زیدی اسمیت و هنر جستار غیرشخصی: از مستطیل شش‌فلشه تا فضای مشترک
اسمیت در نیویورکر می‌گوید جستارنویسی برای او راهی است برای ساختن فضایی مشترک، نه صرفاً بیان خود فردی.

شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی‌ ایران (شارا) || زیدی اسمیت در این مقاله مسیر خود در نوشتن جستار را از نوجوانی تا امروز روایت می‌کند؛ مسیری که زیر تأثیر آموزگاران، تجربه‌های دانشگاهی و اندیشه‌های فلسفی مختلف شکل گرفته است.

آغاز در مدرسه

او به سال‌های مدرسه بازمی‌گردد؛ زمانی که اضطراب امتحانات نهایی توان نوشتن را از او گرفته بود. راهنمایی ساده یک معلم انگلیسی نقطه عطف شد: کشیدن یک مستطیل با شش فلش برای بخش‌های مختلف جستار—مقدمه، بسط، مخالفت یا تکمیل، جمع‌بندی، مرور و نتیجه‌گیری. این «مستطیل شش‌فلشه» برای اسمیت حکم یک ترفند آرامش‌بخش را پیدا کرد و هنوز هم در ذهنش حضور دارد.

تجربه دانشگاه

در کمبریج، ابتدا تلاش کرد جستارهایی شخصی و احساسی بنویسد، اما استادان واکنش مثبتی نشان ندادند. به تدریج، تحت تأثیر استادانی چون پیتر دِ بولا، تونی تنر و تونی جودت، به سمت نگاهی تحلیلی و انتقادی رفت. او فهمید جستار فقط روایت شخصی نیست، بلکه بستری برای بررسی ساختارهای اجتماعی، طبقاتی و فرهنگی است.

چهار «ایسم» راهنما

اسمیت توضیح می‌دهد که چگونه چهار جریان فکری—فمینیسم، اگزیستانسیالیسم، سوسیالیسم و اومانیسم—ذهن او را شکل داده‌اند. هرچند برخی از این مفاهیم امروز تغییر معنا داده یا حتی از مد افتاده‌اند، اما همچنان پشتوانه فکری نوشته‌های او هستند.

جستار به‌مثابه «ما»

از دید او، جستار موفق فضایی برای ایجاد «ما» است، نه خودنمایی «من». جستار باید باز و بی‌طرفانه باشد تا خواننده حس کند همراه با نویسنده در حال آزمودن اندیشه‌هاست. به تعبیر اسمیت، جستار یک «مشاع» است؛ جایی که صداهای مختلف، با وجود اختلاف‌ها، امکان گفت‌وگو و همبستگی پیدا می‌کنند.

اصول پایدار

اسمیت تأکید می‌کند که نوشتن جستار برای او همیشه نوعی تلاش یا «جستارورزی» بوده است؛ تلاشی برای یافتن نقاط مشترک انسانی در دنیایی پر از تفاوت. او می‌گوید هرچند نسخه‌های مختلف «من» در طول زندگی تغییر کرده‌اند—از مجرد تا متأهل، از فقیر تا مرفه، از مادری انگلیسی‌تبار تا مادری در آمریکا—اما اصول بنیادینش ثابت مانده‌اند: حرمت زندگی انسانی، صلح‌طلبی، و حق همگانی برای آموزش، بهداشت، مسکن، آب سالم و غذا. این اصول همان اضلاع ثابت «مستطیل نخستین» او هستند که همه جستارهایش را نگه می‌دارند.

نویسنده: زیدی اسمیت (Zadie Smith)
منبع: مجله نیویورکر (The New Yorker) – ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۵

با کلیک روی لینک زیر به کانال تلگرام ما بپیوندید:

https://telegram.me/sharaPR

انتهای پیام/