جای خالی مرکز سنجش و ارزیابی موفقیت روابط‌عمومی‌ها در ایران

دکتر مریم سلیمی، فعال روابط‌عمومی و مدرس دانشگاه – چنانچه روابط‌عمومی‌ها و مدیران آنها سنجش شده و از کارنامه حرفه‌ای لازم برخوردار باشند، فضای فعالیت رنگ و بوی حرفه ای تری به خود خواهد گرفت البته به شرط اینکه مراکز سنجش مربوطه از هرگونه حاشیه و یا اقدامات غیرحرفه ای و غیراخلاقی به دور باشند. از سویی نیز لازمه موفقیت در مسیر این ارزیابی ها، عدم آمارسازی و عرضه های غیرواقعی از سوی ارزیابی شوندگان است.

شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا)|| روابط‌عمومی‌ها نقش‌ها، کارکردها و وظایف مختلفی بر عهده دارند که بسته به نوع سازمان، سطح، اندازه، وسعت و گستردگی، رسالت‌ها و کارکردهای آن سازمان یا شرکت به ایفای نقش و وظیفه می پردازند. آنچه در این میان حائز اهمیت است تعیین معیارهایی برای فعالیت‌ها و ارزیابی میزان موفقیت‌ها چه برای روابط‌عمومی‌ها و چه مدیران آنهاست.


در عمده کشورهای جهان، معیارهایی برای موفقیت روابط‌عمومی و مراکزی برای سنجش این موفقیت وجود دارد که جای چنین مرکزی در ایران خالی است.


پیش‌تر وزارت ارشاد تلاش کرده بود تا با تعیین معیارها و شاخص‌هایی به رسانه ها امتیاز دهد و آنها را رتبه بندی کند، ولی در حوزه روابط‌عمومی رد و نشانی از این مسأله به چشم نمی خورد. البته این نکته به معنای این نیست که ارزیابی ها الزاماً به وسیله یک سازمان دولتی انجام شود.


به جز برخی جشنواره ها و کنفرانس ها و داوری آثاری از روابط‌عمومی‌ها و اعلام برگزیده ها که به برخی نیز نقدهایی وارد است، خبری از ارزیابی و رتبه بندی و… روابط‌عمومی‌ها نیست.


هر میزان این نقدها و ارزیابی ها کمتر باشد و از سویی معیارها، الگوها و استانداردهایی برای فعالیت وجود نداشته باشد و از طرفی خلا وجود مراکز حرفه ای و علمی برای انجام سنجش‌های لازم حس شود، حرکت و فعالیت روابط‌عمومی‌ها نیز ممکن است فاقد کیفیت مورد انتظار باشد.


در انتخاب مدیران روابط‌عمومی به ویژه زمانی که سلیقه بیش از معیارهای اصولی بر این انتخاب‌ها حاکم است، به همان نسبت نیز به برنامه های استراتژیک، معیارهای موفقیت، راه‌های تحقق موثر اهداف و نیز سنجش میزان موفقیت توجه کافی نخواهد شد. در چنین فضایی کیفیت فعالیت‌های فعلی و پیشین مدیران روابط‌عمومی چه در درون و چه بیرون سازمان سنجش نشده و معیار و مبنای انتخاب‌های بعدی قرار نمی گیرد.


در حال حاضر تشخیص اینکه کدام روابط‌عمومی و کدام مدیر روابط‌عمومی می تواند الگو و نمونه بارز یک روابط‌عمومی و مدیر موفق باشد به سختی امکان پذیر است.


چنانچه روابط‌عمومی‌ها و مدیران آنها سنجش شده و از کارنامه حرفه‌ای لازم برخوردار باشند، فضای فعالیت رنگ و بوی حرفه ای تری به خود خواهد گرفت البته به شرط اینکه مراکز سنجش مربوطه از هرگونه حاشیه و یا اقدامات غیرحرفه ای و غیراخلاقی به دور باشند. از سویی نیز لازمه موفقیت در مسیر این ارزیابی ها، عدم آمارسازی و عرضه های غیرواقعی از سوی ارزیابی شوندگان است.


ما بیش از هر زمان به معیارها و مراکز حرفه ای برای ارزیابی عملکرد روابط‌عمومی‌ها و امتیاز دهی و رتبه بندی آنها نیازمندیم. آنچه در این میان با توجه به تعدد بحران‌ها و شرایط خاص بسیار مهم است، بحث عملکردها در شرایط بحرانی است.


یکی از معیارهایی که در این سنجش‌ها می تواند مورد عنایت قرار گیرد بحث ثبت تجارب و مستندنگاری به ویژه در شرایط بحران و جلوگیری از آزمون‌ها و خطاهای احتمالی بعدی است.


بیش از 60 معیار موفقیت روابط‌عمومی تاکنون شناخته شده که در کنار این معیارها و بررسی عملکردها، بررسی ساختار روابط‌عمومی از بعد به روز بودن، جایگاه آن نزد سازمان و مدیران سازمان، ترکیب نیروی انسانی از ابعاد مختلف تجربی، علمی، تحصیلی و… همگی حائز توجه و اهمیت هستند.


امید است این مهم در بحث ایجاد مراکز سنجش و ارزیابی عملکرد روابط‌عمومی‌ها از سوی انجمن‌ها، متولیان و اثرگذاران حوزه روابط‌عمومی ایران مورد توجه قرار گیرد.


البته حمایت‌های دولتی از مرکز مربوطه (به شرط عدم مداخله در معیارها و روند ارزیابی ها) می تواند از افتادن این مرکز در ورطه مشکلات مالی و خروج آن از ریل حرفه ای بودن جلوگیری کند.