شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا) || در حالی‌که بازار سهام آمریکا با شور هوش مصنوعی رشد می‌کند، نگرانی‌ها از تکرار فاجعه تاریخی ۱۹۲۹ افزایش یافته است. اندرو راس سورکین در کتاب تازه‌اش «۱۹۲۹» تاریخ سقوط بزرگ را با جزئیات بازگو می‌کند و هشدار می‌دهد که نشانه‌های مشابهی دوباره پدیدار شده‌اند.
در سقوط ۱۹۲۹، شاخص داوجونز طی سه سال ۹۰٪ سقوط کرد و به «رکود بزرگ» انجامید. سورکین در روایت خود از نامه‌ها، اسناد و خاطرات شخصیت‌هایی چون چارلز میچل، توماس لامونت و جسی لیورمور بهره می‌گیرد تا نشان دهد چگونه طمع، اهرم مالی و بی‌قانونی وال‌استریت به فروپاشی انجامید.
او یادآور می‌شود که قانون‌های اصلاحی روزولت—از جمله قانون گلس-استیگال و تأسیس کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC)—نظام مالی را دهه‌ها کنترل کرد، تا زمانی‌که مقررات‌زدایی دهه ۹۰ بار دیگر زمینه رونق‌های بی‌مهار را فراهم ساخت.
امروز، رونق سهام هوش مصنوعی تداعی‌گر همان شور است. بانک انگلستان هشدار داده ارزش‌گذاری سهام به سطح حباب دات‌کام نزدیک شده است. در مقابل، تحلیل‌گران گلدمن ساکس رشد بازار را نتیجه «عملکرد بنیادی» می‌دانند، هرچند خودشان هم شباهت‌هایی با حباب‌های پیشین می‌بینند.
سورکین یادآور می‌شود که در دهه ۱۹۲۰، سهام شرکت رادیویی RCA—«انویدیا»ی آن زمان—از ۱٫۵ دلار به ۸۵ دلار رسید. امروز نیز غول‌های فناوری چون انویدیا با سرمایه‌گذاری‌های میلیاردی در OpenAI، مسیر مشابهی را می‌پیمایند.
اما در سایه‌ی رونق، فساد نیز رشد می‌کند. همان‌گونه که جان کنت گالبریت گفت، در دوران رونق «بهزل» یا فاصله میان واقعیت و خیال مالی افزایش می‌یابد. نمونه امروزی آن، فروپاشی شرکت خودروسازی First Brands است که میلیاردها دلار دارایی‌اش «ناپدید» شده است.
سورکین با نگاهی متعادل می‌نویسد: به‌جز چند متخلف آشکار، بیشتر رهبران مالی آن دوران تنها رفتاری داشتند که در فضای تب‌آلود آن زمان عادی به‌نظر می‌رسید. اما نتیجه یکی بود: فروپاشی اعتماد و ثروت.
اکنون، با گسترش سرمایه‌گذاری‌های پرریسک در فناوری‌های هوش مصنوعی و وام‌های خصوصی، پرسش اصلی دوباره تکرار می‌شود: آیا این بار متفاوت است؟ پاسخ، همان‌گونه که والتر باجت قرن‌ها پیش گفت، احتمالاً نه. هر بحران بزرگ، سفته‌بازی‌های پنهان را آشکار می‌کند—و این‌بار هم چنین خواهد شد.
۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ | جان کَسیدی | نیویورکر
با کلیک روی لینک زیر به کانال تلگرام ما بپیوندید:
انتهای پیام/
برای اطلاعات بیشتر درباره روابط عمومی و اخبار سازمان‌های مختلف، می‌توانید به وبسایت شارا مراجعه کنید.