شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا) || روزنامه‌نگاری به عنوان یکی از ارکان مهم دموکراسی و ابزاری برای اطلاع‌رسانی به مردم، طی سال‌های اخیر با چالش‌های جدی مواجه شده است. اکوسیستم روزنامه‌نگاری که شامل رسانه‌ها، خبرنگاران، ناشران و مخاطبان است، به دلایل مختلف در حال فروپاشی است. این فروپاشی را می‌توان به عوامل اقتصادی، تکنولوژیک و اجتماعی نسبت داد که هرکدام تأثیر عمیقی بر کیفیت و موجودیت روزنامه‌نگاری گذاشته‌اند.
۱. تغییرات تکنولوژیک: ظهور اینترنت و شبکه‌های اجتماعی موجب تغییر الگوهای مصرف خبر شده است. رسانه‌های دیجیتال و پلتفرم‌های اجتماعی مانند فیسبوک و توییتر بخش عمده‌ای از مصرف‌کنندگان خبر را به سمت خود جذب کرده‌اند. این پلتفرم‌ها با استفاده از الگوریتم‌های خودکار، محتوای خبری را به شکل رایگان و فوری در اختیار مردم قرار می‌دهند و مخاطبان را از رسانه‌های سنتی دور کرده‌اند. این تغییر باعث کاهش فروش روزنامه‌ها و کاهش درآمد تبلیغاتی رسانه‌ها شده است.
۲. مشکلات اقتصادی: یکی از مهم‌ترین عوامل فروپاشی اکوسیستم روزنامه‌نگاری، بحران اقتصادی ناشی از کاهش درآمد است. رسانه‌های خبری که پیش از این از طریق تبلیغات و فروش اشتراک درآمد کسب می‌کردند، اکنون با کاهش شدید این منابع مواجه هستند. بسیاری از روزنامه‌ها مجبور به کاهش تعداد صفحات، بستن دفاتر منطقه‌ای و یا حتی تعطیلی کامل شده‌اند. همچنین، کاهش دستمزد و امنیت شغلی خبرنگاران، باعث کاهش کیفیت گزارش‌ها و تحقیقات شده است.
۳. کاهش اعتماد عمومی: یکی دیگر از دلایل فروپاشی اکوسیستم روزنامه‌نگاری، کاهش اعتماد عمومی به رسانه‌هاست. در سال‌های اخیر، انتشار اخبار جعلی، گزارش‌های سطحی و جهت‌دار، و وابستگی برخی رسانه‌ها به منافع سیاسی و اقتصادی خاص، موجب کاهش اعتماد مردم به روزنامه‌نگاران شده است. این کاهش اعتماد باعث کاهش تمایل مردم به پرداخت برای دریافت اخبار معتبر شده و رسانه‌های خبری را با مشکل مالی مواجه کرده است.
۴. ظهور شهروندخبرنگاری: شهروندخبرنگاری و تولید محتوای خبری توسط افراد عادی که از ابزارهایی مانند تلفن‌های همراه و شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، از دیگر عوامل فروپاشی اکوسیستم سنتی روزنامه‌نگاری است. این نوع روزنامه‌نگاری غیررسمی هرچند به تنوع منابع خبری کمک کرده، اما در عین حال باعث گسترش اطلاعات نادرست و سطحی شده و نقش حرفه‌ای خبرنگاران را تضعیف کرده است.
۵. اثرات سیاسی و اجتماعی: با کاهش رسانه‌های مستقل و حرفه‌ای، امکان نظارت دقیق بر قدرت و فسادهای احتمالی کاهش یافته است. رسانه‌ها که زمانی نقش مهمی در افشاگری و نظارت بر نهادهای حکومتی ایفا می‌کردند، اکنون در بسیاری از کشورها با محدودیت‌های قانونی و مالی روبرو هستند. این شرایط به تضعیف روزنامه‌نگاری تحقیقی و کاهش جریان اطلاعات معتبر منجر شده است.
در مجموع، فروپاشی اکوسیستم روزنامه‌نگاری، نه تنها تهدیدی برای حرفه‌ای‌گری در این حوزه است، بلکه می‌تواند پیامدهای ناگواری برای دموکراسی و شفافیت در جوامع به همراه داشته باشد. برای بازسازی این اکوسیستم، نیاز به اصلاحات عمیق در مدل‌های اقتصادی رسانه‌ها، تقویت روزنامه‌نگاری مستقل و بازگرداندن اعتماد عمومی است.
با کلیک روی لینک زیر به کانال تلگرام ما بپیوندید: