مقدمه:
شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)– امروزه تحولات گسترده در زمینه کامپیوتر و ارتباطات، تغییرات قابل ملاحظهای در ساختار اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جوامع بشری به وجود آورده است. گذشته حیات انسان مملو از ابداع و اختراعات ابزار و لوازم تسهیل کننده امور زندگی بوده اما فناوری های نوین اطلاعات و ارتباطات در حداقل دو دهه اخیر بیشترین تاثیر را در در تغییر الگوهای رفتار و زندگی ساکنان کره خاکی داشته است.
دنیای ارتباطات و تولید اطلاعات به سرعت در حال تغییر بوده و ما امروزه شاهد همگرایی آنان بیش از گذشته با یکدیگر هستیم، به گونهای که دادهها و اطلاعات به سرعت و در زمانی غیرقابل تصور به اقصی نقاط جهان منتقل و در دسترس استفاده کنندگان قرار میگیرد.
صرفنظر از تعاریف متنوع و دامنه وسیع کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در بخشهای مختلف زندگی بشری، دسترسی سریع به اطلاعات و انجام امور بدون در نظر گرفتن فواصل جغرافیایی و فارغ از محدودیتهای زمانی محوری ترین دستاورد این فناوری است.
ضرورت تغییر:
اکنون که مرحله گذار در قرن بیست و یکم را سپری می کنیم، کشورهای در حال توسعه همچون ایران برای نیل به پیشرفت یا حتی رقابت با کشورهای توسعه یافته نه تنها باید خود را منطبق با فرهنگ بومی سازگار کنیم، بلکه باید ضمن بهره گیری از تکنولوژیهای ارتباطی موجود، به ابداع روشهایی برای آموزش، یادگیری، کار و فعالیت در جهانی بپردازیم که اجزای آن به طور فزاینده به هم وابسته است. جهانی که به سوی کوچکتر شدن و در عین حال پیچیدگی بیشتر سیر میکند؛ جهانی که در آن اطلاعات، محرک عمده، دانش، موجد قدرت و رسانههای جمعی دارای نقشی کلیدی است.
تجارت، بانکداری، آموزش، همه و همه وابسته به جریان اطلاعاتی بوده و به کمک تکنولوژیهای ارتباطی جدید همچون کامپیوتر، ماهواره، تلفن، رادیو،تلویزیون، لیزر، فیبر نوری، ریزتراشهها و تلفنهای هوشیار تسهیل گردیدهاند.
در واقع در بسیاری از روستاها، تلویزیون و رادیو جایگزین پیام رسانی سنتی شده است که در آن قصه گوها، نقالان، پرده خوانها و جارچیان نقش اطلاع رسانی و سرگرمی مردم را ایفا میکردهاند.
اینک بسیاری از شرکتهای خدمات رسانی رایانهای در حال توسعه سریع قلمرو خود از طریق شبکه جهانی اینترنت میباشند تا انواع خدمات را در اختیار مشتریانشان قرار دهند. این شبکه مجموعه گستردهای از دستاوردهای جهانی را در زمینه ادبیات، آثار هنری، تحقیقات علمی، اطلاعات بازرگانی، گزارشات حکومتی و… به طور فزایندهای برنامههای رادیویی و حتی فیلمهای تلویزیونی در برمیگیرد. همچنین آنرا میتوان یک کتابخانه بزرگ جهانی و بلکه بزرگترین آنها به شمار آورد که میتواند در هر زمان و هر جا در دسترس متقاضیانی که از کامپیوتر دارای مودم و اشتراک به اینترنت بهرهمندند، قرار دهد.
برای نخستین بار در تاریخ بشر، اطلاعات کالایی است که با اشاره سرانگشتان به دست میآید! در واقع شبکههای رایانهای برای میلیونها انسان یک کانال تبلیغاتی به ارمغان آورده تا بدین طریق به بسط ایدئولوژی خود در جهان بپردازند. علاوه بر این، شبکههای رایانهای را میتوان آزادترین و در عین حال هشدار دهندهترین عامل در مجموعه تکنولوژیهای ارتباط جمعی به شمار آورد، تا اندازهای که هر کس در هر کجا و با هر مرام شخصی یا ایدئولوژی قادر به توزیع پیامها بین میلیونها نفر وبدون هر گونه ممیزی قبلی خواهد بود.
جریان اطلاعات:
این نکته را نباید از نظر دور داشت که مهمترین علت پدیدار شدن و محبوبیت تکنولوژیهای اطلاعاتی پاسخگویی آنها به انبوه نیازهای مالی و سیاسی است.
از اوان دهه هفتاد، وقتی ارتباطات فضایی به تحقق رسید تنها تعداد انگشتشماری از کشورهای اقدام به ارسال هزاران ماهواره برای خود یا مشتریانشان در مداری محدود کردند. نتیجه آن شد که صاحبان اینگونه وسایل مخابراتی از توانایی رسوخ عمیق به درون فرهنگ کشورهای مصرف کننده برخوردار گردیدند که این به نوبه خود تنش دیگری بین نیکمره جنوبی و شمالی به وجودآورد که اصطلاحا به آن «امپریالیسم فرهنگی» یا «دخالت فرهنگی» میگویند. بی تردید وقتی اکثر پردازشگرها و حاملهای اطلاعاتی درچند کشور معدود مستقر شدهاند تکنولوژی پایه برای تولید و توسعه این دستگاهها نیز توسط سوداگران پیشرو در ایالات متحده، ژاپن و اروپای غربی طراحی، تکمیل و هدایت می شوند. علاوه بر این ناهماهنگی بین شمال و جنوب در زمینه جریان ارتباطات و اطلاعات و امکان تولید، توزیع یا دستیابی بدان به نحو زیادی یک جانبه است. به بیان دیگر “جریان اطلاعات در پهنه زمین غیر متعادل است زیرا بیشتر اطلاعات جهانی در بخش شمالی تولید می شود”.
بدین ترتیب رسانههای ارتباط جمعی را میتوان نه تنها به مثابه نیروی محرک در پشت سر تغییرات اجتماعی و فرهنگی قلمداد کرد. بلکه عاملی برای تحرک سیاسی در مرتبه ملی و بین المللی به حساب آورد.
دیگر اینکه در محیط امروزی که ساخته و پرداخته رسانههاست، مردم فرهنگهای مختلف درباره «دیگران» و حتی خودشان بیشتر براساس تصویرسازیهای رسانهها قضاوت میکنند. بدین ترتیب در ارتباطات میان فردی و همچنین در مراودات اقتصادی و سیاسی، تصاویر قالبی که توسط رسانهها تدارک دیده شده و در اذهان عامه نقش بسته، بر نحوه نگرش افراد نسبت به یکدیگر تاثیر بسزایی گذاشته است. به بیان دیگر، نگرش مردم از «دیگران» مجموعا براساس آن چیزهایی است که از طریق رسانههای جمعی دیده، خوانده یا شنیدهاند. در واقع رسانههای جمعی معاصر همچون مطبوعات و رادیو، تلویزیون – عملا بر تمامی جنبههای زندگی بشر تاثیر گذاردهاند. اینها تعیین کننده چشمانداز ما از جهان، نحوه نگرش به دیگران و مهمتر از همه نحوه کنش متقابل ما با دیگران میباشند.
در جمع بندی از این بحث می توان اثرهای رسانه های جدید برای ارتباطات برون سازمانی در جوامع معاصر را فهرست وار به شرح زیر ارائه داد؛
1- مدیران بدون مهارت ارتباطی حذف می شوند.
2- ارتباطات سازمانی (درون و برونی) از اهمیت بیشتری برخوردار می شود، و مدیریت ارتباطات مجموعه فعالیت های ارتباطی خارج از سازمان شامل فروش، استخدام، بازاریابی و آگهی، ارتباط با مشتریان و روابط عمومی ر ادر بر می گیرد.
3- ارتباط بارسانهها بیشتر جنبه مستقیم و زنده پیدا میکند و مدیریت اطلاعات توسعه مییابد.
4- مشارکت مردم و کارکنان بیشتر خواهد شود و در جامعه مبتنی بر دانش، اطلاعات در سطح کارشناسان توزیع می شود.
5- تولید اطلاعات افزایش می یابد و سازمان ها بیشتر بر تصویر و هویت سازمانی متکی خواهند شد.
6- با افزایش اهمیت و نقش رسانه ها در جوامع واحدهای ارتباطی سازمان های توسعه خواهند یافت.
7- سنجش نظرات مردم از اهمیت بیشتری برخوردار شد.
8- شبکه های ارتباطی درونی و برون سازمانی توسعه خواهند یافت.
9- پایش (مونیتورینگ) اطلاعات و رسانه ها از فعالیت های عمده هر سازمان می شود.
10- پاسخگویی به رسانه ها از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد شد.
11- فناوری جدیداطلاعات در دو سطح ارتباطی و تصمیم گیری به کار می افتند.
12- فناوری جدید، فناوری های سنتی را حذف نمی کنند، بلکه با آنها ادغام می شوند.
13- رسانه های آینده، رسانه های رایانه ای (سایبر) خواهند بود.
ماین نیوز
کارشناس علوم ارتباطات انسانی و مدیر روابط عمومی شرکت معدنی و صنعتی چادرملو
|
نظر بدهید