فرهنگ اندیشیدن؛ مهمترین نیاز سازمان ها

میثم مرادی نیا مدیر روابط عمومی بانک شهر – اختیارات، ﻗـﺪرت تصمیم گیری  و مسئولیت مدیریت، ﺗضعیف و ﻣﺨﺪوش ﻧﻤﯽﮔﺮدد. بلکه در عین حال زمینه افزایش قدرت و گسترش حوزه نفوذ میدران فراهم می‌شود.

«عصر ارتباطات و تکنولوژی‌های ارتباطی» که مهمترین خصوصیت هزاره سوم محسوب می‌شود، این امکان را برای سازمان‌های پیشرو و تعالی‌مدار به وجود آورده است تا بتوانند بسترها و شریان‌های نوینی را در راستای جذب و مدیریت دیدگاه‌ها و تفکرات محیطی ایجاد نموده و از دانش به دست آمده در جهت اصلاح نواقص و بهبود مستمر بهره گیرند. در وصف«سازمان پیشرو» تعاریف مختلفی ذکر شده است که در مهمترین این تعاریف آمده؛ «سازمان پیشرو و تعالی‌محور به سازمانی اطلاق می‌شود که بر مبنای تفکرات سیستماتیک، رویه‌های دانش‌بنیاد، مدیریت مبتنی بر علم و نظام‌های یکپارچه حرکت نموده و از فرصت‌های به دست آمده به عنوان هدیه‌ای ارزشمند، بهترین بهره‌برداری را به عمل آورده و تهدیدها را به فرصت‌ها تبدیل می‌کند». یکی از خصوصیات بارز این گونه سازمان‌ها که آنها را از سایرین مجزا ساخته است، از یک سو توجه جدی به توانمندی‌های بالقوه، خلاقیت‌ها و دیدگاه‌های منابع انسانی درون سازمان و از سوی دیگر اخذ نقطه‌نظرات، طرح‌ها و پیشنهادات مشتریان، ذی‌نفعان و عوامل برون سازمانی است. بر این اساس از سالیان گذشته تا به امروز تلاش‌های فراوانی در راستای تدوین الگوها و روش‌های اجرایی، جهت اخذ طرح‌ها و پیشنهادات پرسنل، با هدف ایجاد انگیزش و پویایی در درون سازمان و همچنین اخذ دیدگاه‌ها و نقطه‌نظرات مشتریان با هدف رفع نواقص و حرکت به سمت و سوی خواسته‌ها و نیازمندی‌های آنان صورت گرفته است. یکی از رویکردهای اساسی در امر بهره‌گیری از دانش و دیدگاه‌های خلاقانه و تعالی‌مدار، مبحث «راهکار محوری» و توجه به آرا و اندیشه‌های مخاطبان است که به عنوان تفکری موفق و اثبات شده در میان اندیشمندان و مدیران سازمان‌های پیشرو؛ شناخته شده و در دانشگاه‌های مطرح جهان به صورت رشته‌ای مستقل مورد توجه قرار گرفته و تدریس می‌شود. «راهکار محوری» که اصل وجودی آن بر مبنای بهره‌گیری از دیدگاه‌های مخاطبان و استفاده از طرح‌ها و نقطه‌نظرات آنان و همچنین بازخوردهای محیطی بنا شده است، ﻧﻘــﺶ ﻣﻬﻤــﻲ در ﺗﻮﺳــﻌﻪ سازمان ایفا کرده و روند رشد و توسعه آن را تسریع می‌بخشد‌.
 در این بین، استقرار سیستمی به منظور اخذ بازخوردهای محیطی و دریافت و عملیاتی نمودن راهکارها و پیشنهادات ارائه شده از سوی مخاطبان سازمان، اعم از مخاطبان درون‌ و برون سازمانی می‌تواند ﺑه عنوان یک اﺑــﺰار و بازوی اﺟﺮاﻳـﻲ توانمند در خدمت ﻣــﺪیریت سازمان قرار گرفته و در توسعه ﻧﻈــﺎم ﻫﻤﻜــﺎری‌های ﻓﻜــﺮی و ﻋﻤﻠــﻲ تمامی اجزا و ﺳــﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠــﻒ سازمانی، تاثیر بسزایی داشته باشد.
 در ﻧﻈــﺎم تعریف شده، تمامی اﻓــﺮاد اعم از منابع انسانی سازمان، مشتریان، ذی‌نفعان و سایر عوامل درون و برون ﺳــﺎزﻣﺎنی درﺑــﺎره راهکارهای ﺣــﻞ ﻣﺴــﺎﺋﻞ و نواقص و همچنین ارﺗﻘــﺎی ﺑﻬــﺮه وری، مشارکت داشته و ایده‌های خود را به صورت ﻃﺮح‌هـﺎ و ﭘﻴﺸــﻨﻬﺎداتی ﺑــﻪ ﺳــﺎزﻣﺎن اراﺋــﻪ ﻣــی‌نمایند. بر این اساس، نظامی پویا و اندیشه بنیان با مشارکت و هم‌اندیشی تمامی مخاطبانی که با سازمان، ساختار، عملکرد، رویه‌ها، نقاط قوت، مشکلات و نواقص آن به گونه‌ای آشنایی داشته و در ارتباط هستند، تشکیل یافته و با همکاری و همفکری گروهی، اﻫــﺪاف ﺳــﺎزﻣﺎن به بهترین شکل ممکن تحقق می‌یابند‌. چنین ساختاری ﻛــﻪ اصول و پایه‌های آن ﻣﺒﺘﻨــﻲﺑــﺮ اﺻــﻞ تفکر  اﺳــﺖ؛ اﻓﻜــﺎر و اندیشه‌ها را ارزش تلقی نموده و ﺑــﻪ ﻋﻨــﻮان ﻳــﻚ ﻧﻈــﺎم ﻣﻄﻠــﻮب و ﻛﺎرآﻣــﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻫﻢ از بُعد ﻧﻈﺮی و هم از بُعد ﻋﻤﻠﻲ، شناخته شده و قابل اتکاست‌. اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻪ اﻣﺮوزه از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان «‌نظام پیشنهادات» و یا «سیستم راهکار محور» یاد  می‌شود؛ از اﺻﻠﯽﺗﺮﯾﻦ و شناخته‌شده‌ترین شاخصه‌های ﻧﻈﺎم ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺴﺘﻤﺮ در ﺟﻬﺎن محسوب شده و راهکارهای بسیار ارزشمندی را از جانب مخاطبان به سوی سازمان روانه می‌سازد.
 نظام یاد شده دارای دو ویژگی منحصر به فرد ذیل می‌باشد‌:
 1-    اندیشه های ﺳﺎزﻧﺪه ﺑﻪ ﻃﻮر یکسان و ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ موقعیت  پدیدآورﻧـﺪﮔﺎن آﻧﻬـﺎ و ﺑـﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ و فرآیندی ﻣﺸﺨﺺ، ﻣﻮرد ﭘﺬﯾﺮش ﻗﺮار می گیرد.
 2-    اختیارات، ﻗـﺪرت تصمیم گیری  و مسئولیت مدیریت، ﺗضعیف و ﻣﺨﺪوش ﻧﻤﯽﮔﺮدد. بلکه در عین حال زمینه افزایش قدرت و گسترش حوزه نفوذ میدران فراهم می‌شود.
 3-    موجب ایجاد انگیزش و برانگیختن حس احترام و تمایل در مخاطبان سازمان می گردد.
 4-    اصل تفکر‌محوری و احترام به اندیشه را به عنوان اصلی اساسی در سازمان نهادینه می‌سازد.
 با توجه به توضیحات فوق، می‌توان پیشنهاد داد که سیستم بانکی کشور به عنوان ساختاری پویا و پیشرو که همواره تلاش نموده است از راهکارهای های نوین و عملی در راستای تعالی خود استفاده نماید، با فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم به صورت گسترده ای اقدام به گسترش فرهنگ اندیشیدن و توجه به طرح‌ها و ایده ‌های خلاق منابع انسانی درون سازمانی و همچنین تفکرات و نقطه‌نظرات مشتریان و مخاطبان برون‌سازمانی خود نماید؛ تا در نتیجه آن به دستاوردهای بزرگی دست یافته و بتواند فرهنگ ایجاد شده را به سایر بخش‌های تولیدی و خدماتی کشور سریت دهد.