اشاره
شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)– یکی از اتفاقاتی که در سال 94 در حوزه روابط عمومی ها رقم خورد و واکنش های بسیاری از سوی صاحب نظران، اساتید وکارشناسان روابط عمومی و ارتباطات به دنبال داشت، ابلاغ بخشنامه ای از سوی معاونت برنامه ریزی ریاست جمهوری ووزارت کشور خطاب به استانداری های سراسر کشور مبنی بر ادغام ادارات کل روابط عمومی استانداری ها در حوزه مدیریت استانداری ها بود که به نوعی جایگاه مستقل و سطح اداره کلی روابط عمومی در استانداری ها را با تنزل روبه رو ساخت و عملا مدیران روابط عمومی در استانداری های هویت مستقل خود را از دست داده و زیرمجموعه مدیریت حوزه ریاست قرار گرفتند،آنچه در پی می آید برخی از واکنش های رسانه ای به این تصمیم از سوی صاحب نظران در این عرصه می باشد.
تنزل جایگاه روابط عمومی، مصلحت وکاری غیرقانونی
رئیس فراکسیون ارتباطات و روابط عمومی مجلس معتقد است تنزل جایگاه روابط عمومیها از هر زاویهای که مورد توجه قرار گیرد به مصلحت نبوده و غیرقانونی است.
عبدالرضا عزیزی در گفت و گو با اشاره به رشد روزافزون شبکهها و رسانههای اجتماعی و افزایش سطح آگاهی مردم و مخاطبان سازمانها، گفت: به جای اینکه اهمیت بیشتری به جایگاه روابط عمومیها داده شود، متاسفانه طرحی در سطح استانداریها در حال اجراست که جایگاه این واحد تخصصی و مهم را تنزل میدهد.
نماینده مردم شیروان در مجلس شورای اسلامی در ادامه ادغام روابط عمومی در دفتر استانداران را مغایر با وظیفه پاسخگویی سازمانها دانسته و ادامه داد: روابطعمومی میبایست به عنوان رابط اصلی میان سازمان و مخاطبان عمل کند و با ارائه خدمات متقابل به مردم و سازمان ضمن اطلاعرسانی مناسب و انتشار صحیح اخبار نسبت به رفع هرگونه شائبه و سوءبرداشت در خصوص فعالیتهای صورت پذیرفته سازمان اقدام کند.
وی همچنین اجرای این طرح در برخی از استانداریها را در تناقض با وظایف ذاتی روابطعمومیها ارزیابی کرده و اظهار کرد: موضوع ادغام روابطعمومی در دفتر استانداران سطح فعالیت روابطعمومی را بسیار تنزل داده و آنها را از انجام اصلیترین وظایف خود دور خواهد ساخت.
عزیزی ادامه داد: با توجه به قوانین موجود، این طرح ادغامی غیرقانونی است و سازمان مدیریت و برنامهریزی میبایستی هر چه سریعتر با لغو این طرح نه تنها از تنزل جایگاه روابط عمومیها جلوگیری کند بلکه برای ارتقای آن از نظرات اساتید و خبرگان این حوزه بهره ببرد.
رئیس فراکسیون ارتباطات و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: اساتید و مدیران روابط عمومی می توانند به ارائه طرح های مناسب به منظور افزایش و ارتقای سطح روابطعمومی در دستگاههای زیر مجموعه دولت اقدام کنند که بدون شک این موضوع سبب افزایش رضایتمندی مردم و در نتیجه بالا رفتن اعتماد عمومی به دستگاه های اجرایی کشور خواهد شد.
تقلیل جایگاه روابط عمومی ،کاری غیر حرفه ای
رئیس انجمن متخصصان روابط عمومی در واکنش به تقلیل جایگاه روابط عمومی در بعضی سازمان های دولتی اعلام کرد: بی توجهی به واحدی مهم و تاثیرگذار با عنوان روابط عمومی می تواند در روابط مردم و دولت اخلال ایجاد کند و کاری غیر کارشناسی و غیر حرفه ای است.
مهدی باقریان افزود: بر اساس ماهیت و ساختار حرفه ای روابط عمومی لازم است این علم، فن و تخصص به صورت واحدی مستقل از سازمان و زیر نظر بالاترین مقام سازمان بدون هیچ گونه واسطه ای انجام وظیفه کند چرا که با توجه به این موضوع که روابط عمومی وظیفه برقراری و تعامل ارتباطی بین مخاطبان و رسانه را بر عهده دارد، این انتظار را ایجاد می کند که جایگاه مناسبی در سازمان داشته باشد.
وی افزود: از سوی دیگر روابط عمومی نقش بی بدیلی در تقویت همدلی و همزبانی و نزدیک کردن شکاف ارتباطی بین دولت و ملت را ایفا می کند و عملکرد خوب روابط عمومی باعث می شود رضایت مردم و مخاطبان از سازمان و در نهایت دولت و حکومت افزایش یابد.
رئیس انجمن متخصصان روابط عمومی گفت: شایسته به نظر می رسید در شرایط حاضر و انتخابات پیش رو و ابلاغ قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و عنایت به شعار دولت که کاهش فاصله بین مردم و سازمان و احترام به حقوق عمومی و افکارعمومی است، نسبت به ارتقاء جایگاه و توانمندسازی روابط عمومی اقدام می شد که متاسفانه امروزه با انتشار دستورالعمل های غیرکارشناسی شاهد آن هستیم که برخی از سازمان های دولتی منجمله استانداری ها نسبت به تنزل جایگاه روابط عمومی در سازمان اقدام کرده اند.
باقریان ضمن تاکید بر ضرورت اصلاح چنین اقدام و رویکردی در دولت تدبیر و امید گفت: از متولیان روابط عمومی در ایران انتظار می رود نسبت به تنزل جایگاه روابط عمومی استانداری ها تجدید نظر کرده و از اشاعه این حرکت غیر منطقی و عجولانه پرهیز و جلوگیری شود.
تنزل جایگاه روابطعمومی ،فاصله انداختن بین مردم و مسؤلان
رئیس انجمن روابطعمومی ایران در واکنش به تنزل جایگاه روابطعمومی در برخی از استانداریها و سازمانهای دولتی گفت: تنزل جایگاه روابطعمومی در سازمانهای دولتی یعنی فاصله انداختن بین مردم و مسؤلان و این اقدام به معنای آنست که نمیخواهیم با افکار عمومی شفاف باشیم. وی با اشاره به اینکه فعالان روابطعمومی پس از سالها تلاش و توجیه مسؤولان دولتهای مختلف موفق به ارتقای جایگاه این نهاد شدهاند افزود: بدیهی و طبیعی است که متخصصان روابطعمومی در برابر این اقدام ناپسند واکنش نشان داده و خواستار تجدیدنظر مدیران سازمانها و استاندارانی شوند که چنین اقدامی را انجام داده و یا قصد انجام آن را دارند.
کاظمی دینان با اشاره به جایگاه قانونی روابط عمومیها در ساختار سازمانها گفت: بر اساس مصوبه سال 1364 هیئت محترم وزیران که توسط نخستوزیر وقت ابلاغ شد و همچنین ابلاغیه مرحوم دکتر حبیبی معاون اول وقت رئیسجمهور در سال 1374 مدیر روابطعمومی زیر نظر عالیترین مقام دستگاه اجرایی فعالیت میکند.
رئیس شورای سیاستگذاری هفته روابطعمومی افزود: تصویبنامه آخری هم که هیئت محترم وزیران در سال 86 و اصلاحیه مربوط به آن را در سال 91 صادر کرد منجر به ارتقای سطح روابطعمومیها به مرکز شد و سطح سازمانی روابط عمومیهای دستگاههای اجرایی در وزارتخانهها و معاونتهای رئیسجمهور به مرکز ارتقا و عنوان آنها به” مرکز روابطعمومی و اطلاعرسانی” اصلاح گردید.
کاظمی دینان با اشاره به اینکه در دولت تدبیر و امید شخص رئیسجمهور محترم و اکثر وزراء نگاه مثبتی به روابطعمومی دارند افزود: لازم میدانم بخشی از پیام جناب آقای دکتر روحانی بمناسبت هفته روابطعمومی را برای ضمانت گفته خود یادآوری کنم که فرمودند: « بر این باورم که روابط عمومیها باید مظهر و بازتابنده افکار، اراده و مطالبات بهحق همه شهروندان کشور باشند و میتوانند نقش بیبدیل و تعیین کننده در شفافسازی ارتباطات بین مخاطبان و مسئولان سازمانها و نهادها و خصوصاً شناسایی و انعکاس مشکلات و موانع موجود کشور و همچنین مطالبات مردم ایفا کنند.
رئیس انجمن روابطعمومی ایران با اشاره به اینکه در شرایط کنونی کشور روابطعمومیها میتوانند نقش مهمی در مسیر حل مشکلات ایفا کنند از برخی از مدیرانی که با تصمیم نامناسب، سطح روابطعمومی را تنزل دادهاند خواست در تصمیمشان تجدیدنظر کنند.
تنزل جایگاه روابط عمومی و شعار سال
مدیرعامل انجمن متخصصان روابطعمومی استان یزد تنزل جایگاه روابط عمومی استانداریها در حالی صورت میگیرد که نقش حساس و راهبردی روابط عمومیها در تحقق اهداف شعار سال همدلی و همزبانی دولت و ملت، بر صاحبنظران پوشیده نیست.
محمد امامی برای بازگشت وزارت کشور و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور از خطای راهبردی تنزل جایگاه روابط عمومی استانداری ها ابراز امیدواری کرد.
تنزل جایگاه روابط عمومی ها مغایر با قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات
سیدشهاب سید محسنی عضوهیات مدیره انجمن متخصصان روابط عمومی گفت: روابط عمومی به عنوان یک واحد ارتباطی و اطلاع رسانی در سازمان نقشی محوری در تاُمین، توزیع و پردازش اطلاعات در خصوص برنامه ها، سیاست ها و اقدامات یک سازمان را عهده دار است و یکی از مهمترین وظایف آن انتشار اطلاعات از طریق رسانه های جمعی می باشد، در این راستا تصویب و ابلاغ قانون انتشار و دسترسی آزادبه اطلاعات از سوی دولت، وظایف روابط عمومیها را در این عرصه مضاعف ساخته است چرا که اجرایی شدن این قانون بویژه ماده 10 آن که اعلام می دارد” سازمان ها موظف هستند نسبت به انتشار اطلاعات که در بردارنده حقوق و تکالیف مردم از طریق رسانه ها همگانی است اقدام کنند”.
این موضوع را گوشزد می کند که سازمان ها بایستی مردم را در جریان برنامه ها و تصمیمات خود بوِیژه آن مواردی که مردم در آن ذینغع هستند قرار دهند. حال جای این سئوال است که براستی غیر از روابط عمومی در سازمان ها چه واحد دیگری می تواند مجری این قانون مهم در سازمان ها باشد.
لذا به نظر می رسد اصول و منطق بر این قانون نیز حکم می کند که جایگاه و اقتدار روابط عمومیها برای اجرایی شدن این وظیفه مهم و قانونی باید ارتقاء یابد و این در حالی است که متاسفانه شاهد تنزل جایگاه روابط عمومی آن هم در استاندری های در این برهه حساس اطلاع رسانی در کشور هستیم که بدون تردید عدم بازنگری و بازگشت و ارتقاء جایگاه روابط عمومیها بویژه در استانداری ها موجبات یک بدعت گذاری پایه ای اشتباه را موجب شده که احتمال سرایت آن به سایر سازمان ها نیز دور از انتظار نخواهد بود،
بنابراین به نظر می رسد با توجه به ماهیت و نوع کارکردی که روابط عمومی در سازمان ها بر عهده دارند بویژه ارتباط با گروه های حساس جامعه نظیر رسانه های جمعی باید این واحد ارتباطی چنان جایگاه و اقتداری در سازمان داشته باشد که بدون هیچ واسطهای بتواند در هر زمان با بالاترین مقام سازمان ارتباط و مشاوره داشته،چراکه اگر درخواست اطلاعاتی از سوی یک رسانه مطرح یا خبری بحران زا برای سازمان در رسانه ای انتشار یابد مدیر روابط عمومی آن سازمان نمی تواند در انتظار نوبت ملاقات با رئیس سازمان و یا با واسطه رییس دفتر قرار گیرد، زیرا زمان و گذشت ثانیه های آن می تواند برای ایجاد یک بحران درسازمان و تلقی بی توجهی به در خواست یک رسانه تاثیر گذارباشد. به نظر میرسد با توجه به دلایل منطقی و حرفه ای که تنها به یک مورد آن اشاره شد لازم است هر چه سریعتربازنگری در این تصمیم گیری صورت گرفته و نسبت به بازسازی جایگاه روابط عمومیها در سازمان ها اقدام کرد. بهرحال بدیهی است اقتدار و ارتقاء جایگاه روابط عمومیها می تواند کمک شایانی به دولت برای جلب مشارکت مردمی برای اجرای موفق تر برنامه ها را سازمان ها به دنبال داشته باشد..
شنیده شدن صدای تضعیف روابط عمومی
دکتر مهدخت بروجردی علوی گفت: این صدای تضعیف با ادغام روابط عمومی وزارت کشور و استانداری ها با حوزه مدیرکل آغاز شده است.
وی با اشاره به اینکه روابط عمومی یک اتاق شیشه ای است،تصریح کرد:کار روابط عمومی برای وصل کردن است نه فسخ کردن به گفته این استاد ارتباطات در صورتیکه روابط عمومی به خوبی وظیفه خود را انجام دهد می تواند جلوی ظهور و بروز خیلی از بحران ها را بگیرند وی تاکید کرد که با خلاقیت و نگرش عالمانه باید جایگاه روابط عمومی را استحکام ببخشیم.
بروجردی علوی با بیان اینکه یک روز بدون روابط عمومی ، سازمان هیچ کاره است،تصریح کرد:باید با اخلاق حرفه ای مخاطب خود را راضی نگه داریم.
تنزل جایگاه روابط عمومی، اخلال در اطلاع رسانی دولت
مهدی آذرمکان مدیرکل اسبق روابط عمومی وزارت کشور با انتقاد از تنزل جایگاه روابط عمومی استانداریها گفت: با این اقدام روابط عمومیها نمیتوانند به مهمترین وظیفه خود که همانا اطلاعرسانی درباره خدمات دولت در استانها است عمل کنند.
آذرمکان افزود: پیشازاین در سالهای گذشته به دلیل اشکالات مهمی که در نظام اطلاعرسانی استانها وجود داشت با پی گیریهای مستمر و مداوم روابط عمومی وزارت کشور و دبیرخانه شورای اطلاعرسانی دولت جایگاه روابط عمومی استانداریها از اداره به اداره کل ارتقاء یافت که با بخشنامه جدید جایگاه آنها از اداره نیز تنزل یافته و در حقیقت در حد یک کارشناس در حوزه استاندار تعریفشده است.
عضو هیئتمدیره انجمن فعالان روابط عمومی گفت: وقتی جایگاه روابط عمومی در استانداریها مدیرکل باشد در بسیاری از شوراها و جلسات میتواند حضورداشته باشد و اولاً اطلاعات خودش در خصوص استان جامع و کامل میشود و ثانیاً میتواند مواردی که مهم است و نیاز به اطلاعرسانی دارد اطلاعرسانی کند درحالیکه در جایگاه یک کارشناس نمیتواند در جلسات شرکت کند و بهتبع اطلاعات نخواهد داشت و خودش نیز مقام تشخیص نخواهد بود که اجازه و توانایی اطلاعرسانی دقیق داشته باشد.
مدیرکل اسبق روابط عمومی وزیر کشور افزود: مدیران کل روابط عمومی استانداریها علاوه بر جایگاه خود، دبیر شورای اطلاعرسانی استان نیز بودند و همگرایی و هماهنگی خوبی بین روابط عمومی دستگاههای مختلف استان ایجاد میکردند تا به وظایف ذاتی خود به نحو احسن عمل کنند که با این تنزل؛ شورای اطلاعرسانی استان نیز کارایی خود را از دست خواهد داد.
تنزل پذیری یا ارتقا یابی جایگاه روابط عمومی
حمید شکری خانقاه مدرس دانشگاه گفت: اگر” روابط عمومی هوشمند را مجموعه ای از اقدامات و تلاشهای آگاهانه، سنجیده و برنامه ریزی شده برای کسب تفاهم و جلب مشارکت و اعتماد بین یک سازمان و گروه های مورد نظر آن “بدانیم. وجود ساختار تشکیلاتی و واحدی تحت عنوان روابط عمومی جهت تدوین و اجرای استراتژی ارتباطی واطلاع رسانی در تمامی شرکت ها و سازمان های ضرورتی انکارناپذیر خواهد بود. وقتی به تعاریف روابط عمومی مراجعه می کنیم اکثر قریب به اتفاق متخصصان روابط عمومی را پل ارتباطی می دانند که به عنوان یک واسطه اثر گذار،درون و بیرون یک سازمان را به هم مرتبط می سازد،که در واقع سعی می نماید در قالب یک تلاش برنامه ریزی شده و هوشمندانه سازمان و مخاطبان را در یک کنش و واکنش متقابل به یک نقطه تعاملی،تفاهمی و مشارکتی نزدیک سازد.
شاید این تعریف دلنشین که به عنوان یکی از وظایف اساسی و اصلی روابط عمومی مطرح می گردد و از دل آن مفاهیمی از قبیل ایجاد و برقراری ارتباط و اطلاع رسانی هوشمندانه استنباط می شود،تا حدودی موجب آرامش خاطر کسانی را فراهم سازد که در چرخه درون و بیرون نظام اداری قرار دارند و از طرفی به نوعی یک انتظار را در سطح درون و بیرون سازمان ایجاد نماید که مخاطبان خواه در خارج سازمان یا در داخل سا زمان از این پل برای رسیدن به اهداف و خواسته های معقول و منطقی خود استفاده نمایند و به نحوی نیازهای اطلاعاتی و ارتباطی خود را در چارچوب و ضوابط تعین شده سازمانی بر آورده سازند ،اما تحقق این مطلب از دو زاویه قابل بررسی است، یکی مقوله قابلیت روابط عمومی ونکته دیگر مقوله عاملیت روابط عمومی است.
“مهندسی ارتباطی واطلاعرسانی “فرایندی است برای تضمین تاثیرگذاری پیام بر جامعه مخاطب و دستیابی به فرهنگ و رفتار موردنظر در بین گروههای مختلف مخاطب که هدف اصلی فرایند اطلاعرسانی محسوب میشوند.
آسیب جدی به برند دولت تدبیر و امید
احمد خیری مشاور رسانه ای شهردار کرج معتقد است یکی ازمباحث مهم در موفقیت روابط عمومی ها ضرورت حضور قدرتمند روابط عمومی در تشکیلات اداری استانداری ها است. روابط سازمانی فرایندی است که موجب تنظیم ارتباطات درون سازمانی می شود و بواسطه وظایف متعدد و ضرورت ایفای نقش سخنگو و مشاور لازم است بدون هیچ واسطه ای به استاندار متصل شود و از اختیار کامل برای حل مسایل موجود و دریافت اطلاعات و گزارش های عملکرد از معاونین و مدیران کل حوزه های مختلف برخوردار باشد و امکان حضور در کلیه جلسات و مشارکت در تصمیم گیری ها برای او فراهم باشد .
حال باید دید با چه نگرشی تصمیم به تنزل جایگاه روابط عمومی در استانداری های کشور گرفته شده است.
در صورتی که به تبع نقش استانداری در یک استان، ادارات کل روابط عمومی استانداری های نیز نقش جدی در هماهنگی و تقویت ارتباطات دستگاه ها و نهادهای مختلف یک استان دارند.
چگونه ممکن است بدون جایگاه سازمانی مناسب انتظار داشته باشیم روابط عمومی استانداری ها بتوانند پل ارتباطی حاکمیت با مردم یک استان باشند و بتوانند نقش به عنوان تنظیم کننده روابط بین بخشی ایفا نمایند.
از منظر دیگر روابط عمومی در استانداری ها، روابط عمومی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در استان محسوب می شوند و در نتیجه نسبت به افزایش سرمایه های اجتماعی و احساس تعلق مردم وظیفه ذاتی دارند و باید برای ارتقا میزان رضایتمندی مردم همواره تلاشی شایسته داشته باشند.
از این روی موفقیت دولت و تبین دیدگاه ها و اطلاع رسانی عملکرد نیازمند روابط عمومی فعال و حرفه ای است و هرچقدر در این حوزه ضعیف عمل کند نارضایتی بیشتری به دلیل فقر اطلاع یابی مردم بوجود می آید و برند دولت تدبیر و امیدآسیب جدی از این حوزه خواهد دید.
با نگاهی دیگر سطح مشارکت بالای مردم در شبکه های اجتماعی وضریب نفوذ بالای فضای مجازی در مدیریت افکار عمومی نیازمند فعالیت هوشمندانه روابط عمومی در دستگاه های کشور می باشد اگر روابط عمومی به معنای واقعی، حرفه ای و علمی نباشد و از جایگاه سازمانی مناسب برخوردار نباشد به توسعه پوپولیسم منجر می شود و این اقدام دولت در تنزل جایگاه روابط عمومی در عصر ارتباطات زمینه ساز عدم توفیق روابط عمومی در ماموریت های جدید خواهد شد.
انتظار می رود دولت با نگاهی عمیق به اثرات این تصمیم ضمن اصلاح ابلاغیه خود به استانداری ها ، کارگروهی متشکل از اساتید، نمایندگان انجمن های علمی و صنفی این حوزه و مدیران و کارگزاران روابط عمومی تشکیل دهد و تقویت نهاد روابط عمومی را در دستور کار خود قرار دهد تا به نیکی در ذهن و خاطر آیندگان به یادگار بماند.
تنزل جایگاه روابط عمومی وبحران نگرش به این حرفه
عضو هیات مدیره انجمن متخصصان روابط عمومی استان یزد گفت: تنزل اخیر جایگاه روابط عمومی نشان دهنده بحران نگرش به روابط عمومی است .
مسعود طوفان با اشاره به برخی نظرات شایع در خصوص اینکه دولت تدبیر و امید رسانه ندارد و دچار ضعف در روابط عمومی است اظهار داشت: در علوم سیاسی مبحثی وجود دارد که می پرسد چرا دولت ها شکست میخورند و اینک باید پرسید چرا روابط عمومی ها شکست میخورند ؟
وی اظهار داشت: نخستین نتیجه بی توجهی به فقدان نظام جامع ارتباطی ، خودش را در بحران اعتماد به دولت نشان می دهد به طوری که شکست روابط عمومی به منزله مقدمه ای برای شکست دولت هاست .
طوفان ادامه داد: شکاف ساختاری دولت – ملت پیش زمینه مناسبی را برای بی اعتمادی افکار عمومی به دولت فراهم نموده و این شکاف قاعدتا بایستی با فعالیت درست و به موقع روابط عمومی پر شود .
وی ادامه داد: تنزل جایگاه روابط عمومی نشان میدهد ساختار بوروکراتیک و دولتی، روابط عمومی را از وظیفه اصلیاش یعنی برقراری رابطه شفاف و اعتمادساز میان داخل سازمان و محیط بیرونی؛ بازنگه داشته است و روابط عمومی ها هنوز در فضایی میان صدای مسئولان و صدای مردم سرگردان مانده اند.
طوفان افزود: تنزل جایگاه روابط عمومی ها تامل برانگیز هست و به نظر میرسد بجای اینکه بلافاصه انگشت اتهام را به سمت دیگران نشانه رویم بایستی از خود روابط عمومیها پرسید چرا ساختارهای روابط عمومی تا این اندازه سست و متزلزل شده است.
وی در تشریح این وضعیت خاطر نشان ساخت: روابط عمومی ها بجای ارتباط دوسویه و موثر با افکار عمومی و طرح بحرانهای اساسی جامعه به اطلاعرسانی درمانی روی آورده اند.
این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه با دفاع از وضعیت فعلی روابط عمومی موافق نیستم، خاطرنشان ساخت: هرگونه درخواست برای ارتقای جایگاه روابط عمومی نمی باید به معنای بازگشت به وضعیت گذشته باشد .
وی افزود: باید اعتراف کرد روابط عمومی در وضعیت فعلی خود نتوانسته اعتماد آفرینی کند و به رغم سر و صداهای زیادی که در دفاع از این حرفه در سالهای اخیر شده در اثر بخشی فعالیتهای روابط عمومی تاثیر چندانی نداشته است.
کاهش کارایی شورای اطلاعرسانی در استان ها
علیرضا غفاری کارشناس ارشد علوم ارتباطات معتقد است در گذشته مدیران کل روابط عمومی استانداریها علاوه بر این سِمَت، دبیر شورای اطلاعرسانی استان نیز بودند و همگرایی و هماهنگی خوبی بین روابط عمومی دستگاههای مختلف استان ایجاد میکردند. متاسفانه با تنزل این جایگاه، شورای اطلاعرسانی استان نیز کارایی خود را از دست داده است.
از طرفی با این اقدام صورت گرفته روابط عمومیها نمیتوانند به مهمترین وظیفه خود که اطلاعرسانی درباره خدمات دولت در استانها است موفق عمل کنند.
در مواقع ضروری از جمله برگزاری انتخابات وجود این خلاء دوچندان احساس می شود. این در حالی است که نقش فعلی روابط عمومی استانداری ها به یک کارشناس نسبت به جایگاه قبلی خود که در سطح اداره کل بود تنزل یافته است.
عدم توجه مسئولان دولتی به امر اطلاع رسانی و تضعیف مهمترین دستگاه اطلاع رسانی منجر به این شده است که اقدامات و فعالیت های دولت در سطح کشور کمتر دیده شود، و از سوی دیگر رابطه دولت با ملت که از طریق همین روابط عمومی ها در هم تنیده می شود و به نوعی بیانگر همدلی و همزبانی مسئولان با مردم است، کم رنگ شود.
نامه اعتراضی استاندار آذربایجان غربی در خصوص جایگاه روابط عمومی
سعادت استاندار آذربایجان غربی در اقدامی قابل تقدیر و تجلیل در خصوص تنزل جایگاه روابط عمومی ها در این دولت هشدار داده و در نامه ای که خطاب به دکتر محمد باقر نوبخت معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور خواستار جلوگیری از اجرای تغییر سازمانی روابطعمومی استانداریها شده است.
در نامه سعادت که در اختیار رسانه ها قرار گرفته آمده است:
بسمه تعالی
جناب آقای دکتر محمدباقر نوبخت
معاونت محترم رئیس جمهور و رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور
سلام علیکم
احتراماً؛ در راستای تغییرات اخیر ساختار سازمانی دستگاههای تابعه وزارت کشور از جمله استانداریها و تنزل جایگاه ادارات کل روابط عمومی به بخشی از اداره کل حوزه استاندار، به استحضار میرساند اخذ این تصمیم علاوه بر اینکه در تناقض آشکار با بند ۴ آیین نامه نحوه فعالیت، وظایف واختیارات مراکز روابط عمومی و اطلاع رسانی دستگاه های اجرایی، مصوب ۲۳ اردیبهشت ۱۳۸۶ هیات وزیران مبنی بر انتصاب مسئول روابط عمومی توسط بالاترین مقام دستگاه اجرایی و فعالیت روابط عمومی زیرنظر مستقیم همان مقام منصوب کننده، می باشد، بلکه اجرایی کردن این ساختار جدید و حذف ادارات کل روابط عمومی از استانداریها و به تبع آن از استانها، بعنوان یکی از سازوکارهای خط مقدم ایجاد همدلی و همزبانی ملت و دولت و راهبر اصلی جریان ارتباط دولت با رسانه ها و مدیریت افکار عمومی، لطمات جبران ناپذیری به جریان ارتباطات دولت – ملت وارد خواهد کرد.
بدیهی است، بی توجهی به واحد روابط عمومی می تواند در شرایط حاضر و انتخابات پیش رو و ابلاغ قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و عنایت به شعار دولت که کاهش فاصله بین مردم و سازمان و احترام به حقوق عمومی و افکارعمومی است؛ در روابط مردم و دولت اخلال ایجاد کند.
به نظر می رسید، ادارات کل روابط عمومی استانداری ها که روابط عمومی های دستگاه های اجرایی استان را مدیریت می کنند و جایگاه الگودهی به سایر دستگاههای اجرایی، در این برهه حساس سیاسی را بر دوش دارند از نظر ساختاری بالاتر از دیگر ان باشند تا بتوانند نقش آفرینی نمایند و به انتظارات و توقعات مسئولین وجامعه نیز پاسخگو باشند.
انتظار داریم، بنا به فرمایش مقام معظم رهبری که فرموده اند” روابط عمومی بهترین نمایانگر اوضاع داخلی وزارتخانه از یک سو و از سوی دیگر منعکسکننده چگونگی مسایلی است که در آن نهاد میگذرد” و فرمایش ریاست محترم جمهوری که فرموده اند”بر این باورم که روابط عمومیها باید مظهر و بازتابنده افکار، اراده و مطالبات بهحق همه شهروندان کشور باشند”، پیش از آن که شاهد لطمات بیشتری بر پیکر مصدوم جریان ارتباطات و روابطعمومی دولت باشیم، استدعا داریم حضرتعالی و سایر مسئولان ذیربط در دولت تدبیر و امید و وزارت کشور از اجرای تغییر سازمانی روابطعمومی استانداریها جلوگیری کرده و در سال همدلی و همزبانی دولت و ملت، یکی از ابزارهای مهم تحقق این امر را حفظ و تقویت نمائید.
استاندار سمنان: تنزل جایگاه روابط عمومی ها را اجرا نمی کنیم
محمدرضا خباز استاندار سمنان در جلسه شورای هماهنگی روابط عمومی های استان گفت: با استفاده از اختیارات استان، این اتفاق نامیمون تضعیف و تنزل روابط عمومی ها را اجرا نمی کنیم.
دکتر خباز با اشاره به اینکه روابط عمومی ها را چشم و گوش سازمان و مدافع خدمات دولت می دانیم افزود: امید دولت به روابط عمومی هاست.
وی افزود: دولت در بیان خدمات بزرگی که انجام داده، دچار مشکل است و شایسته این است که روابط عمومی ها تقویت شوند نه تضعیف و باید به جایگاه مهم روابط عمومی توجه ویژه شود زیرا روابط عمومی ها هستند که می توانند هنرمندانه، خدمات ارزشمند دولت تدبیر و امید را به سمع و نظر مردم برسانند.
دکتر خباز با اشاره به اینکه مساله تنزل جایگاه روابط عمومی استانداری ها در ساختار سازمانی از چند ماه پیش در بستر تصمیم گیری قرار گرفته بود افزود: وقتی بنده بعنوان استاندار به سمنان آمدم متوجه شدم که دیگر کار از کار گذشته بود و سنگ در چاه افتاده بود و این اتفاق نامیمون رقم خورده بود ولیکن در همان لحظه انتقاد خودم را نسبت به این مساله به وزارت کشور منعکس کردم.
وی افزود: تا زمانی که سنگ بالای چاه بود اگر متوجه می شدیم که در چاه نمی افتاد و حتما مخالفت جدی می کردیم ولی حالا که سنگ در چاه افتاده و الان در صدد هستیم که سنگ را از ته چاه بیرون آوریم و این اتفاق نامیمون را جبران کنیم،
استاندار سمنان خاطرنشان کرد: ما از اختیارات استان استفاده می کنیم و این تنزل را اجرا نمی کنیم و باید به دنبال اصلاح آن برویم.
دکتر خباز تاکید کرد: روابط عمومی را چشم و گوش سازمان می دانیم و بنابراین ما وضع موجود را ادامه می دهیم تا اینکه اقدامات مان برای حل این مساله به نتیجه برسد.
همچنین در این جلسه چند نفر از مدیران روابط عمومی دستگاه های اجرایی استان مطالبی در خصوص انتقاد به تنزل جایگاه روابط عمومی ها اظهار کردند و نسبت به این تصمیم غیرکارشناسی بعنوان تضعیف بازوی استراتژیک دولت تدبیر و امید یاد نموده و خواستار بررسی اینکه این آسیب به دولت از کجا و با چه هدفی نشات می گیرد، شدند.
همچنین در این رابطه دکتر خباز استاندار سمنان، طی نامه ای از وزیر کشور تقاضا نمود نسبت به بازنگری ساختار جدید استانداری ها و حفظ جایگاه روابط عمومی ها عنایت ویژه ای اتخاذ گردد.
درمتن نامه استاندار سمنان به وزیر کشور آمده است:
« مستحضرید “روابط عمومی” نقش، اهمیت و جایگاه مهمی در دنیای ارتباطات، عرصه اطلاع رسانی، اطلاع یابی، ارتباط مستمر با مردم، تنویر افکار عمومی وهمراهی با اصحاب مطبوعات ورسانه های گروهی دارد و در این خصوص ادارات کل روابط عمومی استانداری ها در پیشبرد، پیگیری و اجرای راهبردها، سیاسته ا و برنامه های تبلیغاتی و اطلاع رسانی دولت محترم تدبیرو امید وظیفه مهم و سنگینی را بعهده دارند. ولیکن در ساختار جدید استانداری ها در نظر است ادارات کل روابط عمومی با دفاتر استاندار ادغام گردند که بنظر می رسد این نقش و جایگاه کم رنگ خواهد شد و از طرفی ماهیت فعالیت دفتر و مأموریت آن با نوع برنامه های روابط عمومی متفاوت است و منجر به کاهش نفوذ و تأثیرگذاری در روابط عمومی های دستگاه های اجرایی، فرمانداری ها و شهرداری ها در سطح استان و در نهایت در عرصه انعکاس خدمات و فعالیت های دولت تدبیر و امید خواهد داشت.
لذا در این راستا خواهشمند است دستور فرمائید با توجه به حسن نظری که جنابعالی در این مقوله ارائه نمودید نسبت به بازنگری ساختار و حفظ ادارات کل روابط عمومی استانداری ها اقدام لازم مبذول گردد.»
میزگرد آسیب شناسی تقلیل جایگاه روابط عمومی
انجمن روابط عمومی ایران در صد و هشتاد و ششمین نشست علمی-تخصصی خود پنلی تخصصی با موضوع آسیب شناسی تقلیل جایگاه روابط عمومی را برگزارکرد.
در این پنل میرزابابا مطهرینژاد، دبیر انجمن روابط عمومی ایران با اشاره به تاریخچهی این موضوع گفت: در دولت نهم تصمیم گرفته شد که سطح روابط عمومی های دولتی ارتقاء پیدا کند، این پیام ابلاغ شد و سریع به مرحله اجرا رسید. در دولت دهم ابلاغ کردند که نه تنها این روابط عمومی ها به شرایط قبلی برگردند، بلکه میتوان روابط عمومی ها را با دفتر مدیریت ادغام کرد.
رئیس سابق انجمن ادامه داد: تلاش های انجمن روابط عمومی در صدد دفاع از فعالیت های دولتهای گذشته نیست، بلکه تلاشی بیست و چند ساله در جهت ارتقاء جایگاه روابط عمومی است.
در ادامه آقای حکیمیان، عضو هیأت مدیره انجمن توضیح داد: تا امروز جلسات بسیاری با وزرا و معاونین رئیس جمهور گذاشتهایم تا جایگاه روابط عمومی تغییر کند و بهبود یابد.
او ادامه داد: در این زمینه موفقیتهایی هم حاصل شد، در دولت اصلاحات از جانب دکتر حبیبی، معاون اول رئیس جمهور نامهای به استانداریها ابلاغ شد که نیم در هزار از بودجه سازمانها را در اختیار روابط عمومیها قرار دهند. در صورتی که این بودجه تعلق نگرفت و سازمان مدیریت و برنامهریزی علت این امر را این گونه توضیح داد که روابط عمومیها نمیتوانند جایگاه بودجهای داشته باشند و باید برای تأمین هزینههای خود با مجری طرحها کنار بیایند، تلاشها در این راستا ادامه داشت تا به نتیجه رسید و احساس نیاز به بودجهی روابط عمومیها تثبیت شد و تا قبل از سال 88 جایگاه روابط عمومیها ارتقا پیدا کرد.
این عضو فعلی انجمن روابط عمومی ایران بیان کرد: با وجود تمام این تلاشها استانداریها، روابط عمومیهایشان را منحل و علت آن را صرفهجویی در اعتبارات و پرسنل اعلام کردند.
در ادامه این پنل قهرشی، کارشناس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از این حرکت به عقب در حوزه روابط عمومیها ابراز تأسف کرد و شورای عالی اطلاع رسانی دولت را مسئول این قضیه دانست.
او توضیح داد: در بخش دولتی نزدیکی روابط عمومی به بالاترین مقام دستگاه ها از اهمیت بالایی برخوردار است و قدرتی که روابط عمومی در هر دستگاه، سازمان و وزارتخانه دارد، از جایگاه بااهمیتی برخوردار است.
قهرشی گفت: با پیگیریهای فعلی انجمن روابط عمومی ایران و با اطلاع و انتقال آن به انجمن متخصصان و کمک گرفتن از مؤسسات دیگر و همچنین با رسانهای کردن این موضوع میتوان جلوی اجرای این حکم را گرفت و رسانهای کردن و همهگیر شدن این موضوع کمک زیادی به روابط عمومیها و عدم اجرای این حکم میکند.
در ادامه پنل نجفی، پژوهشگر حوزه ارتباطات اظهار کرد: ما امروزه با مفهومی مواجه هستیم با عنوان تنزل جایگاه روابط عمومی، سوال این است آیا این اتفاق به معنی تنزل است؟ شاید بهتر باشد با رخ دادن این حادثه بازبینی دوبارهای به جایگاه روابط عمومی ها چه از بعد ساختاری و چه از ابعاد دیگر داشته باشیم. این که افراد چهطور انتخاب میشوند، مهارت هایشان چیست، شاخصهای ما چه چیزهایی هستند و با توجه به این شاخصها و مهارتها بگوییم آیا اعتبار روابط عمومی به خطر افتاده است یا خیر.
او گفت: این فرصت خوبی برای روابط عمومی هاست تا یک بازنگری نسبت به عملکرد خود داشته باشند و به جایی برسند که ضرورت وجودشان احساس شود.
منصور ساعی، مسئول کمیتهی آموزش و پژوهش انجمن روابط عمومی ایران در ادامه این بحث بیان کرد: وقتی ما به بخشی از مشاغل توجه میکنیم که تبدیل به حرفه شدهاند، مثل پزشکی، مهندسی و حرفهها میبینیم NGO و نهاد دارند. این حرفهها، سازمانهایی برای تربیت نیرو و برای ارائه گواهینامه دارند. اما روزنامه نگاری و روابط عمومی در ایران هنوز به عنوان حرفه شناخته نشده است و یک شغل محسوب میشود. بنابراین ما با حرفهای روبهرو نیستیم که ورودی و خروجی یا تربیت نیروهای متخصص داشته باشد و تا زمانی که تبدیل به نهاد و حرفهای نشدهایم و سیاستگذاری نمیکنیم و پروانه و مجوز کار تولید نمیکنیم خیلی تفاوتی نمیکند که روابط عمومیها با بخشهای دیگر ادغام بشوند یا نه.
سلیمی، پژوهشگر حوزه ارتباطات در انتهای این بحث گفت: ما باید به این جریان به صورت علت و معلولی نگاه کنیم، اگر علت را ببینیم این ماجرا باید از بالا نگاه شود که چرا روابط عمومی و ارتباطات در اوج شکوفایی خود ناگهان به تعطیلی کشیده میشود.
او ادامه داد: هنوز باورها بر روابط عمومی پایدار نیست. امروز روابط عمومی و بازاریابی با هم ادغام شده و فردا از هم جدا میشوند و هیچ دلیل قوی و محکمی پشت این قضیه وجود ندارد که چرا تحولات بسیار زیادی در این رشته باید رخ بدهد. حلقه بین دانشگاه و حوزه بازار در روابط عمومی انسجام ندارد.
مطهرینژاد در جمع بندی این پنل برای حل مشکل فعلی روابط عمومی سه راهکار ارائه داد و اشاره کرد: برای حل مشکلات روابط عمومی باید موضوعات روابط عمومی ها را رسانه ای کنیم، آنها را به یک حرفه و نهاد تبدیل کنیم و از یک ساختار آموزشی در بحث روابط عمومی ها و تربیت نیروها استفاده کنیم.
واکنش انجمن ها و تشکل ها
انتظار بازنگری در این تصمیم
انجمن روابط عمومی ایران با انتشار بیانیه ای اعلام داشت : انجمن روابط عمومی ایران ، به عنوان نخستین نهاد مدنی روابط عمومی دارای پروانه فعالیت از وزارت کشور و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، از ابتدای تاسیس (1370 ) پیوسته برای چاره اندیشی و از میان برداشتن چالش های ذکر شده با مسئولین در تعامل بوده که می توان از صدور چند دستورالعمل در دولت های سازندگی و اصلاحات به عنوان نتایج چنین تلاش هایی نام برد . تداوم پی گیری ها و بیان دغدغه ها در دولت دهم ، خوشبختانه سبب ارتقای جایگاه روابط عمومی ها شد .بر اساس مصوبه ای در دولت مقرر شد جایگاه روابط عمومی ها در وزارت خانه ها از دفتر و اداره کل به مرکز ارتباطات و روابط عمومی و در استانداری ها به اداره کل ارتقاء یابند .
این تغییر جایگاه مقدمه ای بود برای تجدید نظر در سازمان و بودجه و اعتبارات روابط عمومی ها که به تدریج در حال انجام بود . انجمن روابط عمومی ایران برای سرعت بخشیدن به روند این تحول همچنان به تلاش ها و پی گیری های خود ادامه می داد که درخواست رسمی ملاقات با معاون محترم رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه و ملاقات با وزیر محترم امور خارجه از آخرین این تلاش ها است . در چنین شرایطی متاسفانه مطلع شدیم که برخی استانداری ها و وزارتخانه ها و سازمان های ستادی به تقلیل این جایگاه به جایگاه قبلی و حتی ادغام روابط عمومی با رئیس دفتر روی آورده اند . این اقدام به هر علت که باشد ، ضربه تاسف باری است به نهاد رواط عمومی حرفه ای و شایسته دولت تدبیر و امید نیست که در روند رو به رشد روابط عمومی در کشور چنین مانعی ایجاد نماید . انجمن روابط عمومی ایران از رئیس جمهور و دولت تدبیر و امید انتظار دارد ، حرکتی اساسی در راستای حل و فصل چالش های اساسی روابط عمومی به عنوان فلسفه اجتماعی مدیریت را از خود به یادگار گذارد و از این اقدام که روابط عمومی را سالها به عقب خواهد برد با تمام توان جلوگیری نماید .
لزوم تشکیل کمیته بررسی جایگاه روابط عمومی
انجمن متخصصان روابط عمومی با انتشار بیانیه ای خواستار ارتقاء جایگاه و اقتدار سازمانی روابط عمومی در دستگاهای اجرایی کشور شد.
در بخشی از این بیانیه آمده است : متاسفانه علیرغم موضعگیری بسیاری از سوی انجمن ها ، صاحبنظران و کارشناسان ارتباطات وروابط عمومی در خصوص لزوم بازنگری در تنزل جایگاه روابط عمومی استانداریها متاسفانه تا کنون هیچ اقدامی برای اصلاح این تصمیم نادرست گرفته نشده است.
در بخش دیگری از این بیانیه بااشاره به اهمیت جایگاه وماهیت کاری روابط عمومی در سازمانها آمده است: روابط عمومیها اگر در جایگاه سازمانی مناسب خود قرار نداشته باشند نمی تواند بسیاری ازماموریت های سازمانی و رسالتهای خطیر خود را در عرصه اطلاع رسانی واطلاع یابی به مردم محقق سازند.
همچنین در این بیانیه انجمن متخصصان روابط عمومی از متولیان این حرفه در کشور خواسته است با تشکیل کمیته تخصصی به بررسی ابعاداین تصمیم گیری نادرست و غیر تخصصی اقدام کرده و هرچه سریع تر نسبت به بازنگری و ارتقاء مجدد روابط عمومی استانداریهابه جایگاه شان و انجام وظیفه زیر نظربالاترین مقام سازمانی استان اقدام نمایند.
گامی معکوس در حوزه اطلاع رسانی
انجمن فعالان روابط عمومی ایران(افرا) دربیانیه ای اعلام داشت: همزمان با آغاز فعالیت دولت تدبیر و امید انتظارات از دولت برای حمایت گسترده ازحوزه روابط عمومی و اطلاع رسانی دوچندان شد. شاید بتوان فعال شدن حوزه اطلاع رسانی در دولت با انتخاب و جدیت سخنگوی دولت و نیز سایر ارکان اطلاع رسانی را درهمین راستا ارزیابی کرد. بخشنامه روشنگری رسانه ای دولت تدبیر و امید و الزام دستگاه های اجرایی به تدوین و اجرای پیوست های رسانه ای برای طرح های مهم از نقاط قوت و پشتوانه های محکم برای فعالیت روابط عمومی ها بود. همچنین بخشنامه معاون اول رئیس جمهور به وزارتخانهها، موسسات و شرکتهای دولتی و استانداریها در مهر ماه سال گذشته از دیگر اقدامات مثبت دولت برای حمایت از روابط عمومی ها تلقی می شود. در این بخشنامه از دستگاه های اجرایی خواسته شده است در انتخاب افراد برای تصدی پست های سازمان مرتبط با روابط عمومی ها از نیروهای شایسته و با تجربه استفاده شود.
اما در این میان و درشرایط بسیار حساس کنونی”ناگهان” شنیده می شود که در راستای تغییرات ساختار سازمانی دستگاههای اجرایی از جمله استانداریها، جایگاه اداراتکل روابطعمومی به بخشی از اداره کل حوزه استاندار تقلیل یافته است.
اخذ این تصمیم علاوه بر اینکه در تناقض آشکار با بند 4 آییننامه نحوه فعالیت، وظایف واختیارات مراکز روابط عمومی و اطلاع رسانی دستگاههای اجرایی مبنی بر انتصاب مسئول روابط عمومی توسط بالاترین مقام دستگاه اجرایی و فعالیت روابط عمومی زیرنظر مستقیم همان مقام منصوب کننده، و نیز مصوبه بعدی که سطح ادارات روابط عمومی استانداری ها را به اداره کل ارتقا داده بود ، می باشد، به نظر می رسد گامی درجهت معکوس حرکت کلی دولت و نیز انتظارات فراوان در این حوزه تلقی شده و قطعا لطمات جبران ناپذیری به جایگاه و انگیزه های فعالان روابط عمومی در این حوزه خواهد زد.
مبرهن است با تصمیمات اخیر که به نظر می رسد مقدمه ای برای اجرای تصمیمات بعدی درسایر دستگاه های اجرایی باشد امیدی به اجرای مطلوب بسیاری از تکالیف و انتظارات قانونی ازروابط عمومی ها خصوصا در مسیر اجرای قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و نیز تحقق کاهش فاصله بین مردم و دولت و نیز مخالف احترام به حقوق عمومی و افکارعمومی خواهد بود.
انجمن فعالان روابط عموم ایران انتظارو امید دارد تا در سال همدلی و همزبانی دولت و ملت و پیش از آن که تصمیمات جبران ناپذیر و ناامید کننده ای به نظام اطلاع رسانی و روابط عمومی در کشور وارد آید ، مسئولان ذیربط از اجرای این تغییرات صرف نظر و درادامه مسیر گذشته به بهبود روند فعالیت روابط عمومی ها کمک شایانی نمایند.
|
نظر بدهید