راهبردهای ارتباطی و رسانه‌ای روابط‌عمومی برای رفع ناترازی‌ها
دکتر محمد سهرابی  مدرس دانشگاه و کارشناس حوزه ارتباطات و رسانه

شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی‌ ایران (شارا) || امروزه ناترازی های مربوط به انرژی از نگرانی های جدی مردم و مسئولان به شمار می رود و دولتمردان را بر آن داشته تا از تمام ظرفیت ها و امکانات برای مدیریت و کنترل مصرف انرژی بهره ببرند.

البته ناترازی انرژی در کشور، آن هم با وجود منابع غنی و زیرساخت‌های مناسب، شاید قدری قابل تأمل و دور از انتظار به نظر برسد، اما مسائل و چالش های مربوط به سوخت های غیر استاندارد و ملاحظات زیست‌محیطی در این زمینه باعث شده تا همزمان با اقداماتی که برای عبور از این چالش ها صورت گرفته است، شاهد ناترازی ها و نوساناتی در تولید و توزیع مصارف انرژی باشیم که به طور طبیعی باید برای آن تدابیر مناسبی اندیشیده شوند تا آسیبی متوجه شهروندان نشود.

این ناترازی ها ریشه در عوامل دیگری نیز دارد که دستگاه های مسئول برای رفع آن باید برنامه های راهبردی خود را داشته باشند تا چنین وضعیتی هیچگاه حادث نشود و مردم برخلاف روال عادی زندگی، با قطعی های ناگهانی و یا نوسانات مواجه نشوند.

با این حال آنچه در حال حاضر اهمیت و ضرورت دارد، اقدامات مناسب برای مواجهه منطقی با چالش موجود و عبور از آن با کمترین هزینه است. این اقدامات در دو بخش باید صورت گیرد. یکی تصمیمات و تدابیر دستگاه های ذیربط است که متناسب با شرایط و نیازهای فعلی جامعه باید اتخاذ شود و حرکت های هدفمند، حساب شده و منتج به نتایج مطلوب در کوتاه ترین زمان ممکن شکل بگیرد.

بخش دوم مدیریت مصرف انرژی است که هم به برنامه ریزی های دولت و هم رفتار شهروندان مربوط می شود. در این راستا صرفه جویی و تلاش برای استفاده حداکثری از منابع حداقلی از اهمیت بسزایی برخوردار است.

یکی از حوزه های مهم که به نوعی در تحقق هر دو بخش مذکور موثر است، حوزه روابط‌ عمومی است که در هر سازمانی به منزله ویترین اصلی آن سازمان از جایگاه بسیار مهم با نقش اثربخش و در عین حال خطیر برخوردار است.

در اهمیت این جایگاه حساس همین بس که دو مقوله مهم ارتباطات و اطلاع رسانی از لوازم اصلی پیشرفت هر مجموعه ای هستند؛ به گونه‌ای که بدون توجه به آن دو نه تنها پیشرفتی حاصل نمی شود، بلکه اصلا حرکتی شکل نخواهد گرفت.
نقش روابط عمومی در رفع ناترازی ها دارای ابعاد مختلفی است که در ادامه به موارد مهم آن پرداخته شده است.

فرهنگ سازی و تبیین
برای مدیریت درست بحران ناترازی ها و مقابله با آن باید عوامل مختلفی دست به دست هم دهند و دستگاه های ذیربط نقش خود را به خوبی ایفا نمایند تا دستیابی به این مهم امکانپذیر گردد. در این میان بحث فرهنگ سازی، اطلاع رسانی ابعاد مختلف آن و تبیین موضوع از اهمیت خاصی برخوردار است و حتی می توان گفت از عوامل اصلی تحقق آن به شمار می رود. در همین راستا حوزه های روابط عمومی و اطلاع رسانی رسالت مهمی بر عهده دارند و فعالان این حوزه می توانند با استفاده از تمامی ظرفیت ها و امکانات نرم افزاری و سخت افزاری، شرایط لازم را برای ترویج و تبیین موضوع مهیا و فراهم نمایند.

جایگاه روابط عمومی به عنوان پل ارتباطی مردم و مدیران اجرایی و تسهیل کننده روابط درون سازمانی و برون سازمانی نیز ایجاب می کند که فعالان این حوزه با برنامه ریزی دقیق و بهره گیری از فرصت ها و امکانات موجود، نسبت به اطلاع رسانی و تبیین ابعاد مختلف ناترازی انرژی و نحوه مدیریت آن مبادرت ورزند.

جامعه مخاطب روابط عمومی هر دستگاه و سازمانی با توجه به ارتباطات درون سازمانی و برون سازمانی، متنوع و مختلف است که البته چنین شرایطی باعث ایجاد فرصت هایی نیز برای فعالان حوزه ارتباطات و روابط عمومی شده است تا بهتر بتوانند برنامه های ترویجی و تبیینی خود را در خصوص موضوعات مختلف پیش ببرند.

زمینه سازی برای مشارکت مردم
در موضوع مهمی چون مدیریت بحران ناترازی ها که جنبه عمومی دارد، داشتن نگاه مردمی و عمومیت بخشی به آن بسیار حائز اهمیت است و روابط عمومی به عنوان مجموعه ای که حلقه ارتباط بین مردم و یک دستگاه اجرایی یا هر نهاد و سازمانی است، نقش بی بدیل و کلیدی در ترغیب جامعه مخاطب آن سازمان به حضور موثر در این عرصه دارد.

پیش زمینه و مقدمه مشارکت و بسیج عمومی در هر موضوعی از جمله مدیریت مصرف انرژی و رفع ناترازی ها، شکل گیری انگیزه لازم و حساسیت افکار عمومی به آن موضوع است تا آن موضوع به عنوان یک مسأله مهم و دغدغه جدی در سطح جامعه دنبال شود. در همین راستا بحث اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به مخاطبین بسیار حائز اهمیت است و به تبع آن حوزه روابط عمومی و اطلاع رسانی در این خصوص نقش چشمگیر و قابل ملاحظه ای دارد.

اینجاست که باید گفت در بحث ناترازی ها به عنوان یک مسأله مهم و کلیدی که دغدغه آحاد جامعه است، آگاهی بخشی و اطلاع رسانی از اهمیت مضاعفی برخوردار است و در راستای تحقق آن حوزه های ارتباطات و روابط عمومی با توجه به توان و قدرت تأثیرگذاری بالای خود در بسیج عمومی، دارای نقش کلید در این زمینه هستند. به هر حال روابط عمومی هریک از دستگاه های اجرایی، نهادها، سازمان ها و شرکت ها (اعم از دولتی و خصوصی) به جهت نقش و جایگاه مهمی که در حوزه ارتباطات و اطلاع رسانی دارند، دارای رسالتی بس مهم و نقش کلیدی برای مشارکت مردمی در مدیریت بحران ناترازی ها هستند؛ از این رو انتظار می رود با نگاه خلاقانه و تحول محور خود برای عملیاتی سازی این مهم برنامه ریزی و اقدام کنند.

توانمندی نیروی انسانی
امروزه بر همگان روشن و مبرهن است که بدون داشتن ارتباطات و تعاملات سازنده درون و برون سازمانی با در نظر گرفتن نیازها و مطالبات جامعه مخاطب نمی توان به اهداف مورد نظر در راستای توسعه دست یافت.

از طرفی روابط عمومی باید از پویایی و خلاقیت لازم نیز برخوردار باشد تا بتواند با استفاده از جدیدترین ابزارها و بهترین شیوه ها، اهداف خود را در دو حوزه اطلاع رسانی و ارتباطات محقق سازد و به عنوان بازوی پرتوان سازمان، به پیشرفت و توسعه آن کمک نماید.

این مهم در مواقع بروز شرایط بحرانی بیشتر عینیت پیدا می کند و نقش آفرینی روابط عمومی به صورت یک امر ضروری مطرح می شود. امری که اهمیت آن در بحث ناترازی ها نیز کاملا مشهود است.

داشتن روابط عمومی قوی و اثربخش به ویژه در مواقع بروز بحران در گرو بهره مندی از نیروی انسانی متخصص و مجرب است. افراد خلاق و توانمندی که بتوانند با ارائه ایده ها و پیشنهادهای سازنده، مدیران را در اتخاذ بهترین تصمیمات یاری نمایند.

از این رو تخصص گرایی در این حوزه بسیار مهم و کلیدی است و ما اگر می خواهیم روابط عمومی فعال، پویا، سازنده و اثربخشی داشته باشیم که بتواند نقش خود را در شرایط خاص و بحرانی به خوبی ایفا نماید، باید در گزینش و انتخاب نیروهای این حوزه حساس دقت بیشتری نماییم تا زمام امور به کسانی سپرده شود که هم سواد و تخصص بالایی در حوزه رسانه و ارتباطات اجتماعی و هم از تجربه لازم در این حوزه ها برخوردار باشند.

نگاه پیشرفته مدیریتی نیز ایجاب می کند که هدایت روابط عمومی را که فعالان آن همواره در کنار مجموعه مدیریت هر نهاد یا سازمانی قرار دارند، به کسی سپرده شود که علاوه بر ویژگی های عام اخلاقی، از پشتوانه علمی و تجربی لازم برخوردار باشد.

به جرأت می توان گفت که کلید توسعه هر مجموعه ای، برخورداری از روابط عمومی قوی و کارآمد است و این کارآمدی زمانی حاصل می شود که فعالان این حوزه از توان و شرایط لازم برخوردار باشند وگرنه بی دقتی در گزینش افراد این حوزه و نگاه سطحی به آن باعث خواهد شد که مدیریت یک مجموعه قوی و اثربخش به افراد ضعیفی سپرده شود که از حداقل های لازم نیز برخوردار نباشند.

تولید محتوای غنی برای مخاطبین
روابط عمومی به عنوان یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین بخش های هر نهاد و سازمانی، نقش مهمی در موفقیت آن ایفا می کند. این بخش با برقراری ارتباط سازنده با مخاطبان داخلی و خارجی سازمان نه تنها به ایجاد درک متقابل و اعتماد میان آنها کمک می کند، بلکه زمینه های رشد و پویایی سازمانی و ارتقاء کارایی کمی و کیفی آن را فراهم می نماید.

تحقق این مهم و اثربخشی حوزه روابط عمومی در گرو عوامل مختلفی است که یکی از این عوامل مهم، برخورداری از محتوای غنی و کاربردی است. از این رو متخصصان روابط عمومی باید کیفیت بخشی به محتوا را در کانون توجه قرار دهند تا با دست پر و پشتوانه قوی بتوانند فراز و نشیب ها را پشت بگذارند و شرایط مطلوب را برای حوزه ارتباطات و اطلاع رسانی سازمان رقم بزنند و در نهایت مسیر توسعه سازمانی را هموار نمایند.

از طرفی برخورداری حوزه روابط عمومی از محتوای غنی و با کیفیت باعث می شود که در مواقع بحرانی و مواجهه با شرایط غیرعادی شاهد حرکت موفق و اثربخش روابط عمومی و مهار چالش ها با روش ها و ابزارهای مناسب باشیم.

در چنین اوضاع و احوالی نه تنها تلاش برای تولید محتوای با کیفیت امری مهم و ضروری است، بلکه مهم تر از آن تحلیل محتوا و سعی در برخورداری از نتایج ارزشمند آن جهت تحقق اهداف مورد نظر در روابط عمومی و پیشبرد امور مختلف این حوزه است.

دستیابی به این هدف مهم مستلزم برخورداری فعالان روابط عمومی از تفکر انتقادی و نگاه تحلیلی به مسائل مختلف است تا با تکیه بر چنین نگاه و تفکری بتوانند رسالت خود را در کیفیت بخشی به ارتباطات و به کار گیری ظرفیت رسانه ای برای اجرای برنامه های مورد نظر به خوبی انجام دهند.

این نکته را هم نباید از نظر دور داشت که قوام بخشی و غنی سازی محتوا در گرو انجام پژوهش های علمی و کاربردی است تا مبنای علمی محتواهای تولید شده توسط فعالان و کارشناسان روابط عمومی تقویت و زمینه های رشد کمی و کیفی حوزه ارتباطات و رسانه ای به خوبی فراهم شود.

بر این اساس مدیران، کارشناسان و متخصصان روابط عمومی سازمان ها و نهادهای مختلف باید هدفگذاری مشخصی در جهت برخورداری از محتوای غنی داشته باشند و در راستای دستیابی به آن برنامه ریزی دقیق و هدفمند صورت گیرد تا حرکت ها و اقدامات فعالان این حوزه متناسب با نیازها و اقتضائات روز و البته شرایط سازمانی شکل بگیرد و در نهایت منتج به نتایج مهمی از جمله اثربخشی بالای روابط عمومی در توسعه سازمانی شود.

به کارگیری فناوری های نوین
موضوع مهمی چون ناترازی انرژی به عنوان یک مسأله مهم که جنبه عمومی دارد و تمامی اقشار جامعه را شامل می شود، دغدغه همگانی است و از این جهت نقش آفرینی حوزه روابط عمومی که عمدتا به صورت آگاهی بخشی و تبیینی است، نمود بیشتری دارد.

این نقش آفرینی و تأثیرگذاری در جامعه هدف مستلزم برنامه ریزی درست و حرکت هدفمند همراه با ابتکار و خلاقیت است که لازمه کار حوزه روابط عمومی است و لذا فعالان و کارشناسان روابط عمومی در این زمینه باید به گونه ای عمل کنند که بهترین روش ها و به روزترین ابزارها برای تبیین و تعمیق بیش از پیش موضوع در بین مخاطبین به کار گرفته شود.

 به بیان دیگر اهمیت موضوع مسأله مهمی چون بحران ناترازی ها ایجاب می کند که روزآمدسازی شیوه ها و ابزارهای کار فعالان حوزه اطلاع رسانی و روابط عمومی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد تا حرکت ها و اقدامات آنها متناسب با نیاز روز و البته قابل پذیرش برای مخاطبین باشد.

امروزه با توجه به گستردگی و پیچیدگی مقوله های ارتباطات و اطلاع رسانی در دنیا و ورود پدیده های جدیدی چون هوش مصنوعی به عرصه های مختلف، ضرورت برخورداری از محتوای مناسب و با کیفیت را دوچندان کرده است.

هوش مصنوعی ابزار مهمی است که می‌تواند برای بهبود عملکرد روابط عمومی استفاده شود. این ابزار به کارشناسان روابط عمومی کمک می کند تا کارها و فعالیت های خود را در بخش های مختلف کارآمدتر و موثرتر انجام دهند.

اقتضای چنین شرایطی هوشمندسازی بیش از پیش حوزه روابط عمومی و تجهیز آن به آخرین و به روزترین ابزارها و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری است تا نقش آفرینی این حوزه در ارتباطات درون و برون سازمانی و اطلاع رسانی با عمق بیشتر و اثربخشی بالاتری بروز و ظهور عینی داشته باشد و در مواقع خاصی مانند بروز ناترازی ها، فعالان روابط عمومی بتوانند نقش خود را به نحو مطلوب ایفا نمایند.

فراموش نکنیم که روابط عمومی هوشمند به عنوان نیاز جامعه برای پیشبرد امور و تحقق اهداف سازمانی از جایگاه مهمی برخوردار است. این نوع روابط عمومی که ارتباط تنگاتنگ با فناوری اطلاعات و ارتباطات دارد، به دنبال آن است که پیام اثرگذار رسانه‌ای را برای مخاطب خاص طراحی و تدوین کند و کارکردها و ویژگی های ابزارها و رسانه های نوین و همینطور نیاز اطلاعاتی مخاطب را به خوبی بشناسد تا بر اساس آن بتواند اهداف سازمانی را محقق بخشد.

انتهای پیام/