دو روزنامه‌نگار، یک دوشس و نظام رسانه‌ای

در طول چندین دهه، مجموعه رسانه‌ای بریتانیایی روند سازمانی فعال و اثرگذاری به وجود آوردند که قوام آن در فضای فعالیتی باز و شفاف تا حدی معقول و نظامی برای دقت عمومی تجلی می‌یابد که با افراد ذینفع و مخاطبان اجازه می‌دهد درباره هرنوع رفتار تند و شبه‌ناک شکایت کنند. همچنین هیئت‌هایی عام و مکانیزم‌هایی برای سازماندهی درونی به آن شکایت‌ها رسیدگی کنند پیش ازآنکه تصمیم به بیگناهی یا محکومیت بگیرند، به طوری که درصورت محکومیت می‌توانند مجازاتی را تعیین کنند که همیشه با قبول مواجه می‌شوند.

این نظم و انضباط به معنای آن نیست که مجموعه رسانه‌ای آن کشور پیشرفته و مهم شاهد کجی نیست یا در برخی موارد دچار لغزش نمی‌شود. اما این بدین معناست که فرد در هر شرایط و در هرجایگاهی که باشد می‌تواند از هر فعالیت رسانه‌ای شکایت کند و کسی وجود دارد که به آن شکایت رسیدگی کند پیش از آنکه ارزیابی بشود و بر این ارزیابی احکام قانونی و روانی صادر می‌شود و آن احکام علنی و همراه با تجویز مناسب خواهند بود.

از مهم‌ترین ویژگی‌های این سازماندهی که بریتانیا و برخی کشورهای غربی پیشرفته بدان متمایز می‌شوند، اینکه چند مرحله‌ای و پلکانی است؛ به طوری که سیستم عدالت، هیئت انضباطی که صحنه فعالیت رسانه‌ها را مدیریت و سازماندهی می‌کند، مکانیزم‌های سازماندهی داخلی که در شوراهای مطبوعاتی و بازبینی‌های صنفی نمود می‌یابند و واحدهایی برای سیاست‌گذاری تحریری یا نظارت بر کیفیت پیشرفت دادن خود مؤسسه‌های رسانه‌ای برای ارزیابی عملکرد خود و بازنگری اشتباهات خود است.

خیلی ساده، افراد ذینفع و مخاطبان همیشه می‌توانند راهی هموار برای تقدیم شکایت‌های خود بیابند اگر روی دهد و در بیشتر موارد صاحب حق به حق خود می‌رسد.

دو حادثه مهم وجود دارند که می‌توان از طریق آنها کیفیت کارکرد آن مجموعه را توضیح و نشان داد چقدر در ایجاد انضباط و توازن مورد نظر نقش دارند؛ دو حادثه‌ای که دقیقاً به مگان مارکل همسر شاهزاده هری ارتباط دارند.

اولین حادثه در ماه می 2019 با اعلام خبر اخراج گوینده مشهور بریتانیایی دانی بیکر از «بی بی سی» پس از انتشار توئیتی در «توئیتر» صورت گرفت که نسبت به فرزند شاهزاده هری و همسرش نژاد پرستانه و توهین آمیزمحسوب شد. بعداً بیکر به «اشتباه» خود اعتراف بلکه از آن عذرخواهی کرد و خیلی شفاف گفت:« آن توئیت یک اشتباه فاجعه‌بار، سادو‌لوحانه و نسنجیده بود»، اما این به هیچ وجه برای تصمیم به اخراجش از شبکه رسانه‌ای دولتی که سال‌ها در آن کارکرد کافی نبود.

حادثه دوم درماه مارس گذشته اتفاق افتاد، زمانی که گوینده مشهور کانال «آی تی وی» پیر مورگان، همان خانم و شوهرش را به نپذیرفتن این حقیقت که براثر«بدرفتاری» خانواده پادشاهی دچار خستگی‌های روانی شده‌اند، متهم کرد. انتقادهای تند مورگان از دوک و دوشس ساسکس مایه تمسخر و رنجش افراد بسیاری شد تا جایی که دفتر ارتباطات مسئول امور پخش در بریتانیا(افوفکوم) بیش از 57 هزار شکایت از گوینده مشهور و شبکه‌ای که درآن کار می‌کند، دریافت کرد.

با اینکه شبکه اعلام کرد، به دنبال آن هجوم و فشارهای بسیاری که به بار آورد، مورگان از کاربرکنار شد، اما تحقیقی که «اوفکوم» انجام داد و نتایج آن اوایل ماه جاری در 97 صفحه منتشر شد، به تبرئه گوینده منتهی شد، به این دلیل که، انتقاداتی که متوجه دوشس کرده در قالب آزادی اندیشه و بیان می‌گنجد.

در توضیح دلایل این رأی، «اوفکوم» منکر تند بودن انتقاداتی که مورگان کرده نشد، اما با این وجود این را درنظر داشت که شبکه چارچوب متوازنی برای ارائه دیدگاه‌های مختلف در باره مسئله مهیا ساخته بود به طوری که با حرفه‌ای گری به مسئله‌ای حیاتی از نظر مخاطبان پرداخته بود.