شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا) || همزمان با گرامیداشت روز جهانی روابط‌عمومی ۲۰۲۵، صنعت جهانی بازاریابی و ارتباطات در یک نقطه عطف مهم قرار گرفته است. در حالی که نهادهای سنتی روابط عمومی و رسانه‌ای با کاهش اعتماد و افزایش قطبی‌شدن مواجه‌اند، نسلی جدید از ارتباط‌گران ظهور کرده‌اند: خالقان مستقل محتوا و اینفلوئنسرهای دیجیتال که قوانین تعامل را بازنویسی کرده و قدرت بی‌سابقه‌ای در شکل‌دهی فرهنگ و افکار عمومی دارند.
طبق گزارش اخبار دیجیتال موسسه رویترز در سال ۲۰۲۵، مخاطبان بیش از پیش به سمت سازندگان مستقل محتوا روی آورده‌اند. پلتفرم‌هایی مانند تیک‌تاک و یوتیوب در بازارهای نوظهوری چون آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین به منابع اصلی خبری تبدیل شده‌اند. ۴۴ درصد از افراد ۱۸ تا ۲۴ سال اعلام کرده‌اند رسانه‌های اجتماعی و شبکه‌های ویدیویی منبع اصلی اخبارشان است.
نمونه‌هایی از این تحول در کشورهای مختلف دیده می‌شود: در کنیا، «کمدی دیوانه کنار» با ۱.۹ میلیون دنبال‌کننده در تیک‌تاک، داستان‌های اصیل روزمره را روایت می‌کند. در هند، «هندرو راتی» با ۲۹ میلیون دنبال‌کننده، محتوای سیاسی آموزشی ارائه می‌دهد و «راویش کومار» با ۱۳ میلیون دنبال‌کننده، فضای دوقطبی رسانه‌ای را به چالش می‌کشد. در برزیل، «گوستاو گایر» و «ویرجینیا فونسکا» با میلیون‌ها دنبال‌کننده، اخبار و سبک زندگی را ترکیب کرده‌اند. در تایلند، «آنوات نوم» و «فاکاوات راتاناسیرامپای» اخبار را به زبانی قابل فهم برای میلیون‌ها نفر ارائه می‌دهند.
در فرانسه نیز «هوگو تراورس» از طریق یوتیوب و تیک‌تاک به ۲۲٪ جوانان زیر ۳۵ سال دسترسی دارد. این خالقان دیجیتال در آمریکا و اروپا نیز به شدت با رسانه‌های سنتی رقابت می‌کنند.
این تغییر صرفاً عادت مصرف رسانه را تغییر نداده، بلکه نشان‌دهنده تحولی عمیق در نحوه اعتماد، حقیقت و نفوذ در جهان متصل امروزی است.
پل‌سازان فرهنگی
فرهنگ عامه قدرت عبور از مرزهایی را دارد که رسانه‌های سنتی اغلب از آن عاجزند. خالقان مستقل با زبان فرهنگ‌های محلی، در عین حال با ارزش‌های جهانی، مخاطبان خود را جذب می‌کنند. به عنوان مثال، کلمات و موسیقی‌های معاصر آفریقا مثل «یانش» و ژانرهای موسیقی «آفروبیتس» و «آماپیانو» به زبان‌های محلی بریتانیا و آمریکا نفوذ کرده‌اند. این نمونه‌ها نشان می‌دهند که داستان‌سرایی اصیل، ریشه‌دار در تجارب واقعی، ابزاری قدرتمند برای ایجاد ارتباط و پل‌سازی فرهنگی است.
قدرت داستان‌سرایی کوتاه
مطالعه‌ای از System1 روی ۸۸۷ تبلیغ کوتاه تیک‌تاک نشان می‌دهد که سرگرمی نه تنها جلب توجه می‌کند بلکه عامل مهمی در ترغیب به اقدام است. هرچه مخاطبان احساسات بیشتری تجربه کنند، احتمال خریدشان بیشتر می‌شود. ویدئوهای کوتاه امکان دسترسی سازندگان مستقل به میلیون‌ها نفر با پیام‌هایی اصیل و نزدیک به فرهنگ مخاطبان را فراهم کرده‌اند.
بازارهای نوظهور؛ آزمایشگاه نوآوری
بازارهای نوظهور به ویژه آفریقا، جنوب شرق آسیا و آمریکای لاتین، محل ظهور رویکردهای جدیدی در تولید محتوا هستند که هم اصالت محلی دارند و هم قابلیت انتقال جهانی. خالقان این مناطق نه تنها مدل‌های غربی را تکرار نمی‌کنند، بلکه نوآوری‌های فرهنگی خود را به جهان صادر می‌کنند.
چارچوبی برای ارتباطات پل‌ساز
برای بهره‌گیری بهتر از فرهنگ عامه و رسانه‌های دیجیتال، باید اصول زیر را رعایت کرد:
اصالت: ارتباط باید بر اساس واقعیت‌ها و تجربه‌های واقعی باشد.
هوش فرهنگی: احترام و درک تفاوت‌های فرهنگی برای ایجاد پل ارتباطی ضروری است.
سرگرمی به عنوان آموزش: محتوا باید اول جذاب و سپس آموزنده باشد.
ریشه‌های محلی، دسترسی جهانی: پیام‌های محلی در سطح جهانی تاثیرگذارتر هستند.
ارزش‌های ثابت، بیان متنوع: پیام اصلی حفظ و با توجه به مخاطب تنظیم شود.
سود اعتماد
خالقان مستقل به دلیل ارتباط عمیق با جوامع خود، اعتماد قابل توجهی دارند. آن‌ها با شفافیت، پاسخگویی و تطبیق با بازخورد مخاطبان، ارتباطی واقعی ایجاد می‌کنند که رسانه‌های سنتی از آن محروم هستند. این اعتماد به ویژه در مسائل حساس و تفرقه‌انگیز اهمیت دارد.
راه پیش رو
ما باید خالقان مستقل را نه به عنوان تهدید، بلکه به عنوان شرکای تحول‌آفرین ببینیم و از رویکردهای اصیل، فرهنگی و جامعه‌محور آن‌ها بیاموزیم. ایجاد پل‌های فرهنگی بیش از پیام‌رسانی، نیازمند درک و احترام واقعی به تنوع فرهنگی است.
نوشته: فمی فالودون
تاریخ انتشار: روز جهانی روابط عمومی ۲۰۲۵
منبع: WPRD