ارتباطات مُجاز در سرزمین حجاز

پروین خدادادی حدادان دانشجوی دکتری ارتباطات – محدودیت ها و موارد دیگری نظیر ورود زنان به استادیوم ها، چند صباحی که با روی کار آمدن سلطنت سلطان سلمان -پادشاه جدید عربستان-، به شکلی کاملا غیر منتظرانه منتفی و زنان عربستانی، در حال تجربه ی جدیدی از آزادی های اجتماعی، مدنی و ارتباطی در کشور خود هستند و رفته رفته می رود که تمدن امروزی بر سنت قدیمی غلبه کند و جهان شاهد نوعی ارتباط جدید و امروزی از جنسیت زن در کشور پادشاهی عربستان باشد.

شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا) وضعیت زنان در عربستان سعودی را، بسیاری از پژوهشگران حوزه های علوم اجتماعی و ارتباطات، بسان وضعیت سیاهان در نظام تبعیض نژادی آفریقای جنوبی می دانند؛ چراکه در هر دو نظام شاهد حقوق نابرابر، دسترسی نابرابر به امکانات و مشاغل، جداسازی مدارس و فضاهای عمومی می بینیم.

 

به عنوان مثال اگرچه در عربستان سعودی، اشتغالِ زنان ممنوع نیست، اما شرایط و محدودیت‌های بسیاری وجود دارد و زنان می‌بایست، پیش از شروع به کار، از وزارت امور اسلامی اجازه بگیرند.

 

 کار کردن زن تنها با اجازه رسمیِ ولی او ممکن است؛ در موردِ زنانِ ازدواج نکرده، این اجازه با پدر؛ و در موردِ زنانِ ازدواج کرده، این اجازه با شوهر خواهد بود و اگر کارِ زن باعث غفلت او از وظایف خانه‌داری شود، شوهر او قانوناً می‌تواند او را از ادامه ی اشتغال منع کند؛ همچنین به کار گرفتنِ زنان در بسیاری از سمت‌های اجرایی، وزارتخانه‌ها، ادارات و دادگستری ممنوع است.

 

 همچنین انتخابِ زنان به عنوانِ قاضی در عربستانِ سعودی منتفی ست و این در حالی است که بیش از هفتاد درصدِ زنان در عربستان تحصیلاتِ دانشگاهی داشته و تنها از این تعداد، پنج درصد آنها شاغل هستند که این میزان اشتغالِ زنان، پایین‌ترین میزانِ اشتغال در جهان است.

 

 البته نباید فراموش کرد که در دیدگاه سنتیِ عربستان سعودی کلیه دبستان‌ها، دبیرستان‌ها، دانشگاه‌ها، مراکز علمی و کتابخانه‌ها بر اساس جنسیت جداسازی شده‌اَند و امروزه بسیاری از دانشگاه‌ها و آموزشکده‌های عربستان سعودی از سیستم‌های آموزش از راه دور (برپایه اینترنت) جهت آموزش به زنان استفاده می‌کنند.

 

رانندگی هم برای خود در عربستان حکایت غریبی دارد، زیرا رانندگی برای زنان در عربستان سعودی، از زمان تأسیس این کشور، ممنوع بوده و این ممنوعیت سال‌هاست که تداوم یافته به نحوی که برخی نمایندگان مجلس شورا در این سال‌ها مخالفت خود را با این ممنوعیت اعلام کرده‌اند و از آن جمله با استناد به اینکه حدود یک میلیون راننده خارجی در کشور وجود دارند-که هزینه سالیانه آنها بیش از ۳ میلیارد دلار است- اگر این ممنوعیت برداشته شود، نیازی به استخدام این تعداد رانندگان خارجی نخواهد بود.

 

 همه این محدودیت ها و موارد دیگری نظیر ورود زنان به استادیوم ها، چند صباحی که با روی کار آمدن سلطنت سلطان سلمان -پادشاه جدید عربستان-، به شکلی کاملا غیر منتظرانه منتفی و زنان عربستانی، در حال تجربه ی جدیدی از آزادی های اجتماعی، مدنی و ارتباطی در کشور خود هستند و رفته رفته می رود که تمدن امروزی بر سنت قدیمی غلبه کند و جهان شاهد نوعی ارتباط جدید و امروزی از جنسیت زن در کشور پادشاهی عربستان باشد.