روابط‌عمومی در متن مدیریت: بازخوانی دیدگاه دکتر حمید نطقی در بیست‌وششمین سالگرد درگذشت او

شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی‌ ایران (شارا) || دکتر حمید نطقی نه تنها نخستین بنیان‌گذار آموزش و نظام‌مندسازی روابط‌عمومی در ایران بود، بلکه با بینش عمیق خود، جایگاه آن را به مثابه بخشی جدایی‌ناپذیر از مدیریت سازمانی تثبیت کرد.

دکتر نطقی در یکی از مانا‌ترین جملاتش می‌نویسد: «روابط‌عمومی در متن است نه در حاشیه، ضرورت است نه در لوکس، در خود مدیریت است نه در بیرون آن. پس حق داریم بگوییم هر مدیریتی سزاوار روابط‌عمومی‌ای است که دارد.» این جمله نه یک توصیف ساده، بلکه گزاره‌ای تئوریک است که چهار دهه پس از نگارش هنوز موضوعیت دارد.

روابط‌عمومی در نگاه نطقی، فقط وسیله‌ای برای ارتباط با رسانه‌ها یا نوشتن گزارش‌های خبری نبود؛ بلکه یک نهاد اندیشه‌ورز و عمل‌گرا بود که باید در قلب تصمیم‌سازی سازمانی می‌تپید. از این منظر، مدیر روابط‌عمومی نه فقط یک کارگزار بلکه یک مشارکت‌کننده جدی در فرآیندهای راهبردی تلقی می‌شد.

او باور داشت که روابط ‌عمومی باید صدای مردم در سازمان باشد و زبان سازمان برای مردم. میانجی‌گری‌ای عادلانه، انسانی و هدفمند که قادر است همدلی درون‌سازمانی و اعتماد بیرونی را همزمان بیافریند.

روابط‌عمومی برای نطقی یک هنر بود، اما هنری با بنیان علمی. از این رو، در دانشگاه‌ها تدریسش کرد، آن را در قالب درس و پژوهش ارائه داد و نسل‌هایی از دانش‌آموختگان را با این نگاه پرورش داد. دانشجویانش بعدها سردبیر شدند، مدیر روابط‌عمومی شدند، استاد شدند، و این اندیشه را در سراسر ایران گستراندند.

میراث نطقی، تنها در متون درسی یا همایش‌ها نیست. در هر مدیر ارتباطاتی که خود را نه گزارشگر، بلکه شریک استراتژیک مدیریت می‌داند، می‌توان بازتابی از آن اندیشه را یافت. در هر برنامه‌ای که به جای ظاهر، بر معنا تأکید دارد. در هر راهبردی که ارتباط را نه ابزار، که جوهره تصمیم می‌بیند.

در سالگرد بیست‌وششمین درگذشت این متفکر برجسته، یادآوری میراث او نه تنها بزرگداشت یک فرد است، بلکه دعوتی دوباره است به بازخوانی و بازآفرینی تفکر او در متن چالش‌های امروز.

در روزگاری که ارتباطات درگیر بحران‌های اعتماد، شفافیت و پیچیدگی‌های تکنولوژیک شده، رجوع به بنیان‌های نظری نطقی می‌تواند چراغ راهی باشد برای بازتعریف جایگاه روابط‌عمومی. به‌ویژه اکنون که فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی و کوانتوم، مرزهای جدیدی در مدیریت ارتباطات گشوده‌اند.

نطقی اگر امروز بود، احتمالاً به ما یادآور می‌شد که هوشمندی در روابط‌عمومی، صرفاً به ابزار نیست بلکه به اندیشه وابسته است. او ما را دعوت می‌کرد به تفکری متعهد، انسانی، و اخلاق‌محور.

بیست‌وشش سال از خاموشی صدای او گذشته، اما پژواک سخنانش همچنان در متن مدیریت و ارتباطات ایران شنیده می‌شود. او هنوز زنده است؛ در هر برنامه‌ای که به کرامت انسانی توجه دارد، در هر سازمانی که ارتباط را راه‌حل می‌داند، نه هزینه‌ای اضافه.

در پایان، یاد دکتر حمید نطقی را نه با سکوت، بلکه با تعهد به اندیشه‌اش گرامی می‌داریم: اینکه روابط‌عمومی را در متن نگه داریم، نه در حاشیه.

انتهای پیام/