شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)– چند سال پیش خیلی متعجب شدم وقتی برای اولین بار یکی از همکارانم دریکی از این همایشهای آموزشی بینالمللی در کنارم نشسته بود و آهسته از من پرسید: “می دونم که سؤالم خیلی بی معنیه . . . اما اصن فرقی بین بازاریابی و روابط عمومی هست؟”
وقتیکه در ادامه و از فرط تعجب چشمانم از حدقه بیرون زده بود و یکباره به نشانه تائید سرم را تکان دادم، همکارم با خونسردی تمام ادامه داد: “خوب فرقشون چیه؟”
در آن زمان من مشغول کار دریکی از شرکتهای بزرگی بودم که قرارداد نمایندگی یکی از شرکتهای بزرگ بینالمللی را داشت و در آن مجموعه من عضوی از یک تیم بزرگ روابط عمومی بودم که بهطور کاملاً مستقل از یک تیم کاملاً بزرگتر بازاریابی فعالیت میکرد. در آن فرصت من سعی کردم تعدادی از تفاوتهای موجود بین این دو حوزه را که به ذهنم میرسید برای این دوستم بیان کنم – اینکه بازاریابی از تیم فروش حمایت و پشتیبانی میکند، روابط عمومی از برند و تعهدات آن حمایت میکند، بازاریابی مسئولیتهای تبلیغاتی را اداره میکند، روابط عمومی مسئول ارتباط با رسانههای عمومی است و . . .
اما وقتیکه اخیراً یکی از دوستان مربی من همین سؤال را مجدداً از من پرسید، به این نتیجه رسیدم که توضیح تفاوت بین این دو حوزه آنچنان هم ساده نیست، چراکه به دلیل روشهایی که برندها بر اساس آن اقدام به انتخاب رسانههای خود که همان شبکههای اجتماعی هستند، میکنند؛ خطوط مرزی موجود بین این دو حوزه تقریباً محوشده است.
و البته هرچقدر شرکت یا سازمان موردبحث کوچکتر باشد، این خطوط و مرزها همپوشانی بیشتری با یکدیگر دارند. در حین صحبت با این دوست مربی خودم به این نتیجه رسیدم که اگر شما یک کارآفرین باشید، حتماً میلیونها بار شنیدهاید و به شما گفتهاند که باید استراتژیهای بازاریابی و روابط عمومی فوقالعاده برای موفقیت داشته باشید – اما مطمئناً به شما نگفتهاند که ارتباط آنها باهم چیست و اینکه در نقطهای که یکی از این دو پایان مییابد، دیگری آغاز میشود.
اگر شما هم بهخوبی نمیدانید که چطور باید این دو حوزه و فعالیتهای آنها را از یکدیگر متمایز کنید، در ادامه این دو رو برایتان تفکیک کردهایم:
روابط عمومی
تعاریف سنتی و قدیمیتر:
روابط عمومی: حفظ و مراقبت حرفهای از تصویر مطلوب عمومی توسط یک شرکت، سازمان یا یک شخص معروف و شناختهشده.
بازاریابی: عمل یا کسبوکار ترویج و فروش محصولات یا خدمات، شامل تحقیقات بازار و تبلیغات.
تفاوت اصلی بین این دو حوزه؟ بازاریابی متمرکز بر ترویج و فروش یک محصول خاص است، درحالیکه روابط عمومی درمجموع متمرکز بر ایجاد و حفظ و مراقبت از اعتبار مثبت ایجادشده برای یک شرکت یا سازمان است.
در هر روزی که میگذرد یک متخصص یا کارشناس روابط عمومی ممکن است به یکی از کارهای زیر مشغول باشد:
– نگارش متن یک بیانیه مطبوعاتی در رابطه با معرفی یک محصول جدید یا یک ابتکار جدید در شرکت
– اعلام اطلاعیهها و خبرهای مثبت آتی در رابطه با شرکت به رسانهها
– کسب اطمینان از هماهنگ شدن برنامه سخنرانی یکی از مدیران اجرایی در رویدادهای صنعت
– رابطه سازی با رسانهها و تأثیرگذاران اصلی در صنعت
– صحبت کردن با رسانهها در مورد یک بحران اتفاق افتاده در محل شرکت
در همان روز خاص یک متخصص یا کارشناس بازاریابی هم ممکن است به یکی از کارهای زیر مشغول باشد:
– ایجاد یک کمپین تبلیغاتی برای یک محصول جدید
– خرید زمان کوتاه موردنیاز برای پخش تبلیغ برای آن کمپین بر روی رسانههای مرتبط (رادیو، تلویزیون و یا رسانههای آنلاین)
– تهیه محتوای لازم برای جلسات و برنامههای معرفی محصول، از قبیل انواع بروشور، صفحات فرود وبسایت و لیست پرسش و پاسخهای مناسب برای تیمهای فروش
– انجام تحقیقات بازار صنعت و مشتریان بهمنظور کمک به هدایت مسیر حرکت کمپینهای بازاریابی
– تهیه خبرنامه هفتگی برای مشتریان
معیارهای موفقیت
اگر یک بازاریاب در حال نزدیک شدن و رسیدن به انتهای یک کمپین بازاریابی است و میخواهد تأثیر کار خودش را ببیند، اینها سؤالاتی است که باید بهمنظور تعیین موفقیت کمپین خود بپرسد:
– آیا محصولی مورد بازاریابی قرارگرفته به اهداف فروش خود دستیافته یا از آنها فراتر رفته؟
– درنتیجه مقایسه هزینههای انجامشده برای کمپین بازاریابی با سود حاصل از فروش محصول، آیا نرخ بازگشت سرمایه حاصلشده از کمپین بالا بوده است؟
– آیا نتیجه فعالیتهای شما نشر دهانبهدهان خبر کمپین در بین مشتریان، دنبال کنندگان شما در شبکههای اجتماعی، تأثیرگذاران بر صنعت و عموم مطلع شده از محصول بود؟
برای یک فرد فعال در بخش روابط عمومی هم موفقیت چیزی شبیه به موارد زیر است:
– نشر اخبار و مطالب مثبت بسیار زیاد در رسانههای معتبر و شناختهشده در رابطه با محصول یا در کل در رابطه با شرکت
– یک سخنرانی خیلی خوب و تأثیرگذار توسط یکی از مدیران اجرایی شرکت در یک رویداد رسمی و شناختهشده که منجر به نشر اخبار مثبت بیشتر میشود
– جوایز کسبشده در رویدادهای رسمی و معتبر صنعت
– نشر دهانبهدهان اخبار از طرف دنبال کنندگان در شبکههای اجتماعی، خبرنگاران، تأثیرگذاران اصلی در صنعت و عموم مردم در رابطه با کل شرکت و فعالیتهای آنها
همپوشانی
حقیقت این است که شما بدون داشتن اندکی فعالیت در حوزه روابط عمومی، اصلاً قادر به بازاریابی کردن نیستید و همچنین بدون داشتن حداقل فعالیتی در حوزه بازاریابی هم قادر به هیچ فعالیتی در حوزه روابط عمومی نیستید. اهداف نهایی – فروش محصولات و واداشتن مردم به دوست داشتن یک شرکت – بسیار درهمتنیده است. اگر محصول خوب و قابل قبولی ارائه نکنید، احتمالاً شرکت شما بهعنوان یک شرکت خوب و موردپسند عام در بین مردم دیده نمیشود و اگر مردم هم درمجموع با برند شما تعامل و ارتباط خوبی برقرار نکنند، احتمالاً هیچ اقدامی برای خرید محصولات شما نخواهند کرد.
پسازاین زیبایی و جذابیت شبکههای اجتماعی را داریم، که خیلی راحت میتواند در هر یک از دپارتمانها قرارگرفته و بهعنوان ابزار کار آنها مورداستفاده قرار بگیرد. اگر شما مدیر اجرایی محتوا آنلاین یک شرکت باشید، ممکن است در یکلحظه مشغول ردوبدل کردن توئیت هایی با خبرنگاران باشید و یکلحظه بعدی در حال رسیدگی به شکایت یکی از مشتریان بر روی فیسبوک باشید.
درواقع میتوان گفت اینکه شما در کدام بخش کار میکنید، هیچ اهمیتی ندارد، بلکه مهم درست انجام شدن کار و نتیجه آن بر نتایج حاصل از کارهای بخش دیگر است.
منبع: آریا
سه نکته برجسته با تیتر و شرح کوتاه:
📌 تفاوت اصلی عملکردی
بازاریابی متمرکز بر فروش و ترویج محصول است، در حالی که روابط عمومی بر ایجاد و حفظ اعتبار مثبت برند تمرکز دارد.
📌 معیارهای موفقیت هر حوزه
در بازاریابی، نرخ بازگشت سرمایه و فروش محصول معیار اصلی است؛ در روابط عمومی، پوشش رسانهای مثبت و جوایز و تأثیر بر تصویر عمومی معیار موفقیت است.
📌 همپوشانی و همکاری
بدون فعالیت هماهنگ در روابط عمومی و بازاریابی، برند موفق نمیشود؛ شبکههای اجتماعی پل ارتباطی و ابزار مشترک هر دو حوزه هستند.
معرفی رشته روابطعمومی (Public Relations Major)
منبع: U.S. News & World Report
نویسنده: کارا کولمن فیلدز (Kara Coleman Fields)
تاریخ انتشار: ۲۳ آوریل ۲۰۲۱ — بهروزرسانیشده با تمرکز بر نقش هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۵
رشته روابط عمومی به دانشجویان میآموزد چگونه با رسانهها و عموم مردم ارتباط برقرار کرده و پیامهایی متناسب با تصویر برند منتقل کنند. دانشجویان این رشته باید ارتباطگرانی مؤثر باشند و علاقهمند به انتقال دقیق، شفاف و اخلاقی اطلاعات.
در دنیای امروز، وقتی یک برند در شبکههای اجتماعی تبلیغ میکند، یک سخنگوی سازمان بحران پس از وقوع بلای طبیعی با خبرنگاران مصاحبه دارد یا یک شرکت بیانیهای رسمی دربارهی محصول جدید منتشر میکند، در واقع شاهد عملکرد روابطعمومی هستیم.
نقش هوش مصنوعی در آموزش و حرفه روابطعمومی
در سالهای اخیر، هوش مصنوعی به سرعت به یکی از ابزارهای کلیدی در روابطعمومی تبدیل شده است. دانشجویان این رشته اکنون یاد میگیرند چگونه از فناوریهایی مانند تحلیل احساسات (Sentiment Analysis)، تولید خودکار محتوا (Generative AI) و پایش رسانهها با الگوریتمهای یادگیری ماشین استفاده کنند تا استراتژیهای ارتباطی خود را هوشمندانهتر و دقیقتر طراحی کنند.
در بسیاری از دانشگاهها، دروس جدیدی مانند «هوش مصنوعی در ارتباطات استراتژیک» یا «اخلاق در تولید محتوای مبتنی بر AI» به برنامهی آموزشی افزوده شده است تا نسل جدید متخصصان روابطعمومی بتوانند با تحولات دیجیتال همگام شوند.
دروس متداول رشته روابطعمومی
این رشته معمولاً زیرمجموعهی دانشکدهی ارتباطات یا روزنامهنگاری است. دروس پایه شامل موارد زیر است:
◽ مبانی ارتباطات جمعی
◽ اخلاق و حقوق رسانه
◽ نگارش در روابطعمومی
◽ استراتژیهای روابطعمومی
◽ پژوهش در روابطعمومی
دروس جدید مرتبط با هوش مصنوعی نیز اضافه شدهاند، از جمله:
◽ تحلیل دادههای رسانهای با هوش مصنوعی
◽ استفاده از چت جیبیتی و ابزارهای مشابه در نگارش محتوای سازمانی
◽ مدیریت بحران با کمک هوش مصنوعی
در مقطع پایانی، دانشجویان معمولاً باید پروژهای نهایی ارائه دهند که نشان دهد توانایی طراحی و مدیریت یک کمپین واقعی روابطعمومی را دارند.
آیا این رشته برای شما مناسب است؟
اگر فردی اجتماعی، دقیق، دارای مهارت نوشتاری بالا و علاقهمند به تعامل با رسانهها هستید، رشته روابطعمومی برای شما مناسب است.
با ظهور هوش مصنوعی، از متخصصان این حوزه انتظار میرود که بتوانند میان مهارت انسانی در داستانسرایی و توان تحلیل ماشینی تعادل برقرار کنند.
شما ممکن است در یک روز کاری همزمان بیانیه خبری بنویسید، پست شبکه اجتماعی تنظیم کنید و با استفاده از ابزارهای AI تأثیر محتوای خود را در لحظه تحلیل کنید.
فرصتهای شغلی برای فارغالتحصیلان روابطعمومی
فارغالتحصیلان میتوانند در سازمانهای دولتی، شرکتهای تجاری، دانشگاهها، سازمانهای مردمنهاد و رسانهها فعالیت کنند. سمتهای شغلی معمول شامل موارد زیر است:
◽کارشناس روابط عمومی(Public Relations Specialist)
◽ مدیر روابطعمومی (Public Relations Manager)
◽مدیر ارتباطات (Communications Director)
◽ سخنگوی سازمان (Spokesperson)
◽ تحلیلگر رسانه با هوش مصنوعی (AI Media Analyst)
◽ مدیر محتوا و شبکههای اجتماعی
با کسب تجربه، امکان ارتقا به سطوح مدیریتی مانند مدیرکل روابط عمومی یا مشاور ارشد برند نیز وجود دارد.
در سازمانهای اضطراری مانند آتشنشانی، پلیس یا مدیریت بحران، عنوان شغلی مشابهی با نام افسر اطلاعرسانی عمومی (Public Information Officer) رایج است.
🌐 سه نکته برجسته
🧠 ۱. پیوند انسان و ماشین در ارتباطات نوین
هوش مصنوعی دیگر یک ابزار جانبی نیست، بلکه بخشی از استراتژی ارتباطی سازمانها شده است. روابطعمومی مدرن با ترکیب تحلیل ماشینی و داستانسرایی انسانی، به خلق محتوای هدفمند و اثربخش میپردازد.
🎓 ۲. تحول آموزشی در دانشگاهها
دانشگاههای برتر جهان دروس جدیدی چون «هوش مصنوعی در ارتباطات استراتژیک» و «اخلاق تولید محتوای دیجیتال» را به برنامه آموزشی روابطعمومی افزودهاند تا دانشجویان برای دنیای ارتباطات هوشمند آماده شوند.
💼 ۳. فرصتهای شغلی آیندهمحور
فارغالتحصیلان روابطعمومی امروز میتوانند علاوه بر نقشهای سنتی، در حوزههایی مانند تحلیل رسانه با هوش مصنوعی و مدیریت بحران دیجیتال نیز فعالیت کنند و مسیر حرفهای خود را گسترش دهند.
با کلیک روی لینک زیر به کانال تلگرام ما بپیوندید:
انتهای پیام/
برای اطلاعات بیشتر درباره روابط عمومی و اخبار سازمانهای مختلف، میتوانید به وبسایت شارا مراجعه کنید.