شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، نویسنده: عادل میرشاهی (سردبیر شارا)- حرکت به سوی روابط عمومی سایبر، که تعامل در شبکه های اجتماعی را به عنوان یکی از ارکان خود پذیرفته است، از یک طرف می تواند برای روابط عمومی دردسر ساز شود.
شبکه های اجتماعی عرصه بی حد و مرز آزادی بیان است و افراد به راحتی می توانند از ابعاد مختلف سازمان شما را نقد و هزل کنند و این روابط عمومی است که باید تفاوت این دو را به خوبی تشخیص داده و نسبت به هر کدام واکنش مناسب ارائه بدهد.
ترول یکی از راه های نقد اجتماعی است که ادر این شبکه ها به وفور یافت می شود. ترول ها ابزارهایی هستند که باید به شدت از آنها ترسید، اگرچه هنوز ترول های فارسی، کمتر وارد نقد سازمان ها شده اند، اما زمانی که این اتفاق بیافتد، افکار عمومی را به شدت در تحت تاثیر قرار می دهند و می توانند کلیشه های ذهنی بسیار مخربی درباره یک سازمان ایجاد کنند.
ترول چیست؟
ترول (Troll) یک اصطلاح اینترنتی است و به کسانی اطلاق میشود که در جوامع آنلاین مثل فرومها یا بخش کامنتهای یک سایت، پیامهایی بیربط، ناراحت کننده و فتنه آمیز ارسال میکنند با این هدف اصلی که بقیه را وادار به عکسالعملهای احساسی کنند و باعث بحثهای بیربط به موضوع اصلی شوند. این کلمه میتواند هم به شکل اسم برای فرد ارسال کننده بکار رود و هم به شکل فعل برای خود عمل (مثلا ترولوری یا ترول کردن).
برای مثال ممکن است یک نفر عمدا در مطالب خودش غلط دیکتهای بگذارد تا دیگران را تحریک به صحبت در این مورد کند یا اگر هوش بیشتری داشته باشد، در متنی که ظاهرا تلاش میکند غلطهای دیکتهای و دستوری دیگران را اصلاح کند چند غلط بگنجاند تا بقیه شروع به دادن جوابهای احساسی کنند و بحث از موضوع اصلی منحرف شود. در شکلهای مفهومی، ممکن است یک نفر در مورد خلقت جهان و نظرش در این باره حرف بزند یا در یک سایت با مطالب فنی، بحث تکراری مقایسه لینوکس و مک و ویندوز را بدون ربط به پست اصلی و بدون دلایل منطقی و فقط به قصد دعوا، مطرح کند.
در اینباره که چرا بعضیها ترولورزی میکنند نظرات مختلفی هست ولی سندرومهای رفتار ضداجتماعی و حس کنترل بر احساسات دیگران از طرف آدمهای ضعیف، از تئوریهای ارائه شده هستند.
تصویر مرتبط با ترول در فرهنگ اینترنت این تصویر است:
که اولین بار در دویانت آرت معرفی شد و بعد از راهیابی به 4چن کاربرد اصلیاش را پیدا کرد و تبدیل شد به زبان مشترکی برای ترولورزان سراسر جهان.
توجه زیاد به این مفهوم در اینترنت از سال 2008 به بعد، باعث شد که استفاده از آن در خارج از اینترنت هم معمول شود. نیویورک تایمز ترول را به شکل «دستکاری تعادل روانی دیگران» معرفی کرده. در یک نمونه مشهور از ترولی که دنیای سایبر و دنیای واقعی را به هم پیوند میزد، یک نفر ترول گر شاغل در بخش مالی اخبار یاهو، بعد از دیدن بحثهای تجاری جاری در یک فروم اقتصادی در مورد یکی از شرکتهای مخابراتی کالیفرنیای آمریکا، خبری را روی یاهو فرستاد که نسخه دستکاری شده مطلبی از خبرگزاری اقتصادی بلومبرگ بود. بر اساس این خبر تحریف شده، یک شرکت قرار بود شرکت مخابراتی آمریکایی را بخرد و همین ترول باعث شد سهام شرکت آمریکایی 31٪ بالا برود و بعد از افشای دروغ بودن خبر، شدیدتر از قبل سقوط کند. چیزی که در این میان به ترولگر رسید، خنده بیمارگونه بود از ناراحتی و اعصاب خوردی دیگران.
پیروزی یا عدم پیروزی ترول و از آن مهمتر ادامه فعالیت ترولگر در یک محیط وابسته به رسیدن یا نرسیدن سوخت به ترول است. اگر آدمها کنترل احساساتشان را از دست بدهند و درگیر جنگها، بحثها و اعصابخوردیهایی بشوند که ترول را خوشحال میکند، ترول به کارش ادامه خواهد داد. این فهم و درک کاربران یک جامعه است که باعث میشود کسانی که دنبال دعوا هستند در اینکار موفق شوند یا نه. در صورت امکان فنی، دادن منفی به کامنتهای بیربط و بی محتوا یا بیتوجهی به آنها میتواند ترولها را از کنترل احساسات شما ناامید کند. نکته مهم این است که هر گونه بحث منطقی با ترول بینتیجه است چرا که ترول فقط به دنبال ناراحت کردن شما است نه قانع کردن تان.
برخی معتقدند: این مطالب اغلب بی ربط ضمن بیراهه بردن بحث به داغ شدن بحث هم کمک می کنه (گاهی) بعضی بحثها جواب های کلیشه ای دارن و چنین مطلبی تاپیک رو از یک نواختی در میاره و جواب اصلی را «رو» می کنه.
ویکی پدیا درباره ترول نوشته است: «ترولهای اینترنتی معمولاً در بدو ورود خودشان را میشناسانند. دلیل ترولوری میتواند هر چه باشد، اما نهایتاً هدف جلب نظر سایرین است. ترولوری لزوماً بیان مطلب توهینآمیز نیست. بلکه ایراد سخن خلاف واقع و مخالفت ناگهانی با هنجار عمومی بدون دلیل خاص هم ترولوری محسوب میشود.»
اگر شما فعالیت روابط عمومی را برای پرسونال برندینگ انجام می دهید، بهترین راه کمک به این چنین افراد آن است که گاهی با تایید حرفهایشان و کمک به درک بیشتر از انچه گفتند کم کم حس محبوبیت و به قولی داخل جمع بودن را به ترولر عزیز القا کنیم و او را به همراهی بیشتر با جمع و خودداری از اعمال شبه ترول ورری دور کنیم.
ریشه واژه ترول
ادعا شده است که معادل انگلیسی این مفهوم، ترول، از یک کارواژه ی کهن در زبان فرانسوی، trôler، وام گرفته شده است که معنای اصلی آن «به دنبال خود کشیدن و به این سو و آن سو بردن دیگران» است. در حالت نام واژه، نام یک هیولای اسطورهای در زبان نروژیِ باستان است. در انگلیسیِ نو به شگردی در ماهیگیری گفته میشود که در آن در یک قایق در حال حرکت، طعمه را به قلاب بسته و برای به دام انداختن ماهیان به آرامی در آب حرکت میدهند.
این اصطلاح برای کاربران وب فارسی هنوز چندان شناخته شده نیست و معمولاً با نوع خاصی از کمیک استیریپهای جوان پسند اشتباه گرفته میشود. فرهنگستان ادب فارسی نیز هنوز واژهمعادلی برای آن وضع نکرده است.
واژه اوباش در این مقاله با توجه به نحوه استعمال آن در زبان فارسی به هر دو گونه مفرد و جمع به کار رفته است.
راهکار روابط عمومی برای مقابله با اوباش در فضای وب
برای مقابله با ترول ها در صفحات وب باید از دو اکانت دیگر که مرتب آنها را به روز می کنید استفاده کنید. شما می توانید از این اکانت ها پیام هایی از زبان مخاطبان خود به آنها بدهید، و خودتان به عنوان روابط عمومی درگیر مساله نشوید و یا صرفا سخنان اکانت دیگرتان را تایید کنید. با مروری بر تاریخچه ترول و نوع برخوردی که در صفحات معمولی با ترولرها می شود، می توانید به این مساله بیشتر پی ببرید.
تاریخچه نخستین
در اوایل دهه ۱۹۹۰، در میان کاربران باسابقه گروه خبری alt.folklore.urban اصطلاح «تور کردن تازه کارها» باب شده بود. مقصود از این عبارت دست انداختن و شوخی با کاربران تازه وارد است. به این معنی که کابران دیگر به عمد با پیش کشیدن بحثهای تکراری که قبلاً به کرات مطرح شده بود، تازه واردها را به واکنش و پاسخگویی وامیداشتند. افراد قدیمی با دیدن عنوانهای تکراری متوجه میشدند که داستان از چه قرار است، اما نو-کاربران با دیدن این مطالب وارد بحثهای بی فایده میشدند و به این ترتیب کاربران دیگر آنها را دست انداخته و مورد تمسخر قرار میدادند. یک نمونه معروف مطرح کردن بحث سیالیت شیشههای قدیمی بود. در شیشههای قدیمی به نظر میرسد که قسمت پایینی ضخیم تر از بخش فوقانی است، لذا این تصور رایج اما نادرست وجود دارد که شیشه در گذر زمان حرکت کرده و مانند مایعات سرازیر میشود. در واقع آنچه باعث میشود شیشههای قدیمی اینطور به نظر برسد به شیوه ساخت آنها در گذشته برمیگردد وگرنه شیشه تغییر شکل نمیدهد. این واقعیت علمی یکی از مواردی بود که بارها در در این گروه خبری بحث شده بود و باسابقهها از آن مطلع بودند. با این حال برای تفنن و شوخی با تازه واردها هر از چندگاهی یکی از کاربران این تصور غلط را مطرح میکرد تا نو-کاربران را به واکنش شدید و بحثهای بیهوده وادار کند. لذا در آن وقتها این اصطلاح بار معنایی منفی نداشت و اوباش اینترنتی میتوانست کاربری باسابقه باشد که صرفاً قصد شوخی با تازه واردی را دارد.
انواع شناخته شده اوباش اینترنتی
اوباش اینترنتی از لحاظ عملکرد، طبع و شخصیت به چهار دسته اصلی تقسیم میشوند:
- اوباش بازیگوش
این کاربران معمولاً طرح جدی برای بر هم زدن نظم سایت ندارند و به راحتی قابل شناسایی هستند. روش خرابکاری آنها نیز بسیار پیش پا افتاده و مشخص است و معمولاً با حمله مستقیم به کاربران دیگر همراه است.
- اوباش تکنیکی
در اینجا فرد خرابکار بازی را جدی تر گرفته است و طرح هوشمندانه تری برای خرابکاری دارد. معمولاً برای رسیدن به هدف خود دست به خلق یک شخصیت میزند و با ایجاد یک حساب کاربری سعی میکند به صورت مداوم در بحثها ورود کرده و ایجاد تشنج کند.
- اوباش تاکتیکی
یک خرابکار بسیار جدی است که برای رفتار تخریب گرانه خود طرح طولانی مدت و بسیار زیرکانه دارد. این افراد معمولاً با همکاری یک یا چند نفر دیگر طرح خود را پیاده میکنند. اینان به طور سازمان یافته و در مدت زمان بسیار طولانی که ممکن است ماهها یا حتی سالها طول بکشد با کمک یکدیگر در سایتها اخلال ایجاد میکنند. تکنیکهای استفاده شده ممکن است به گونهای باشد که شناسایی رفتار خرابکارانه را مشکل کند. معمولاً این افراد از خلاهای قانونی در سایتها و فرومها سوء استفاده میکنند و در درازمدت نظم سایت را بهم میزنند.
- اوباش سلطه گر
این گونه از خرابکارها کاربرانی هستند که با سوء نیت اما با ظاهر موجه دست به ایجاد لیستهای پستی (mailing lists) میزنند و حتی ممکن است خود صاحب تالار گفتگو باشند و با رفتار سرکوبگرانه کاربران دیگر را آزار دهند.
- رو ندادن به اوباش اینترنتی
«لطفاً به اوباش رو نده!» نماد گرافیکی که بعضاً به منظور بازداشتن کاربران از محل دادن به اوباشان اینترنتی استفاده میشود.
اصطلاح شناخته شدهای در فضای وب وجود دارد که در مواجهه با خرابکاری اوباش اینترنتی و برای آرام کردن سایر کاربران به کار برده میشود. در مواردی که کاربری با سوء نیت قصد تحریک سایرین را دارد، معمولاً از سوی کاربران باتجربه گفته میشود که «اوباش را محل نده!» یا «اوباش را نادیده بگیر!» (در انگلیسی:!Don’t feed the troll)
علت این است که قصد یک اوباش اینترنتی تنها ایجاد تشنج و تحریک سایرین برای جلب توجه است، نه ایجاد بحث سازنده. برخی کاربران گمان میکنند که با پاسخ دادن مودبانه، استدلال و درخواست از این افراد برای تصحیح رفتارشان میتوانند آنها را اصلاح کنند. با وجود اینکه ممکن است بعضاً کاربران دیگر، بحثی که به قصد ایجاد تشنج شروع شده است را به سمت و سوی درستی هدایت کنند، اما در بیشتر موارد پاسخ دادن به اینگونه افراد به تشنج و درگیری بیشتر میانجامد و اوباش اینترنتی نیز از لحاظ روانی به ادامه کار تشویق میشوند، در حالی که بی اعتنایی به خرابکاری این افراد و وانهادن آنها به مدیران وب گاه آنها را از ادامه این کار خسته و منصرف میکند.
هنر روابط عمومی در ارتباط با اوباش در دو نکته نهفته است:
- سکوت به جا
- استفاده از اکانت های دیگر و ارائه پاسخ به اوباش
در واقع روابط عمومی باید در ابتدا از ترول بودن نظر مطمئن شود و سپس باید سکوت کند و از اکانتی به عنوان مخاطب صفحه فیسبوک وارد شود، و خودش پاسخ مودبانه و در عین حال بی اعتبار کننده ای به مخرب بدهد. به نحوی که
اولا برای دیگران شائبه دفاع از سازمان به وجود نیاید.
دوما دیگران احساس کنند که سخنان غیر منصفانه است.
همیشه در نظر داشته باشید که برخی از ترول ها از طرح مباحث به ظاهر منطقی شروع می کنند و سپس به مسخره کردن می پردازند. اکانت آنها جعلی است و هیچ ابایی از گفتن هیچ واژه ای ندارند.
نکته بسیار مهم اینکه چنانچه ترول ها بتوانند شما را عصبانی کنند، پیروز شده اند.
|
نظر بدهید