شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا)–|| جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش شامل مطالب ارسالی در پیج اینستاگرام یزدی‌ها (yazdiha)، پیج اینستاگرام دورهمی یزدی‌ها (dorehamiyazdiha) و پیج اینستاگرام استان یزد (ostan.yazd) می‌شود. بازه زمانی مطالب انتخاب شده در تمامی این پیج‌ها، بازه زمانی یک ماهه ابتدای مهر 1400 شمسی است که با توجه به حجم بالای مطالب ارسالی، بازه یک هفته‌ای منتهی در این ماه در نظر گرفته شده است. قوانین شبکه اجتماعی اینستاگرام که مرتبط با حقوق کاربران است و شامل حق دسترسی به اطلاعات، حق آزادی بیان، حق حرمت (احترام به کاربر)، حق حریم خصوصی و حق مالکیت معنوی می‌شود در این سه پیج پربازدید بررسی شد.
به گزارش اختصاصی شارا، امیرترقی نژاد مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی و آرزو زینلی کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی با استفاده از روش تحلیل محتوا، به بررسی حقوق و قوانین شبکه اجتماعی اینستاگرام پرداختند که هدف اصلی آن، استخراج حقوق کاربر و قوانین رسانه با تمرکز بر شبکه اجتماعی اینستاگرام است
یافته های کلیدی عبارتند از:
– پیج‌های خبری یزد تمرکز خاصی بر ارزش خبری «شهرت» دارند. لذا آنها سعی کرده‌‍اند با تکیه بر این ارزش خبری، مخاطبان خود را در یکی از کارکردهای رسانه که همان سرگرمی و اوقات فراغت است حفظ نمایند؛ لذا از آنجایی که یکی دیگر از کارکردهای مهم رسانه‌ها، کارکرد خبری و اطلاع‌رسانی به عموم جامعه است ارزش خبری دربرگیری در پیج‌های خبری یزد، خیلی کمرنگ دیده شده است، بدین منظور توجه به این ارزش خبری (دربر گیری) میتواند در این خصوص مؤثر باشد و چه بسا استقبال فزاینده‌تری نیز از سوی مخاطبان در راستای احترام به حقوق «مخاطب» انجام می‌شود. حقوق مخاطب به اعتقاد کارشناسان و صاحب‌نظران در حالی در دنیای انفجار اطلاعات امروز مهم است که بتوانیم از سوی رسانه‌ها به همه جانبه کارکرد رسانه‌ها از سوی دست‌اندرکاران رسانه‌ای توجه گردد.
– یکی از نقاط مهم و ضعف جدی پیج‌های اینستاگرامی بررسی شده، عدم توجه به ارزش خبری «تازگی» بود. ارزش «تازگی» در دنیای رقابتی امروز در میان رسانه‌ها حرف اول را می‌زند در حالی که هیچ کدام از رسانه‌های بررسی شده توجهی به آن نداشتند. اگرچه سرعت و تازگی نباید فدای صحت و دقت گردد، ولی باید توجه داشت که میان اخبار و مطالب سوخته با اخباری که در اسرع وقت در میان مخاطبان خود منتشر شده فرقی جدی دارد و این مسأله همان احترام گذاشتن به حقوق «مخاطب» در نظرگرفته شده است.
– توجه به فرهنگ بومی و منطقه‌ای در حد متوسطی از سوی ادمین‌های پیج‌های اینستاگرامی یزد مورد توجه قرار گرفته بود. لذا از آنجایی که آنها سعی کرده بودند که با اخبارهای مهم و جنجالی، مخاطبان خود را حفظ نمایند، توجه نسبتاً کمی به اخبار و مطالب این شهر در این پیج‌ها دیده شد. لذا رویکرد توسعه همه‌جانبه هر منطقه‌ای، توجه به فرهنگ بومی و منطقه همان حوزه و منطقه بستگی دارد و بدین منظور با تکیه بر ارزش «مجاورت» میتواند در این خصوص مؤثر و مفید واقع گردد و یک گام رو به جلو محسوب شود.
– توجه و تمرکز اصلی پیج‌های اینستاگرامی یزد بر روی ارزش خبری «شهرت» بوده است، لذا این مسأله باعث شده «تعریف و تمجید» در جهت‌گیری‌های این رسانه‌ها رتبۀ بالایی را به خود اختصاص دهد، اما از آنجایی که انتقاد و نقد سازنده میتواند بسیاری از آسیب‌های اجتماعی، اعتقادی، فرهنگی و سیاسی را در مسیر اصلی خود هدایت نماید، باید با آموزش‌های صحیح، نقدنویسی ادمین‌های اینستاگرامی را به این مسأله توجیه کرد.
– حق «حریم خصوص» رنگ و بوی کمتری را به عنوان یکی از مقوله‌های حقوقی در این بررسی و تحقیق داشت. به نظر می‌رسد هنوز که هنوزه نه مخاطب و نه ادمین‌های پیج اینستاگرامی از مضامین و مصادیق حقوقی رسانه آشناییهای لازم را ندارند. اگرچه حق «حرمت» تمرکز اصلی پیج‌های اینستاگرامی بوده، اما تکرار آن در دیگر مقوله‌های حقوقی بسیار کمرنگ و ناچیز است. حتی حق «آزادی بیان» که میتواند از همه جوانب مباحث حقوقی در راستای منابع ملی و بین‌المللی و همچنین مباحث توسعه‌ای کمک فزاینده‌ای را نماید. همچنین برخی زیرمقوله‌های حقوقی حق «حریم خصوصی» نظیر؛ عدم تهیه مخفیانه فیلم و عکس از مراسم خانوادگی از مسائلی جدی و مهمی است که باید دست‌اندرکاران و متولیان فضای مجازی با آموزش‌های مستمر از سوی اساتید و صاحب‌نظران به آن توجه جدی داشته باشند.
منبع: شارا – شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا)
|
||||
