شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا) || در حکمی مهم، یک قاضی فدرال ایالات متحده، فرمان اجرایی دونالد ترامپ رئیس‌جمهور این کشور را که تحریم‌هایی علیه دادستان دادگاه کیفری بین‌المللی (ICC) و ۹۰۰ عضو این نهاد به دلیل پیگرد حقوقی مقامات اسرائیلی اعمال کرده بود، متوقف کرد.
قاضی «نانسی تورسن» از دادگاه فدرال، با اشاره به مغایرت این فرمان با اصول آزادی بیان در قانون اساسی ایالات متحده، اعلام کرد که این دستور اجرایی دامنه‌ای بسیار وسیع‌تر از حد ضروری دارد و بسیاری از اشکال «خدمات مبتنی بر گفتار» را که ممکن است به نفع دادستان باشد، بدون توجه به موضوع یا کشور مورد بررسی، محدود می‌کند.
این فرمان که در ۶ فوریه ۲۰۲۵ صادر شده بود، شامل تحریم‌های اقتصادی و محدودیت‌های سفر برای هر فردی بود که در تحقیقات دادگاه کیفری بین‌المللی درباره آمریکا یا متحدانش، از جمله اسرائیل، همکاری می‌کند. نخستین فردی که تحت تأثیر مستقیم این فرمان قرار گرفت، کریم خان، دادستان ارشد دادگاه و تبعه بریتانیا بود.
دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا، کریم خان را در فهرست افراد و نهادهای تحریم‌شده (SDN) قرار داد. این اقدام وی را از انجام هرگونه معامله با شهروندان آمریکایی منع کرده و دارایی‌های احتمالی‌اش در آمریکا را مسدود کرده است. همچنین، ورود او و دیگر اعضای دادگاه به ایالات متحده ممنوع اعلام شده است.
بر اساس فرمان ترامپ، شهروندان آمریکایی که برای این افراد خدماتی ارائه دهند، با مجازات‌های مدنی و کیفری روبه‌رو خواهند شد؛ فرمانی که با اعتراض بسیاری از کشورها و خود دادگاه بین‌المللی مواجه شد.
کریم خان در ماه مه به دلیل اتهامات سوءرفتار جنسی موقتاً از سمت خود کناره‌گیری کرد. وی این اتهامات را به‌شدت رد کرده و در حال حاضر تحت تحقیقات سازمان ملل قرار دارد.
فرمان ترامپ در واکنش به صدور حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل و یوآو گالانت وزیر دفاع وقت این کشور به اتهام «جنایات جنگی در غزه از جمله استفاده از قحطی به عنوان سلاح جنگی» صادر شده بود.
ترامپ همچنین از تحقیقات دادگاه درباره جنایات احتمالی نیروهای آمریکایی در افغانستان انتقاد کرد و آن را «سوءاستفاده از قدرت» خواند. دولت ترامپ این نهاد قضایی بین‌المللی را به «اقدامات غیرقانونی و بی‌پایه» متهم کرده بود.
اسرائیل نیز صلاحیت دادگاه کیفری بین‌المللی در رسیدگی به اقداماتش در غزه را نمی‌پذیرد و ادعا می‌کند اقدامات نظامی‌اش مطابق با حقوق بین‌الملل و با در نظر گرفتن کاهش تلفات غیرنظامیان صورت گرفته است.
از سوی دیگر، دادگاه کیفری بین‌المللی نیز پیش‌تر حکم بازداشت سران گروه حماس از جمله یحیی السنوار، محمد ضیف و اسماعیل هنیه را به اتهام جنایت علیه بشریت صادر کرده بود. با کشته شدن این افراد توسط ارتش اسرائیل، این احکام لغو شدند.
علاوه بر کریم خان، دولت ترامپ همچنین گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق فلسطینیان، فرانچسکا آلبانزه، را به دلیل آنچه «تشویق به پیگرد قضایی مقامات آمریکا و اسرائیل در ICC» خوانده بود، تحریم کرد. این تصمیم با انتقاد گسترده‌ای در محافل بین‌المللی روبه‌رو شد.
در ژوئن ۲۰۲۵، آمریکا تحریم‌هایی را علیه چهار قاضی دادگاه کیفری بین‌المللی نیز وضع کرد. این قاضیان در صدور احکام بازداشت علیه مقامات اسرائیلی نقش داشتند. مجمع کشورهای عضو دادگاه (ASP) این اقدامات ایالات متحده را «تلاشی تأسف‌بار برای اخلال در عملکرد مستقل قضایی دادگاه و کارکنان آن» توصیف کرد.
اکنون سؤال این است: آیا نظم حقوقی جهانی از این آزمون سربلند بیرون خواهد آمد؟
با کلیک روی لینک زیر به کانال تلگرام ما بپیوندید:
انتهای پیام/