شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا) || موضوع تنزل جایگاه روابط‌عمومی در سازمان‌های دولتی، به ویژه در دوران دولت حسن روحانی و ادامه آن در دولت رئیسی، یکی از مباحث مهم و جدی در حوزه مدیریت ارتباطات در کشور است. روابط‌عمومی به‌عنوان یک واحد تخصصی و حرفه‌ای، مسئولیت‌های گسترده‌ای در زمینه اطلاع‌رسانی، ارتباط با افکار عمومی، و مدیریت ارتباطات داخلی و خارجی سازمان‌ها دارد. اما با تحولات مدیریتی در این دوران، جایگاه آن دچار تغییرات اساسی شده و به زیرمجموعه دفتر ریاست تنزل یافته است. در این تحلیل، به عواملی که در این تغییر نقش داشتند، پرداخته می‌شود.
۱. نقش مدیران ارشد و متخصصان روابط‌عمومی در تنزل جایگاه
۱.۱ نقش مدیران ارشد
یکی از سوالات مهم در این زمینه این است که چه کسانی در این تنزل نقش داشتند و آیا تنها مدیران ارشد دخیل بودند یا متخصصان روابط‌عمومی نیز نقشی در این روند ایفا کرده‌اند. در دوره دولت‌های روحانی، بسیاری از مدیران ارشد سازمان‌ها، به ویژه در نهادهای دولتی، دیدگاه‌های سنتی نسبت به روابط‌عمومی داشتند و از ظرفیت‌های واقعی آن برای ارتقای شفافیت و ارتباطات مؤثر استفاده نکردند. به‌جای تکیه بر تخصص و دانش روز روابط‌عمومی، این نهاد به‌عنوان یک بخش اجرایی و کم‌اهمیت در زیرمجموعه دفتر ریاست مورد استفاده قرار گرفت.
۱.۲ نقش متخصصان روابط‌عمومی
از سوی دیگر، برخی از متخصصان روابط‌عمومی نیز با پذیرفتن این تغییرات و عدم ایستادگی در مقابل تصمیمات مدیریتی، به نوعی در این روند مشارکت داشتند. این متخصصان به جای تلاش برای حفظ استقلال و ارتقای جایگاه روابط‌عمومی، به دلیل شرایط کاری و ساختاری موجود، نتوانستند به درستی از منافع سازمان و نقش حرفه‌ای خود دفاع کنند. در نتیجه، روابط‌عمومی به‌جای اینکه یک واحد راهبردی و مستقل باشد، به واحدی اجرایی و وابسته به دفتر ریاست تبدیل شد.
۲. عوامل مؤثر بر تنزل جایگاه روابط‌عمومی
۲.۱ نبود دیدگاه‌های استراتژیک در میان مدیران ارشد
یکی از عوامل اصلی تنزل جایگاه روابط‌عمومی، نبود دیدگاه‌های استراتژیک در میان مدیران ارشد است. مدیران ارشد که بیشتر به دیدگاه‌های سنتی و اجرایی توجه داشتند، از ظرفیت‌های واقعی روابط‌عمومی برای ارتقای شفافیت و ارتباطات مؤثر استفاده نکردند.
۲.۲ عدم توجه به نیازهای واقعی سازمان در زمینه ارتباطات
عدم توجه به نیازهای واقعی سازمان در زمینه ارتباطات نیز یکی دیگر از عوامل مهم تنزل جایگاه روابط‌عمومی بوده است. به جای ارتقای روابط‌عمومی به‌عنوان یک واحد مستقل و قدرتمند، این نهاد به زیرمجموعه دفتر ریاست تبدیل شد که خود نشان از کاهش ارزش و اهمیت آن در سازمان‌ها دارد.
۲.۳ نبود برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری دقیق
نبود برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری دقیق برای تقویت جایگاه روابط‌عمومی‌ها نیز به تنزل این واحد منجر شده است. در ساختارهای دولتی، واحد روابط‌عمومی باید نقش کلیدی در اطلاع‌رسانی و ایجاد شفافیت ایفا کند، اما ادغام آن با دفتر ریاست باعث شد این نقش به شدت تضعیف شود و روابط‌عمومی‌ها نتوانند وظایف حرفه‌ای خود را به درستی انجام دهند.
۳. عوامل داخلی و خارجی تنزل جایگاه روابط‌عمومی
۳.۱ عوامل داخلی
کم‌کاری و عدم تلاش کافی متخصصان: برخی از متخصصان روابط‌عمومی نتوانستند یا نخواستند در مقابل تصمیمات مدیریتی و سیاسی که جایگاه این واحد را تضعیف می‌کرد، ایستادگی کنند. این کم‌کاری و عدم تلاش کافی برای دفاع از استقلال روابط‌عمومی باعث شد که این واحد به تدریج از جایگاه واقعی خود فاصله بگیرد. همچنین روابط‌عمومی‌ها نتوانستند به اندازه کافی اهمیت و ارزش فعالیت‌های خود را در مواجهه با معضلات سازمانی به نمایش بگذارند.
انتصاب افراد غیرمتخصص برای مدیریت روابط‌عمومی: انتصاب افرادی در مناصب مدیریتی روابط‌عمومی که نه تنها از تخصص کافی برخوردار نبودند، بلکه نگاهی سطحی و غیرتخصصی به روابط‌عمومی داشتند، باعث تضعیف جایگاه این واحد شد.
۳.۲ عوامل خارجی
تحولات مدیریتی و سیاسی: تغییرات مدیریتی و سیاسی در سازمان‌ها و نهادهای دولتی نقش مهمی در تنزل جایگاه روابط‌عمومی داشته است. این تحولات غالباً با تصمیمات مدیریتی که به کاهش استقلال روابط‌عمومی منجر می‌شد، همراه بوده‌اند.
۴. نقش فعال و منفی متخصصان روابط‌عمومی
۴.۱ نقش فعال متخصصان در موفقیت روابط‌عمومی
متخصصان روابط‌عمومی می‌توانند با به‌کارگیری دانش و مهارت‌های خود، ارزش و اهمیت این واحد را به خوبی نشان دهند. در سازمان‌هایی که روابط‌عمومی‌ها تحت مدیریت افرادی با دانش و تخصص کافی قرار داشتند، این واحد موفق به ایجاد ارتباطات استراتژیک، تعامل موثر با رسانه‌ها، و افزایش شفافیت در سازمان‌ها شد. چنین فعالیت‌هایی نه تنها به ارتقای جایگاه روابط‌عمومی در سازمان کمک کرد، بلکه به بهبود تصویر عمومی و عملکرد ارتباطی نهادهای دولتی نیز منجر شد.
۴.۲ نقش منفی متخصصان روابط‌عمومی
از سوی دیگر، برخی از متخصصان روابط‌عمومی با پذیرفتن تغییرات و عدم ایستادگی در مقابل تصمیمات مدیریتی، به تنزل جایگاه این واحد کمک کرده‌اند. این افراد به جای تلاش برای حفظ استقلال و ارتقای جایگاه روابط‌عمومی، به دلیل شرایط کاری و ساختاری موجود، نتوانستند به درستی از منافع سازمان و نقش حرفه‌ای خود دفاع کنند.
۵. ضرورت تفکیک روابط‌عمومی از دفتر ریاست
برای بازگرداندن جایگاه واقعی روابط‌عمومی‌ها، اولین و مهم‌ترین اقدام باید در سطح سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری انجام شود. شورای اطلاع‌رسانی دولت باید به‌طور جدی به این موضوع بپردازد و ضرب‌العجلی برای تفکیک روابط‌عمومی از زیرمجموعه دفتر ریاست و بازگرداندن آن به عنوان یک واحد مستقل و تخصصی تعیین کند.
روابط‌عمومی یک تخصص است که نیازمند دانش، مهارت، و دیدگاه‌های استراتژیک است و نباید با وظایف اجرایی دفتر ریاست که بیشتر ماهیتی اجرایی دارد، ادغام شود. این ادغام باعث شد که روابط‌عمومی‌ها به جای اینکه نقش فعالی در ارتباط با جامعه و رسانه‌ها داشته باشند، به نهادی منفعل و وابسته به تصمیمات اجرایی دفتر ریاست تبدیل شوند.
تفکیک روابط‌عمومی از دفتر ریاست نه تنها به افزایش کارایی و حرفه‌ای‌گرایی این واحد کمک می‌کند، بلکه باعث می‌شود روابط‌عمومی‌ها بتوانند به درستی وظایف خود را در ارتباط با جامعه، رسانه‌ها و افکار عمومی انجام دهند. این واحد نباید به عنوان یک بازوی اجرایی برای مدیران ارشد عمل کند، بلکه باید به‌عنوان یک واحد مستقل و تأثیرگذار، به مدیریت ارتباطات استراتژیک و ایجاد شفافیت در سازمان کمک کند.
جمع‌بندی
تنزل جایگاه روابط‌عمومی در سازمان‌های دولتی یکی از چالش‌های مهم در حوزه مدیریت ارتباطات است که نیازمند توجه ویژه مدیران ارشد و متخصصان روابط‌عمومی می‌باشد. عواملی مانند نبود دیدگاه‌های استراتژیک، عدم توجه به نیازهای سازمان، و انتصاب افراد غیرمتخصص در مدیریت روابط‌عمومی به این تنزل کمک کرده‌اند. برای بازگرداندن جایگاه واقعی روابط‌عمومی‌ها، تفکیک آن از دفتر ریاست و ارتقای استقلال و تخصص این واحد ضروری است. با اتخاذ این اقدامات، روابط‌عمومی می‌تواند به نقش کلیدی خود در ایجاد شفافیت، ارتقای ارتباطات داخلی و خارجی، و بهبود تصویر عمومی سازمان‌ها بازگردد.
انتهای پیام/
<div id=”div_eRasanehTrustseal_24429″></div>
<script src=”https://trustseal.e-rasaneh.ir/trustseal.js”></script>
<script>eRasaneh_Trustseal(24429, false);</script>
با کلیک روی لینک زیر به کانال تلگرام ما بپیوندید: