رهبری ضعیف و مسئولیت‌گریزی: چرا مدیران بزرگ همیشه مقصر را در آینه می‌بینند؟
رهبری یعنی پاسخگویی بی‌قید و شرط، نه سرزنش تیم. موفقیت پایدار تنها از دل پذیرش مسئولیت و تلاش برای بهبود حاصل می‌شود.

شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی‌ ایران (شارا) || «تقصیر من نیست» شاید خطرناک‌ترین جمله‌ای باشد که کسی در محیط کار به زبان می‌آورد. چند بار این جمله را شنیده‌اید؟

«فلانی باعث شد کار انجام نشود.»

«مقصر کسی است که الان اینجا نیست تا از خودش دفاع کند.»

«چون او متخصص نیست، تقصیر را گردنش می‌اندازیم.»

هر اسمی که روی این رفتارها بگذارید، اصل ماجرا یک چیز است: فقدان مسئولیت‌پذیری. بسیار دیده‌ایم که یک مدیر، در لحظات بحرانی، به‌جای پذیرش اشتباه، تقصیرها را به گردن دیگران می‌اندازد؛ اما وقتی پروژه موفق از آب درمی‌آید همان مدیر جلوی صحنه می‌آید تا حاصل موفقیت را به نام خود بزند.

رهبری واقعی یعنی داشتن «مسئولیت‌پذیری مطلق»؛ یعنی پذیرفتن مسئولیت کامل هر اتفاقی که تحت هدایت شما رخ می‌دهد. این یکی از دشوارترین جنبه‌های رهبری است. پذیرفتن اشتباهات فردی سخت است، اما سخت‌تر زمانی‌ست که باید مسئولیت یک تیم را بپذیرید؛ تیمی که شما آن را به مسیر اشتباه برده‌اید یا نتوانسته‌اید درست هدایتش کنید.

تا زمانی‌ که مسئولیت‌پذیر نباشید، نه می‌توانید از شکست‌ها یاد بگیرید، نه رشد کنید. رهبر مسئول‌پذیر می‌تواند بدون توجیه و فرافکنی، به‌صورت عینی عملکرد تیم را تحلیل کرده و نقاط ضعف را شناسایی کند. این پیش‌نیاز اصلی برای رشد مداوم و موفقیت پایدار است.

پذیرفتن اشتباهات در مقابل مدیران ارشد، می‌تواند دلهره‌آور باشد؛ ممکن است حس کنید آینده شغلی‌تان را به خطر می‌اندازید. اما واقعیت این است که اغلب مدیران بالادستی از قبل از مشکلات آگاه هستند و صداقت و تعهد شما برای اصلاح امور، تأثیر بیشتری دارد.

پذیرش مسئولیت، از آسیب دیدن اعتبار دیگران در سازمان جلوگیری می‌کند. به نظر من، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های رهبری، پذیرفتن خطای دیگران به‌عنوان مسئول مستقیم آن‌هاست. بله، ایستادن جلوی یک مدیر عصبانی و پذیرفتن اشتباهی که خودتان مستقیماً مرتکب نشده‌اید، آسان نیست؛ اما رهبران واقعی همین‌جا مشخص می‌شوند.

به‌جای آنکه دنبال مقصر بگردید، به‌دنبال راه‌حل باشید. فرقی نمی‌کند تقصیر چه کسی باشد؛ اگر شما رهبر هستید، مسئولیت با شماست. اگر سعی کنید تقصیر را به دیگری منتقل کنید، شبیه رهبر به‌نظر نمی‌رسید؛ بلکه بیشتر شبیه کسی هستید که تنها به مزایای مقام علاقه دارد، نه مسئولیت‌های آن.

اگر فردی در تیم شما عملکرد ضعیفی دارد، این مشکل شماست. یا آموزش کافی نداده‌اید، یا او را در جایگاهی قرار داده‌اید که توان درخشیدن در آن را ندارد. در هر دو صورت، مسئولیت با شماست.

متأسفانه، برخی مدیران به‌کلی از پذیرش مسئولیت فرار می‌کنند. در نظرسنجی‌ها، کارمندان از مدیرانی شکایت دارند که تنها به منافع شخصی فکر می‌کنند و اشتباهات را گردن دیگران می‌اندازند. همچنین، بسیاری از کارکنان حاضرند بخشی از حقوق خود را بدهند تا بیشتر مورد قدردانی قرار بگیرند.

این واقعیت را نمی‌توان نادیده گرفت: انسان‌ها ذاتاً میل دارند دیگران یا شرایط را مقصر بدانند. از داستان پاندورا و جعبه‌اش، تا …، همه نشان‌دهنده تمایل دیرینه بشر به مقصر دانستن دیگران است.

اما چرا رهبران تا این اندازه به سرزنش دیگران روی می‌آورند؟

دان شولا، مربی افسانه‌ای فوتبال آمریکا، جمله‌ای معروف دارد:
«مرد برتر، خود را سرزنش می‌کند؛ مرد فروتر، دیگران را.»
 

نویسنده: دکتر جرماین کینگ، Ed.D., MSODL
تاریخ انتشار: ۴ ژوئن ۲۰۲۳
منبع انگلیسی: LinkedIn
منبع فارسی: شارا

انتهای پیام/