روابط‌عمومی؛ آنچه که باید، آنچه که هست

عده ای معترف به تنزل روابط‌عمومی‌‌، تقصیر‌ کم کاری ها، بی عملی ها و حتی بحران های اجتماعی را بر گردن خود متصدیان روابط‌عمومی‌‌ ها انداخته و معتقدند آنها در حق دولت ظلم می کنند و پیام کارها و اقدامات دولت را اطلاع نمی دهند. عده ای دیگر دولت و مدیران را مقصر می دانند که حمایت، اعتقاد و توجهی به روابط‌عمومی‌‌ ندارند.  هر دو گروه بر پایین بودن جایگاه اداری و بی عملی روابط‌عمومی‌‌ ها در سالهای اخیر صحه می گذارند. اما نقطه تقصیر کجاست؟

در همین ایام، روزنامه نگاران، تقلب تراستها و شرکتهای بزرگ را افشا می کردند. شرکتها و کارخانجات ضررده شده بودند. لذا دولت برای کسب حمایت عموم، سراغ مشورت با کارگزاران روابط‌عمومی‌‌ رفت.

در ادامه، بحثِ تضمین احترام به آزادی افراد و مردم مطرح شد و اینجا بود که “ایوی لی” اساس روابط‌عمومی‌‌ را تدوین کرد؛ او چشم انداز راه آهن را به روابط‌عمومی‌‌ تغییر داد. سیاست های پنهان کارانه را به سیاست های باز برگرداند و معتقد بود با سیاستِ پرده پوشی و سکوت یا مبالغه نمی توان کاری از پیش برد.

کم کم شرکتها از تحقیق درباره خودشان استقبال و بر ارائه اطلاعات به مردم تاکید کردند.

تعریف شناخته شده و مقبولی که از روابط‌عمومی‌‌ وجود دارد، همانا تلاش آگاهانه برای عمل به مسئولیت اجتماعی است. روابط‌عمومی‌‌ ماجرای اندیشه “انسانهای عاشق” است؛ مسئول آگاهی دادن به سازمان و افراد جامعه است (اطلاع یابی و اطلاع رسانی).

از نظر یکی از اساتید و پیشکسوتان ارتباطات (مهدی محسنیان راد)، روابط‌عمومی‌‌ باید از یک سو رصدکننده ستم در طول حیات سازمان خود و از سوی دیگر تسهیل‌کننده کارکرد رسانه‌ها باشد. در نتیجه نقش ارائه‌دهنده داده (‌Data) و اطلاعات(Information) به رسانه‌ها را ایفا می کند، نه ارسال‌کننده پیام(Message). همین امر سبب خواهد شد که روابط عمومی‌ها نه پروپاگاندیست‌های قدرت، بلکه عامل پیشگیری در ستم به مردم و ستم به سازمان خود باشند!

در بیان دو استاد دیگر ارتباطات( حمید شکری و حسین امامی)، روابط‌عمومی‌‌، مدیریت هوشمندانه ارتباطات انسانی است. ارتباط نه با انتقال اطلاعات و پیام، بلکه با “درک” آنها معنا پیدا می کند. اطلاع رسانی و تبیینِ یکطرفه، بی فایده است. این اسمش پروپاگاندا است.
آنها می گویند: مردم با استفاده از رسانه های نوین، آگاهتر شده اند. لذا لازمه همه اینها، شنیدن صدای مردم است. دولت هر وقت شنید و بعد تغییرات را انجام داد، آن وقت اطلاع رسانی و تبیین انجام می شود.

در پایان، با شواهد و قراین فوق به نظر می رسد حق با روایت سومی است که روابط‌عمومی‌‌ را نه صرفاً دولت‌مدار و نه فقط شخص‌محور می‌داند. بلکه شالوده روابط‌عمومی‌‌ را ارتباطات انسانی و مردم‌سالاری و پاسداری از مصالح عمومی قلمداد می کند، “روابط‌عمومی‌‌ اصالت انسانی”.