شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا) || فرسودگی شغلی حالتی است که در آن فرد به دلیل فشار کاری مستمر دچار تخلیه انرژی جسمی، عاطفی و ذهنی می‌شود. این پدیده در طبقه‌بندی جهانی بیماری‌ها یا آی‌سی‌دی-یازده (ICD-11) به‌عنوان یکی از پیامدهای استرس مرتبط با کار شناخته شده است. فراتر از محیط شغلی، نقش مراقبت‌گری (مثلاً مراقبت از اعضای خانواده یا کودکان) نیز می‌تواند در ایجاد این وضعیت مؤثر باشد. هنگامی که انتظارات و فشارهای زندگی بیش از ظرفیت فیزیکی یا عاطفی فرد شوند، احتمال بروز فرسودگی بالا می‌رود.
در کنار عوامل محیطی، ویژگی‌های شخصیتی مانند کمال‌گرایی، سابقه اضطراب یا افسردگی، و شرایط هم‌زمانی مانند مشکلات مالی یا تعارضات خانوادگی، خطر ابتلا به فرسودگی شغلی را افزایش می‌دهند. برخی مشاغل از جمله پرستاری، پزشکی، آموزش، حقوق، امدادرسانی و آشپزی، بیشتر در معرض این خطر قرار دارند.
استرس، در اصل، واکنش طبیعی بدن و ذهن به افزایش فشار محیطی است. در حالت عادی، استرس کوتاه‌مدت است و می‌تواند بدن را برای مقابله با موقعیت آماده کند. اما زمانی که این فشار تداوم یابد یا فرد نتواند از راهکارهای کاهش استرس استفاده کند، استرس به حالت مزمن تبدیل می‌شود و همین مسئله مقدمه‌ای برای بروز فرسودگی خواهد بود.
علائم استرس ناشی از افزایش ترشح هورمون‌هایی مانند کورتیزول (Cortisol) و آدرنالین (Adrenaline) است. این علائم شامل اضطراب، تپش قلب، سردرگمی ذهنی، تحریک‌پذیری، لرزش، تهوع، مشکلات گوارشی، بی‌خوابی و کاهش اشتهاست. در صورت ادامه یافتن، ممکن است فرد دچار خستگی مفرط و بی‌انگیزگی شود.
علائم فرسودگی شغلی ترکیبی از نشانه‌های جسمی، روانی و عاطفی است. از نشانه‌های جسمی می‌توان به خستگی عمیق که با خواب کافی نیز برطرف نمی‌شود، سردرد، تهوع و درد عضلانی اشاره کرد. علائم روانی شامل کاهش تمرکز، بی‌انگیزگی، اهمال‌کاری و از دست دادن علاقه به فعالیت‌های روزمره است. در بعد عاطفی، احساس تنهایی، تحریک‌پذیری، گریه‌های بی‌دلیل و فاصله گرفتن از عزیزان از نشانه‌های شایع است. در مراحل شدیدتر، حتی ممکن است فرد از انجام وظایف روزمره ناتوان شود.
برای تشخیص دقیق فرسودگی، مراجعه به پزشک ضروری است. استفاده از آزمون‌های آنلاین مانند تست‌های تشخیصی فرسودگی شغلی و ثبت روزانه نشانه‌ها می‌تواند به فرآیند ارزیابی کمک کند. اولین قدم برای درمان، پذیرش واقعیت استرس یا فرسودگی است. گاهی فرد متوجه شدت فشار واردشده نیست و این آگاهی توسط پزشک یا اطرافیانش حاصل می‌شود.
مدیریت فرسودگی شغلی مستلزم کاهش عوامل استرس‌زا و تعیین مرزهای شخصی در زندگی است. در صورت امکان، استفاده از مرخصی‌های شغلی یا کاهش وظایف می‌تواند به بازسازی انرژی کمک کند. افرادی که در نقش مراقب هستند، باید از خدمات مراقبت جایگزین یا مراقبت موقت بهره‌مند شوند تا فرصتی برای استراحت بیابند.
درمان روان‌شناختی، از جمله مشاوره با روان‌شناس، نقش مهمی در بهبود وضعیت روانی فرد دارد. تمرین ذهن‌آگاهی یا مایندفولنس (Mindfulness) و مراقبه می‌توانند بخشی از برنامه درمانی باشند. بسیاری از محل‌های کار، خدمات روان‌شناسی را از طریق برنامه‌های حمایت از کارکنان ارائه می‌دهند که نقطه شروع مناسبی برای مداخلات درمانی است. همچنین، منابع آنلاین معتبر مانند مؤسسه بلک داگ (Black Dog Institute) خدمات مشاوره و آموزشی در این زمینه فراهم می‌کنند.
در برخی موارد، پزشک ممکن است برای مدیریت خواب یا علائم اضطرابی، داروهایی تجویز کند. با این حال، مراقبت از خود و دلسوزی برای خود نیز نقش اساسی دارند. فعالیت بدنی منظم، تغذیه سالم، حفظ بهداشت خواب و تأمل در ارزش‌های فردی، از عوامل کلیدی در روند بهبود هستند.
همیشه به خاطر داشته باشید که فشارهای مداوم، حتی اگر نامرئی باشند، تأثیر عمیقی بر ذهن و بدن دارند. با مهربانی با خود رفتار کنید. همان‌طور که بدن شما خسته شده است، روح شما نیز نیاز به مراقبت دارد. به خودتان اجازه بدهید از این مرحله عبور کنید و با حمایت اطرافیان و ابزارهای علمی، راه بازگشت به تعادل را پیدا کنید.
نویسنده: دکتر ربکا گودبی
تاریخ انتشار: ۲۹ آوریل ۲۰۲۵
منبع انگلیسی: Mamamia Health Sheets
منبع فارسی: شارا
#روابط_عمومی_در_متن
#سال_هوش_مصنوعی
انتهای پیام/