شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا) || به گفته‌ی مو گاودات (Mo Gawdat)، مدیر ارشد پیشین بازرگانی در کارخانه پروژه‌های بلندپروازانه آلفابت—که پیش‌تر با نام گوگل ایکس (Google X) شناخته می‌شد—جهان با شتاب به سوی یک ویران‌شهرِ اجتناب‌ناپذیرِ هوش مصنوعی در آینده‌ای بسیار نزدیک حرکت می‌کند.
گاودات در گفت‌وگویی با پادکست «Diary of a CEO» گفت: «باید خود را برای جهانی بسیار ناآشنا آماده کنیم»، و افزود ارزش‌های کلیدیِ انسانی مانند آزادی، پیوندهای انسانی، پاسخ‌گویی، واقعیت و قدرت همگی با اختلالی بزرگ از سوی هوش مصنوعی روبه‌رو هستند.
به گفته‌ی او، این ویران‌شهر خیلی دور نیست: نشانه‌هایش از سال گذشته آغاز شده و سال آینده تشدید خواهد شد. او پیش‌بینی می‌کند آغاز سقوط به سوی این وضعیت در سال ۲۰۲۷ رقم بخورد و ۱۲ تا ۱۵ سال ادامه یابد.
این مدیر پیشین گوگل همیشه چنین نظری نداشت؛ اما سرعت توسعه‌ی فناوری‌های هوش مصنوعی باعث شد نظرش عوض شود و باور کند که این ویران‌شهرِ کوتاه‌مدت اجتناب‌ناپذیر است.
او گفت: «کاملاً در دستان خود ماست که آن را تغییر دهیم، اما باید بگویم در این مقطع، انسانیت آگاهی لازم برای تمرکز بر این موضوع را ندارد.»
با این حال، به گفته‌ی گاودات، خودِ هوش مصنوعی لزوماً محرک اصلی این ویران‌شهر نیست—دست‌کم نه آن‌گونه که بیشتر مردم تصور می‌کنند (مثلاً خطرات وجودیِ سناریوهایی که در آن هوش مصنوعی کنترل کامل را در دست می‌گیرد). بلکه هوش مصنوعی به‌عنوان بزرگ‌نمایی‌کننده‌ی مشکلات موجود جامعه و «حماقت‌های انسانیِ ما» عمل می‌کند.
گاودات گفت: «در خودِ هوش مصنوعی مطلقاً مشکلی نیست. مشکلِ بزرگ در مجموعه ارزش‌های انسانیتِ امروز، هم‌زمان با خیزش ماشین‌هاست.»
هدف، آرمان‌شهر بود؛ نتیجه، ویران‌شهر
هوش مصنوعی برای ساختن ویران‌شهر خلق نشد؛ مأموریتی آرمان‌شهری داشت: با خودکارسازیِ بیشترِ کارهای روزمره، می‌توانست بارِ کاریِ میلیون‌ها نفر را در همه‌ی مشاغل و حوزه‌ها سبک کند و «زمان» را بدون کاهش بهره‌وری به آنان بازگرداند.
اما اتفاقات دقیقاً طبق این نقشه پیش نمی‌رود. در جهانی که یک ارزش بر همه‌چیز می‌چربد—سرمایه‌داری—آن رؤیای آرمان‌شهری زیر فشارِ پیگیریِ بی‌امانِ سود دگردیسی یافته است. بنا به نظر برخی کارشناسان، اختلالِ هوش مصنوعی در بازار کار آغاز شده و شیوه‌ی نگاه ما به کار را از بیخ‌وبن تغییر می‌دهد. به‌جای سبک کردنِ کارِ انسان‌ها، برخی شرکت‌هایی که بهره‌وری را با هوش مصنوعی بالا می‌برند، برای افزایش سود، نیرو تعدیل می‌کنند یا از سرعتِ جذب می‌کاهند—یا از کارکنان موجود کار بیشتری می‌خواهند.
به باور گاودات، این تصادفی نیست: «تمامِ فناوری‌های خلق‌شده توانایی‌ها و ارزش‌های موجود انسانی را بزرگ‌تر می‌کنند—و بزرگ‌ترین مجموعه ارزشِ امروزِ انسانیت سرمایه‌داری است.»
این شکاف بین پیامدهای موردنظر و واقعیتِ عوارض منفی در دیگر پیشرفت‌های فناورانه هم تکرار شده است.
او پرسید: «رسانه‌های اجتماعی چندبار ما را به هم نزدیک کردند و چندبار تنهاتر؟ تلفن‌های همراه چندبار باعث شدند کمتر کار کنیم؟ وعده‌ی اولیه‌ی نوکیا مهمانی بود—آیا تجربه‌ی شما از موبایل همین است؟»
«شرّی که انسان می‌تواند مرتکب شود»
به گفته‌ی گاودات، موضوع دیگری که هوش مصنوعی فراتر از کنترل تشدید می‌کند «شرّی است که انسان می‌تواند انجام دهد.»
اگر اخبار یک‌سال اخیر را دنبال کرده باشید، غافلگیر نمی‌شوید: از پورن‌های دیپ‌فیک تولیدشده با هوش مصنوعی تا ورود فزاینده‌ی هوش مصنوعی به جنگ برای حداکثرسازی مرگ‌باری با سلاح‌های خودکار و کاربردهای مولد در عرصه‌ی نظامی—این فناوری به بدترین وجوهِ رفتارِ انسانی یاری رسانده است.
نمونه‌اش همین این هفته بود: چت‌بات گرُک (Grok) متعلق به ایلان ماسک قابلیت تازه‌ی تولید تصویر و ویدئو را رونمایی کرد که کاربرد غالبِ آن تا این لحظه تولید تصاویر زنانه در قالب فانتزی‌های جنسیِ مردانه بوده است.
کلاه‌برداری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی—به‌ویژه کلاه‌برداری‌های رمزارزیِ تقویت‌شده با هوش مصنوعی که سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، خود درباره‌اش هشدار داده بود—اوج گرفته است. گزارش شرکت اطلاعات زنجیره‌بلوک TRM Labs نشان می‌دهد کلاه‌برداری‌های رمزارزی در سال گذشته به لطف فناوریِ دیپ‌فیک با ۴۵۶ درصد افزایش روبه‌رو بوده است. و کارشناسان جنگ هسته‌ای نگران‌اند که هوش مصنوعی به‌زودی محرکِ سامانه‌های تسلیحات هسته‌ای شود.
هوش مصنوعی همچنین روش‌های پایش عمومی را در مقیاسی عظیم ریزتنظیم می‌کند. در جهانی با «تمرکز عظیمِ قدرت»، به تعبیر گاودات، این موضوع بسیار نگران‌کننده است. سامانه‌های نظارتِ عمومیِ مبتنی بر هوش مصنوعی اکنون در بسیاری کشورها فعال‌اند—نمونه‌ی شاخص، زیرساخت نظارتِ انبوه در چین. این نگرانی فقط خارجی نیست: دولت ایالات متحده نیز اکنون از هوش مصنوعی برای پایش حساب‌های شبکه‌های اجتماعیِ مهاجران و مسافرانِ متقاضیِ ورود به کشور استفاده می‌کند.
همه‌چیز شرّ نیست—اما کارِ زیادی در پیش است
با وجودِ همه‌ی این‌ها، هوش مصنوعی همچنان تغییرات شگرفی برای خیر به ارمغان می‌آورد. این فناوری پیشاپیش بر کشفیات علمی و پیشرفت‌ها اثر ملموسی گذاشته است—به‌ویژه در پزشکی و پژوهش‌های دارویی.
گاودات باور دارد که استفاده‌ای آرمان‌شهری از هوش مصنوعی در ادامه‌ی مسیر ممکن است—به مدد همین پیشرفت‌ها.
اما نخست باید با لغزش‌های انسانی روبه‌رو شویم.
او گفت: «تصویر بزرگ‌تر این است که بر دولت‌ها فشار بیاوریم بفهمند حدّ سکوتِ مردم کجاست»، و افزود دولت‌ها باید «کاربردِ» هوش مصنوعی را تنظیم‌گری کنند، نه «خودِ» آن را.
او تمثیل زد: «نمی‌توانید طراحیِ چکش را طوری مقررات‌گذاری کنید که میخ را بکوبد اما نتوان با آن کسی را کشت؛ اما می‌توانید کُشتنِ انسان با چکش را جرم‌انگاری کنید.»
چکشِ هوش مصنوعی اکنون در دستان ماست و رفتنی نیست. تنها سؤال این است که آیا اراده‌ی نوشتنِ قوانین علیه «قتل» را داریم یا نه.
نویسنده: اجه ییلدریم (Ece Yildirim)
منتشر شده: ۱۰ اوت ۲۰۲۵ | نظرات (۱۰۰)
منبع: گیزمودو (Gizmodo)
در ادامه با #شارا همراه باشید:
با کلیک روی لینک زیر به کانال تلگرام ما بپیوندید:
◽️
#مو_گاودات, #هوش_مصنوعی, #ویران_شهر, #گوگل_ایکس, #دیپ_فیک, #سرمایه_داری, #نظارت_عمومی, #خطرات_هوش_مصنوعی, #تنظیم_گری_هوش_مصنوعی, #اخبار_تکنولوژی, #AI, #ArtificialIntelligence, #AIDystopia