ساخت پل‌ها و عبور از قطبی شدن؛ نقش روابط عمومی در حفظ صلح و انسانیت در عصر تنش‌های جهانی
 ابراهیم علی‌پور

 شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی‌ ایران (شارا) || روز جهانی روابط عمومی ۲۰۲۵ در ۱۶ ژوئیه در بیش از ۶۵ کشور برگزار می‌شود تا نقش کلیدی روابط‌ عمومی در تحول اجتماعی، کسب‌وکار و ارتباطات را برجسته کند.

وضعیت فعلی نظام بین‌الملل شباهتی هشداردهنده به سال‌های پیش از جنگ جهانی دوم دارد: بلوک‌بندی قدرت‌ها، افزایش تنش‌های منطقه‌ای، گسترش روایت‌های متقابل و پررنگ‌تر شدن فضای قطبی‌شده. از حمله روسیه به اوکراین تا تجاوز‌های مکرر اسرائیل به غزه، لبنان و یمن از تجاوز ددمنشنانه اسرائیل به ایران گرفته تا تقابل‌های دریایی چین و فیلیپین – همه این تحولات حکایت از جهانی دارد که آرام‌آرام به سمت پرتگاه جنگی تمام‌عیار پیش می‌رود.

ما امروز در عصر “فوران تضادها” زندگی می‌کنیم. قطبی شدن، نه‌تنها در رسانه‌ها، بلکه در ذهن‌ها، در محافل سیاسی، در جوامع مدنی و حتی در خانواده‌ها رسوخ کرده است. دنیای امروز، بیش از آنکه جایی برای تفاهم باشد، به میدان جنگ روایت‌ها، باورها و منافع تبدیل شده است.

امروز، قطبی شدن دیگر فقط یک مسئله فرهنگی یا رسانه‌ای نیست. این پدیده دارد مرزهای سیاست، امنیت و حتی بقای بشری را درمی‌نوردد. آنچه در جنگ‌های اخیر در خاورمیانه رخ داده، تنها یک درگیری منطقه‌ای نیست؛ بلکه بازتابی از شکاف عمیقی‌ست که در سطح جهانی شکل گرفته. شکافی که اگر برای آن پلی نسازیم، ممکن است ما را به آستانه یک فاجعه جهانی شاید جنگ جهانی سوم بکشاند. در چنین شرایطی، روابط عمومی فقط یک ابزار تبلیغاتی نیست؛ بلکه سلاحی برای صلح است.

قطبی شدن (Polarization): اشاره به افزایش تقابل شدید و احساسی میان گروه‌های مختلف جامعه در حوزه‌های سیاست، مذهب، جنسیت، نژاد، و حتی سبک زندگی دارد

پل‌سازی (Bridge Building): استعاره‌ای از تلاش‌های آگاهانه برای ایجاد گفت‌وگو، همدلی، درک متقابل و پیوند میان گروه‌های مختلف است.

در عصر تنش‌های جهانی؛ جهان به‌طرز نگران‌کننده‌ای دارد به دو قطب تقلیل می‌یابد:
حق در برابر باطل، ما در برابر آن‌ها، غرب در برابر شرق… و این دقیقاً همان نقطه‌ای است که جرقه جنگ‌های بزرگ از آن آغاز می‌شود.

قطبی شدن در حوزه سیاست و نظامی‌گری، به فرایندی اطلاق می‌شود که در آن گروه‌ها، کشورها یا بلوک‌های قدرت با مواضع کاملاً متقابل، غیرقابل گفت‌وگو و خصمانه در برابر یکدیگر صف‌آرایی می‌کنند. در این حالت:

مذاکره جای خود را به تهدید می‌دهد
دیپلماسی کمرنگ می‌شود
و افکار عمومی دچار رادیکالیزه شدن می‌شود.

چرا قطبی شدن خطرناک است؟
ـ تضعیف انسجام اجتماعی در پی دارد،
ـ فضای بی‌اعتمادی ایجاد می‌کند،
ـ افکار عمومی را رادیکال‌سازی می‌کند،
ـ تصمیم‌گیری‌های جمعی و ملی را دشوار می‌کند.

نشانه‌های نزدیک شدن به یک جنگ فراگیر جهانی:
ـ تضعیف نهادهای بین‌المللی (مثل شورای امنیت)
ـ افزایش نفرت‌پراکنی رسانه‌ای
ـ هم‌افزایی خشونت‌طلبی در فضای مجازی و واقعی
ـ استفاده سیاسی از اطلاعات جعلی (fake news) برای تحریک افکار عمومی
ـ افزایش رقابت تسلیحاتی و ائتلاف‌های جنگ‌طلب

در این وضعیت خطرناک، روابط عمومی چه مسئولیتی دارد؟
در چنین زمانه‌ای، ما باید جرأت کنیم:
گوش دهیم، نه فقط پاسخ دهیم
روایت مشترک بسازیم، نه صرفاً موضع‌گیری یک‌طرفه
انسان را ببینیم، نه صرفاً هویت سیاسی‌اش را
و از همه مهم‌تر، واقعیت را زلال و بی‌واسطه بازتاب دهیم، حتی اگر به نفع جریان غالب نباشد.

امروز، نیاز ما به روابط عمومی شجاع، مستقل، و انسان‌محور بیش از هر زمان دیگر است.
نه برای تزیین حقیقت، بلکه برای نجات حقیقت.
نه برای اقناع مردم به سکوت، بلکه برای دعوتشان به گفت‌وگوی سازنده

جایگاه روابط عمومی در مهار این وضعیت:
در این بستر خطرناک و شکننده، روابط عمومی می‌تواند نقشی کلیدی در بازسازی زبان صلح ایفا کند:
بازسازی درک متقابل میان ملت‌ها از طریق رسانه‌های بین‌المللی
کاهش نفرت‌پراکنی و دی‌هومانیزه‌کردن طرف مقابل در افکار عمومی
ارائه روایت‌های انسانی از طرفین جنگ، نه صرفاً روایت‌های سیاسی
توانمندسازی رسانه‌های مستقل برای عبور از دوقطبی‌سازی رسمی
استفاده از چهره‌های فرهنگی، هنری و ورزشی به عنوان سفیران صلح
ایجاد همدلی از طریق رسانه‌ها و برجسته‌کردن تجربه‌های مشترک انسانی
دعوت به مسئولیت‌پذیری بیشتر متخصصان روابط عمومی در ساختن پل‌های فهم، همدلی و آشتی در جامعه

مدیریت بحران‌های رسانه‌ای با رویکرد وحدت‌محور با تأکید بر اینکه پل‌ها فقط با گفت‌وگو ساخته نمی‌شوند، بلکه نیاز به اراده، صداقت، شجاعت و طراحی راهبردی دارند.

ما می‌توانیم و باید پل‌هایی بسازیم میان شرق و غرب، میان سنت و مدرنیته، میان اکثریت و اقلیت، میان ملت‌ها، مذاهب و باورهای متفاوت و این پل‌ها با زبان مشترک انسانیت ساخته می‌شوند.

با کلیک روی لینک زیر به کانال تلگرام ما بپیوندید:
https://telegram.me/sharaPR


با کلیک روی لینک زیر به کانال ایتای ما بپیوندید:
https://eitaa.com/sharapriran

انتهای پیام/