شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا) || سومین اجلاس ملی مدیران روابط‌عمومی و بیست‌وچهارمین جشنواره جوایز طلایی روابط‌عمومی ایران، ۷ خردادماه ۱۴۰۴ توسط موسسه کارگزار روابط عمومی و با مشارکت انجمن متخصصان روابط عمومی و انجمن روابط عمومی ایران در مرکز همایش‌های بین‌المللی سازمان مدیریت صنعتی برگزار شد.
در این اجلاس، که افق‌های تازه‌ای برای آینده ارتباطات گشوده شد، این پیام روشن و امیدبخش از دل سخنان اندیشمندان و صاحب‌نظران برخاست که روابط‌عمومی دیگر تنها هنر ارتباط نیست، بلکه باید به زبان علم تبدیل شود؛ زبانی توانمند در انتقال پیچیده‌ترین مفاهیم، همچون فیزیک کوانتومی، به زبانی ساده و قابل‌فهم برای عموم.
سخنرانان با تأکید بر نقش راهبردی روابط‌عمومی در ترویج علم و ارتقای سواد اجتماعی، از مسئولیت تاریخی این حوزه در عصر «فناوری‌های نوظهور» سخن گفتند؛ عصری که در آن مفاهیمی همچون رمزنگاری نوری، تحلیل کلان‌داده‌ها با رایانه‌های کوانتومی، و پیش‌بینی بحران‌ها با کمک هوش مصنوعی، از مرزهای تخیل عبور کرده و به واقعیت نزدیک می‌شوند.
آنان همچنین بر ضرورت گذار از روابط‌عمومی سنتی به رویکردی نوین و اثربخش تأکید کرده و هشدار دادند: اگر این حوزه نتواند به ابزاری علمی، مردم‌مدار و مبتنی بر آینده‌نگری فناورانه تبدیل شود، در حاشیه تاریخ باقی خواهد ماند و جایگاهی در معادلات توسعه آینده نخواهد داشت.
این اجلاس، “کوانتوم” را نه‌فقط مفهومی فیزیکی، بلکه استعاره‌ای برای روابط پیچیده، غیرخطی و چندلایه میان سازمان‌ها و مردم دانست؛ روابطی که نیازمند زبانی نو، ذهنی باز و درکی عمیق از تحولات پیش‌رو هستند. اکنون زمان آن فرا رسیده است که متخصصان روابط‌عمومی، از حاشیه ساختارها به متن تصمیم‌سازی‌های کلان و توسعه‌محور راه یابند.
روابط عمومی باید زبان فهم‌پذیر علم باشد | سخنرانی دبیرکل سومین اجلاس ملی روابط‌عمومی
دبیرکل سومین اجلاس ملی روابط‌عمومی در آیین افتتاحیه این رویداد، ضمن تبریک روز ملی ارتباطات و روابط‌عمومی، ابراز امیدواری کرد که روابط‌عمومی ایران پس از گذشت ۸۰ سال به جایگاه شایسته خود در مسیر توسعه و اعتلا دست یابد و به تعبیر دکتر حمید نطقی، پدر روابط‌عمومی ایران، از حاشیه به متن بازگردد.
به گزارش ستاد خبری اجلاس، مهدی باقریان با اشاره به اعلام سال ۲۰۲۵ به‌عنوان «سال بین‌المللی علوم و فناوری کوانتومی» از سوی سازمان ملل متحد گفت: «این ابتکار که در تاریخ ۷ ژوئن ۲۰۲۴ رسمی شد، فرصتی ارزشمند برای نمایش دستاوردهای علمی در حوزه مکانیک کوانتومی و فناوری‌های مرتبط با آن است.»
وی، عضو هیئت‌مدیره انجمن متخصصان روابط‌عمومی، با اشاره به اهمیت نام‌گذاری سال ۲۰۲۵ به‌عنوان «سال بین‌المللی علوم و فناوری کوانتومی»، افزود: «هدف از این ابتکار، افزایش آگاهی عمومی نسبت به تأثیرات فناوری‌های کوانتومی بر زندگی روزمره، تقویت همکاری‌های علمی بین‌المللی، الهام‌بخشی به نسل جوان برای ورود به حوزه‌های علمی و پژوهشی مرتبط با کوانتوم و حمایت از توسعه پایدار، به‌ویژه در زمینه‌هایی چون انرژی پاک و مدیریت زیست‌محیطی است.»
وی برگزاری سومین اجلاس ملی روابط‌عمومی را در راستای تحقق همین اهداف ارزیابی کرد و گفت: «مؤسسه کارگزار روابط‌عمومی با برگزاری این اجلاس تلاش کرده و همچنان خواهد کوشید تا در مسیر ترویج علم و فناوری‌های نو، به‌ویژه فناوری‌های کوانتومی، گام‌های مؤثرتری بردارد.»
باقریان همچنین به انتشار کتاب “روابط‌عمومی کوانتومی” اشاره کرد و آن را گامی اولیه و بنیادین در این مسیر دانست و افزود: «با توجه به کمبود منابع علمی، سعی کردیم برداشتی علمی، روشن و قابل‌فهم از این مفهوم نوین ارائه دهیم تا متخصصان روابط‌عمومی بتوانند با دیدگاهی روشن‌تر، نقش مؤثرتری در تبیین و ترویج این فناوری ایفا کنند.»
باقریان سپس به مقاومت معمول جامعه در برابر فناوری‌های نوظهور اشاره کرد و گفت: «نگرش منفی نسبت به فناوری‌های نوین، از جمله فناوری کوانتومی، عمدتاً ناشی از کمبود دانش و آگاهی است که به ترس و تردید منجر می‌شود. در مقابل، نگرش مثبت بستر پذیرش سریع‌تر، جذب سرمایه‌گذاری‌های مناسب و توسعه فناوری را فراهم می‌کند.»
او با هشدار نسبت به موج اغراق رسانه‌ای و انتظارات نادرست پیرامون فناوری کوانتومی، نقش روابط‌عمومی‌ها در سوادآفرینی و ساده‌سازی مفاهیم را حیاتی دانست. به گفته دبیرکل اجلاس، «سواد کوانتومی یکی از نیازهای اساسی ارتباطی آینده است و متخصصان روابط‌عمومی مسئول روایت علمی و دقیق این فناوری‌ها هستند.»
مدیرعامل مؤسسه کارگزار روابط‌عمومی در ادامه، به تحقیقات جهانی در این زمینه اشاره کرد و گفت: «مطالعه ۳۸۵ مقاله روزنامه‌های هلندی نشان می‌دهد که رسانه‌ها معمولا تصویری رازآلود و اغلب مثبت از فناوری کوانتومی ارائه داده‌اند و کمتر به خطرات و پیامدهای اجتماعی آن پرداخته‌اند. همچنین تحلیل ۵۰۱ سخنرانی TED نشان می‌دهد که حدود یک‌چهارم سخنرانان، فناوری کوانتومی را مرموز و شبح‌وار توصیف کرده‌اند، در حالی که نیمی از آنان توانسته‌اند مفاهیم کلیدی را به زبان ساده و قابل فهم بیان کنند.»
باقریان افزود: «در شرایط نگرش منفی، متاسفانه بازار شایعات و اطلاعات نادرست رونق می‌گیرد که نشان‌دهنده ناکامی متخصصان حوزه کوانتوم، روابط‌عمومی و رسانه‌ها در ارائه محتوای جذاب و قابل فهم بدون سوگیری است.»
در پایان، دبیرکل سومین اجلاس ملی روابط‌عمومی، با اشاره به دو راهبرد کلیدی روابط‌عمومی کوانتومی گفت: «گسترش “سواد کوانتومی” و “ساده‌سازی پیام‌ها”، به گونه‌ای که مفاهیم پیچیده به زبان شفاف و روشن به مخاطب منتقل شود. این وظیفه متخصصان روابط‌عمومی است که با ارائه پیام‌های علمی و جذاب، فرهنگ پذیرش فناوری کوانتومی را در جامعه نهادینه کنند.»
مهدی باقریان در پایان سخنان خود تأکید کرد که متخصصان روابط‌عمومی نباید صرفاً تماشاگر تحولات علمی باشند، بلکه باید “زبان فهم‌پذیر علم در جامعه” باشند و نقش فعال در انتقال دانش و فرهنگ فناوری‌های نوین ایفا کنند.
نشست اول | «بررسی روندهای روز: تحلیل چالش‌ها و فرصت‌های نو در فضای روابط‌عمومی»
قدرت زبان و باور در عبور از بحران؛ ضرورت روایت‌پردازی معنادار و نقش روابط‌عمومی در همبستگی اجتماعی | سخنرانی باقر ساروخانی
پروفسور باقر ساروخانی، پدر علم جامعه‌شناسی ارتباطات ایران، در سومین اجلاس ملی مدیران روابط‌عمومی که هفتم خرداد ۱۴۰۴ برگزار شد، با شور همیشگی خود از «قدرت زبان و باور در عبور از بحران» سخن گفت و مخاطبان را به سفری در ژرفای واژه‌ها و روایت‌ها برد.
او سخنرانی را با طرح این پرسش آغاز کرد که چرا جامعه در لحظات بحرانی بیش از هر چیز به کلامی مطمئن نیاز دارد؛ کلامی که بتواند هراس‌ها را به امید، تردیدها را به اطمینان و پراکندگی را به همبستگی بدل کند. به باور او، زبان نه فقط ابزار انتقال پیام، بلکه خالق معنا است و معنا همان چیزی است که انسان در کوران بحران جست‌وجو می‌کند تا بتواند واقعیت متلاطم را درک کند و نسبت خود را با آن بازتعریف کند.
ساروخانی توضیح داد که هر واژه حامل بار تاریخی و عاطفی است و روابط‌عمومیِ هوشمند باید از این ذخیره معنایی بهره گیرد تا روایتی بسازد که مردم را در مسیر دلگرمی و کنش سازنده قرار دهد. او با استناد به تجربه‌های جهانی اشاره کرد بحران وقتی مهار می‌شود که روایت غالب، احساس مشارکت و کنترل را در مخاطب برانگیزد؛ به بیان دیگر، روایت باید مخاطب را نه قربانی، بلکه بازیگر توانمند صحنه نشان دهد.
وی سپس به نقش باور جمعی پرداخت و تأکید کرد که باور همچون چسبی اجتماعی است: اگر مدیران روابط‌عمومی بتوانند از دل ارزش‌های مشترک، باوری نو به توان حل مسئله بیافرینند، جامعه خود مسیر خروج از بحران را می‌جوید.
در بخش پایانی، پروفسور ساروخانی بر ضرورت تربیت نسلی از متخصصان روابط‌عمومی تأکید کرد که بتوانند واژه و باور را با دقت جراحی کنند؛ متخصصانی که فلسفه زبان، نشانه‌شناسی فرهنگی و روان‌شناسی اجتماعی را بشناسند و در عین حال به ابزارهای دیجیتال مسلط باشند.
او سخنرانی را با این فراز به پایان برد که در عصر بحران‌های هم‌زمان، بزرگ‌ترین سرمایه سازمان نه دارایی فیزیکی، بلکه روایت معتبر و زبان باورآفرین است؛ زبانی که بتواند میان ترس و امید، جایی برای عمل جمعی بسازد و جامعه را از تفرقه به همدلی برساند.
برای حرفه‌ای‌شدن روابط‌عمومی، بازمهندسی ساختار، اخلاق ارتباطی و هم‌افزایی نهادی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است | سخنرانی حسینعلی افخمی
دکتر حسینعلی افخمی، استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی، در سخنرانی خود با محوریت موضوع «فرصت‌ها، موانع و راهکارهای حرفه‌ای‌شدن روابط‌عمومی در ایران» به تبیین وضعیت کنونی این حوزه پرداخت.
او در ابتدای سخنرانی، با تمرکز بر موانع موجود، تصریح کرد که روابط‌عمومی در بسیاری از سازمان‌ها همچنان در حاشیه ساختار اداری و تابعی از تبلیغات یا امور اجرایی تلقی می‌شود. در حالی‌که به باور او، الگوهای نوین حکمرانی ایجاب می‌کنند که ارتباطات سازمانی در سطح تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری حضور داشته باشد.
دکتر افخمی همچنین به کمبود نیروهای متخصص میان‌رشته‌ای، گسست ساختاری میان نظام آموزش دانشگاهی و نیازهای صنعت، و حاکمیت فرهنگ مدیرمحور در سازمان‌ها اشاره کرد و افزود: «در فضایی که شفافیت به‌جای پاداش، تنبیه می‌شود و سازوکارهای تشویق گفت‌وگوی دوسویه وجود ندارد، نمی‌توان انتظار تولید اعتماد عمومی داشت. این وضعیت با نبود استانداردهای حرفه‌ای الزام‌آور و ناپایداری قوانین و مقررات، پیچیده‌تر شده است.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود، راهکارهایی را برای ارتقای حرفه‌ای روابط‌عمومی در ایران برشمرد. نخستین اقدام به گفته او، بازمهندسی جایگاه روابط‌عمومی در ساختار سازمانی و تعریف آن در سطح راهبردی است؛ جایی که مدیر روابط عمومی بتواند در سیاست‌گذاری ارتباطی ایفای نقش کند. دومین محور، سرمایه‌گذاری مداوم در آموزش تخصصی و به‌روزرسانی دانش حرفه‌ای است. او در ادامه، بر ضرورت تدوین منشور اخلاقی با ضمانت اجرایی و نهادینه‌سازی مشارکت رسانه‌ها و شهروندان در فرآیند روایت‌سازی تأکید کرد.
دکتر افخمی در پایان ابراز امیدواری کرد که روابط‌عمومی در ایران، با عبور از موانع سنتی، بتواند به جایگاه واقعی خود به‌عنوان نهاد مولد اعتماد، گفت‌وگو و شفافیت دست یابد.
روابط‌عمومی کافی نیست؛ مردمداری توسعه‌محور و بازطراحی ساختار ارتباطی، کلید بقای سازمان‌ها در عصر پیچیدگی است | سخنرانی احمد یحیایی ایله‌ای
در اجلاس، دکتر احمد یحیایی ایله‌ای با ارائهٔ سخنرانی‌ای با عنوان «روابط‌عمومی کافی نیست» کوشید نشان دهد چرا روابط‌عمومی در شکل رایج آن دیگر پاسخگوی پیچیدگی‌های امروز سازمان‌ها نیست و چگونه باید با مفهوم مردمداری توسعه‌محور تکمیل شود.
وی ابتدا تاریخچه‌ای کوتاه از روابط‌عمومی در جهان و ایران ترسیم کرد و یادآور شد که این حرفه با تکیه بر صداقت، شفافیت و ارائهٔ اطلاعات دقیق شکل گرفته است. او سپس به نقل قولی از آیوی لی اشاره کرد: «راستش را بگو؛ زیرا دیر یا زود حقیقت آشکار می‌شود»، و توضیح داد که همین اصل هنوز هم پایهٔ اعتماد عمومی است، اما در عمل با چالش‌هایی جدی روبه‌رو شده است.
به باور دکتر یحیایی، روابط‌عمومی بیش از حد ابزارمحور و گاه تبلیغ‌محور شده و در نتیجه اعتماد پایدار ذی‌نفعان، به‌ویژه شهروندان و مشتریان، تضعیف شده است. او برای روشن کردن این مسئله، سه دسته مانع را به تفصیل برشمرد: موانع ساختاری، مانند جایگاه مبهم روابط‌عمومی در چارت سازمانی و قوانین بالادستی پُرخَلاش؛ موانع زمینه‌ای، همچون کمبود متخصصان آموزش‌دیده و نبود تجهیزات مدرن؛ و موانع رفتاری، از جمله ارتباط یک‌سویه، مدیرمحوری و غلبهٔ نگاه تبلیغاتی. همهٔ این عوامل، به‌زعم او، باعث شده‌اند روابط‌عمومی در ایران به سطح مدیریت اعتبار مردم‌مدار نرسد و نتواند سرمایهٔ اعتماد را تقویت کند.
دکتر یحیایی برای عبور از این بن‌بست، الگوی «سازمان مردم‌مدار» را معرفی کرد. در این الگو، مدیران، کارکنان و ساختارهای اداری باید نیاز و خواست مردم را به‌جای منافع کوتاه‌مدت سازمان در اولویت بگذارند. او هرم نگرش به مردم را ترسیم کرد که از پایین‌ترین سطحِ مردم‌آزاری و مردم‌گریزی آغاز می‌شود و به بالاترین سطحِ مردم‌باوری و مردم‌پذیری می‌رسد. هدف نهایی، دستیابی به قلهٔ مردمداری است؛ جایی که سازمان نه‌تنها شنوندهٔ صدای جامعه است، بلکه پاسخ‌گو و خدمت‌رسان فعال نیز به شمار می‌آید.
سخنران سپس شاخص‌های یک سازمان مردم‌مدار را توضیح داد: انضباط اداری که زمینهٔ اعتماد را فراهم می‌کند، خدمات گستردهٔ آنلاین برای کاهش مراجعهٔ حضوری و اتلاف وقت، مقررات شفاف و قابل فهم برای همهٔ ذی‌نفعان، فرایندهای کوتاه و چابک به‌جای بروکراسی فرساینده و در نهایت نیروی انسانی ماهر که با آموزش‌های مستمر از تغییرات محیطی عقب نمی‌ماند. به باور او، فناوری در اینجا ابزار تسهیل است، نه هدف غایی؛ مهم این است که فناوری به خدمت مردمداری درآید، نه اینکه صرفاً ویترین دیجیتالی سازمان باشد.
در بخش پایانی، دکتر یحیایی راهبرد عملی خروج از «روابط عمومی صرف» را طرح کرد. او پیشنهاد داد که سازمان‌ها مأموریت روابط‌عمومی خود را بر مبنای «خلق ارزش مشترک» بازنویسی کنند. همچنین تأکید کرد که منشورهای اخلاقی باید از شعار فراتر بروند و به سند الزام‌آور برای تمام واحدهای ارتباطی تبدیل شوند. تشکیل واحد پایش مردمداری، تخصیص بودجهٔ مشخص برای آموزش مهارت‌های ارتباط دوطرفه و یکپارچه‌سازی داده‌های مربوط به ذی‌نفعان، از دیگر گام‌هایی بود که سخنران برای بازطراحی ساختار روابط‌عمومی پیشنهاد کرد.
در جمع‌بندی، او اظهار داشت که اگر روابط‌عمومی می‌خواهد در عصر شفافیت، شبکه‌های اجتماعی و مطالبات نسل‌های جدید بقا داشته باشد، باید از ابزارگرایی و تبلیغات سطحی فاصله بگیرد و به سمت مردمداری اخلاق‌محور حرکت کند؛ تنها در این صورت است که سازمان‌ها می‌توانند سرمایهٔ اعتماد را حفظ کنند و در مسیر توسعهٔ پایدار گام بردارند.
نشست دوم | «روابط‌عمومی و کوانتوم»
ارتباطات امن کوانتومی با کمک اپتیک و لیزر: آینده رمزنگاری در دستان نور | سخنرانی پرویز پروین
در یکی از سخنرانی‌های برجسته این رویداد علمی، پروفسور پرویز پروین، رئیس دانشکده فیزیک و مهندسی انرژی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، به معرفی و تبیین کاربردهای پیشرفته اپتیک (نورشناسی) و لیزر در زمینه «ارتباطات امن کوانتومی» پرداخت.
او سخنان خود را با اشاره به اهمیت روزافزون امنیت و سرعت در انتقال اطلاعات آغاز کرد و گفت: «ما در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که انتقال سریع، ایمن و مطمئن اطلاعات نقش حیاتی در زندگی روزمره، دولت‌ها و سازمان‌ها دارد. فناوری کوانتومی، افقی نو و بسیار پیشرفته برای این نیازها فراهم کرده است.»
پروفسور پروین در این سخنرانی تأکید کرد که برای برقراری ارتباطات کوانتومی، از فوتون‌ها (ذرات نور) استفاده می‌شود؛ زیرا می‌توان با استفاده از ویژگی‌هایی مثل قطبش و فاز آن‌ها، اطلاعات را به شکلی رمزگذاری کرد که قابل شنود یا دستکاری نباشد.
وی توضیح داد که در این نوع ارتباطات، نور معمولاً به دو روش اصلی منتقل می‌شود: یکی از طریق فیبر نوری که شامل تارهای بسیار باریک شیشه‌ای یا پلاستیکی است، و دیگری از راه ارتباط نوری بی‌سیم که در آن نور بدون نیاز به کابل و از طریق هوا انتقال می‌یابد. همچنین استفاده از لیزرهای مخابراتی به‌عنوان فرستنده‌هایی با دقت بالا، بخش مهمی از این سیستم‌ها را تشکیل می‌دهد.
پروفسور پروین بخش قابل‌توجهی از ارائه خود را به توضیح این موضوع مهم اختصاص داد که چرا ارتباطات کوانتومی امن‌ترین نوع ارتباط ممکن هستند. او گفت: «در رمزنگاری کوانتومی، اگر فردی تلاش کند اطلاعات را شنود کند، به‌صورت خودکار حالت فوتون‌ها تغییر می‌کند و گیرنده متوجه نفوذ می‌شود. یعنی امنیت، برخلاف رمزنگاری‌های معمول، بر پایه ریاضیات نیست؛ بلکه به قوانین بنیادی فیزیک وابسته است.» او در این زمینه به پروتکل مشهور BB84 اشاره کرد که در آن، اطلاعات به‌صورت فوتون‌هایی با قطبش‌های مختلف بین فرستنده و گیرنده رد و بدل می‌شوند و اگر فردی بخواهد در این فرآیند دخالت کند، بلافاصله شناسایی می‌شود.
در ادامه، پروفسور پروین به برخی از تجهیزات و فناوری‌های تخصصی مورد استفاده در این نوع ارتباطات اشاره کرد و توضیح داد که مدولاتورهای الکترواپتیکی امکان کنترل شدت و فاز نور را فراهم می‌کنند، فرآیند SPDC (تبدیل پایین پارامتری) برای تولید جفت فوتون‌های درهم‌تنیده به کار می‌رود، و کیوبیت‌ها که نسخه کوانتومی بیت‌های رایانه‌ای هستند، این قابلیت را دارند که به‌صورت هم‌زمان در دو حالت صفر و یک قرار گیرند.
این فناوری‌ها با هم، امکان شکل‌گیری سیستم‌هایی را فراهم می‌کنند که کلیدهای رمزنگاری را به‌صورت کاملاً تصادفی تولید کرده و برای هر بار انتقال، کلید جدیدی می‌سازند.
پروفسور پروین در بخش پایانی سخنرانی خود، مزایای ارتباطات کوانتومی را شامل امنیت غیرقابل نفوذ، امکان تشخیص فوری شنود، تولید کلیدهای رمزنگاری واقعی و تصادفی، سازگاری با زیرساخت‌های نوری موجود و مقاومت در برابر حملات احتمالی رایانه‌های کوانتومی در آینده دانست. با این حال، وی هشدار داد که این فناوری همچنان با چالش‌هایی مواجه است؛ از جمله تلفات نوری در مسافت‌های طولانی، نیاز به دقت بالا در هم‌زمان‌سازی بین فرستنده و گیرنده، و حساسیت بالای آشکارسازهای کوانتومی نسبت به اختلالات محیطی.
چگونه فناوری کوانتومی آینده روابط‌عمومی را متحول می‌کند؟ | سخنرانی علی‌اکبر جلالی
همچنین در این اجلاس، پروفسور علی‌اکبر جلالی ــ پدر علم فناوری اطلاعات ایران و صاحب نظریه «موج چهارم» ــ سخنرانی‌ای با موضوع «کاربردهای عملی فناوری کوانتومی در روابط‌عمومی» ارائه کرد. او در آغاز به شیوه‌ای ساده توضیح داد که فیزیک کوانتوم چگونه از مطالعه ذرات بنیادین الهام می‌گیرد و چرا مفهوم «کوانتیزه بودن» به معنای قابل‌شمارش بودن پدیده‌هاست. جلالی با کنار هم نهادن این مبانی فیزیکی و مسائل اجتماعی، نشان داد که روابط‌عمومی امروز دیگر یک سامانه خطی و یک‌طرفه نیست؛ بلکه شبکه‌ای پویا، چندلایه و احتمالاتی است که به رویکردی «کوانتومی» نیاز دارد تا بتوان رفتار غیرقابل‌پیش‌بینی مخاطبان را فهمید و مدیریت کرد.
او سپس ضرورت عبور از کامپیوترهای کلاسیک به محاسبات کوانتومی را شرح داد. به باور او، جهان دیجیتال با تکیه بر هوش مصنوعی، متاورس، اینترنت اشیا و نسل ششم ارتباطات، به قدرت پردازشی نیاز دارد که از پس تحلیل داده‌های عظیم و حل مسائل بهینه‌سازی آنی برآید. جلالی توضیح داد که ویژگی‌هایی مانند برهم‌نهی و درهم‌تنیدگی به کامپیوترهای کوانتومی اجازه می‌دهند چندین مسیر محاسباتی را هم‌زمان طی کنند و مسئله‌ای را که برای سامانه‌های کلاسیک هزاران سال طول می‌کشد، در چند دقیقه حل کنند.
سخنران با پیوند این توانمندی به روابط‌عمومی، فهرستی از کاربردهای عملی ارائه کرد: تحلیل هم‌زمان واکنش مخاطبان از منابع متنوع، شبیه‌سازی رفتار جمعی در شرایط بحران، بهینه‌سازی پیام برای هر گروه ذی‌نفع در لحظه، ارتقای امنیت داده‌ها با رمزنگاری کوانتومی، و به‌کارگیری هوش مصنوعی کوانتومی برای تحلیل احساسات و پیش‌بینی روندهای افکار عمومی. او روی این نکته تأکید کرد که روابط‌عمومی کوانتومی می‌تواند پیش از وقوع بحران، سناریوهای احتمالی را مدل‌سازی کند و واکنش مناسب را به سازمان پیشنهاد دهد.
وی سپس روابط‌عمومی را از شیوۀ سنتی اطلاع‌رسانی یک‌سویه به مدلی شبکه‌ای و پویا منتقل کرد؛ مدلی که در آن یک تغییر کوچک در گوشه‌ای از شبکه می‌تواند موجی بزرگ در افکار عمومی ایجاد کند. جلالی این پدیده را با اصل «درهم‌تنیدگی» در کوانتوم مقایسه کرد و نتیجه گرفت که مدیران روابط‌عمومی باید به جای تکیه بر استراتژی‌های خطی، سناریوهای احتمالی متنوع را هم‌زمان در نظر بگیرند.
جلالی با ترسیم تفاوت پردازش خطی در رایانه‌های سنتی و پردازش موازی در سامانه‌های کوانتومی، نشان داد که فناوری نو می‌تواند در زمانی بسیار کوتاه داده‌های انبوه را تحلیل کند و الگوهای پنهان در افکار عمومی را آشکار سازد.
برای پیاده‌سازی این نگاه، جلالی پنج گام عملی پیشنهاد داد: مفهوم‌سازی روشن و تولید محتوای آموزشی ساده؛ توانمندسازی نیروی انسانی از طریق دوره‌ها و کارگاه‌های میان‌رشته‌ای؛ اجرای پروژه‌های پایلوت و مستندسازی نتایج؛ فرهنگ‌سازی درون و برون‌سازمانی از مسیر همایش‌ها و کمپین‌های دیجیتال؛ و نهایتاً پایش مستمر و بهبود مدل بر اساس بازخوردهای داده‌محور. او در کنار این مسیر، ابزارهای فنی موردنیاز را معرفی کرد؛ از نرم‌افزارهای تحلیل داده و پایش شبکه‌های اجتماعی تا پلتفرم‌های واقعیت مجازی برای شبیه‌سازی بحران، و چت‌بات‌های مجهز به هوش مصنوعی برای پاسخ‌گویی خودکار.
برای ملموس‌تر شدن موضوع، جلالی نقشه راه استقرار روابط‌عمومی کوانتومی در یک شرکت فولاد بزرگ را تشریح کرد؛ نقشه‌ای که از تشکیل «کارگروه کوانتومی» شروع می‌شود، با آموزش کارکنان و طراحی داشبوردهای هوشمند ادامه می‌یابد و در نهایت با اجرای آزمایشی کمپین چندلایه و ارزیابی داده‌ها به مدل نهایی می‌رسد. او روشن کرد که اجرای چنین طرحی نیازمند یک تیم میان‌رشته‌ای شامل مدیر پروژه، متخصص روابط‌عمومی نوآور، تحلیلگر داده، کارشناس هوش مصنوعی، طراح تجربه ارتباطی و مشاور سیاست‌گذاری است. برآورد کلان هزینه این پروژه نیز حدود دو میلیارد و دویست میلیون تومان عنوان شد که می‌تواند از محل بودجه‌های تحول دیجیتال یا مسئولیت اجتماعی تأمین شود.
جلالی با اشاره به ذخایر نیروی انسانی خلاق و دانشگاه‌های فعال در حوزه کوانتوم در ایران، پیشنهاد تأسیس یک مرکز ملی آزمایش روابط‌عمومی کوانتومی را مطرح کرد تا صنعت، دانشگاه و دولت بتوانند به‌صورت اشتراکی از زیرساخت‌ها، آموزش و پردازش بهره‌مند شوند. او همچنین بر لزوم تدوین پروتکل‌های اخلاقی برای استفاده از داده‌های شخصی تأکید کرد و یادآور شد که احترام به حریم خصوصی شرط جلب اعتماد عمومی است. سخنران نمونه‌هایی از موفقیت‌های جهانی را برشمرد؛ برای مثال، یک خودروساز بین‌المللی که با استفاده از الگوریتم‌های کوانتومی توانست زمان پاسخ‌گویی به مشتری را نصف و رضایت آنان را دو برابر کند. به باور جلالی، صنایع ایرانی هم در صورت پذیرش ریسک نوآوری، از این دستاوردها بی‌نصیب نخواهند ماند.
در جمع‌بندی، پروفسور جلالی یادآور شد که آینده روابط‌عمومی در گرو عبور از ابزارگرایی سنتی و بهره‌گیری خلاقانه از قدرت کوانتومی است؛ فناوری‌ای که می‌تواند تحلیل داده، پیش‌بینی بحران و مدیریت ارتباطات را به سطحی برساند که پیش‌تر در تصور نمی‌گنجید. او تأکید کرد سازمان‌هایی که زودتر این رویکرد را بپذیرند، سرمایه اعتماد عمومی و قدرت روایتگری خود را چند برابر خواهند کرد و در رقابت جهانی پیش خواهند افتاد.
چگونه ارتباطات کوانتومی آینده امنیت دیجیتال را متحول می‌کند؟ | سخنرانی فاطمه احمدی نوری
یکی از سخنرانی‌های تخصصی این نشست، به دکتر فاطمه احمدی نوری، پژوهشگر پسادکترا از دانشگاه صنعتی امیرکبیر اختصاص داشت. موضوع سخنرانی او «تحولات در حوزه ارتباطات و اطلاعات کوانتومی» بود؛ مفهومی که شاید هنوز برای بسیاری از مدیران و متخصصان روابط‌عمومی، ناشناخته اما بسیار حیاتی باشد.
دکتر احمدی نوری در این ارائه کوشید با بیانی ساده و علمی، به معرفی دنیای فناوری کوانتومی و کاربردهای آن در دنیای امروز و آینده بپردازد. او سخنرانی‌اش را با این توضیح آغاز کرد که فناوری کوانتومی مجموعه‌ای از فناوری‌هاست که بر پایه اصول فیزیک کوانتومی، یعنی علم رفتار ذرات بسیار کوچک مانند فوتون‌ها و اتم‌ها، بنا شده‌اند؛ علمی که از اوایل قرن بیستم آغاز شد و امروز به یکی از مهم‌ترین عرصه‌های علمی و صنعتی دنیا تبدیل شده است.
فناوری کوانتومی برخلاف فناوری‌های کلاسیک که بر پایه فیزیک نیوتنی عمل می‌کنند، از قوانین عجیب اما دقیق کوانتوم پیروی می‌کند. این فناوری‌ها نه‌تنها بر دنیای فیزیک اثر گذاشته‌اند، بلکه در زمینه‌هایی مثل مخابرات، رایانه، پزشکی، فضا، امنیت و انرژی نیز در حال تحول‌آفرینی هستند.
وی در ادامه گفت: «ارتباطات کوانتومی یعنی ارسال اطلاعات نه با امواج رادیویی، بلکه با فوتون‌ها (ذرات نور) که ویژگی‌هایی مثل قطبش، فاز و اسپین دارند و از آن‌ها می‌توان برای کدگذاری امن استفاده کرد.»
دکتر احمدی نوری افزود: «در ارتباطات سنتی ممکن است کسی اطلاعات را شنود کند بدون اینکه متوجه شویم، اما در ارتباطات کوانتومی هرگونه دخالت یا شنود، باعث تغییر در حالت فوتون‌ها می‌شود و بلافاصله شناسایی می‌گردد.»
برای درک بهتر این فناوری، دکتر احمدی نوری به دو اصل بنیادین فیزیک کوانتومی اشاره کرد و توضیح داد که اصل نخست، یعنی درهم‌تنیدگی کوانتومی، بیان می‌کند اگر دو ذره کوانتومی درهم‌تنیده باشند، حتی با وجود فاصله زیاد میان آن‌ها، تغییر در یکی از ذرات به‌سرعت بر دیگری نیز تأثیر می‌گذارد؛ و اصل دوم، که به آن اصل عدم قطعیت گفته می‌شود، نشان می‌دهد نمی‌توان به‌طور هم‌زمان همه ویژگی‌های یک ذره، مانند مکان و سرعت یا قطبش و فاز، را با دقت کامل اندازه‌گیری کرد. همین ویژگی، اساس امنیت ذاتی در ارتباطات کوانتومی را فراهم می‌سازد.
دکتر احمدی نوری در ادامه به معرفی کیوبیت (Qubit) پرداخت و گفت: «کیوبیت نسخه کوانتومی بیت رایانه‌ای است. در حالی که بیت می‌تواند تنها صفر یا یک باشد، کیوبیت می‌تواند هم‌زمان هم صفر باشد هم یک!»
او توضیح داد که این ویژگی باعث می‌شود قدرت محاسبه رایانه‌های کوانتومی بسیار فراتر از رایانه‌های فعلی باشد و بتوانند مسائل بسیار پیچیده را در مدت زمان کوتاه حل کنند.
یکی از جذاب‌ترین بخش‌های سخنرانی، معرفی رمزنگاری کوانتومی و پروتکل معروف BB84 بود. در این روش، کلیدهای رمزنگاری به‌گونه‌ای منتقل می‌شوند که اگر کسی قصد شنود داشته باشد، خودبه‌خود شناسایی می‌شود. این فناوری می‌تواند آینده رمزنگاری و امنیت داده‌ها را به‌کلی دگرگون کند.
دکتر احمدی نوری در ادامه به مزایای فناوری کوانتومی اشاره کرد و توضیح داد که این فناوری از قدرت پردازش بسیار بالایی در رایانه‌های کوانتومی برخوردار است، امنیتی غیرقابل نفوذ را در ارتباطات فراهم می‌کند، امکان ساخت حسگرهایی با دقت فوق‌العاده را به وجود می‌آورد، توانایی تولید کلیدهای رمزنگاری واقعی و کاملاً تصادفی را دارد و به‌طور کلی برای مقابله با تهدیدهای پیچیده‌تر سایبری در آینده، گزینه‌ای بسیار مناسب و راهبردی محسوب می‌شود.
در عین حال، دکتر احمدی نوری به چالش‌ها و موانع توسعه این فناوری نیز اشاره کرد و توضیح داد که انتقال اطلاعات کوانتومی در فواصل طولانی با محدودیت‌هایی مواجه است، زیرا سیگنال‌های نوری در مسیر دچار تضعیف می‌شوند. همچنین، سیستم‌های کوانتومی به نویزهای محیطی مانند لرزش، دما و اختلالات نوری بسیار حساس‌اند و عملکرد آن‌ها به شدت تحت تأثیر این عوامل قرار می‌گیرد. از سوی دیگر، تجهیزات مورد نیاز برای راه‌اندازی چنین سامانه‌هایی بسیار گران‌قیمت و پیچیده‌اند و در همه کشورها، زیرساخت‌های لازم برای استقرار این فناوری فراهم نیست. افزون بر این، تکرارکننده‌های کوانتومی که برای تقویت سیگنال در مسیرهای بلند مورد نیازند، هنوز در مراحل ابتدایی تحقیق و توسعه قرار دارند.
در بخش پایانی سخنرانی، دکتر احمدی نوری از برخی دستاوردهای ایران نیز نام برد. او گفت ایران در سال‌های اخیر آزمایش‌هایی در انتقال اطلاعات کوانتومی انجام داده که در آن اطلاعات از فاصله‌هایی تا ۱۶۵۰ متر منتقل شده است. به‌زودی، زیرساخت‌های مورد نیاز برای توسعه این فناوری در کشور فراهم خواهد شد.
چگونه ابزارهای هوشمند کوانتومی آینده روابط‌عمومی را متحول می‌کنند؟ | سخنرانی عادل میرشاهی
در این سخنرانی، دکتر عادل میرشاهی با زبانی روان و نگاهی علمی-کاربردی به بررسی سیر تحول روابط‌عمومی پرداخت. او با بیان اینکه روابط‌عمومی سنتی دیگر پاسخگوی نیازهای پیچیده امروز نیست، تأکید کرد که باید به سوی نسل جدیدی از ابزارها حرکت کنیم؛ ابزارهایی که بر پایه هوش مصنوعی، رایانش کوانتومی و تحلیل‌های هوشمند عمل می‌کنند.
او گفت که ما اکنون از روابط‌عمومی کلاسیک، عبور کرده‌ایم و در مراحل پیشرفته‌تری مثل روابط‌عمومی دیجیتال، سئو، مجازی، مبتنی بر هوش مصنوعی و در نهایت روابط‌عمومی کوانتومی قرار داریم؛ مرحله‌ای که هم دقیق‌تر است، هم سریع‌تر و هم امن‌تر.
دکتر میرشاهی توضیح داد که رایانه‌های کوانتومی با بهره‌مندی از دو ویژگی کلیدی، می‌توانند زمینه‌ساز تحولاتی اساسی در روابط‌عمومی شوند. نخست، اصل «درهم‌تنیدگی کوانتومی» که امکان می‌دهد دو داده، حتی با وجود فاصله زیاد، به‌صورت آنی و مستقیم بر یکدیگر اثر بگذارند؛ و دوم، قابلیت «برهم‌نهی»، که به این فناوری اجازه می‌دهد چند تحلیل یا تصمیم را به‌طور هم‌زمان و موازی پردازش کند. این دو ویژگی، فرصت‌هایی نو برای پردازش داده‌ها، پیش‌بینی رفتار مخاطبان و طراحی ارتباطات هوشمندانه در اختیار روابط‌عمومی قرار می‌دهد. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند داده‌های رسانه‌ای با سرعت و دقتی بی‌سابقه تحلیل شوند.
دکتر میرشاهی در ادامه سخنرانی خود، به ده کاربرد کلیدی و مستقیم فناوری کوانتومی در آینده روابط‌عمومی اشاره کرد. به گفته او، این فناوری می‌تواند ظرفیت‌های جدیدی را برای ارتقای اثربخشی ارتباطات سازمانی فراهم آورد. از جمله این کاربردها: توانایی تحلیل سریع و دقیق حجم انبوهی از اخبار، پست‌ها و پیام‌های دیجیتال؛ شناسایی احساسات و لحن مخاطبان با دقت بالا؛ تولید پیام‌های شخصی‌سازی‌شده بر اساس رفتار و ویژگی‌های فردی؛ پیش‌بینی واکنش رسانه‌ها و افکار عمومی به رویدادها؛ استفاده از رمزنگاری فوق‌پیشرفته برای حفظ امنیت اطلاعات؛ رصد هم‌زمان هزاران منبع خبری و شبکه اجتماعی؛ پشتیبانی از تصمیم‌گیری‌های راهبردی با کمک شبیه‌سازی‌های دقیق؛ تحلیل هوشمند انواع داده‌های متنی، صوتی، تصویری و ویدیویی؛ هماهنگ‌سازی اطلاعات بین پلتفرم‌ها و سیستم‌های گوناگون؛ و در نهایت، کشف ارتباطات پنهان میان افراد، سازمان‌ها یا رویدادهای تأثیرگذار در فضای رسانه‌ای.
در بخش کاربردی سخنرانی، دکتر میرشاهی چند ابزار و پلتفرم مهم را معرفی کرد که مدیران روابط‌عمومی می‌توانند از آن‌ها برای بهره‌برداری عملی از فناوری کوانتومی در فعالیت‌های روزمره خود استفاده کنند. از جمله این ابزارها، پلتفرم Qiskit از شرکت IBM بود که امکان تحلیل احساسات کاربران و دسته‌بندی واکنش‌ها در شبکه‌های اجتماعی را فراهم می‌کند.
همچنین PennyLane برای پیش‌بینی روند اخبار و شخصی‌سازی پیام‌ها با دقت بالا معرفی شد. D-Wave Leap نیز ابزاری برای شبیه‌سازی تصمیم‌گیری در کمپین‌ها و مدیریت بحران‌هاست. از سوی دیگر، Ocean SDK امکان تحلیل شبکه‌های اجتماعی و شناسایی گره‌های ارتباطی را فراهم می‌کند. در نهایت، پلتفرم Azure Quantum از مایکروسافت به‌عنوان ابزاری برای تحلیل سریع، تصمیم‌سازی و بهینه‌سازی ارتباطات رسانه‌ای معرفی شد. به گفته او، این ابزارها در نسخه‌های رایگان یا محدود قابل دسترس‌اند و می‌توانند بلافاصله در پروژه‌های روابط‌عمومی به‌کار گرفته شوند.
دکتر میرشاهی از شرکت‌هایی مثل اپل، گوگل، مایکروسافت و آمازون نام برد که اکنون از فناوری‌های کوانتومی برای تحلیل رفتار مشتری، امنیت اطلاعات، شخصی‌سازی پیام‌ها و پیش‌بینی بازخوردها استفاده می‌کنند. به‌گفته او، همین شرکت‌ها آینده‌ساز ارتباطات در جهان هستند و روابط‌عمومی ایران نیز باید از آن‌ها الگو بگیرد.
دکتر میرشاهی به موضوع مهم امنیت در دوران پساکوانتومی نیز پرداخت و گفت: حتی زمانی که رایانه‌های کوانتومی بتوانند رمزهای کلاسیک را بشکنند، پروتکل‌های رمزنگاری جدید مانند PQXDH یا ابزارهایی مثل Open Quantum Safe و QRNG امنیت ارتباطات را حفظ خواهند کرد.
او همچنین توضیح داد که ابزارهای شبه‌کوانتومی، الهام‌گرفته از اصول فیزیک کوانتومی هستند، اما روی رایانه‌های فعلی اجرا می‌شوند. این ابزارها مثل AWS Braket یا Strangeworks، برای بسیاری از شرکت‌ها نقطه شروع خوبی برای ورود به دنیای کوانتومی‌اند.
آینده روابط‌عمومی با هوش کوانتومی ساخته می‌شود؛ مدیران امروز باید معماران آگاه این آینده باشند.
چهار کتاب جدید در سومین اجلاس ملی روابط‌عمومی رونمایی شد | از «روابط‌عمومی کوانتومی» تا «اصول مردمداری»
در آیین افتتاحیه سومین اجلاس ملی مدیران روابط‌عمومی از چهار عنوان کتاب جدید زیر در حوزه روابط‌عمومی و ارتباطات رونمایی شد:
– «اصول مردمداری» تألیف احمد یحیایی ایله‌ای
– «روابط‌عمومی کوانتومی» تألیف مهدی باقریان
– «اقناع (چرا و چطور دیگران را قانع کنیم؟)» تالیف فرنود حسنی
– «روابط‌عمومی مدرن» تألیف اکبر کریمی
تجلیل از مریم سلیمی | پاسداشت بیش از دو دهه تلاش حرفه‌ای در حوزه ارتباطات و روابط عمومی
در سومین اجلاس ملی روابط عمومی، از خدمات ارزشمند و بیش از ۲۰ سال فعالیت حرفه‌ای دکتر مریم سلیمی در حوزه رسانه، ارتباطات و روابط عمومی تقدیر شد. وی با تخصص در حوزه‌های اینفوگرافیک، دیتاژورنالیسم و سواد رسانه‌ای، نقش مؤثری در ارتقای دانش و مهارت فعالان این عرصه داشته است.
وی متولد دی ۱۳۵۶ در تهران است و بیش از دو دهه سابقه حرفه‌ای در رسانه‌ها و روابط عمومی دارد و با تحصیلات تخصصی در رشته‌های مختلف ارتباطی، نقشی برجسته در ارتقای دانش و عمل این حوزه ایفا کرده است.
فعالیت حرفه‌ای دکتر سلیمی از سال ۱۳۷۵ در رسانه‌های مختلف به عنوان خبرنگار، کارتونیست، دستیار سردبیر، مدیر هنری و گزارشگر آغاز شد. از سال ۱۳۷۸ نیز رسماً وارد حوزه روابط عمومی شده و تاکنون خدمات متعددی در این زمینه ارائه داده است. علاقه او به این حوزه از کودکی و حتی پیش از ۷ سالگی آغاز شده بود.
سلیمی دارای دکترای علوم ارتباطات اجتماعی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران است و دو مدرک کارشناسی ارشد در رشته‌های گرافیک و روزنامه‌نگاری و کارشناسی روابط عمومی دارد. وی به عنوان مدرس دانشگاه و پژوهشگر، مقالات و کتب متعددی در زمینه اینفوگرافیک، سواد رسانه‌ای، دیتاژورنالیسم و فناوری‌های نوین ارتباطی منتشر کرده است.
او همچنین کارشناس رسمی دادگستری در امور خبرنگاری و روزنامه نگاری است. وی در مجموع دارای 23 سال سابقه کار در روابط عمومی و به طور موازی قریب به سی سال سابقه کار رسانه ای و مطبوعاتی است.
تخصص ویژه دکتر سلیمی در حوزه‌های نوین مانند هوش مصنوعی، سواد بصری و ارتباطات تصویری، باعث شده نقش مؤثری در ارتقای سطح آگاهی فعالان رسانه و روابط عمومی داشته باشد. همچنین ایشان به عنوان مشاور رسانه‌ای در سازمان‌ها و نهادهای مختلف، فرآیندهای ارتباطی را بهبود بخشیده است.
او در جشنواره‌های متعدد رسانه‌ای و روابط عمومی به عنوان رئیس هیات داوران و داور حضور داشته است.
وی همچنین داور مجلات علمی – پژوهشی و علمی -ترویجی مختلفی بوده و راهنمایی و مشاوره پایان نامه های بسیاری را برعهده داشته است.
دکتر سلیمی استاد مدعو دانشگاه‌های آزاد، سوره و… است. وی جوایز متعددی در حوزه‌های روابط عمومی، رسانه‌ای، گزارش، مصاحبه، کاریکاتور، شعر و اینفوگرافیک کسب کرده است.