بلوغ ارتباطات در شبکه های اجتماعی، دیر یا زود؟!

مسلما شکل برقراری ارتباط توسط بشر امروزی با آدمیان نخستین، از زمین تا آسمان تفاوت دارد اما هدف چیزی جز همان انتقال پیام نبوده و نیست. انتقال پیامی که گاه خبر از رخداد یک واقعه می دهد، گاه نگاه پیشگیرانه دارد، گاه جریان سازی را قصد دارد، گاه همدردی و حمایت را می طلبد، گاه احساس را به اشتراک می گذارد و مهربانی را گسترش می دهد و متأسفانه گاهی نیز وسیله ای می شود برای گسترش پلیدی و سیاهی.

بدون شک طی دهه های گذشته با ابداع شبکه ارتباط جهانی و اتصال تمام نقاط کره خاکی به یکدیگر، ارسال پیام و مخابره کردن خبر، سبک و سیاق جدیدی به خود گرفت و تحولی شگرف را به گونه ای رقم زد که شاید در هیچ برهه زمانی اینگونه جغرافیا مورد حقارت قرار نگرفته بود!

در ابتدای رواج یافتن این پدیده، شاید رعایت امانت داری و اخلاق در اطلاع رسانی و ارسال پیام ها از سوی افراد تا حدودی رعایت میشد که این خود سبب ساز اعتمادسازی و باورپذیری مردم از این مسیر ارتباطی گشت، اما متأسفانه کم کم بی اخلاقی قابل توجهی در این مورد رسوخ کرد و سبب ساز رخداد مسائلی نامطلوب در بستر اطلاع رسانی جامعه گشت. شایعه پراکنی و دروغ گویی، القاء نظرات نادرست شخصی بدون دلیل و مدرک، کینه توزی و هتک حرمت، انتقام گیری، حسادت، تخریب شخصیت، موج سواری، خود بزرگ بینی و بروز دادن کمبودهای شخصیتی و…از نمونه بی اخلاقی های رایجی است که متأسفانه مدتی است گریبانگیر شبکه های نوظهور اجتماعی شده است و افرادی که این بسترهای ارتباطی را وسیله ای برای رسیدن به اهداف نامطلوب خویش می بینند، از این فرصت سوء استفاده کرده، باورپذیری آحاد مردم جامعه از این طریق را هدف قرار داده و به شکل و شمایل گوناگون گاه با متن و کلمات و گاه با تصویر و فیلم، تلاش می کنند تا قصد و غرض خود برای رسیدن به هدفشان را پیاده کنند.

اما در این میان، وجود این راه های ارتباطی، کمک شایان توجهی به مجموعه های روابط عمومی سازمان ها و نهادهای مختلف کشور نموده است تا بتوانند یکی از رسالت های اصلی خود را خیلی سریع و راحت به منصه ظهور برسانند. ولی از سوی دیگر، وقتی مطلبی مرتبط با رسالت ها و عملکردهای یک سازمان و ارگان خاص بصورت خلاف واقع و به دور از انصاف و حقیقت، در این شبکه ها نشر داده شود، طبعأ کاری جدید برای مجموعه روابط عمومی آن سازمان و ارگان تعریف می شود تا بتواند با روشن و شفاف سازی موضوع، جهت تنویر افکار عمومی و اعتمادسازی، پاسخ مناسب و مطلب واقعی را تنظیم و نشر دهد. پاسخ و جوابیه ای که در گذشته، روابط عمومی ها صرفأ می بایست در قبال روزنامه ها و طی سالیان اخیر نیز به سایت های خبری ارائه می دادند و قطعأ چون اصحاب رسانه، بر ادبیات خبری و اطلاع رسانی و قوانین مرتبط، آشنایی کامل داشته و قبل از نشر هر خبری، راستی آزمائی آن را انجام داده و فیلترهای مورد نیاز از جمله فیلترهای اخلاقی لازم را روی آن اعمال می نمودند، کار برای روابط عمومی های هدف ساده تر می نمود، اما اکنون با شکل گیری شبکه های اجتماعی و داشتن این اختیار در دست تمام افراد جامعه که هر کدام بتوانند مطلبی را به دلخواه خود و با برداشتی شخصی و تفسیر و تحلیلی درست یا نادرست نوشته و در این بسترها پخش کنند، کار برای روابط عمومی ها سخت تر و دشوارتر شده است، چرا که بعضأ شاهد رخداد بی اخلاقی هایی خاص در این زمینه هستیم. بی اخلاقی هایی که باورپذیری مردم و صداقت آنها را مورد سوء استفاده قرار داده تا با انتشار مطلبی بتوانند در مدت زمانی ولو هر چند کوتاه و موقت، احساس ارضاء شدن از نیل به هدف نامناسب خویش را لمس کنند و در این میان با عواقب اقدام غیراخلاقی خویش کاری نداشته و آثار سوء آن در سطح جامعه برایشان بی اهمیت قلمداد می گردد.

البته و خوشبختانه با وقوع این بی اخلاقی ها و تکرار آن طی سالیان اخیر که از اعتماد اولیه مردم به این شبکه های اجتماعی نشأت گرفته بود و به دنبال آن انتشار جوابیه ها و پاسخ های مرتبط و روشن شدن حقایق، کم کم موضع عموم مردم در حال سمت و سوگیری منطقی و عقلانی در قبال انتشار اینگونه اخبار می باشد که باور کنند نباید هر گونه مطلب، تصویر و تحلیلی را بدون بررسی، تحقیق و مطالعه لازم پذیرفته و اقدام به کمک به انتشار آن در سطح جامعه کنند.