چالش‌های مدل کسب‌وکار روابط ‌عمومی: چرا بودجه کم به برندها و آژانس‌ها آسیب می‌زند
کمبود بودجه و مالکیت نامشخص استراتژی کمپین‌ها باعث کاهش کیفیت خدمات PR و نارضایتی مشتری و آژانس‌ها می‌شود.

شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی‌ ایران (شارا) || ما اکنون در فصل آخر سال ۲۰۲۵ هستیم و هم آژانس‌ها و هم مشتریان امیدوارند با افزایش بودجه و رشد روابط‌عمومی، وضعیت رکود سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ را جبران کنند.

یک پست اخیر در لینکدین، مسأله رابطه آژانس-مشتری در حوزه روابط‌عمومی را مطرح کرد. این موضوع همواره یکی از بحث‌های داغ در حرفه روابط ‌عمومی بوده و اخیراً متخصصان بیشتر در شبکه‌های اجتماعی درباره چالش‌های خود صحبت می‌کنند.

آخرین بحث‌ها حول این سؤال بود: «چه کسی مسئول استراتژی کمپین ارتباطی است، آژانس یا مشتری؟» پاسخ ساده به نظر می‌رسد: اگر نتوانید مالکیت استراتژی را داشته باشید، اجرای برنامه‌هایی که به آن‌ها متعهد نیستید، نهایتاً رابطه کاری را خراب خواهد کرد.

یک مدیر ارشد ارتباطات شرکتی گفت:

«از منظر برندها، مشکل اصلی این است که تیم ارشد آژانس در زمان ارائه پیشنهاد و عقد قرارداد وارد می‌شود و سپس تیم جوان‌تر و کم‌تجربه، مسئول ارائه خدمات می‌شود. بهتر است در تمام مراحل تحویل کار با مشتری شفاف باشید.»

او اضافه کرد:

«من رولزرویس می‌خواهم، اما بابت یک دوچرخه پرداخت می‌کنم!»

آمان دال، بنیان‌گذار CommsCredible، می‌گوید:

«آنچه معمولاً کمپین‌ها را به شکست می‌کشاند، همین ذهنیت است: مشتریان انتظار تفکر ارشد، خلاقیت و اجرای بی‌نقص دارند، اما استراتژی را میکرو مدیریت کرده و بودجه را محدود می‌کنند. آژانس‌ها که بین این دو گیر می‌افتند، نمی‌توانند بهترین افراد یا جسورانه‌ترین ایده‌های خود را ارائه دهند.»

او ادامه می‌دهد:

«نتیجه؟ ناامیدی هر دو طرف و نتایج ضعیف. مشکل روابط‌عمومی نیست؛ بلکه برداشت از ارزش و مدل‌های تعامل است. هر چه سریع‌تر این مسائل اصلاح شود، صنعت قوی‌تر خواهد شد.»


خدمات PR زیاد، بودجه کم

پرادیپ وادوا، بنیان‌گذار Kritical Edge Consulting، کسی است که هر دو طرف قضیه را تجربه کرده است؛ او سابقه مدیریت ارتباطات در شرکت‌هایی مانند PepsiCo و Renew Power را دارد.

پرادیپ تأیید می‌کند که بزرگ‌ترین چالش آژانس‌های روابط‌ عمومی، کاهش قیمت و رقابت ناسالم است. وقتی یک آژانس همان خدمات را با قیمت بسیار پایین‌تر ارائه می‌دهد، کیفیت تیم ارائه‌دهنده خدمات نیز کاهش می‌یابد.

او همچنین اشاره می‌کند که خدمات مورد انتظار در حوزه دیجیتال روابط‌ عمومی، مدیریت اینفلوئنسر و رسانه‌های پولی به شدت افزایش یافته است، که هم فشار روی هزینه‌ها ایجاد می‌کند و هم پیدا کردن استعداد مناسب برای ارائه خدمات را دشوار می‌سازد.


رقابت ناسالم و کاهش استانداردها

در مصاحبه‌ای با PRmoment India، جیمز رایت، مدیرعامل جهانی Havas PR، گفت:

«در سنگاپور شاهد مسابقه‌ای برای کاهش هزینه‌ها بوده‌ام که بازار را نابود کرده است. این رقابت، یک مسابقه به سمت ته است. شما باید ارزش خود را در توانایی استراتژیک و فنی که به مشتری ارائه می‌دهید، نشان دهید.»

او ادامه داد:

«مشتری نیز نقش خود را دارد و باید بابت کار با کیفیت پرداخت کند. واقعیت این است که همیشه کسی هست که قیمت پایین‌تر ارائه دهد. نقش نهادهای صنفی چیست؟ آیا در مدیریت این وضعیت نقشی دارند؟ اگر نه، هر آژانس کوچک مستقل می‌تواند مانند «غرب وحشی» عمل کند.»

آمان دال می‌گوید:

«گفته‌ام و دوباره تکرار می‌کنم — روابط‌عمومی در آینده گران خواهد شد. آژانس‌ها تجمیع و تنوع پیدا خواهند کرد. تنها تعداد کمی از آژانس‌های تخصصی باقی می‌مانند؛ بهترین‌ها رشد خواهند کرد.»

او اضافه می‌کند:

«رسانه‌ها روزبه‌روز بیشتر پولی می‌شوند و تعریف روابط‌عمومی فراتر از دیده شدن، تأثیر و تقویت خواهد رفت. وقت آن است که نهادهای صنفی مانند PRCAI وارد شوند و حداقل استاندارد هزینه‌ها را مشخص کنند تا اختلاف دیرینه بین بودجه قرارداد و تحویل خدمات حل شود.»


آیا از مشتریانی که هزینه کافی نمی‌پردازند یا در استراتژی مشارکت نمی‌کنند، فاصله می‌گیرید؟

آمان پاسخ می‌دهد:

«تا زمانی که قرارداد بسته نشود، نمی‌دانید. اما ما هرگز در مورد بودجه توافقی کوتاه نمی‌آییم — آن حداقل تعهد برای موفقیت رابطه است.»

او افزود:

«فقط تیم‌های داخلی که نزدیک بنیان‌گذاران کار می‌کنند می‌توانند اهداف کمپین را به‌درستی درک و مدیریت کنند. مالکیت باید واضح باشد — بین آنچه شرکت هدایت می‌کند و آنچه شریک مشاوره ارائه می‌دهد. شاخص‌های کلیدی عملکرد قوی منجر به نتایج قوی می‌شوند و مالکیت شفاف منجر به پاسخگویی.»

آمان با طنز نتیجه‌گیری می‌کند:

«اکثر همکاری‌ها در اینجا ازدواج عاشقانه نیستند. آن‌ها ابتدا قراردادی هستند و به مرور به عشق تبدیل می‌شوند. و درست مانند زندگی واقعی، ازدواج‌های عاشقانه این روزها شاهد افزایش طلاق هستند.»

۸ اکتبر ۲۰۲۵ | پارول چند، سردبیر

منبع: prmoment

با کلیک روی لینک زیر به کانال تلگرام ما بپیوندید:

https://telegram.me/sharaPR

انتهای شارا/