مفهوم «رسانه پیام است» مک‌لوهان توضیح می‌دهد که فناوری نه‌فقط محتوا، بلکه نوع ادراک و رفتار انسان را تغییر می‌دهد.
گراهام دوگونی، مدیرعامل Yondr، با اشاره به تغییر الگوهای ارتباطی و افزایش محرک‌های دیجیتال، می‌گوید نسل امروز از تفکر عمیق به مصرف سریع سوق داده شده است.
او معتقد است تلفن همراه و رسانه‌های نوین، ساختار توجه، تمرکز و حتی شکل‌گیری فهم را دگرگون کرده‌اند. دوگونی بر ضرورت ایجاد فضاهای بدون موبایل برای حفظ ارتباط انسانی، یادگیری واقعی و رشد شناختی تأکید می‌کند.
به گفته او، پیشرفت زمانی معنا دارد که از ارزش‌های انسانی محافظت کند، نه اینکه آن‌ها را قربانی سرعت و هیجان فناوری کند.
شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا) || گراهام دوگونی، مدیرعامل شرکت Yondr، در گفت‌وگویی اختصاصی با Big Think، چشم‌انداز خود را درباره وضعیت تکنولوژی، بوم‌شناسی رسانه، رهبری، هوش مصنوعی و معنای واقعی «ارتباط انسانی» توضیح می‌دهد.
شرکت Yondr در سال ۲۰۱۴ با هدف ایجاد «فضاهای عاری از تلفن همراه» پایه‌گذاری شد؛ فضاهایی که بتوانند ارتباط انسانی، تمرکز و خلاقیت را تقویت کنند. گراهام دوگونی، مدیرعامل این شرکت، نگاه عمیقی به موضوعاتی مانند تفکر انتقادی، نوآوری، بوم‌شناسی رسانه، تعریف پیشرفت، تأثیر هوش مصنوعی بر یادگیری و حتی تغییرات رفتاری نسل‌ها دارد.
داستان آغاز Yondr
دوگونی کار خود را از فروش خانه‌به‌خانه و از پشت یک خودرو RV قدیمی آغاز کرد. امروزه «کیف قفل‌شونده Yondr» در فهرست بهترین اختراعات سال ۲۰۲۴ مجله تایم قرار دارد و میلیون‌ها نفر در ۳۵ کشور از آن استفاده می‌کنند؛ از جمله هنرمندانی مانند باب دیلن، ریحانا و کریس راک، و حتی مدیران بسیاری از دبیرستان‌ها.
او توانسته است بین تجارت، فلسفه، روان‌شناسی رفتاری و نظریه‌های رسانه‌ای پیوندی کم‌نظیر برقرار کند؛ پیوندی که از مک‌لوهان تا کی‌یرکگور را در بر می‌گیرد.
مک‌لوهان و «رسانه پیام است»
Big Think: ایده‌های مارشال مک‌لوهان چگونه بر تفکر شما اثر گذاشته‌اند؟
دوگونی: نکته کلیدی مک‌لوهان—اینکه «رسانه خودِ پیام است»—درک مرا درباره نقش فناوری در شکل‌دهی تجربه انسانی دگرگون کرد. مک‌لوهان می‌گوید مهم نیست چه محتوایی مصرف می‌کنیم، مهم این است که رسانه چگونه رفتار، ادراک و ارتباط ما با جهان را تغییر می‌دهد.
اگر فیلمی از هیچکاک ببینید و آن را با فیلم‌های پرهیجان امروز مقایسه کنید، تفاوت سرعت، انباشت تصویر و تغییر نسبت‌های ادراک کاملاً آشکار است.
بحث امروز درباره تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر سلامت روان نیز تنها درباره «محتوا» نیست؛ بلکه درباره خود «رسانه» است—پلتفرم‌هایی که نحوه دیدن، فکر کردن و واکنش‌دادن ما را بازطراحی کرده‌اند.
ده سال است که معلمان در سراسر دنیا می‌گویند دانش‌آموزان به‌دلیل پیام‌های سریع، تصاویر لحظه‌ای و حجم محرک‌ها، دیگر نمی‌توانند مانند گذشته روی متن‌های طولانی تمرکز کنند.
آیا باید نسبت به «اعتیاد تکنولوژی» فعال‌تر بود؟
Big Think: مک‌لوهان به جای قضاوت، رسانه را بررسی می‌کرد. آیا ما باید فعال‌تر به پیامدهایی مثل اعتیاد تکنولوژیک بپردازیم؟
دوگونی: بله. به‌نظر من باید درباره اثرات فناوری قضاوت ارزشی داشت. مک‌لوهان محیط را خوب تحلیل می‌کند، اما راهکاری برای مواجهه با پیامدهای انسانی ارائه نمی‌دهد.
وقتی نرخ اضطراب و افسردگی در جهان توسعه‌یافته این‌چنین افزایش یافته، باید پرسید: آیا انسان تغییر کرده یا ابزارهای ما؟
به‌نظر من فناوری‌های رسانه‌ای امروز تجربه و ادراک ما را بازطراحی می‌کنند و برخی از ابعاد ارزشمند رشد انسانی را کنار می‌زنند. این همان چیزی است که Yondr برای آن ایجاد شد: تجربه مستقیم «زندگی بدون واسطه صفحه نمایش».
از سواد تا مصرف‌گرایی دیجیتال
Big Think: آیا فناوری‌های «پساسواد» مانند گوشی همراه ما را از نقطه بحرانی عبور داده‌اند؟
دوگونی: نگرانی اصلی من مرگ سواد نیست، بلکه تغییر جهت از تفکر فعال به مصرف منفعل است.
در دنیای پلتفرم‌هایی مثل تیک‌تاک، ادراک نسل جوان بیش از آنکه خطی و تحلیلی باشد، «تصویری، سریع و واکنشی» است—نوعی بازگشت به ادراک تصویری ابتدایی.
خواندن انسان را به «صحنه ذهن» وارد می‌کند؛ اما محتوای سریع دیجیتال واکنش‌های فوری و دوقطبی ایجاد می‌کند. همین الگو شاید توضیح دهد چرا جامعه امروز این‌همه قطبی شده است.
کی‌یرکگور و ریشه‌های رسانه مدرن
Big Think: علاقه شما به فلسفه چگونه بر نگاهتان به فناوری اثر گذاشته است؟
دوگونی: کی‌یرکگور با مفهوم «عموم خیالی» تحول رسانه‌ای را پیش‌بینی کرده بود—اینکه در عصر مطبوعات، همگان و هیچ‌کس مخاطب محسوب می‌شوند. این دقیقاً همان چیزی است که امروز در شبکه‌های اجتماعی می‌بینیم.
او همچنین می‌گفت جامعه از «عصر عمل» وارد «عصر بازتاب» شده است؛ یعنی به‌جای عمل‌کردن، بیشتر نمایش و تفسیر می‌کنیم.
به مسابقات NFL نگاه کنید: مفسرها بیشتر از خود بازی، درباره ماهیت یک خطای احتمالی بحث فلسفی می‌کنند!
آیا مخالفت با تلفن هوشمند، ضدپیشرفت است؟
Big Think: آیا این تصور وجود دارد که مخالفت با تلفن یعنی مخالفت با پیشرفت؟
دوگونی: سؤال این است که چه کسی «پیشرفت» را تعریف می‌کند؟
اگر پیشرفت یعنی همه‌چیز باید ارزان‌تر، سریع‌تر و در دسترس‌تر باشد، بله، ما در آن مسیر هستیم. اما هر نوآوری چیزی را در زندگی ما حذف می‌کند. این حذف لزوماً بد نیست، اما باید آگاهانه باشد.
همان‌طور که شهرها مناطق پیاده‌راه ایجاد می‌کنند تا ارزش «راه‌رفتن و ارتباط انسانی» حفظ شود، فضاهای بدون تلفن نیز برای حفظ تعادل تجربه انسانی ضروری‌اند.
ما با ایجاد فضاهای بدون موبایل ضدتکنولوژی نیستیم؛ بلکه می‌خواهیم جنبه‌های ضروری زندگی انسانی را که در حضور دائمی دستگاه‌ها فرسایش می‌یابد، حفظ کنیم.
چگونه با فناوری قدرتمند اما روزمره، هماهنگ‌تر زندگی کنیم؟
دوگونی: فناوری منتظر اجازه ما نمی‌ماند؛ وارد فضا می‌شود و همان‌جا سلطه پیدا می‌کند.
در محیط کاری امروز همگان باید همیشه در دسترس باشند—این فشار طبیعی نیست.
فناوری مانند سرمایه‌داری است: به خودی‌خود «تعادل» ایجاد نمی‌کند؛ باید برای آن مرز گذاشت.
کلید کار این نیست که با پیشرفت مقابله کنیم، بلکه باید فرآیند یادگیری و رشد انسانی را حفظ کنیم.
چه فناوری‌های دیگری باید زیر نظر باشند؟
دوگونی: تقریباً همه فناوری‌ها الگوی مشابهی دارند: سرعت بیشتر جریان اطلاعات، اما کاهش تفکر.
دسترسی لحظه‌ای به اطلاعات، «دانستن» را با «فهمیدن» اشتباه می‌گیرد.
اما فهم واقعی یعنی تبدیل اطلاعات به بخشی از تصمیم‌گیری، تجربه و جهان‌بینی.
این همان چیزی است که ممکن است در عصر AI به خطر بیفتد.
هوش مصنوعی و آینده رفتار انسانی
دوگونی: وقتی دو مسیر وجود دارد—یکی نیازمند تلاش و دیگری با نتیجه فوری—انسان مسیر آسان را انتخاب می‌کند.
اما درک با تلاش به‌دست می‌آید، نه با دریافت پاسخ آماده.
AI فرصت‌های تازه‌ای دارد، اما همچنان پرسش‌هایی مهم درباره تأثیر آن بر یادگیری، قضاوت و ساختار دانش انسان وجود دارد.
اولویت‌های رهبری در صنعت فناوری
دوگونی: همان‌طور که ایجاد پارک‌های ملی بر ارزش ذاتی طبیعت تأکید داشت، باید ارزش تجربه‌های انسانی را نیز فراتر از بهره‌وری و اتصال دائم به رسمیت بشناسیم.
رهبران فناوری باید بپرسند:
«آیا نوآوری ما با ارزش‌هایی که به آن باور داریم هم‌خوان است؟»
این تصمیم‌ها تنها انتخاب‌های محصول نیستند؛ بلکه «آزمایش‌های فکری» عظیمی‌اند که زندگی میلیاردها نفر را شکل می‌دهند.
خلق فضاهای آگاهانه برای ارتباط انسانی ضدتکنولوژی نیست؛ بلکه لازمه زندگی مدرن است.
با کلیک روی لینک زیر به کانال تلگرام ما بپیوندید:
برای اطلاعات بیشتر درباره روابط عمومی و اخبار سازمان‌های مختلف، می‌توانید به وبسایت شارا مراجعه کنید.
انتهای پیام/