شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا) || روابط‌عمومی نوین در ایران را می‌توان از سال ۱۳۲۲ با تشکیل «اداره کل انتشارات و تبلیغات» دنبال کرد. این نهاد نخستین تلاش سازمان‌یافته برای استفاده از ابزارهای ارتباطی و تبلیغاتی در سطح دولت بود. چند سال بعد، در سال ۱۳۲۷، شرکت نفت ایران و انگلیس نخستین واحد رسمی روابط عمومی را پایه‌گذاری کرد. این واحد در آبادان مرکز داشت و به تدریج در شهرهایی چون اهواز، مسجدسلیمان و کرمانشاه نیز دفترهایی دایر کرد. در ابتدا، این بخش با نام «اطلاعات» شناخته می‌شد، اما از سال ۱۳۳۳ با ورود ایده‌های جدید و تأثیر اندیشه‌های آمریکایی، نام آن به «روابط‌عمومی» تغییر یافت.
وظایف اولیه روابط‌عمومی در ایران بیشتر به انتشار اخبار و تبلیغات محدود بود، اما به‌تدریج این حوزه نقشی گسترده‌تر یافت. از اطلاع‌رسانی صرف، به تحلیل نیازها و خواسته‌های مخاطبان و ارائه مشاوره به مدیران تغییر مسیر داد. در همین دوره، با ملی شدن صنعت نفت و گسترش فعالیت‌های اقتصادی، وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی نیز به اهمیت روابط‌عمومی برای مدیریت افکار عمومی، ایجاد ارتباط با رسانه‌های جمعی و نمایش عملکرد سازمانی پی بردند.
در دهه ۱۳۴۰، وزارت اطلاعات و جهانگردی نقش محوری در سامان‌دهی روابط‌عمومی‌ها ایفا کرد. در سال ۱۳۴۳، این وزارتخانه عنوان رسمی «اداره کل اطلاعات و انتشارات و روابط‌عمومی» را برای واحدهای روابط‌عمومی در دستگاه‌های دولتی تصویب کرد. سپس در سال ۱۳۴۸، با تصویب هیأت وزیران، همه دفاتر اطلاعات و انتشارات وزارتخانه‌ها به اداره «اطلاعات و روابط‌عمومی» تغییر نام دادند. بر اساس مصوبات، هر اداره باید دست‌کم ۹ کارمند می‌داشت، اما در عمل بسیاری از سازمان‌ها چنین ظرفیتی نداشتند.
در این دوره، روابط‌عمومی‌ها بیش از آنکه آیینه‌ای از واقعیت‌های اجتماعی باشند، به ابزاری برای بازتاب سیاست‌های حاکمیت بدل شدند. آن‌ها تحت نظارت مستقیم وزارت اطلاعات و جهانگردی فعالیت می‌کردند و بیشتر وظیفه‌شان انتقال پیام‌های دولتی به جامعه بود. وظایفی چون انتشار اخبار وزارتخانه‌ها، تنظیم گزارش‌های دوره‌ای، برگزاری مراسم و جشن‌ها، انتشار بولتن‌ها و نشریات داخلی، تهیه پاسخ به مطالب مطبوعات و نظارت بر فعالیت‌های شهرستان‌ها از جمله فعالیت‌های رایج روابط‌عمومی‌ها در آن زمان بود.
با وجود این محدودیت‌ها، توسعه آموزش‌های دانشگاهی کمک کرد تا کیفیت روابط‌عمومی در ایران بهبود یابد. تأسیس دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی و ایجاد رشته روابط‌عمومی نقطه عطفی مهم بود. فارغ‌التحصیلان این رشته، همراه با برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت برای مدیران و کارشناسان، سطح حرفه‌ای روابط‌عمومی را ارتقا دادند.
بیش از پنج دهه فعالیت روابط‌عمومی در ایران نشان می‌دهد که این رشته با وجود فراز و نشیب‌های تاریخی، امروز به مرحله‌ای نوین و استراتژیک رسیده است. از اطلاع‌رسانی و تبلیغات صرف، به عرصه‌ای برای تعامل دوسویه با مردم، تحلیل افکار عمومی و پشتیبانی از تصمیم‌گیری‌های مدیریتی بدل شده است. اکنون روابط‌عمومی در ایران نه تنها یک واحد اداری، بلکه بخشی از حکمرانی ارتباطی و ضرورتی برای توسعه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشور به شمار می‌رود.
با کلیک روی لینک زیر به کانال تلگرام ما بپیوندید:
انتهای پیام/