، در تعارض است. اما آنها برای این ادعای خود به عملکرد قطبی در تلویزیون و مشورت‌هایش در سال‌های پایانی حکومت پهلوی اشاره می‌کنند؛ چنان‌که انصاری بر این باور است قطبی با پخش نطق معروف «من صدای انقلاب شما را شنیدم»، ابهت شاه را در هم شکست.»

افکار و عقاید

قطبی خود را ناسیونالیست می‌دانست ولی در واقع یک طرفدار چپ بود. در تلویزیون از افراد باسواد و با استعداد استفاده می‌کرد. او حتی اجازه داد افرادی مانند خسرو گلسرخی و احمد شاملو نیز در تلویزیون به فعالیت بپردازند.

پخش تصاویر تشییع جنازه غلامرضا تختی از تلویزیون موجب شد تا روابط وی مدتی با محمدرضا پهلوی تیره شود. به‌خصوص که ساواک نیز مرتباً در خصوص وی گزارش‌های منفی برای شاه می‌فرستاد. سپهبد محسن هاشمی نژاد درباره نحوه فعالیت او در تلویزیون ملی ایران گفته است:

خود من در کانال دو فیلمی را دیدم که به دانشجویان نشان می‌داد به چه ترتیب شما در مقابل پلیس مقاومت کنید. یک فیلم سینمایی که موضوعش این بود و همان شب من به آقای قطبی تلفن کردم که آقا شما چه منظوری از این کار دارید؟ شما نمی‌بینید الان وضع دانشگاه‌ها به چه صورتی است که هر روز پلیس با دانشجویان درگیر است؟ شما دارید درس می‌دهید به این‌ها؟

به گفته محمد باهری، رضا قطبی معتقد بوده که جلوی تظاهرات مخالفان شاه نباید گرفته بشود چون تظاهرات سالمی هست و به سربازان و افسران گل داده شده است. او همچنین معتقد به عفو مخالفان بوده است.

او فرزند محمدعلی قطبی (مهندس ساختمان و مقاطعه کار) و لوئیز صمصام بختیاری و همچنین پسردایی فرح دیبا (همسر محمدرضا پهلوی) بود. محمدعلی قطبی، فرزند شیخ باقرخان امجدالسلطان ابن شیخ اسماعیل [شیخ‌الاسلام] ابن محمدرضا ابن شیخ عبدالوهاب ابن شیخ باقر ابن شیخ جعفر ابن شیخ قطب الدین محمد لاهیجی بود. قطب الدین محمد لاهیجی، جد آنان از جمله علما و ریاضیدانان قرن یازدهم هجری بود.

فرح دیبا به دلیل مرگ پدرش سهراب دیبا، از کودکی با خانواده قطبی زندگی می‌کرد.

قطبی که پس از افتتاح آن تا پیروزی انقلاب به مدت ۱۵سال مسئولیت اداره‌اش را برعهده داشت امروز در سن ۸۵ سالگی در شهر پاریس درگذشت.

گفته می‌شود پس از پیروزی انقلاب، او مدتی را مخفیانه در ایران زندگی کرد و سپس مقدمات گریز از کشور برایش مهیا شد.

قطبی برای مدتی در امریکا ساکن شد و پس از آن مقیم فرانسه شد که تا پایان عمرش در پاریس سکونت داشت.

 

در ادامه با #شارا همراه باشید:

https://www.shara.ir///

 

با کلیک روی لینک زیر به کانال تلگرام ما بپیوندید:

https://telegram.me/sharaPR

 

◽️