در Grok ما اعتماد نمی‌کنیم: دانشگاهیان دایره‌المعارف مبتنی بر هوش مصنوعی ایلان ماسک را ارزیابی می‌کنند
نوشته شده توسط: Robert Booth | سه‌شنبه ۳ نوامبر ۲۰۲۵، ۰۷:۰۰ به وقت CET
تاریخ‌دان برجسته بریتانیایی، سر ریچارد ایوانز، سه گزارش کارشناسی برای محاکمه افترا علیه منکر هولوکاست، دیوید ایروینگ، تهیه کرده، زیر نظر تئودور زلدین دکترا گرفته، پس از دیوید کانداین به مقام استاد سلطنتی تاریخ در دانشگاه کمبریج منصوب شده و رساله‌هایی درباره سیاست اجتماعی بیسمارک راهنمایی کرده است.
این‌ها بخشی از اطلاعاتی بود که می‌توانستید از Grokipedia، دایره‌المعارف مبتنی بر هوش مصنوعی که هفته گذشته توسط ایلان ماسک، ثروتمندترین فرد جهان، راه‌اندازی شد، بیاموزید. مشکل اینجاست که وقتی پروفسور ایوانز به صفحه خود مراجعه کرد، همه این اطلاعات نادرست بودند.
این آغاز پرچالش برای آخرین تلاش بشر در جمع‌آوری کل دانش بشری بود؛ یا همان‌طور که ماسک گفته بود، ایجاد مجموعه‌ای از «حقایق، تمام حقایق و فقط حقایق»، همه از طریق جادوی مدل هوش مصنوعی Grok.
وقتی میلیاردر مشهور Grokipedia را فعال کرد، گفت این دایره‌المعارف «بهتر از ویکی‌پدیاست»، یا همان «Wokepedia» که طرفدارانش می‌گویند، با این ایده که ویکی‌پدیا اغلب دیدگاه‌های چپ‌گرایانه را بازتاب می‌دهد. یکی از پست‌ها در X حس پیروزی طرفداران ماسک را نشان می‌داد: «ایلان ویکی‌پدیا را کشت. خداحافظ!»
اما کاربران متوجه شدند Grokipedia بخش‌های بزرگی را از وب‌سایتی که قصد جایگزینی آن را داشت، کپی کرده، شامل خطاهای متعدد واقعی بود و به نظر می‌رسید دیدگاه‌های راست‌گرای مورد علاقه ماسک را ترویج می‌دهد. در همین حال، ماسک در پست‌های خود در X، اعلام کرد «جنگ داخلی در بریتانیا اجتناب‌ناپذیر است»، از انگلیسی‌ها خواست با افرادی مانند تحریک‌کننده راست‌گرای تامی رابینسون متحد شوند و گفت تنها حزب افراطی AfD می‌تواند «آلمان را نجات دهد».
ماسک آن‌قدر به دایره‌المعارف هوش مصنوعی خود علاقه داشت که گفت روزی قصد دارد «مجموعه جامع تمام دانش» را روی یک اکسید پایدار حک کرده و نسخه‌هایی در مدار زمین، ماه و مریخ قرار دهد تا برای آینده حفظ شود.
با این حال، ایوانز متوجه شد استفاده ماسک از هوش مصنوعی برای بررسی و وزن‌دهی به حقایق با مشکل زمینی مواجه است. او به گاردین گفت: «مشارکت‌های اتاق گفت‌وگو با کارهای علمی جدی برابر در نظر گرفته می‌شوند. هوش مصنوعی همه چیز را جذب می‌کند.»
وی افزود که صفحه آلبرت اشپر، معمار هیتلر و وزیر جنگ، دروغ‌ها و تحریف‌هایی را بازتاب می‌دهد که حتی در یک بیوگرافی برنده جایزه ۲۰۱۷ اصلاح شده‌اند. صفحه مربوط به تاریخ‌دان مارکسیست، اریک هابسباوم، که ایوانز درباره او بیوگرافی نوشته، نادرست مدعی شد او در تورم شدید آلمان در ۱۹۲۳ بوده و افسر سرویس مخابرات سلطنتی بوده، و ازدواج‌هایش را نیاورده است.
دیوید لارسن هایدنبلاد، معاون مرکز تاریخ دانش در لوند سوئد، مشکل را برخورد فرهنگ‌های دانش دانست:
«ما در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که باور فزاینده‌ای وجود دارد که تجمیع الگوریتمی قابل اعتمادتر از دیدگاه انسانی است. ذهنیت سیلیکون ولی با رویکرد علمی سنتی متفاوت است؛ در فرهنگ دانش آن، اشتباه کردن یک ویژگی است، نه نقص، در حالی که جهان دانشگاهی درباره ایجاد اعتماد و پژوهش طولانی‌مدت است.»
ظهور Grokipedia ادامه سنت چندصدساله دایره‌المعارف‌ها از طومارهای یونگله چین قرن ۱۵ تا Encyclopédie فرانسه قرن ۱۸ و سپس Encyclopedia Britannica و از ۲۰۰۱ تا امروز ویکی‌پدیا است. اما Grokipedia اولین است که عمدتاً توسط هوش مصنوعی تولید شده و این هفته سوال مطرح شد: وقتی هوش مصنوعی تحت هدایت افراد قدرتمند، قلم در دست دارد، چه کسی حقیقت را کنترل می‌کند؟
پیتر بورک، تاریخ‌دان فرهنگی و استاد بازنشسته امانوئل کالج، کمبریج، گفت: «اگر ماسک این کار را انجام دهد، من نگران دستکاری سیاسی هستم. برخی ممکن است متوجه شوند، اما دیگران ممکن است از آن غافل بمانند. ناشناسی بسیاری از صفحات دایره‌المعارف‌ها به آن‌ها اعتبار کاذبی می‌دهد.»
اندرو دادفیلد، رئیس هوش مصنوعی در سازمان چک واقعیت Full Fact، گفت: «ما باید بررسی کنیم آیا یک دایره‌المعارف تولیدشده توسط هوش مصنوعی، شبیه واقعیت اما از فیلتر عبور کرده، بهتر از نمونه‌های قبلی است یا خیر. شفافیت کافی وجود ندارد و مشخص نیست چه مقدار دست انسان در آن دخیل بوده و چه مقدار تولید هوش مصنوعی است و داده‌های آموزشی آن چه بوده است.»